آردینی اوخو/ Ardını oxu
آردینی اوخو/ Ardını oxu
آذربایجانچیلیق و میلّی کاراکتئر
1) میلّی کاراکتئر
2) میلّی حیسّلر
3) میلّی اؤزونودرک
آردینی اوخو/ Ardını oxu
حیات قزئتی
آردینی اوخو/ Ardını oxu
"اکینچی" قزئتی
اکینچی — آذربایجان تورکجهسینده یاییملانان ایلک قزئت. 1875-جی ایلده باشلایان نشریاتی 1877-جی ایلده بیتمیشدیر. ایلک سایینین بوراخیلدیغی 22 اییول آذربایجاندا "میلّی مطبوعات گونو" کیمی قئید اولونور. آیدا ایکی دفعه300-400 تیراژلا یاییملانمیشدیر. عومومیلیکده 56 سایی بوراخیلمیشدیر.
آردینی اوخو/ Ardını oxu
ایقبال (قزئت)
آردینی اوخو/ Ardını oxu
خالخال خانلیغی
خالخال خانلیغی — مرکزی خالخال شهری اولماقلا آذربایجان خانلیقلاریندان بیریدیر.
تاریخی
خانلیغین یارادیجیسی امیرگونه خاندیر. امیرگونه خان امیرلی-آوشار نادر شاه قیرخلی-آوشارین اؤلوموندن سونرا گیلانین والیسی اولموشدو. سونرا طاروما باشچیلیق ائتمیشدی. امیرگونه خان آوشار فتحعلی خان آراشلی-آوشارلا بیرلشیب کریم خان زنده قارشی چیخدی. سونرا کریم خانین طرفینی توتوب فتحعلی خانی ساتدی. کریم خان اونو شیرازا "فخری قوناقلیغا" آپاریب عالی شورایا داخیل ائتدی.
آردینی اوخو/ Ardını oxu
آی ملا عمی
آی ملا عمی (قزئت) - قاجار حؤکومتینده بیلاواسیطه مورتجئع و محمدعلی میرزهنین سارایینا باغلی قووّهلرین اورقانی ساییلان، 1908-جی ایلده تبریزین دوهچیلر محلّهسینده ایسلامیّه جمعیتینین واسیطهچیلیگیله نشر ائدیلن قزئت.
قزئتین نشری
21. عصرین سونلاریندان ایراندا قاجار حؤکومتی علئیهینه اؤز-اؤزونه سیچراییشلار شکلینده تظاهور ائدن خالق نوماییشلری آرتیق 1905-جی ایلین سونوندا شوعورلو، نیظاملی فورمالار آلماغا باشلادی. حؤکومته قارشی اولان بو کوتلوی حرکاتلار، اینقیلابلا نتیجهلندی و تاریخه مشروطه اینقیلابی (1906-1911) آدی ایله داخیل اولدو. 20. عصرین اوّللرینده آذربایجانین گونئیینده یاشایان تورکلرده «اومّتچیلیکدن میلّتچیلیگه» کئچمه مئیللری یارانیردی. تدریسین تورک دیلینده آپاریلدیغی مکتبلر قورولور، تورکجه مطبوعات یارانیردی. بئله بیر دؤورده آذربایجان تورکجهسینده درج ائدیلن مطبوع اورقانلاریندان بیری ده «آی ملا عمی» آدلانان قزئت اولموشدور. بو قزئت تبریزین دوهچیلر محلّهسینده ایسلامیّه جمعیتینین واسیطهچیلیگیله نشر ائدیلیردی. دؤورون مورتجئع قزئتلریندن اولان اَیلنجهلی «آی ملا عمی» ایسلامیّه جمعیتی طرفیندن 1908-جی ایلده (ه.ق.1326) هم فارس، هم ده تورک دیللرینده چاپ اولونوردو. آذربایجان تورکجهسینده اولان «آی ملا عمی» قزئتی قبول اولونموش قایدادا اساساً کیچیک حجمده بصیرت مکتبینین مودیری، عئینی زاماندا «اوخووّت»، «ایتّیحاد» و «ایسلامیّه»نین قزئتلری نین رهبری اولان میرزه احمد طرفیندن تبریزده چاپ اولونوردو. «آی ملا عمی»، باشقا بیر منبعه ایستیناداً، میرزه حسن و سعیدالسلطانین رهبرلیگی آلتیندا نشر اولونوردو.
آردینی اوخو/ Ardını oxu
"فیوضات" (درگی)
"فیوضات" (درگی) - ایجتیماعی درگی. بیر ایل عرضینده 32 سایی ایشیق اوزو گؤروب
آدی
درگینین ایلک ساییندا مرام و مقصدلرینی آچیقلایان علیبیگ حسینزاده "حیات و مئیلی-فیوضات" مقالهسینده فیوضات کلمهسینین معناسینی آچیقلایاراق یازیردی:
" مجموعهمیزه "فیوضات" آدی تصادوفی وئریلمییور، بو نام حیاتدان طبیعی اولاراق تولّود ائدییور... "فیوضات" لفظون "فیض"-ین جمیل-جمعی اولوب ریفاه و برکت، بوللوغا، مادّی و معنوی نئعمتلرین بوللوغونا، ترقّیات و کمالاتین شأنیه-تجلّیسینه دلالت ائدرسه ده، فقط اصل مفهومو سعادت و علی الخصوص سعادتی-معنویهدیر، حقیقی ذؤوق و صفالردن عیبارت بیر سعادتی-معنویهدیر. حیات ایسه معنایی باطینیسیله دایمی بیر مئیلی-سعادت، بیر مئیلی-فیوضاتدیر. "
"فیوضات" کلمهسی عربجه "فیض" سؤزوندن اولوب لوغوی معناسی بوللوق، برکت، نعمت، مووفّقیت، خئییر فایدا، لذت، حضّ، حیات گئرچکلرینی دویماق، درک ائتمک، اونلاردان حضّ آلماق، ذؤوق، فیض آلماق، فیضیاب اولماقدیر."
آردینی اوخو/ Ardını oxu
جاواد خانلیغی
جاواد خانلیغی — بیر چوخ آذربایجان خانلیقلاری کیمی نادر شاه افشارین اؤلوموندن سونرا یارانمیشدیر. ایندیکی آذربایجان جومهوریتینین اراضیسینده قاراباغ خانلیغی ایله شاماخی خانلیغینین و سالیان سلطانلیغینین آراسیندا یئرلشیردی. جاواد خانلیغی 1747-جی ایلده یارادیلمیشدیر. مرکزی جاواد قالاسی ایدی.
آردینی اوخو/ Ardını oxu
|
گنجه خانلیغینین بایراغی و خریطهسی |
گنجه خانلیغی
گنجه خانلیغی – اون سککیزینجی عصرین اورتالاریندا، پایتاختی گنجه شهری اولماقلا یارانان آذربایجان خانلیقلاریندان بیریدیر. گنجه خانلیغی موُرووْداغ سیلسیلهسیندن کور چایینادک اولان تورپاقلار، قاراباغ، ایروان خانلیقلاری، قازاخ و شَمشَددیل سولطانلیقلاری و گورجوستانلا همسرحد ایدی. خانلیغین مرکزی گنجه شهری ایدی.
آردینی اوخو/ Ardını oxu
شکی خانلیغینین بایراغی و خریطهسی |
شکی خانلیغی
شکی خانلیغی — اون سککیزینجی عصرده آذربایجان اراضیسینده مؤوجود اولموش ان گوجلو خانلیقلاردان بیری.
آردینی اوخو/ Ardını oxu
تالیش خانلیغی
تالیش خانلیغی و یا لنکران خانلیغی- آذربایجانین شیمال خانلیقلاریندان بیری
خانلیغین یارانما تاریخی
1747-جی ایلده مای آیینین 9-دا نادر شاه اؤلدورولدوکدن سونرا آذربایجاندا خانلیقلار یارانماغا باشلادی. بو دؤورده یارانان خانلیقلاردان بیری ده تالیش خانلیغی ایدی. خانلیغین اراضیسی دئمک اولار کی، آذربایجان رئسپولیکاسینین ایندیکی آستارا، لنکران، لئریک، یاردیملی، ماساللی رایونلارینین اراضیلرینی و ایندیکی ایرانین گیلان اوستانینین آستارا و هشتپر (حاضیردا تالیش آدلانیر) بؤلگهلرینی احاطه ائدیردی.
سرحدلری تخمینن شیمالدان بولقارچایین، شرقدن کور چایینین منصبینهدک خزر دنیزین، جنوبدان و غربدن ایران سرحدلرینه قدر بیر اراضینی احاطه ائدیردی. بئله کی، تالیش خانلیغی شیمال-شرقده قوبا خانلیغینا تابئع اولان سالیان سلطانلیغی ایله، شیمالدا اراضیسی سونرادان شاماخی خانلیغی ایله قاراباغ خانلیغی آراسیندا بؤلوشدورولموش جاواد خانلیغی ایله، شیمال-غربده قاراداغ خانلیغی ایله، غربده اردبیل خانلیغی ایله، جنوبدا ایسه گیلان خانلیغی ایله همسرحد ایدی.
تالیش خانلیغینین مرکزی اوّلجه قیزیلآغاج کندی، سونرا آستارا، سوندا ایسه لنکران شهری اولموشدور.
آردینی اوخو/ Ardını oxu
سالیان خانلیغی
سالیان خانلیغی و یا سالیان سولطانلیغی— بیر چوخ آذربایجان خانلیقلاری کیمی نادر شاه افشارین اؤلوموندن سونرا یارانمیشدیر.
تاریخی
سالیان خانلیغی 1747-جی ایلده یارادیلمیشدیر. مرکزی سالیان شهری ایدی.
آردینی اوخو/ Ardını oxu
دربند خانلیغی
دربند خانلیغی - افشارلار دؤولتینین سوقوطو نتیجهسینده یارانمیش آذربایجان خانلیقلاریندان بیری.. خانلیغین اساسی 1747-جی ایلده محمدحسن خان طرفیندن قویولموشدور.دربند خانلیغی 1806-جی ایلده روسیه ایمپراتورلوغو طرفیندن ایشغال اولونموشدور.[4] روسیهیه بیرلشدیریلرکن دربند خانلیغینین ساحه سی 7 مین ک.م ایدی.
آردینی اوخو/ Ardını oxu
قوبا خانلیغی
آردینی اوخو/ Ardını oxu