+0 بگندیم
ماراغا خانلیغی
ماراغا خانلیغی - آذربایجان اراضیسینده یارانمیش خانلیق. (18. یوزایلین 40-جی ایللری – 19. یوزایلین 20-جی ایللری). جنوبدان ساققیز ماحالی، شرقدن میانه، شیمالدان تبریز، غربدن اورمیه گؤلو و سولدوز ماحالی ایله حودودلانیردی. مرکزی ماراغا شهری.
+0 بگندیم
قاراداغ خانلیغی
+0 بگندیم
ماکو خانلیغی
ماکو خانلیغی —آذربایجان اراضیسینده خانلیق. (18. عصرین 40-جی ایللری - 1922-جی ایل). مرکزی ماکو شهری. خوی، قاراداغ، ناخچیوان، ایروان خانلیقلاری و عثمانلی ایمپراتورلوغو ایله حودودلانیردی.
عومومی معلومات
ماکو ایالتی صفوی حؤکمرانلیغی دؤورونده چوخورسعد بیگلربیگلیگینه داخیل اولان یاریم‌موستقیل سولطانلیقدان عیبارت ایدی. اونو بایات طایفاسیندان اولان نسلی حاکیملر ایداره ائدیردی. ماکو خانلیغی اؤز اطرافیندا 30 کندی بیرلشدیریردی.
+0 بگندیم
زنجان خانلیغی
زنجان خانلیغی — تاریخی آذربایجان تورپاقلاریندا مؤوجود اولموش آذربایجان دؤولتلریندن بیری.
خانلیغین تاریخی
زنجان خانلیغین بانیسی ذولفقار خان امیرلی-آوشار ایدی. آوشار ائلی‌نین امیرلی اویماغی‌نین زنجان اطرافیندا چکیسی آغیر ایدی. "کتاب مجموع السلطانیه"نین 370-جی صحیفه سینده یازیلیر: "امیرلی-آوشار ائلیندن بیر طایفا آدیدیر کی، خمسه‌‌نین (زنجا‌نین) اطرافیندا ساکیندیرلر.
+0 بگندیم
خوی خانلیغی
+0 بگندیم
تبریز خانلیغی – اون سککیزینجی عصرین اورتالاریندا کئچمیش تبریز بیگلربیگلیگی‌نین مرکزینده تبریز خانلیغی یارانیر. خانلیغین اساسینی دونبولی طایفاسیندان اولان امیراسلان خان قویموشدور. خانلیغین مرکزی ده تبریز شهری اولموش، خوی، ناخچیوان، قاراداغ، سراب و ماراغا خانلیقلار ایله سرحدلنمیشدی. امیراسلان خان قیسا بیر زاماندا تبریز، خالخال، اردبیل و آذربایجانین بیر سیرا جنوب ایالتلرینی اؤزونه تابئع ائدیر.تبریز اوغروندا موباریزه‌یه قوشولانلارین چوخ اولماسی بو شهره تئز-تئز هوجوملارا، شهرین الدن-اله کئچمه‌سینه سبب اولور. نادر شاهین قارداشی اوغلو ابراهیم میرزه گوجلو اوردو ایله تبریزه هوجوم ائده‌رک شهری اله کئچیریر. لاکین مشهد و ایصفاهاندا باش وئرمیش عوصیان خبرینی ائشیدیب مشهده قاییدیر و دؤیوش زامانی هلاک اولور.
بوندان سونرا فتحعلی خان افشار تبریزی توتور و شهرین ایداره‌سینی نجف‌قولو خان دونبولی‌یه تاپشیریر.اورمیه خانلیغی‌نین سوقوطوندان سونرا تبریز تام موستقیل خانلیغا چئوریلیر. 1780-جی ایلده ایسه خانلیغین فعالیتینه سون قویولماقلا اراضیسی خوی خانلیغینا بیرلشدیریلیر.
+0 بگندیم
اورمیه خانلیغی (اینگیلیسجه: Khanate of Urmia ) ؛ 1747 و 1868/1869-جو ایللر آراسیندا، مرکزی اورمیه شهری اولماقلا، آذربایجانین غربینده یئرلشمیش ان نوفوذلو خانلیقلاردان بیری.
اراضیسی: خوی و ماراغا خانلیقلاری، عثمانلی ایمپراتورلوغو ایله حودودلانیردی.
مرکزی: اورمیه
خانلاری: فتحعلی خان افشار (بیر چوخ منبعلرده – فاتح علی خان)، علی خان، ایمامقولو خان، امیراسلان خان افشار، محمدقولو خان.
+0 بگندیم
میرات – ساتیریک درگی
+0 بگندیم
مزه‌لی — هفته‌لیک ایجتیماعی، سیاسی، ساتیریک درگی. هاشم بیگ وزیرووون رئداکتورلوغو ایله چیخیردی.
"مزه‌لی" درگیسی 1914-جو ایلین دئکابرین 27-ده نشره باشلامیش، 1915-جی ایل اوکتیابرین 17-ده نشرینی دایاندیرمیشدیر. درگی باکیدا آذربایجان تورکجه‌سینده نشر ائدیلیردی. درگی‌نین اساس ماتئریاللارینی رئداکتور اؤزو یازیردی. 25-جی سایینا کیمی ناشیری و رئداکتور هاشم بیگ وزیروو، 25-37 سایلاریندا مووقّتی مودیری ه.قاسم‌اوو، سونرا ایسه یئنیدن مودیر و ناشیری ه.وزیروو اولموشدور. هاشم بیگ وزیروو "کئفیم گلنده" سرلؤوحه‌لی "بیریسی" ایمضالی فئلیئتونلار ایله مشهور اولموشدور. "مزه‌لی"نین 42 نؤمره‌سی چاپدان چیخمیشدیر.[1]
"کئیفیم گلنده" عومومی باشلیغی آلتیندا یازدیغی فئلیئتونلار اوخوجولار آراسیندا گئنیش یاییلمیشدی. درگیده یالانچی موللالار، فیریلداقچی حاجیلار، مشدیلر، پول‌پرست، اؤزگه مالیندا گؤزو اولان آداملار کسکین تنقید اولونوردو. "مزه‌لی" درگیسی دا اساس تنقید اوصولونو "موللا نصرالدین"-ه بنزه‌دیردی. ظارافات، سؤزو ائیهاملا دئمک اساس تنقید اوصولو ایدی. موحاریبه دؤورونون ضیدیّتلی مسله‌لری ده درگیده اؤز عکسینی تاپیردی.
"مزه‌لی"نین ایدئیا- ایجتیماعی مسلکی و قاباقجیل مؤوقئعیی ایلک سایینداکی پروقرام سجیّه‌لی "یولوموز" مقاله‌سینده اؤز عکسینی تاپمیشدیر. "مزه‌لی"-ده ع.نظمی، ع.غمکسار، ج.عسگرزاده، ع.مذنب، ه.رازی، ب.سیدزاده و ب. ایشتیراک ائتمیشلر. ع.عظیم‌زاده‌نین درگی اوچون چکدیگی 100-دن آرتیق کاریکاتورادا "موللا نصرالدین" درگیسی‌نین عنعنه‌لری تبلیغ ائدیلمیشدیر. "مزه‌لی" ایمپئریالیست موحاریبه‌سی‌نین تؤرتدیگی دهشتلری، ایجتیماعی عدالتسیزلیگی، قادین حوقوقسوزلوغونو ایفشا ائتمیش، مطبوعات، ادبیات، تئاتر مسله‌لرینی ایشیقلاندیرمیش، ساوادسیزلیغین لغوی و آنا دیلی‌نین صافلیغی اوغروندا موباریزه آپارمیشدیر. "موللا نصرالدین" ادبی اوسلوبو ایله یازیلمیش "سیاحت‌نامه چاققولو بیگ" و "قاراباغ سیاحت‌نامه‌سی"-نده ایجتیماعی حاقسیزلیق تنقید اولونموشدور.
[1] شاه‌وئردی‌یئو آ.ب. آذربایجان مطبوعاتی تاریخی."تحصیل" نشریاتی، 2006 ص 248
کؤچورن: عباس ائلچین
+0 بگندیم
+0 بگندیم
آذربایجان فیلسوفو؛ فضل‌الدین خونجی
فضل‌الدین خونجی – اصلاً آذربایجانین خونج شهریندن اولان، 1194-جو ایلده دوغولموش فیلوسوفدور.
یاشاییشی
اونون حاقیندا ان قیمتلی ایلک منبع اؤز شاگیردی ابن ابی اصیبعه‌نین "طبیبلر طبقه‌لری باره‌ده خبرلرین قایناقلاری" کیتابیدیر. عرب عالیمی آذربایجان فیلوسوفونا رغبتینی ایفاده ائده‌رک یازیر: "افضل‌الدین خونجی بیلیکلی باشچیدیر، کامیل دوشونندیر، عالیم و فیلوسوفلارین جنابیدیر". او، قاهیره‌ده، داها سونرا میصیرده اوزون مودت یاشاییب، اوردا دؤولت ایشلرینده چالیشیب. عؤمرونون سون واختلاریندا میصیرین و اونون ایالتلری نین باش قاضیسی وظیفه‌سینی توتوب. بو حاقدا تاریخچی جلال الدین سیوطی‌نین "میصیرو قاهیره خبرلرینه دایر" اثرینده قئید ائدیلیب. قاهیره‌ده وفات ائدیب و اوردا شاگیردلری طرفیندن قرافه قبریستانلیغی دفن ائدیلیب.
+0 بگندیم
آذربایجان فیلسوفو: محمود شبستری
+0 بگندیم
آذربایجان فیلوسوفو، سراج الدین اورموی
+0 بگندیم
آذربایجان فیلسوفو: تاج‌الدین محمد اورموی
تاج‌الدین محمد حسن اوغلو اورموی (1177-1255) — آذربایجان فیلوسوفو، حوقوقشوناس و ایلاهیاتچی.
+0 بگندیم
مهستی گنجوی نین حیاتی و یارادیجیلیغی
مهستی گنجوی – 12. عصرده یاشامیش منشأجه آذربایجان تورکلریندن اولان شاعیر، صوفی اخی طریقتی‌نین عوضوو. 2013-جو ایلده یونسکو-نون باش کونفرانسی‌نین 36-جی اوتوروموندا مهستی گنجوی‌نین 900 ایللیک ایل دؤنومونو دونیا سویه‌سینده قئید ائدیلمه‌سی حاقّیندا قرار قبول ائدیلیب.
