آذربایجان جومهوریتی‌نین دؤولت بایراغی گونو

شنبه 24 فروردین 1398

�

+0 بگندیم

آذربایجان جومهوریتی‌نین دؤولت بایراغی گونو

ویکی‌پدیا، آچیق بیلیک‌لیک‌دن

آذربایجان جومهوریتی‌نین دؤولت بایراغی گونو-آذربایجاندا غیری-ایش گونو اولان بایرام.

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : بایراق, آذربایجان,

بؤلوم | تاريخ و كولتور یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

آذربایجان فیلسوفو؛ فضل‌الدین خونجی

شنبه 24 فروردین 1398

�

+0 بگندیم

آذربایجان فیلسوفو؛ فضل‌الدین خونجی

فضل‌الدین خونجی – اصلاً آذربایجانین خونج شهریندن اولان، 1194-جو ایلده دوغولموش فیلوسوفدور.

یاشاییشی

اونون حاقیندا ان قیمتلی ایلک منبع اؤز شاگیردی ابن ابی اصیبعه‌نین "طبیبلر طبقه‌لری باره‌ده خبرلرین قایناقلاری" کیتابیدیر. عرب عالیمی آذربایجان فیلوسوفونا رغبتینی ایفاده ائده‌رک یازیر: "افضل‌الدین خونجی بیلیکلی باشچیدیر، کامیل دوشونندیر، عالیم و فیلوسوفلارین جنابیدیر". او، قاهیره‌ده، داها سونرا میصیرده اوزون مودت یاشاییب، اوردا دؤولت ایشلرینده چالیشیب. عؤمرونون سون واختلاریندا میصیرین و اونون ایالتلری نین باش قاضیسی وظیفه‌سینی توتوب. بو حاقدا تاریخچی جلال الدین سیوطی‌نین "میصیرو قاهیره خبرلرینه دایر" اثرینده قئید ائدیلیب. قاهیره‌ده وفات ائدیب و اوردا شاگیردلری طرفیندن قرافه‌ قبریستانلیغی دفن ائدیلیب.

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : آذربایجان, فیلسوف,

بؤلوم | فلسفه یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

آذربایجان فیلسوفو: محمود شبستری

چهارشنبه 21 فروردین 1398

�

+0 بگندیم

آذربایجان فیلسوفو: محمود شبستری

محمود شبستری، سعدالدّین محمودبن امین‌الدّین عبدالکریم‌بن یحیی شبستری- آذربایجان عالیمی، فیلوسوف، صوفیزمین ان گؤرکملی نظریه‌چیلریندن اولموشدور.

یاشاییشی

سعدالدّین محمودبن امین‌الدّین عبدالکریم‌ ابن یحیی شبستری تبریز یاخینلیغینداکی شبستر شهرینده 1287-جی ایلده ایلاهیاتچی عاییله‌سینده آنادان اولموشدور. ائنسیکلوپئدیک ساوادا مالیک اولان محمود شبستری ایلاهیات، فلسفه، آسترونومییا، طیب، فیلولوگییا و باشقا عئلم ساحه‌لرینه دریندن بلد اولموشدور.

شبستری میصیر، حیجاز، سوریه، عراق و باشقا اؤلکه‌لره سیاحتلر ائدیب، اوراداکی عالیملرله تانیش اولموش و اونلارلا مکتوبلاشمیشدیر. محمدعلی تربییت‌ین یازدیغینا گؤره، شیروانلی سیاحلاردان بیری شبستری‌نین کرماندا دا اولدوغونو ایدیعا ائدیر. او، کرماندا ائولنمیش و اورادا اوشاق و نوه‌لری ده قالمیشدیر. شبستری‌نین نسلیندن چیخانلار آراسیندا عئلم و ادبیات خادیملری ده واردی. اونون اوغلو شاعیر اولموش و آتاسی‌نین مشهور "گولشن راز" اثرینه شرح یازمیشدیر.

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : آذربایجان, فیلسوف,

بؤلوم | فلسفه یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

آذربایجان فیلوسوفو، سراج ‌الدین اورموی

چهارشنبه 21 فروردین 1398

�

+0 بگندیم

آذربایجان فیلوسوفو، سراج ‌الدین اورموی

سراح‌‌الدین محمود ابوبکر اوغلو اورموی — آذربایجان فیلوسوفو، ایجتیماعی-سیاسی خادیمدیر.

حاقّیندا

سراح‌‌الدین اورموی 1198-جی ایلده آذربایجانین اورمیه شهرینده دوغولموش، اوشاقلیق ایللرینی همین صفالی دییاردا کئچیرمیشدیر.منبعلرده اونون موصول‌ده تحصیل آلدیغی گؤستریلیر.

سراح‌‌الدین اورموی بیر مودّت دمشقده یاشامیش، سونرالار ایسه کیچیک آسیایا گئتمیشدیر. 1246-جی ایلدن اوّل او، آرتیق قونیه شهرینده قاضی ایمیش. گؤرکملی حوقوقشوناس عالیم کیمی اونون 1250-جی ایلده موباحیثه مجلیسلرینده ایشتیراک ائتدیگی خبر وئریلیر.

13. عصرین تورک تاریخچیسی ابن بی‌بی 1282-1285-جی ایللرده قلمه آلدیغی "عالی ایشلره دایر علاالدین امرلری" کیتابیندا آذربایجان فیلوسوفونون بوتون عئلم ساحه‌لرینده شؤهرت تاپدیغینی قئید ائده‌رک فعالیتینی یوکسک قییمتلندیرمیشدیر.

ان مشهور اثری "نورلارین دوغوشلاری"دیر، بو کیتابین منطیقه دایر حیصه‌سی‌نین قاهیره‌ده خدیویه کیتابخاناسیندا ساخلانیلان الیازماسی سراح‌‌الدین اورموی‌نین ساغلیغیندا، 1278-جی ایلین اییول آییندا قونیه شهرینده خطاط اسماییل ابن خلیل طرفیندن کؤچورولوب تاماملانیب. فیلوسوفون بو کیتابی‌نین همین حیصه‌سی قطب‌الدین رازی‌نین اونا یازدیغی شرحله بیرلیکده تبریز، ایستانبول و تهراندا موختلیف ایللرده چاپ ائدیلیب. دیگر ایری اثری اولان "حیکمت اینجه‌لیکلری" 1257-جی ایلده یازیلیب، 1972-جی ایلده تهراندا چاپ ائدیلیب.

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : آذربایجان, فیلسوف,

بؤلوم | فلسفه یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

آذربایجان فیلسوفو: تاج‌الدین محمد اورموی

چهارشنبه 21 فروردین 1398

�

+0 بگندیم

آذربایجان فیلسوفو: تاج‌الدین محمد اورموی

تاج‌الدین محمد حسن اوغلو اورموی (1177-1255) — آذربایجان فیلوسوفو، حوقوقشوناس و ایلاهیاتچی.

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : آذربایجان, فیلسوف,

بؤلوم | فلسفه یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

مهستی گنجوی نین حیاتی و یارادیجیلیغی

سه شنبه 20 فروردین 1398

�

+0 بگندیم

مهستی گنجوی نین حیاتی و یارادیجیلیغی

مهستی گنجوی – 12. عصرده یاشامیش منشأجه آذربایجان تورکلریندن اولان شاعیر، صوفی اخی طریقتی‌نین عوضوو. 2013-جو ایلده یونسکو-نون باش کونفرانسی‌نین 36-جی اوتوروموندا مهستی گنجوی‌نین 900 ایللیک ایل‌ دؤنومونو دونیا سویه‌سینده قئید ائدیلمه‌سی حاقّیندا قرار قبول ائدیلیب.

آردینی اوخو/ Ardını oxu

بؤلوم | بؤیوک شخصیت‌لر یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

دبستان (درگی)

دوشنبه 19 فروردین 1398

�

+0 بگندیم

دبستان (درگی)

"دبستان" (درگی) — آذربایجان و ایسلام دونیاسیندا ایلک اوشاق درگیسی

حاقیندا بیلگی

"دبستان" معاریفچی درگیسی باکیدا 16 آپرئل 1906-جی ایلده آذربایجان تورکجه‌سینده نشره باشلادی. درگی اوّل علی ایسگندر جعفرزاده ایله محمدحسن‌ بیگین مودیرلیگی و ناشیرلیگی‌ ایله نشر ائدیلیردی.
آذربایجاندا آنا دیلینده موستقیل اوشاق مطبوعاتی‌نین یارانماسی علی ایسگندر جعفرزاده‌نین آدی ایله باغلیدیر. درگی‌نین 1906-جی ایلده 18 نؤمره‌سی، 1907-جی ایلده 7 نؤمره‌سی، 1908-جی ایلده ایسه 2 نؤمره‌سی چیخمیشدیر.
"دبستان" مجموعه‌سی‌نین باشیندا بئله بیر بیانات واردی:
" موتعلّیملره (شاگیردلره) مخصوص ایکی هفته‌ده نشر اولونان و ابناء - میلّتیمیزین ترقّی و تکامولونه خیدمت ائدن مصوّر (رسملی، شکیللی) تورک درگیسی‌دیر. "

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : آذربایجان, درگیلر,

بؤلوم | تاريخ و كولتور یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

ساری آشیق

چهارشنبه 14 فروردین 1398

�

+0 بگندیم

ساری آشیق — بایاتی اوستادی.[1]

یاشاییشی

17. عصر آذربایجان آشیقلاریندان اولان ساری آشیغین دوغوم و اؤلوم تاریخی دقیق معلوم دئییل. ساری آشیق لاچین رایونونون گوله‌بیرد کندی‌نین یاخینلیغیندا، هَکَری چایی‌نین ساغ ساحیلینده 17-19 عصرلرده مؤوجود اولان و حاضیردا خارابالیقلاری قالان قاراداغلی کندینده آنادان اولموش، یاشامیش و قاراداغلی کندی‌نین یاخینلیغیندا حاضیرکی گوله‌بیرد کندینین اراضیسینده دفن اولونموشدور.

آردینی اوخو/ Ardını oxu

بؤلوم | آشیق ادبیاتی یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

ربیعه قدیر

یکشنبه 11 فروردین 1398

�

+0 بگندیم

ربیعه قدیر (اویغورجا: رابییه قادیر، ؛ چینجه: 热比娅·卡德尔) — چین‌ حاکیمیتی آلتیندا اولاندوغو تورکیستان (سینجان-اویغور موختار )) بؤلگه‌سینده یاشایان اویغور خالقی‌نین اینسان حاقلاری اوچون موباریزه ائدن میلّی فعّال.

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : تورک دونیاسی, اویغور,

بؤلوم | بؤیوک شخصیت‌لر یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

بابای امیر (درگی)

جمعه 9 فروردین 1398

�

+0 بگندیم

بابای امیر (درگی)

ژۇرنالین یارانما تاریخی

مطبۇعاتدا "ضررلی ایستیقامتلی" یازیلارینا گؤره سیبیره سۆرگۆن ائدیلن ع.مۆزنیب‌ی روْمانوْولار سۆلاله‌سی‌نین اۆچ یۆز ایللیگی مۆناسیبتیله عفوه دۆشدۆکدن سوْنرا 1913-جۆ ایلده باکییا قاییدیر و یئنی مطبۇع اوْرقانلار یاراتماغا باشلاییر. لاکین سۆرگۆن حیاتینی نظره آلان یئرلی چاپ اوْرقانلاری اوْنۇن قزئت تأسیس ائتمگی‌نین قارشیسینی آلیر. ع.مۆزنیبی 1914- جۆ ایلده بۇ ایشین چاره‌سینی تاپاراق، فند ایشله‌دیب یاشجا اؤزۆندن بؤیۆک اوْلان قارداشی ابۆلفض مۆطلیب‌زادنین آدینا "دیریلیک" ،1915-جی ایلین آپرئل آییندان ایسه "بابای-امیر" آدلی ساتیریک ژۇرنالی قئیدیاتدان کئچیریر.

بئله‌لیکله، "بابای امیر" ژۇرنالی "دیریلیک" مجمۇعه‌سی‌نین نشریاتی اوْلاراق، 1915-جی ایل 21 آپرئلدن1916-جی ایل 17 اوْکتیابرادک باکیدا نشر اوْلۇنمۇشدۇر. ژۇرنالین رئداکتوْرۇ شاعیر و ادبیاتشۆناس علی‌عباس مۆزنیب، صاحیبی، ناشیری ایسه اوْنۇن قارداشی ابۆلفض مۆطلیب‌اوْغلۇ اوْلمۇشدۇر.[1] "بابای امیر" ژۇرنالی‌نین نشرینه "موْللا نصرالدین" ژۇرنالی‌نین بؤیۆک تاثیری اوْلمۇشدۇر. ایلک ساییندا "گلمیشم" آدلی باش مقاله‌سینده ژۇرنال مطبۇعات عالمینه گلیشینی ساتیریک طرزده بئله چاتدیریر:

نه ائله‌ییم، درد چوْخ، یۆک آغیر، قۆوّت آز، ظۆلم چوْخ، هۆمّت یوْخ! باش مقاله‌ده ژۇرنال دۆنیا مۆحاریبه‌سیندن یازاجاغینی، آلمان قوْشۇنلاری‌نین آزغینلیغینی تصویر ائده‌جگینی قلمه آلیردی.

آلمان ایمپئراتوْرۇ ویلهئلمه مۆراجیعت ائدن مقاله مۆلیفی یازیردی:

ائی بی‌اینصاف ویلهئلم. سنین آللاهین، پئیغمبرین، دینین، ایمانین یوْخدۇرمۇ؟ اگر سنین مقصدین یئر آلماقسا، تۇت دۆز دۆنیانی، گؤزۆنه گیرسین، داها حئیوان کیمی قوْجا و قاریلاری قیرماق، قیزلارین نامۇسۇنا توْخۇنماق، آروادلارین قارنینی جیرماق، فقیر-فۆقرانین مال-املاکینی داغیتماق، معبدلرینی یاندیرماق نه اۆچۆنۆدۆر؟

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : آذربایجان, درگیلر,

بؤلوم | تاريخ و كولتور یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

"ایران نو" (قزئت)

چهارشنبه 7 فروردین 1398

�

+0 بگندیم

"ایران نو" — گونئی آذربایجاندا یایینلانمیش گونده‌لیک قزئتلردن بیری.

تاریخی

1909-جو ایلین آوقوستون 24-ده فعالیته باشلایان گونده‌لیک و موستقیل "ایران نو" قزئتی 2-3 مین نوسخه ایله ایرانین ان بؤیوک قزئتی اولدو.

قزئتین رئداکتورو محمد امین رسول‌زاده ایدی. او، بو قزئت واسیطه‌سیله ایران دئموکراتیک فیرقه‌سی‌نین فیکیرلرینی یاییردی، یارادیجی هئیتی ده آذربایجان تورکلریندن عیبارت ایدی. قزئتده م.ا.رسول‌زاده‌نین چوخلو مقاله‌لری، شئعیر و پوبلیسیستیک یازیلاری چاپ اولونموشدور. او، اؤز قلمی ایله ایراندا آوروپا تیپلی ژورنالیست صنعتی‌نین اساسینی قویموشدور. م.ا.رسول‌زاده آذربایجانین روس ایشغالیندان قورتولماسی و ایرانین روسیه‌نین تاثیریندن اوزاقلاشماسی ایله باغلی سرت یازیلار یازیردی. قزئتده م.ا.رسول‌زاده بعضاً نیش تخلوصو ایله چیخیش ائدیردی. سونرالار سید حسن تقی‌زاده، م.ا.رسول‌زاده‌نین خاطیره‌سینه حصر ائتدیگی نئکروْلوْقدا بئله یازمیشدیر:

"مودئرن آوروپا قزئت فورماسینی ایلک دفعه ایرانا گتیرن م.ا.رسول‌زاده اولموشدور".

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : آذربایجان, قزئت,

بؤلوم | تاريخ و كولتور یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

1 باخیش

�

آذربایجان ساتیریک ژورنالی

سه شنبه 6 فروردین 1398

�

+0 بگندیم

آذربایجان ساتیریک ژورنالی
ویکی‌پئدییا، آچیق ائنسیکلوپئدییا

حاقّیندا معلومات
"آذربایجان" ژورنالی‌نین بیرینجی نؤمره‌سی 1906-جی ایل دئکابرین 6-دا تبریزده چیخمیشدیر. ژورنال "موللا نصرالدین" عنعنه‌لرینی داوام ائتدیرن مجموعه‌لردن بیری اولوب. م.س.اوردوبادی یازیر:
ستّارخان "آذربایجان" ژورنالی‌نین بیرینجی نؤمره‌سینی گؤردوکده: "بو گون آذربایجان خالقی‌نین میلّی بایرامیدیر" دئمیش و آغلامیشدی".
حقیقتاً ده ژورنالین نشری و فعالیتی بیلاواسیطه ستّارخانین آدی ایله باغلیدیر. همین ژورنال1907-جی ایلین سئنتیابرینادک داوام ائتمیش و ایران آذربایجانی‌نین "موللا نصرالدین"-ی آدینی قازانمیشدی.

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : آذربایجان, درگیلر,

بؤلوم | ساتیریك ادبیات یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

چاناق قالا ساواشی

دوشنبه 5 فروردین 1398

�

+0 بگندیم

چاناق قالا ساواشی

چاناق قالا ساواشی (تورکجه: Çanakkale Savaşı اینگیلیسجه: Gallipoli Campaign) بیرینجی دونیا ساواشی اثناسیندا 1915-1916-جی ایللر آراسیندا عثمانلی دؤولتی ایله آنتانتا دؤولتلری(اینگیلس، فرانسه، آنزاکلار ( آراسیندا باش وئرن دنیز و قورو دؤیوشو. ایتّیفاق دؤولتلری عثمانلی دؤولتی‌نین پایتاختی ایستانبولو آلاراق بوغازلارین ایداره‌سینی اله کئچیرمک، روسیه ایله اعتیبارلی قیدا و حربی تیجارت یولو آچماق،آلمان موتّفیقلریندن بیرینی ضعبفلتمک مقصدی ایله ایلک هدف اولاراق چاناق قالا بوغازینا گیرمیشلر. آنجاق هوجوملاری مووفّقیت‌سیز اولموشدور و ایکی طرفین ده چوخ آغیر ایتکیلر وئرمه‌سی ایله ایتّیفاق دؤولتلری گئری چکیلمیشلر. بو دؤیوش محو اولما وضعیتینده اولان بیر اؤلکه‌‌نین مؤحتشم غلبه‌سی کیمی اولاراق افسانه‌لشمیش، هر وطنداشین خاطیره‌سینده قالمیشدیر. بیر میلّتین گوجونو اورتایا چیخاراراق نه‌لر ائده بیله‌جگینی گؤسترمیش بو دؤیوش تورک قورتولوش ساواشینا دا تاثیر ائتمیشدیر.تورکیه جومهوریتی قورولدوقدان سونرااینگیلیس و فرانسه‌ دونانمالاری‌نین گئری چکیلمگه مجبور ائدیلدیگی گون، یعنی 18 مارت چاناق قالا شهیدلرینی آنما گونو اولاراق ائلان ائدیلمیشدیر. موتّفیقلر اوچون ایسه بو دؤیوش، عسگری باجاریقسیزلیق و فلاکت سیموولو اولاراق ساییلمیشدیر. ائریک بولک طرفیندن یازیلان دؤیوش علئیه‌داری ماهنیسی " And The Bant Played Waltzing Matilda " بو دؤیوشله علاقه‌داردیر.

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : تورکیه, تورک دونیاسی,

بؤلوم | تاريخ و كولتور یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

دیریلیک (درگی) دیریلیک - آذربایجان تورکلری‌نین میلّی وارلیغی

یکشنبه 4 فروردین 1398

�

+0 بگندیم

دیریلیک (درگی)

دیریلیک - آذربایجان تورکلری‌نین میلّی وارلیغینی قورویوب ساخلاماق اوغروندا موباریزه آپاران درگی. 1914-جو ایل سئنتیابر آیی‌نین 16-دان 1916-جی ایلین اورتالارینا کیمی چاپ اولونموش سیاسی تورک مجموعه‌سی.

فعّّالیتی

"دیریلیک" درگیسی 1914-جو ایلین سئنتیابر آیی‌نین 16-دا مطبوعات فعالیتینه باشلامیشدیر. بو درگی میرزه بالا محمدزاده‌نین یازدیغی کیمی، هم ده سیاسی بیر تورک مجموعه‌سی ایدی. 1914-جو ایلده 8، 1915-جی ایلده 9، 1916-جی ایلده ایسه 7 نؤمره‌سی چاپ اولونموشدور. 1916-جی ایلین اورتالاریندا نشری دایاندیریلمیشدی.

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : آذربایجان, درگیلر,

بؤلوم | تاريخ و كولتور یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

تکه، تکه‌مچی

شنبه 3 فروردین 1398

�

+0 بگندیم

تکه، تکه‌مچی- نوروز بایرامی‌نین و یازین گلمه‌‌سینی ماهنی اوخوماق و تکه دولاندیرماقلا خبر وئرن عنعنه‌وی ائتنوقرافیک موژده‌چی

جناب جبریل نامه گتیردی
گتیرجه‌یین پئیغمبره یئتیردی
موبارک قوْللارین گؤیه گؤتوردو
سیزین بو تزه بایرامینیز موبارک
آیینیز، ایلینیز، هفته‌نیز، گونونوز موبارک

بیزیم یئرده یومورتانی یویارلار
اونو دؤنوب یئددی رنگه بویارلار
یئددی‌سینده تحویل اوسته قویارلار
سیزین بو تزه بایرامینیز موبارک
آیینیز، ایلینیز، هفتنیز، گونونوز موبارک