ماکو خانلیغی

ماکو خانلیغی —آذربایجان اراضیسینده خانلیق. (18. عصرین 40-جی ایللری - 1922-جی ایل). مرکزی ماکو شهری. خوی، قاراداغ، ناخچیوان، ایروان خانلیقلاری و عثمانلی ایمپراتورلوغو ایله حودودلانیردی.

عومومی معلومات

ماکو ایالتی صفوی حؤکمرانلیغی دؤورونده چوخورسعد بیگلربیگلیگینه داخیل اولان یاریم‌موستقیل سولطانلیقدان عیبارت ایدی. اونو بایات طایفاسیندان اولان نسلی حاکیملر ایداره ائدیردی. ماکو خانلیغی اؤز اطرافیندا 30 کندی بیرلشدیریردی.

خانلیغین بانیسی بایات طایفاسیندان احمد سلطان ایدی. او، خانلیغین ایداره‌سی و مؤحکملندیریلمه‌سی اوچون بعضی تدبیرلر گؤردو. واختیله نادر شاهین خوراسانداکی سرکرده‌لریندن بیری ایدی. نادر شاهین اؤلدورولمه‌سیندن سونرا اونون آروادلاریندان بیری ایله ائوله‌نیر. اونون و اوغلو حسین خانین حاقیندا معلومات آزدیر. خانلیغین ایچینده بؤلگه‌وی اولاراق آیریملی طایفاسی‌نین 30 کنددن عیبارت اولان اؤز آواجیق خانلیغی دا وار ایدی. خانین اؤلوموندن سونرا تورپاقلار اوغلانلاری حسن و حسین خان آراسیندا بؤلوندو. حسن خان ایروانلی محمد خان قاجاردان آسیلیلیغا دوشدو. حسین خانین محمودی و اباقیه ماحاللاری عثمانلیلار طرفیندن توتولدو، لاکین بو ماحاللاری تئزلیکله گئری آلا بیلدی. علی خانین دؤورونده خانلیق مؤحکملنمگه نایل اولدو. حسین خانین اوغلو علی خان هامی‌نین فیبته ائتدیگی بیر خان اولاراق تانینیردی. علی خان داها سونرا ایسلام دینیندن چیخاراق بابین تعلیمینی قبول ائتمیشدی. بو خط حاجی اسماییل خانین زامانیندا دا داوام ائتدیریلدی. تئیمور پاشا خان 1877-1878-جی ایللرده خانلیغی گوجلندیردی. او، روس گئنئرالی آلخازووون ناخچیوان دسته‌لریله بیرگه تبریز اوچون تهلوکه یارادان شیخ عبیداله‌ین دسته‌سینی مغلوبیته اوغراتدی. اونا یئرلی خالق "آذربایجان پادشاهی" لقبی وئرمیشدی. خانلیغین سون نوماینده‌سی مرتضی‌قولو خان ایسه 1922-جی ایلده دئوریلدی.

اهالی

خانلیغین اهالیسی آذربایجان تورکلرییندن عیبارت ایدی. اهالی‌نین 900 عاییله‌سی اهل‌حقّ دینینه اعتیقاد ائدیردی. خالق آراسیندا سوننیلر قاراقویونلو، شیعه‌لر ایسه آغقویونلو آدلانیردی.

قایناق

• آذربایجان تاریخی. یئددی جیلدده. 3. جیلد (13-18 عصرلر). باکی."عئلم". 2007. 592 ص.

کؤچورن:عباس ائلچین