+0 بگندیم
میرات – ساتیریک درگی
تاریخی
"موللا نصرالدین" ادبی مکتبی‌نین تاثیری ایله یارادیلان بیر نئچه ساتیریک درگی نشر اولونوردو کی، اونلاردان بیری ده "میرات" ایدی. "میرات" گولگو مجموعه‌سی اولوب 1910 - جو ایلین اییون آیی‌نین 19 - دان اعتیباراً باکیدا نشر اولونماغا باشلامیشدیر. درگی‌نین رئداکتورو علی‌عباس تاغی‌زاده ایدی. م.ب.محمدزاده‌نین "آذربایجان تورک مطبوعاتی" کیتابیندا "میرات"-ین یالنیز بیر سایی‌نین ایشیق اوزو گؤردوگو قئید اولونسا دا، اصلینده بو ساتیریک درگی‌نین 5 نؤمره‌سی ایشیق اوزو گؤرموشدو. آشاغیداکی ایکی میصراعنی اؤز فعالیت پرینسیپی کیمی سئچن "میرات" حیاتدا باش وئرنلره لاقئید قالمایاجاغینی، دوغرونو یازاجاغینی، موشاهیده اولونان نؤقصانلاری کسکین تنقید ائتمگی اوخوجولارا وعد ائدیردی. بو میصراعلاردا درگی‌نین حقیقتدن یازاجاغیندان، تنقید اولوناجاق آداملارین درگی صحیفه‌لرینده اؤز صورتلرینی گوزگوده گؤردوکلری کیمی گؤره‌جگیندن خبر وئریردی. درگی‌نین بوتون نؤمره‌لرینده ائپیقراف اولاراق آشاغیداکی ایکی میصراع شئعیر وئریلیردی:
دئمه روسوای ائده‌جک عالمه "میرات" منی،
اولدوغون صورت ایله گؤستره‌جک خلقه سنی.
اصلینده ایسه درگی‌نین مؤلیفلری حیات حقیقتلرینه صادیق قالمیردیلار. بها سید کیمی مورتجئع فیکیرلی یازیچیلار بو درگیدن ایستیفاده ائدیب، آذربایجان خالقینا، آذربایجان یازیچیلارینا بؤهتانلار یاغدیریردیلار.
مؤوضوسو
"میرات"-ین هئچ ده بوتون ماتئریاللاری بئله دئییلدی. درگیده "موللا نصرالدین"-ین تنقید اوصوللاریندان دا ایستیفاده ائدیلیردی. بو اوصوللار کینایه، موقایسه، دولایی یوللا تنقید، سؤزو ترس معنادا دئمک، مؤعتریضه ایچینده بعضی توتارلی فاکتلاری وئرمک و س. ایدی. درگی‌نین بیرینجی نؤمره‌سی‌نین باش مقاله‌سینه نظر سالساق بونلاری آیدین گؤره‌ریک. "میرات"-چیلار درگی‌نین ایلک ساییندا قارشیلارینا ائله بیر جیدی سد قویمادیقلارینی آچیقلایاراق یازیردیلار:
" تزه‌لیکجه مؤوقئعیی-اینتیشاره قویولان هر بیر قزئته و مجموعه‌نین بیرینجی نؤمره‌سینده ایداره طرفیندن بیر باش مقاله یازماق لازیم گلیر. آما بیز خیلاف قانون اولاراق مجموعه‌میزده باش مقاله یازمادیق. "
سونراکی جومله‌لری اوخودوقجا درگی‌نین مقصدی آیدین اولور. درگی اونا گؤره باش مقاله یازماق ایستمیر کی، باش مقاله یازسا گرک مسلگینی گؤستره، مسلگینی ده گؤسترنده رئداکتورلا اوخوجولار موناقیشه یاراتماغا باشلاییرلار. درگی اوخوجوسونو ایناندیرماغا چالیشیر کی، اونون هئچ بیر مسلکی یوخدور. ائله بو سؤزلردن درگیین مسلکی موعین درجه‌ده آیدینلاشیر.
فعالیتی
درگی‌نین صحیفه‌لرینده اساس فئلیئتونلار "قهقهه" باشلیغی آلتیندا وئریلیردی. بیرینجی نؤمره‌ده‌کی فئلیئتوندا خالقین معاریفلنمه‌سی قایغیسینا قالمایانلار تنقید اولونوردو. ایکینجی سایداکی فلیئتوندا ایسه شرق اؤلکه‌لری‌نین موستملکه ظولمو آلتیندا یاشاماسی ساتیریک یوللا اوخوجولارا چاتدیریلیردی.
ساتیریک شئعیرلر "ادبیات" باشلیغی آلتیندا وئریلیردی و بو شئعیرلردن "موللا نصرالدین"-چیلرین اوصلوبلاری آچیق-آیدین سئزیلیردی. بو شئعیرلرین بیر قیسمی بدیعی جهتدن ضعیف اولسا دا، دؤورون بیر سیرا نؤقصانلارینی اوخوجولارا چاتدیریردی. دایمی شؤعبه‌لردن بیری "بادکوبه" ایدی. بورادا یئرلی خرونیکا ساتیریک اوسلوبدا، "موللا نصرالدین"-ه اوخشار طرزده وئریلیردی.
کاریکاتورالار
درگی‌نین کاریکاتورالاریندا هم بین‌الخالق حادیثه‌لر، هم ده یئرلی احوالاتلار عکس ائتدیریلیردی.بیرینجی نؤمره‌نین اوز قابیغیندا وئریلن "دونیا صحنه‌سینده" آدلی کاریکاتورادا بین‌الخالق عالمده‌کی وضعیت عکس اولونور: شیر قوزونو پارچالاییر، جاناوار تویوغو یئییر، افعی ایلان آغاجا ساریلیب دووشانی بوغور، شکلین سول طرفیندن بیر هؤرومچگین تور توتدوغو گؤستریلیر. درگی سانکی بو کاریکاتورا واسیطه‌سیله دئمک ایسته‌ییر کی، دونیاداکی قووّتلی دؤولتلر ضعیف دؤولتلری دیدیب پارچالاماغا باشلامیشلار. بئله‌لیکله، موحاریبه تورو یارانمیشدیر. بو تور گئنیشلنه بیلر.
درگی‌نین 5-جی نؤمره‌سینده وئریلن کاریکاتورادا اینگیلیسین میصیر هئیکلی‌نین اوزرینه میندیگی گؤستریلمیشدیر. یئرلی مؤوضودا چکیلمیش کاریکاتورادان بیرینده مشدی ایله ضیالی‌نین صورتی عکس ائتدیریلیریلمیشدیر.
درگی‌نین باغلانماسی
درگی‌نین جمعی 5 نؤمره‌سی چیخمیشدیر. 5-جی نؤمره‌ده‌کی معلوماتدا دئییلیر کی، درگی‌نین نشرینده "تعطیل اولوندوغونا گؤره سونراکی داوامی غئیری-مومکوندور". [1]
منبع:
ن.ن.زئینالوو "آذربایجان مطبوعات تاریخی"،1. حیصّه . باکی، 1973، آدو-نون نشریاتی
ولی‌یئو عاکیف عبدالعظیم اوغلو (آشیرلی). "آذربایجان مطبوعاتی تاریخی" (1875-1920)، باکی "عئلم و تحصیل" ،2009، 172 ص
ایستینادلار
↑ شاهوئردی‌یئو آ.ب. آذربایجان مطبوعاتی تاریخی. "تحصیل" نشریاتی، 2006 - 248 ص
قایناق: Mirat jurnalı
کؤچورن: عباس ائلچین
