ائلچین ELÇİN

تورک دیلی و ادبیاتی

میر مهدی اعتیمادین حیات و یارادیجیلیغینا بیر باخیش

+0 بگندیم

میر مهدی اعتیمادین حیات و یارادیجیلیغینا بیر باخیش

ائسمیرا فواد شوکورووا

کؤچورن: عباس ائلچین 

حیاتی:

   میر مهدی اعتیماد 1900-جو ایلده تبریزده سئیید محمد کیشی‌نین عاییله‌سینده دوغولموش، لاپ کیچیک یاشلاریندان دؤورون طلبلرینه اساسن کؤهنه اوصوللو مکتب موعلّیمی موللا یوسیفدن عرب دیلی درسی آلماغا باشلامیشدیر. عرب و فارس دیلینی اؤیرنن اعتیماد ایبتیدایی تحصیلینی میرزه عبدالقاسیم خا‌نین "اوصول جدید" مکتبینده آلیر، داها سونرا "طالیبییّه مدرسه‌سینده صرف-نحو، فیقه، حیکمت عئلملرینی ده اؤیره‌نیر و او، عالی مکتب سوییّه‌سینده تحصیل آلیر. لاکین ادبییّاتا بؤیوک ماراق و سئوگیسی اونو دایم موطالیعه ائتمه‌یه، موتمادی اولاراق بدیعی ادبییّات اوخویوب اؤیرنمه‌یه، بیلیک و معلوماتینی آرتیرماغا ایستیقامتلندیریر. میر مهدی اعتیماد تحصیلینی بیتیریب خالق معاریفی ساحه‌سینده فعالیته باشلاییر. اوخوماق هو‌سینده اولانلار اوچون تبریزده یئنی اوصوللو "اعتیماد مدرسه‌سی"نی آچماغا نایل اولور.

   1920-جی ایللرده، اعتیمادین ادبی-بدیعی و پئداقوژی فعالییته باشلادیغی موهوم تاریخی مرحله ده یئنی میلّی اویانیشین، خییابانی حرکاتی‌نین تاثیری گو­نئی آذربایجان مکا‌نیندا گئنیش یاییلمیشدی. شئیخ محمد خییابانی ایسه بؤیوک عئلم، ادبییّات آدامی ایدی و بو دؤورده یارانان ادبییّاتی خوصوصی دیقتله ایزله‌ییردی. او دئییردی: "ایندی بیزه غم و کدر گتیرن ادبییّات لازیم دئییل. گنجلریمیز یئنی تحصیل دالینجا گئتمه‌لیدیر، بو ایشده ادبییّاتین رولو بؤیوکدور."[1]

...



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان,

Dövlət, dil, dilçilik

+0 بگندیم

Dövlət, dil, dilçilik

 Səlahəddin Xəlilov

Bir hadisələr dünyası, bir biliklər dünyası, bir də söz dünyası var. Əsas vəzifələrdən biri bu dünyalar arasında qarşılıqlı anlaşma, adekvat münasibət qurmaqdır. Söz, anlayış, logos adi danışıq dilinin əsasını təşkil edir. Məhz bu­na gö­rə­dir ki, bir çox filosofların fikrinə görə, adi danışıq dili həqiqi varlığın özüdür. Yəni hadisələr dünyası da, ideyalar dün­yası da məhz adi danışıq dili sayəsində həyatiləşir, insaniləşir və bizim üçün dünyaya çevrilir.

Bir ünsiyyət vasitəsi olmaqla bərabər, dil həm də  biliklərin saxlanması, ötürül­mə­si və mə­­nimsənilməsinə xidmət edir. Dili bilməyən adam həmin dildə saxlanmış bilik və dəyərlər sistemini də mənimsəyə bilməz.

Dilin daşıyıcısı yalnız bu dili bilən, bu dildə danışan konkret insanlar deyil, onlarıntoplusu da deyil, bütövlükdə millət, cəmiyyətdir; kütlə yox, strukturlaşmış sosial sistemdir.Və bu cəmiyyətdə dil özü də bir sosial institut kimi formalaşır və onun mövcudluğunun dakonkret insanlardan asılı olmayan obyektiv real formaları (qrammatika, lüğətlər, kitablar, disklər və s.), maddiləşmiş sosial hafizə yaranır. Xalqın bütün nümayəndələri sadəcə bu dildədanışdığı halda, onu tam şəkildə, bütöv bir fenomen kimi tədqiq edən, qoruyan, ümumicəhətlərini, qanunauyğunluqlarını, invariantlarını, habelə, başqa dillərə nəzərənxüsusiyyətlərini öyrənən ixtisaslaşmış adamlar – dilçilər yetişir.




آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان, آنادیلی, دیل,

تورکجه‌نین یابانچی دیللرده‌کی اون مینلرجه کلمه‌سی

+0 بگندیم

تورکجه‌نین یابانچی دیللرده‌کی اون مینلرجه کلمه‌سی

دوکتور یوسوف گدیکلی

کؤچورن:عباس ائلچین

    دیل مسله‌سی دارتیشیلیرکن بیر گئرچک هر زامان گؤز آردی ائدیلمیشدیر. بو، تورکجه‌نین باشقا دیللرده اولان اون مینلرجه کلمه‌سی‌نین هیچ عاغیلا داهی گتیریلمه‌مه‌سیدیر. موغولجا، اوردوجا کیمی آرتیق چوخ اوزاقدا قالمیش دیللر ایله فارسجا، ارمنیجه، گورجوجه کیمی اؤن آسییا دیللری، یونانجا، بولغارجا، مقدونیه‌جه، آلبانجا، رومنجه، صئربجه-کرواتجا، مجارجا و حتی روسجا کیمی بالکان، اورتا و قوزئی آوروپا دیللرینده اون مینلرجه تورکجه کلمه واردیر. تورکجه ساده‌جه سؤزلوکلری ائتکیله‌مکله قالمامیش، بوتون بالکان دیللری‌نین مورفولوژی[صرف] و سینتاکسیسینی[نحو] دا ائتکیله‌میشدیر.



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : تورکجه, تورک, دیل,

بیر بیلگه‌دن سوروشموشلار

+0 بگندیم

بیر بیلگه‌دن سوروشموشلار

کؤچورن: عباس ائلچین

بیر بیلگه‌دن سورشموشلار:

"دونیادا ان چوخ کیمی سئورسینیز؟"

"درزیمی سئوه‌رم" دئیه یانیت وئرمیش.

سورغونو سوروشانلار شاشیرمیشلار:

"آمان اوستاد، دونیادا سئوه‌جک او قدر اینسان وار ایکن نییه درزی؟!"

بیلگه بو سورغویادا بئله یانیت وئرمیش:

" دوستلاریم، ائله‌دیر، من درزیمی سئوه‌رم. چونکو اونا هر گئتدیگیمده، منیم اؤلچومو یئنیدن آلیر. آمما او بیریلر بئله دئییللر. بیر کز منیم حاققیمدا قرار وئریرلر، اؤلونجه قدر ده، منی همیشه او گؤزله گؤرورلر.

***

بیر بیلگه‌دن سوروشموشلار:

- بیر اینسانین ذکاسینی هارادان آنلاییرسینیز؟

..........



آردینی اوخو/ Ardını oxu

TÜRK DİLLERİ SÖZLÜKLERİ

+0 بگندیم

TÜRK DİLLERİ SÖZLÜKLERİ

تورک دیللری سؤزلوکلری

حاضیرلایان: عباس ائلچین

 Bu sayfadan Türk dilleri sözlüklerini yükleye bilersiniz

بو پوستدان تورک دیللری سؤزلوکلرینی یوکله‌یه بیلرسینیز



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : تورکی دیللر, سؤزلوک, قازاقجا, تورکجه, اؤزبکجه, قیرقیزجا, تاتارجا, تورکمنجه, تورکی, موغولجا,

سولطان ولد،حیاتی و اثرلری

+0 بگندیم

سولطان ولد،حیاتی و اثرلری (1226 - 1312)

شهامت‌الدین قوزوجولار

کوچورن: عباس ائلچین

  مولانا‌نین اوغلو اولان سولطان ولدین تام آدی محمد سولطان بهاالدین ولددیر. 24 آپرئل 1226دا تورکیه‌نین قارامان شهرینده(اسکی آدی لارَنده)  دوغان ولدین باباسی بؤیوک تورک متصوّفی مولانا جلاالدّین رومی، آنا‌سی سمرقندلی شرف‌الدین لالا‌نین قیزی گوهر خاتوندور. آنا‌سی‌‌نین خارزم پرنسلریندن اولماسی دولاییسییلا، سولطان ولد دییه آنیلدیغی روایت ائدیلیر. قایناقلارا گؤره سولطان ولد، فیزیکی یؤندن ده، معنوی باخیمدان دا باباسینا چوخ بنزه‌مکده‌دیر.[1]

  قایناقلارا گؤره ایلک ائیتیملرینی قونیا و شامدا گؤرموش، باباسی‌نین یا‌نیندا یئتیشمیش اولماسییلا اونون دوشونجه‌لرینی منیمسه‌میش اولماسینا یول آچمیشدیر. باباسی مولانا‌نین یئتیشمه‌سی اوزرینده، ادبی یؤنو، تصوفچو کیملیگی، دوشونجه‌لری و ادبی یؤنو اوزرینده بؤیوک ائتکیلری اولموشدور. [2]

 سولطان ولده بؤیوک باباسی‌نین آدی وئریلمیش، کیچیک یاشدا آنا‌سینی الدن وئرمیش یئتیشمه‌سی اوچون ده گرامانا و اؤگئی آناسی  گرا خاتونون آنا‌سی بؤیوک گرا خاتون مشغول اولموشدو.[3] گنجلیگی‌نین ایلک ایللرینده باباسیندان عربجه درسلری آلمیش و اوندان حنفی فیقهی‌نین مشهور اثری هدایه‌نی اوخوموشدور. (4)مولانا، اوغلونون ائییتیم و اؤیره‌نیمینی ائرکن بیر یاشدا باشلاداراق، کیچک قارداشی علا‌الدین ایله بیرلیکده، دده‌سی شیخ شرف‌الدینین ایداره‌سی آلتیندا اونلاری حلب و شاما گؤندره‌رک دینی عئلملری تحصیل ائتمه‌لرینی ساغلامیشدیر. تحصیلینی بیتیردیکدن سونرا قونیایا دؤنموش، باباسی‌نین بولوندوغو هر توپلانتییا قاتیلمیش، بیلگی و گؤرگوسونو آرتیرمیشدیر.



آردینی اوخو/ Ardını oxu

تورک بدیعی تفکّورونون و شئعیر دیلی‌نین اینکیشافیندا نسیمی‌نین رولو

+0 بگندیم

تورک بدیعی تفکّورونون و شئعیر دیلی‌نین اینکیشافیندا نسیمی‌نین رولو

مؤلیف: کامیل آللاهیاروو     

 کؤچورن: عباس ائلچین

  اورتا عصرلرده موسلمان تورکلرین بدیعی تفکّورونون و شئعیر دیلی‌نین اینکیشافیندا عیمادالدین نسیمی‌نین یئرینی و خیدمتلرینی آنلاماق و موعینلشدیرمک اوچون تورک شئعیر مدنیتی‌نین تکامول یوللارینا قیسا بیر نظر سالماق لازیمدیر.

 معلومدور کی، اسکی تورک شئعیری هر بیر بندده (تیرادادا) هر بیری بیر ساده جومله‌دن عیبارت اولان میصراعلارین سینتاکتیک باخیمدان بیر-بیرینه پارالئل قورولماسی و اونلارین سونلوقلاری‌نین دا اوخشار قرامماتیک قافییه ایله بیتمه‌سی، همچنین میصراعلارین اولینده اوخشار و یا عئینی سسلرین (آللیتئراسییا‌نین) اولماسی پرینسیپلرینه اساسلانیردی. بو شئعیر فورماسی قدیم تورکلرین سؤزون ماگیک گوجونه اینامی ایله باغلی یارانمیشدی. اوغورلو اوْو ائتمک، یاغیش یاغدیرماق، خسته‌لیکلری ساغالتماق و یا قارا قووّه‌لری اؤزلریندن اوزاقلاشدیرماق مقصدیله قدیم اینسانلار موختلیف روحلارا و تانریلارا دوعالار اوخویور و یا اونلارین شأنینه آلقیشلار سؤیله‌ییردیلر. بئله دوعالار، اووسونلار، آلقیش و قارغیشلار اوخونان زامان سؤزون تاثیر گوجونو آرتیرماق اوچون موختلیف سؤزلر، سؤز بیرلشمه‌لری و جومله‌لر دفعه‌لرله تکرار اولونوردو و بوتون بو پارالئل تکرارلار متنده ریتم و آهنگی ده خئیلی آرتیریردی. بو تکرارلارین یاراتدیغی بدیعی-ائستئتیک تاثیر قووّه‌سینی آنلادیقدان سونرا اینسانلار آرتیق بیله‌رکدن، شوعورلو صورتده اونلارین بدیعی ایمکانلاریندان بهره‌لنمه‌یه چالیشمیش و اؤزلری و طایفالاری اوچون عزیز و موقدس سایدیقلاری مؤوضو و مطلبلری بئله یوکسک و طمطراقلی اوسلوب اساسیندا قورماغا چالیشمیشلار. آوازلا اوخونان متنلرده "ماناس" ائپوسوندا، "دده قورقود کیتابی"ندا و س.) بو یوکسک بدیعی اوسلوبا خاص اولان عونصورلر (جومله‌لرین سینتاکتیک باخیمدان اویغونلوغو، هئجا برابرلیگی باخیمیندان اونلارین بیر-بیرینه یاخینلیغی، آللیتئراسییا، قرامماتیک قافییه و سؤز تکرارلاری‌نین چوخلوغو و س.) موسیقی عامیللری‌نین تاثیری آلتیندا داها گوجلو شکیلده تجسّوم اولوندوغونا گؤره اونلاری پوتئنسیال-شئعیر، نقل ائدیلن، دانیشیلان متنلری ایسه (اورخون متنلری، "اوغوز-کاغان" داستانی، "دده قورقود کیتابی"‌نین نقل ائدیلن حیصه‌لری و س.) پوتئنسیال-نثر آدلاندیرماق اولار (7، 8-16). آللیتئراسییایا ایسه قدیم تورکلر قوهوملوق، یاخینلیق علامتی کیمی باخیردیلار و مضمونجا بیر-بیرینه باغلی جومله‌لرین و سؤز بیرلشمه‌لری‌نین اولینده عئینی سسلری ایشلتمکله، اونلارین معنا و قورولوش باخیمیندان دا ایلیشکیلی اولماسینی گؤسترمک ایسته‌ییردیلر (7، 34-35).



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : دیل, تورک, نسیمی,

دیل و تفکّور فلسفی پروبلئم کیمی

+0 بگندیم

دیل و تفکّور فلسفی پروبلئم کیمی

م. میرزه‌علی‌یئوا‌

   دیل و تفکّور پروبلئمی دیالئکتیک ماتئریالیزمده عومومی مسله اولان ماتئرییا و شوعورون قارشیلیقلی علاقه و موناسیبتلری مسله‌سی‌نین آیریلماز حیصه‌سی کیمی اؤیره‌نیلیر. دیل و تفکّور پروبلئمی فلسفه‌نین اساس مسله‌سی – ماتئرییانین‌می، یوخسا روحون‌مو ایلکین اولماسی مسله‌سی ایله باغلیدیر. بیز فلسفه‌نین اساس مسله‌سینی حلّ ائدرکن شوعورو و ماتئرییانی قارشی-قارشییا قویوروق. ماتئرییا شوعوردان آسیلی اولمایان، شوعور خاریجینده مؤوجود اولان شئیلردیر. بونا گؤره ده، شوعورو دا ماتئرییایا داخیل ائدنلر جیدی سهوه یول وئریرلر.

فیکیر ماتئرییا کیمی قبول ائدیلسه، اوندا ماتئرییا ایله تفکّور عئینی‌لشمیش اولار، اونلارین آراسینداکی فرقدن ایسه دانیشماغا بئله دَیمز. لاکین شوعورلا ماتئرییا آراسینداکی فرقی شیشیردیب، موطلق آیریلیغا چاتدیرماق دا اولماز.

عومومیتله، شوعورلا ماتئرییا آراسینداکی فرقی ده، رابیطه‌نی ده گؤره بیلمه‌لی‌ییک. فرقی اونوتماق اولماز؛ چونکی شوعورون ماتئرییا ایله عئینی‌لشدیریلمه‌سی تامامیله سهو فیکیرلرله نتیجه‌له‌نیر. لاکین عئینی زاماندا شوعورو بئییندن آییرماق دا اولماز؛ چونکی شوعور بئینین، یعنی تشکّول تاپمیش ماتئرییانین خاصّه‌سیدیر.



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : دیل,

قدیم تورکلرده - هونلاردا و گؤی‌تورکلرده تربییه

+0 بگندیم

قدیم تورکلرده - هونلاردا و گؤی‌تورکلرده تربییه

 پیرآلی علی‌یئو

کؤچورن: عباس ائلچین

 

      تورکلر ("تورک" سؤزونون معناسی "گوجلو" ،"مؤحکم" دئمکدیر) ائ.أ. 2. مین‌ایل‌لیگین اوّل‌لرینده قافقازدا، اورتا آسییادا، آلتای-سایان داغلاری‌‌نین شیمالی-غرب بولگه‌سینده، یئنی‌سئی چایی بویلاریندا یاشاییردیلار. تاریخ بویونجا بیر چوخ تورک دؤولتی قورولموشدور.

ایلک تورک دؤولتلریندن بیری هون ایمپئراتورلوغو اولموشدور. اونون ان قودرتلی دؤورو مئتئ خاقا‌‌نین حاکیمییت ایللرینه تصادوف ائدیر.

تورکلرده ائل، اوبایا، خالقا باغلیلیق یوکسک اولموشدور. عالیم­لرین دئدیگینه گؤره قدیم تورکلر - هونلار اؤزلرینی "قون" ،گون" آد­لاندیرمیشلار کی، بو دا "ائل-گون" ،"گون" ،"خالق" معنالاریندا ایشلنمیشدیر.

ائرامیزدان اول 2. عصرده مئیدانا گلن هونلار اؤز قونشولاری چین سلطنتینی و خوصوصیله تونق‌هو طایفالارینی قورخویا سالمیشدیر. هون دؤولتی‌‌نین ایلک باشچیسی تومئن خان اولموشدور کی، اوغلو مئتئ خان 209-جو ایلده اونون یئرینه کئچه‌رک اؤزونو ایمپئراتور آدلاندیرمیش و تورک آدینی بوتون دونیایا یایماق، تورک گوجونو بوتون عالمه تانیتماق ایسته‌میشدیر.

قدیم تورکلر اوشاقلارینی 3 اینام اوزرینده تربییه ائدیردیلر: طبیعت قوووه‌لرینه اینام؛ آت کولتو؛ گؤی تانرییا اینام (گؤی آللاهی). دئمه‌لی تورکلرده تک‌آللاهلیلیق ایسلامدان چوخ اول مؤوجود اولموشدور.



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : تورک دونیاسی, تورک, آذربایجان, هون, گؤی تورک, اویغور,

عصبی آدام

+0 بگندیم

عصبی آدام

عزیز نسین

     عصبدن الی – آیاغی تیر – تیر تیتره‌ین ضعیف، قوجا آدامی ایته‌له‌یه‌رک پولیس بؤلمه‌سیندن ایچری سالدیلار.

 - بو آدامدان شیکایتچی‌ییک رئیس بی، بیزی تحقیر ائتدی. ان باشداکی، ایری‌تهر جاواندان رئیس سوروشدو:

- نه دئدی؟

 - چوخ آغیردی رئیس بی، آتامی قاریشدیرماسایدی، وئجیمه آلمازدیم. آما رحمتلیک آتامی دا قاریشدیردی.

قوجا آتیلدی:

-بلی… ائششک اوغلو، ائششک، – دئدیم. دانیشیم، لاییقدی یا یوخ، سیز دئیین. مارشروُت تاکسی‌سیندیم. بو جاوان دا آلتین باققالدا ماشینا میندی. تاکسیم‌ده دوشمه‌دیمی؟ دؤزه بیلمه‌دیم، یاخاسیندان توتدوم. "ماشاللاه، ائششک بویدا آدامسان! گنجسن، گوجون – قوو­ّتین یئرینده‌دی، آلتین‌باققاللا تاکسیم آراسینداکی مسافه‌نی اؤلچسن بئش یوز آددیم اولماز. اینسان بو قدر یئر اوچون مارشروت تاکسی‌سینه مینرمی آی ائششک اوغلو ائششک!.." – دئدیم. عئینیله بئله دئدیم. -اینانمیرسینیز، سوروشون اؤزوندن!



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : تورکیه ادبیاتی,

KERKÜK ERBİL’İN TÜRK TARİHİ GERÇEKLER

+0 بگندیم

KERKÜK ERBİL’İN TÜRK TARİHİ GERÇEKLER

KERKÜK ERBİL’İN TÜRK TARİHİ GERÇEKLER

Uzm.Mukhtar Fatih

Suriye Türkmen Doktorlar Birliği BŞK.

Türkiye’nin eski “Musul Vilayeti”ne, yani Kuzey Irak’a bakışında çok önemli bir pay taşıyan bölge gerçeklerinin başında, kuşkusuz buradaki Türkmen soydaşlarımız gelmektedir. Sayıları 2 milyonu aşan, buna karşı geçmişteki Irak rejimleri tarafından çoğu zaman yok sayılan ve asimile edilmek istenen, uluslararası topluluk tarafından da garip bir şekilde gözardı edilen Türkmenlerin güvenliği, huzuru ve refahı, Türkiye açısından hem ahlaki hem de politik bir sorumluluktur. Bin yılı aşkın bir süredir Irak’ta yaşayan Türkmenler köklü bir geçmişe sahiptir. Osmanlılar döneminde yönetimde oldukça etkili olan Türkmenler, Irak halkının eğitimli ve aydın bir bölümünü oluşturmaktadır. 



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : تورک دونیاسی, توکمن ائلی, تورکیه,

دانلود کتاب حاشیه ای بر زبان شناسی اسماعیل هادی

+0 بگندیم



آچار سؤزلر : زبان فارسی, دیل, دیلچیلیک,

وور توخماق

+0 بگندیم

وور توخماق

اؤزبک خالق ناغیلی

بیری وار ایمیش، بیری یوخ ایمیش. بیر قاری ایله بیر قوجا وار ایمیش. اونلار اووچولوق ایله گون کئچیرر ایمیشلر. بیر گون قوجا توزاق قوروب اوتورموش ایدی. توزاغا یئکه بیر لئی‌لک دوشدو. یوگوروب لئی‌لگی توزاقدان چیخارمیشدی، لئی‌لک آدام کیمی دانیشماغا باشلادی:

قوجا، من لئی‌لکلرین باشچی‌یام، منی بوراخ، نمنه دیله‌سن اونو وئره‌رم. منیم مکانیم او قارشیداکی داغین آرخاسیندا. "لئی‌لک‌بای‌ین ائوی هارادا؟" دئسه‌ن، هامی گؤستَرر،-دئدی.

قوجا لئی‌لگی بوراخدی. ائرته‌سی گون تئزدن دوروب،‌ لئ‌لک‌بای‌ین سووغاتینی آلماق اوچون یولا دوشدو. گئدیب، گئدیب بیر یئره یئتیشدی.



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : اؤزبک, ناغیل, اوشاق ادبیاتی,

اور تۉقماق

+0 بگندیم

اور تۉقماق

اۉزبېک خلق اېرتگی

بیر بار اېکن، بیر یۉق اېکن، بیر کمپیر بیلن بیر چال بار اېکن. اولر آوچیلیک بیلن کـون اۉتکزر اېکنلر. بیر کـون چال توزاق پایلب اۉتیرگن اېدی، توزاققه کتّه‌ بیر لَیلک توشدی. یوگوریب باریب لَیلکنی توزاقدن چیقرگن اېدی، لَیلک آدمدېک سۉزله‌ماققه باشله‌دی:

چال، مېن لَیلکلرنینگ باشلیغیمن، مېنی قۉییب یوبار، نیمه‌ تیله‌سنگ شونی بېره‌من. مېنینگ مکانیم شو قرشیده‌گی تاغ‌نینگ آرقه‌سیده. «لَیلکوای‌نینگ اویی قیده» دېسنگ، همه‌ ایتیب بېره‌دی، — دېدی.

چال لَیلکنی قۉییب یوباردی. اېرته‌سیگه اېرته‌لب توریب، لَیلکوای‌نینگ ساوغه‌سینی آلیب کېلیش اوچون یۉلگه توشدی.



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : اؤزبکجه, ناغیل,

فردوسی‌نین شاهنامه‌سی تورکلر حاقّیندا نه‌لر دئییر؟

+0 بگندیم

فردوسی‌نین شاهنامه‌سی تورکلر حاقّیندا نه‌لر دئییر؟

 آقمیرات گورگنلی

   خوراسانلی فارس شاعیری ابوالقاسیم فردوسی‌نین شاهنامه‌سینه تورکمن ادبییاتیندا اؤزل یئر وئریلیب ، اونو دوغونون ان گؤرکملی شاعیری و اثرینی ایسه بؤیوک ائپوس دئیه تانیتدیریلیب. تورکمنیستانین  یوکسک اؤیرتیم یئری، بیلیم یوردونون دیل فاکولته‌سینده بو فارس اثری حاقّیندا گئنیش اؤلچوده دانیشیلیر. آزادی آدینداکی مرکزی کیتابخانانین دیوارلاریندا شاعیرین اؤزو و اثرلرینی آنلادان شکیل‌لر قازیلیبدیر. دوغروداندا بو "فارس شاه"اثرینه بئله چوخ اؤنم وئرمک بیزیم میلّتین نیینه گره‌ک؟

    فارس ادبییّاتچیلاری شاهنامه پوئزییاسینی ایران (اوخو فارس) میفولوگییاسی اساسیندا یارانان اولو مانومئنتال دئیه تانیملاییرلار. اثرین یازیلیشینا گؤره بئله بیر روایت وار: " تورک حؤکومدارلاریندا غزنه‌لی سولطان ماحمود "ایران-توران" تاریخی حاقّیندا بیر اثر یازیلماسینی بویورموش. ایلک شاهنامه اثرینی 996-نجی ایلده مرولی "مسعودی مروزَی" یازماغا باشلار، اوندان سونرا "دقیقی" بو ایشی داوام ائدر، دقیقی اؤلندن سونرا فردوسی ایش باشینا گئچر. فارسلارین اویدوردوغو روایت‌لره گؤره سولطان ماحمود اثرین هر بئیتینه بیر آلتین وئره‌جگینی وعده ائتمیش. فردوسی اؤز "شاهنامه‌سینی" یازیب سولطانا سونار. سولطان ماحمود اثر ایله  تانیش اولاندان سونرا، اونو بگنمز، آلتین یئرینه گوموش درم (درهم) وئرر، فردوسی بونو گؤروب، سولطانین آدینا آشاغیلاییجی قوشغو قوشوب، قورخوسوندان باشقا یئره قاچیب گئدر. آرادان بیر نئچه واخت گئچندن سونرا، سولطان ائتدیگی ایشیندن پئشمان اولوب آلتینلاری یوللایار. یوکلو کروان شهرین بیر دروازه‌سیندن گیرنده، آداملار دونیادان گئدن فردوسینی قویلاماق اوچون، اوبیری دروازه‌سیندن چیخیب گئدرمیشلر. شاعیرین قیزی ایسه گؤندریلن آلتینلاری گئری قایتارار.



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : تورکمن, تورک, فارس, میف, فردوسی, شاهنامه,