+0 بگندیم
علیعسگر کمال(تاتار: Ğäliäsğar Kamal -Галиәсгар Камал) ؛ (25 دسامبر 1878 - 16 ژوئن 1933)، تاتار یازاری.
تاتار ادبیات تاریخینده اؤزللیکله تئاتر ساحهسینده یئنیلشمه و مودرنیزمین اؤنجولوگونو ائتمیش بیر یازاردیر.شوروی سوسیالیست جومهوریتلری بیرلیگی دؤنمیتاتاریستان جومهوریتینده ده اثرلری ان چوخ باسیلان یازیچیلاردان بیریدیر. [۱]ایندیکی واختدا تاتار آکادمی تئاتری، تاتار تئاتری نین قوروجوسو اولاراق قبول ائدیلن علی عسگر کمالین آدینی داشیماقدادیر.
+0 بگندیم
یوسف آقچورا
یۇسفبیگ حسن اوْغلۇ آقچۇرالی(تورکجه: Yusuf Akçura) (تاتارجا: Yosif Aqçura /Йосыф Акчура) — تۆرک تاریخ قۇرۇمۇنۇن صدری.تۆرکچۆلۆک ایدئیاسینین اؤنده گئدن تمثیلچیلریندن اوْلان یۇسف آقچۇرالی سیاسی تضییقلر سببیندن بیر نئچه ایل پاریس شهرینده مۆهاجیر حیاتی یاشامیشدیر. اصلاً تاتار اصیللی تۆرک اوْلان یۇسف آقچۇرالی عئلمین مۆختلیف ساحهلرینده چالیشمیشدیر. یازدیغی عئلمی و پۇبلیسیستیک اثرلره گؤره قیسا مۆدّتدن سوْنرا بیر واختلار مۆهاجیرت ائتمهلی اوْلدۇغۇ تۆرکیهده یئنیدن سئویلمگه باشلامیشدیر. یۇسف آقچۇرالی 1935-جی ایلده ایستانبۇل شهرینده اۆرک تۇتماسیندان دۆنیاسینی دَییشمیشدیر.
+0 بگندیم
Tatar ataması (etnonimı) xaqında berniçә süz
HAYREDDİN SADIK GÜLEÇYÜZ
Tarixi maglumatlarga qaraganda, „Tatar“ borıñgı zamannardan birle ber xalıq iseme bulıp tora. Bu isem, berence bulıp, VIII-nçe gasırda, Urta Aziәdәge Kük Törek imperiәse qagannarı (dәwlәt başlıqları) tarafınnan Orhun hәm Yәnisәy yılgaları buylarına quyılgan taş yazmalarda „Utız Tatar“ rәweşendә oçrıy. Annan soñ, Uygur yazmalarında, „Tugız Tatar“ ataması telgә alına. Bu yazmalarga qaraganda, tugız-tatarlar 747-nçe yıldan soñ uygurlar belәn sugışıp algannar.
842-nçe yıldan başlap, „Tatar“ iseme, Ta-ta” rәweşendә, Qıtay cıganaqlarında da oçrıy. Bu çıganaqlarga kürә, ul waqıtlarda „Qara Tatar“ hәm „Aq Tatar“dip ike törle tatar xalqı bulgan. Qara-tatarlar bügenge Mongoliәneñ Qıtayga ciktәş urınnarında, aq-tatarlar isә Qıtaynıñ könbatış yaqlarında yәşәgәnnәr. Qıtay cıganaqları әytüençә, aq tatarlar törki xalıq bulgannar hәm tugız qabilәdәn torgannar. (2)
XI-nçe gasırda Qaşgarlı Mәxmud tarafınnan yazılgan „Diwan-ı Lugat it-Türk“ isemle garәpçә-törkiçә süzlektә dә, tatarlar törki xalıqlar törkemenә kertelә. (3)
