ائلچین ELÇİN

تورک دیلی و ادبیاتی

بابای امیر (درگی)

+0 بگندیم


بابای امیر (درگی)

ژۇرنالین یارانما تاریخی

مطبۇعاتدا "ضررلی ایستیقامتلی" یازیلارینا گؤره سیبیره سۆرگۆن ائدیلن ع.مۆزنیب‌ی روْمانوْولار سۆلاله‌سی‌نین اۆچ یۆز ایللیگی مۆناسیبتیله عفوه دۆشدۆکدن سوْنرا 1913-جۆ ایلده باکییا قاییدیر و یئنی مطبۇع اوْرقانلار یاراتماغا باشلاییر. لاکین سۆرگۆن حیاتینی نظره آلان یئرلی چاپ اوْرقانلاری اوْنۇن قزئت تأسیس ائتمگی‌نین قارشیسینی آلیر. ع.مۆزنیبی 1914- جۆ ایلده بۇ ایشین چاره‌سینی تاپاراق، فند ایشله‌دیب یاشجا اؤزۆندن بؤیۆک اوْلان قارداشی ابۆلفض مۆطلیب‌زادنین آدینا "دیریلیک" ،1915-جی ایلین آپرئل آییندان ایسه "بابای-امیر" آدلی ساتیریک ژۇرنالی قئیدیاتدان کئچیریر. 
بئله‌لیکله، "بابای امیر" ژۇرنالی "دیریلیک" مجمۇعه‌سی‌نین نشریاتی اوْلاراق، 1915-جی ایل 21 آپرئلدن1916-جی ایل 17 اوْکتیابرادک باکیدا نشر اوْلۇنمۇشدۇر. ژۇرنالین رئداکتوْرۇ شاعیر و ادبیاتشۆناس علی‌عباس مۆزنیب، صاحیبی، ناشیری ایسه اوْنۇن قارداشی ابۆلفض مۆطلیب‌اوْغلۇ اوْلمۇشدۇر.[1] "بابای امیر" ژۇرنالی‌نین نشرینه "موْللا نصرالدین" ژۇرنالی‌نین بؤیۆک تاثیری اوْلمۇشدۇر. ایلک ساییندا "گلمیشم" آدلی باش مقاله‌سینده ژۇرنال مطبۇعات عالمینه گلیشینی ساتیریک طرزده بئله چاتدیریر: 
نه ائله‌ییم، درد چوْخ، یۆک آغیر، قۆوّت آز، ظۆلم چوْخ، هۆمّت یوْخ! باش مقاله‌ده ژۇرنال دۆنیا مۆحاریبه‌سیندن یازاجاغینی، آلمان قوْشۇنلاری‌نین آزغینلیغینی تصویر ائده‌جگینی قلمه آلیردی. 
آلمان ایمپئراتوْرۇ ویلهئلمه مۆراجیعت ائدن مقاله مۆلیفی یازیردی: 
ائی بی‌اینصاف ویلهئلم. سنین آللاهین، پئیغمبرین، دینین، ایمانین یوْخدۇرمۇ؟ اگر سنین مقصدین یئر آلماقسا، تۇت دۆز دۆنیانی، گؤزۆنه گیرسین، داها حئیوان کیمی قوْجا و قاریلاری قیرماق، قیزلارین نامۇسۇنا توْخۇنماق، آروادلارین قارنینی جیرماق، فقیر-فۆقرانین مال-املاکینی داغیتماق، معبدلرینی یاندیرماق نه اۆچۆنۆدۆر؟ 



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان, درگیلر,

آذربایجان ساتیریک ژورنالی

+0 بگندیم

 آذربایجان ساتیریک  ژورنالی
ویکی‌پئدییا، آچیق ائنسیکلوپئدییا 

حاقّیندا معلومات 
"آذربایجان" ژورنالی‌نین بیرینجی نؤمره‌سی 1906-جی ایل دئکابرین 6-دا تبریزده چیخمیشدیر. ژورنال "موللا نصرالدین" عنعنه‌لرینی داوام ائتدیرن مجموعه‌لردن بیری اولوب. م.س.اوردوبادی یازیر: 
ستّارخان "آذربایجان" ژورنالی‌نین بیرینجی نؤمره‌سینی گؤردوکده: "بو گون آذربایجان خالقی‌نین میلّی بایرامیدیر" دئمیش و آغلامیشدی". 
حقیقتاً ده ژورنالین نشری و فعالیتی بیلاواسیطه ستّارخانین آدی ایله باغلیدیر. همین ژورنال1907-جی ایلین سئنتیابرینادک داوام ائتمیش و ایران آذربایجانی‌نین "موللا نصرالدین"-ی آدینی قازانمیشدی.



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان, درگیلر,

دیریلیک (درگی) دیریلیک - آذربایجان تورکلری‌نین میلّی وارلیغی

+0 بگندیم

علی عباس مذنبگول‌تکین تخلّوصو ایله شئعیرلر یازان، دؤورون معاریفچیسی امین عابید مُطلب‌زاده(1997-1898)

 

دیریلیک (درگی)

دیریلیک - آذربایجان تورکلری‌نین میلّی وارلیغینی قورویوب ساخلاماق اوغروندا موباریزه آپاران درگی. 1914-جو ایل سئنتیابر آیی‌نین 16-دان 1916-جی ایلین اورتالارینا کیمی چاپ اولونموش سیاسی تورک مجموعه‌سی.

فعّّالیتی

"دیریلیک" درگیسی 1914-جو ایلین سئنتیابر آیی‌نین 16-دا مطبوعات فعالیتینه باشلامیشدیر. بو درگی میرزه بالا محمدزاده‌نین یازدیغی کیمی، هم ده سیاسی بیر تورک مجموعه‌سی ایدی. 1914-جو ایلده 8، 1915-جی ایلده 9، 1916-جی ایلده ایسه 7 نؤمره‌سی چاپ اولونموشدور. 1916-جی ایلین اورتالاریندا نشری دایاندیریلمیشدی.



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان, درگیلر,

شئیپور (ژورنال)

+0 بگندیم

شئیپور (ژورنال)

ویکی پئدییا، آچیق ائنسیکلوپئدییا 

شئیپور — باکیدا آذربایجان دیلینده نشر اولونان هفته‌لیک ساتیریک ژورنال


حاقّیندا 
ایلک سایی 1918-جی ایل اوکتیابرین 5-ده، سونونجو سایی ایسه 1919-جو ایل یانوارین 18-ده چیخمیشدیر. "شئیپور" ژورنالی‌نین جمعی 14 سایی چیخیب: اونلاردان 11-ای 1918-جی ایل، 3-او ایسه 1919-جو ایله عاییددیر. ژورنالین ایلک سایی 5 اوکتیابر 1918-جی ایلده، سون سایی ایسه 18 یانوار 1919-جو ایلده ایشیق اوزو گؤروب.
ژورنالین رئداکتورو مشهور معاریفچی محمد تاغی صیدقی‌نین اوغلو محمدعلی صیدقی، ناشیری صمد منصور ایدی. 
هفته‌ده بیر دفعه"توران" مطبعه‌سینده نشر اولونان "شئیپور" ژورنالی‌نین صحیفه‌لرینده محمدعلی صیدقی، صمد منصور، سالمان مومتاز، جعفر جاببارلی، علی عابباس موزنیب،امین عابید و دیگر تا‌نینمیش قلم صاحیبلری‌نین ایدئیا-بدیعی موکمّللیگه مالیک یازیلاری موهوم یئر توتوردو. عومومییتله، نشری بویونجا "شئیپور" ژورنالی اؤز اطرافینا دؤورون بیر سیرا معاریفچی ضیالیلارینی، ایجتیماعی خادیملرینی جلب ائده‌رک، جمعییتده باش وئرن ایجتیماعی پروسئسلری، خالقین معیشتینی، یاشاییش طرزینی، اَیریلیکلری، اونلارین سبب و نتیجه‌لرینی ادبی-بدیعی و پوبلیسیست ماتئریاللار واسیطه‌سیله ایشیقلاندیریب. کونکرئت اولاراق مؤوجود معنوی کاتاکلیزملره قارشی اؤزونه‌مخصوص شکیلده موباریزه آپاریب. تأسوفلر اولسون کی، موستقیللیک ایللرینه قدر بئله بیر عظمتلی ژورنال دیقّت مرکزیندن کناردا قالیب. دوزدور، آیری-آیری ادبیاتشوناس عالیملریمیزین یازدیغی مقاله‌لرده، آپاردیقلاری مونوقرافیک تدقیقاتلاردا بحث ائتدیگیمیز ژورنال حاقّیندا بعضی قیسا قئیدلر اؤز عکسینی تاپیب. لاکین همین معلوماتلار "شئیپور"-ون سسینی، عکس-صداسینی بیزه تام شکیلده چاتدیرا بیلمه‌ییب.



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان, درگیلر,

زنبور (ژورنال)

+0 بگندیم

زنبور (ژورنال)
ویکی‌پئدییا، آچیق ائنسیکلوپئدییا 

""زنبور" (ژورنال) — 1909 -1919-جو ایللرده آذربایجاندا نشر اولونان هفته‌لیک ادبی، ایجتیماعی، ایللوستراسییالی ساتیریک ژورنال



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان, درگیلر,

آری (ژورنال)

+0 بگندیم

آری (ژورنال)

ویکی پئدییا، آچیق ائنسیکلوپئدییا

"آری" (ژورنال) — ۱۹۱۰-۱۹۱۱-جی ایللرده چاپ اولونموش ایجتیماعی، سییاسی و ساتیریک ژورنال.

تاریخی:

«مرات»دان سونرا "آری" ژورنالی فعّالییته باشلادی. ژورنالین ایلک نؤمره‌سی ۱۹۱۰-جو ایل دئکابر آیی‌نین ۱۸-ده چیخمیشدیر. رئداکتورو داداش بونیادزاده، ناشیری علی‌مممد علیئو ایدی. ژورنالین باشلیغی آلتیندا یازیلیردی:

ایتّیحاد، اوخووّت، ایسلامییت. 



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان, درگیلر,

کل نیت (ژورنال)

+0 بگندیم

کل نیت (ژورنال)

ویکی پئدییا، آچیق ائنسیکلوپئدییا

"کل نیت" — هفته‌ده ایکی دفعه نشر اولونان ساتیریک ژورنال.[ ۱]

حاقّیندا

"کل نیت" ژورنالی‌نین ایلک نؤمره‌سی ۱۹۱۲-جی ایل مای آیی‌نین ۲۴-ده باکی‌دا نشر ائدیلمیشدیر. ژورنالین مودیری حاجی ایبراهیم قاسیموو، ایمتیاز صاحبی ایسه سید حسین صادق ایدی. ژورنال اوروجوو قارداشلاری مطبعه‌سی و "کاسپی" تیپولیتوقرافدا چاپ اولونموشدور. مضحکه مجموعه‌سی ایدی. ۸ صحیفه‌لی، شکیل‌لی، ساتیرا و کاریکاتورا ژورنالی اولوب. "کل‌نیت" ۱۹۱۲-جی ایلده ۳۱ نؤمره چیخمیش، ۱۹۱۳-جو ایلین فئورال آییندا ایسه باغلانمیش‌دیر.[۱][۲]



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان, درگیلر,

طوطی ژورنالی

+0 بگندیم

طوطی" (ژورنال) — هفته‌لیک ساتیریک، شکیل‌لی

 "طوطی" ژورنالی "موللا نصرالدین" ژورنالی‌نین تاثیری آلتیندا هفته‌ده بیر باکیدا آذربایجان دیلینده نشر اولونموشدور. سیاسی، ادبی، ایجتیماعی تورک مضحکه مجموعه‌سی ایدی. "طوطی" ژورنالی‌نین رئداکتورو "صدا" قزئتی‌نین موحرّیری جعفر بونیادزاده، ناشیری و صاحیبی تاغی ناغی‌یئو ایدی. ژورنالین ایلک نؤمره‌سی 1914-جو ایل 27 دئکابردا، سونونجو نؤمره‌سی 1917-جی ایل 29 اییوندا (جمعی 112 نؤمره) بوراخیلمیشدیر. بیرینجی ایل بیر نؤمره، ایکینجی ایل 44 نؤمره، اوچونجو ایل 1916 - جی ایل اییولون 30 - نا کیمی 28 نؤمره چیخمیشدیر. دؤردونجو ایل "طوطی" اینقیلابا قدر چیخمیشدیر. همین ایل مودیرلیگی داداش بونیادزاده درعؤهده ائدیب. مجموعه 15 گونده بیر نشر اولونماغا باشلامیشدیر.[1] بیرینجی نؤمره‌ده عومومی باشلیغین یانیندا آشاغیداکی ائعلان وئریلمیشدیر:

 دوغرو، غرضسیز و آچیق تورک دیلینده یازیلیب جماعتیمیزه نفعی و میلّت نؤقطه‌یی نظرینجه اهمییّتلی مادّه‌لری تعلیم ائدن هر نؤوع مقاله‌لره مجموعه‌میزده یئر وئریلیر.



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان, درگیلر,

ایرواندا آذربایجان مطبوعاتی نین تمل داشی: " لک-لک " ساتیریک ژورنالی

+0 بگندیم

ایرواندا آذربایجان مطبوعاتی نین تمل داشی:  " لک-لک "  ساتیریک ژورنالی 

  شفق ناصیر 

  ژورنال بوتؤولوکده ادبیات ساحه‌سینه بوتون سایلاریندا گئنیش یئر وئرمیشدیر.  " لک-لک " ،  " هردم‌خیال " ،  " یئتیم جوجه " ،  " کئیفلی " ،  " جیننی " ،  " شئیطان "  ایمضالی شئعیرلرین مؤوضوسو سویداشلاری‌نین معنوی حیاتیندا مدنی گئری‌لیگین تنقیدی و ایفشاسینا  حصر ائدیلمیشدیر.  اکثر سایلاردا  " تاققیلتی "  باشلیغی ایله وئریلمیش دؤردلوکلر اؤزلوگونده گئنیش بیر مؤوضونو عکس ائتدیرمه‌سه‌ده، خالقین دیقتینی جمعیتده مؤوجود اولان ایجتیماعی قوصورلارا یؤنلدیر. بونلاردان بیر نومونه‌: 

  غرق اولمالی اولسان‌دا 

  دنیزلرده بوغولسان، 

  هئچ اولماسا دا مومکون 

  اگر ساحیله چیخماق. 

  نامرد الینه وئرمه الین، 

  ترکی-حیات ائت، 

  نامرد الینی توتماقدان 

  افضلدی بوغولماق. 

  بورادا ایفاده اولونان دنیز ....

  



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان, درگیلر,