" قاپی "
رامیز رؤوشن
بو دونیانین دؤرد ایلی،
داوا ایلی، درد ایلی.
1.قاپی
او ایلین اوتلاری اوزون،
دؤرد ایل ایدی بیچن یوخدو،
اوزانمیشدی بویلاری.
او ایلین قیزلاری اوزون،
دؤرد ایل ایدی چالینمیردی تویلاری، اوزانمیشدی، اوزانمیشدی بویلاری.
او دؤرد ایلی یوللارا بویلانماقدان
قوجا-قوجا قاریلار دا
بلکه بوی آتمیشدیلار...
...شاخانیم ننهنین اوغلو
داوادان قاییداندا
ها اوزاتدی الینی
قاپینین جفتهسینه
الی چاتمادی، چاتمادی.
آنجاق قاپی ائله همین قاپییدی،
قاپی بیر دامجی دا بوی آتمامیشدی...
اوزون گولسون آخشام-آخشام،
دردین اولسون یالان، قاپیم!
اوزاق ائلدن قاییتمیشام،
سالام، قاپیم!.. سالام، قاپیم!..
گئج یاتیب، تئزدن اویانیب،
هر غفیل سسدن اویانیب،
چپرلر اوستن بویلانیب
گؤزو یولدا قالان قاپیم.
هؤرومچکدن تور باغلایان،
کولک آچان، یئل باغلایان،
درد الیندن یارپاقلایان،
تزه پؤهره اولان قاپیم...
شاخانیم ننه اوغلونون سسینی ائشیتدی، قالخدی، آنجاق قاپییا گئده بیلمهدی. سئوینجیندن قیچلاری توتولموشدو. بیر قاپییا باخدی، بیر قیچلارینا... دؤرد ایل بوندان قاباق اوغلونو داوایا یولا سالاندا آیاقلارینین اوجوندا دیکلمیشدی، قوللارینی سالمیشدی اوغلونون بوینونا، آغلامیشدی. ایندی ده ائله اونو باجاردی کی، بیرتهر آیاقلارینین اوجوندا دیکلدی، قوللارینی اوزاتدی ایرهلی...
شاخانیم ننهنین قوللاری اوچدو،
اوچوب گئتدی قوللاری.
قاپیلاری تایباتای
آچیب گئتدی قوللاری.
اوغلونون باشی اوستوندن،
گؤزونون یاشی اوستوندن
کئچیب گئتدی قوللاری.
آغاجلارا، بوداقلارا چیرپیلدی،
گؤیده بیر جوت قاناد کیمی چیرپیندی.
ایتیب قالدی،
آزیب قالدی قوللاری،
یئتیم قالدی،
یازیق قالدی قوللاری.
...قوشلار آلار قانادینا –
یورولسا،
آتام اوغلو،
دونیا اؤلوم-ایتیمدی!
بو نه ایشدی –
آنا ساغدی، اوغول ساغ،
گؤی اوزونده بیر جوت قول وار،
یئتیمدی...
شاخانیم ننه ائله او جور، آیاقلارینین اوجوندا آخیر کی، بیرتهر قاپییا چیخدی، ها بویلاندی، باخدی، اوغلونو گؤرمهدی. آشاغیدان، لاپ آیاغینین دیبیندن بیر سس گلدی:
– هارا باخیرسان، آی آنا؟!
شاخانیم ننه باخدی، اوغلونو گؤردو، اول بیر شئی باشا دوشمهدی:
– آنان اؤلسون، آ بالا، – دئدی، – نییه اوتورموسان؟ آیاغا دورسانا.
شاخانیم ننهنین اوغلو:
– نئیلهییم، – دئدی، – آی آنا؟!. ائله اوتورماغیم دا بودو، دورماغیم دا...
...و شاخانیم ننه باشا دوشدو، قوللاری کور-پئشمان گؤیدن ائندی، بیر اوجو اؤز چیینینه دوشدو، بیر اوجو اوغلونون چیینینه – بیر جوت یئتیم قولودو، نه اونوندو، نه بونون...
شاخانیم ننهنین اوغلو آلتدان یوخاری آناسینین گؤزلرینه باخدی، آلنی ایسلاندی:
– آغلاما، – دئدی، – آی آنا، آغلاما!..
شاخانیم ننه:
– آغلامیرام، – دئدی، – آ بالا، سودو...
سودو دونیانین یاریسی،
اوّلی سو، آخیری سو،
سودو بیزدن یوخاریسی،
سودو بیزدن آشاغیسی...
بولود قالخدی، هاچالاندی،
یاغیش یاغدی، ها چیلندی...
گؤل اولوب گؤلمچلندی
آغلار گؤزدن آشاغیسی...
دؤز بو درده –
دؤزنجن،
بو درد سنی اوزنجن،
اوغول گلیب دیزینجن،
هانی دیزدن آشاغیسی؟!
کنده خبر یاییلدی کی، شاخانیم ننهنین اوغلو قاییدیب گلیب. خبر چاتدی سونایا. سونا دا کی، نه سونا!.. بو کندده سونا کیمی ایستهین یوخودو، سونا کیمی گؤزلهین یوخودو: دؤرد ایلدی کی، شاخانیم ننهنین اوغلوندان اؤترو یوللارا بویلانماقدان اوزانیب-اوزانیب کندین بوتون قیزلارینی اؤتموشدو...
آتیلدی ائوین ایچیندن، –
قاچدی سونا، نه قاچدی!..
سئوینجیندن
اورگی آتدانا-آتدانا،
کورگینده
هؤروگو آتدانا-آتدانا
قاچدی سونا، نه قاچدی!..
بو یول نه چوخ چکدی، – دئدی،
آیاقلاریم لنگدی، – دئدی،
قاچدی سونا،
کئچدی سونا،
اؤتدو آیاقلارینی.
آیاقلاری دالدا قالدی،
آیاقلاری یولدا قالدی،
اؤزو گئتدی،
اؤزو چاتدی
شاخانیم ننهگیله...
...شاخانیم ننهنین اوغلو
قوجاقلادی سونانی،
قوللارینین اوسته آلدی،
عزیزلهیه-عزیزلهیه آپاردی.
ایکیسی ده
بیر یاستیغا باش قویدولار، یاتدیلار، –
آینان، ایلنن یاتدیلار،
سحرلر بیر-بیرینی
اؤپدولر، اویاتدیلار...
...و ائلهجه
سونانین آیاقلاری
یولو یاری ائلهیینجه
شاخانیم ننهنین اوغلونا
بوردا
بیر اوغول دوغدو سونا.
بئشیگینی
ائوین ایچیندن آسدی،
هؤروگوندن آسدی، ساچیندان آسدی.
گئجهلر بئشیک باشینا
اَییلدی باشی سونانین،
اوشاق آغلادی، چیغیردی،
داغیلدی هوشو سونانین –
یوخوسو داغیلدی، ساچی داغیلدی...
...و ائلهجه
سونانین آیاقلاری
شاخانیم ننهگیلین
قاپیسینا چاتاندا
سونا اؤزو
اوشاغینی
امیزدیره-امیزدیره
پنجرهدن باخیردی...
پنجرهدن باخان سونا دئییلدی، شاخانیم ننهیدی. او نئجه باخماغیدی، ایلاهی؟!. سونا دیکسیندی، چاشدی:
– نه اولوب، – دئدی، – آ شاخانیم خالا، نییه ائله باخیرسان؟!. یوخسا یالاندی، – دئدی، – یوخسا، قاییدیب گلمهییب؟!.
شاخانیم ننه باخدی، باخدی، هاندان-هانا لاپ یاواشجادان پیچیلدادی:
– قاییدیب، – دئدی، – آ بالا، قاییدیب.
«گلیب» دئمگه دیلی گلمهدی...
بیرینجی نغمه
دیلین یانسین، دیل یییهسی،
سؤز دئمگه دیلیم گلمز.
بو نه سیردی، سیرر یییهسی،
گئدن گئدر، گلن گلمز.
دونیا، یوللارین یورولسون،
سولارین آخسین، دورولسون،
ائو ییخان، قاپین وورولسون،
بو قاپییا گلین گلمز.
گؤیده بولود دولار گئدر،
قوشلار قاناد سالار گئدر،
اوغوللاری آلار گئدر،
آنالارا اؤلوم گلمز...
ایکینجی نغمه
شیرین-شیرین یوخودایدیق،
بیر ظالیم اویاتدی بیزی.
آنالارین قوجاغیندان
بو دونیایا آتدی بیزی.
دوشدوک یوللارین آغینا،
باختیمیزین سوراغینا،
قاتدی بیزی قاباغینا،
الینده اویناتدی بیزی.
بیز کی یول ندی، بیلمزدیک،
بیز کی اؤل ندی، بیلمزدیک،
بیلسک دونیایا گلمزدیک،
آنالار آلداتدی بیزی...
اوچونجو نغمه
کیرپیک گؤزه یییه دورماز،
آغیز سؤزه یییه دورماز،
دونیا بیزه یییه دورماز،
دونیانین دا یییهسی یوخ.
دردیمیز-سریمیز بیردی،
هر دردین جانی صبیردی،
هر عؤمرون سونو قبیردی،
داها بونون نییهسی یوخ.
بو عؤمرو بیزه کیم بیچدی؟
فلگین فعلینه دوشدوک،
بیر درزی الینه دوشدوک،
قایچیسی وار، ایینه سی یوخ.
دؤردونجو نغمه
عؤمور اؤتور یاواش-یاواش،
داها گون-گوندن قیسادی.
گل دوراق بوی-بویا، قارداش،
گؤرک کیم-کیمدن قیسادی.
آختاردیم ایتن یوللاری،
اوسته اوت بیتن یوللاری،
دونیانین بوتون یوللاری
منیم صبریمدن قیسادی.
غم ائلهمه، آتام اوغلو،
کئچن کئچیب، اولان اولوب...
الیم بوش، اورگیم دولو،
دیلیم عؤمرومدن قیسادی.
بئشینجی نغمه
بو اوت هانسی اوتدو گؤرن،
کیمین اوسته بیتدی گؤرن،
کیم کیمی اونوتدو گؤرن،
کیم کیمین یادیندا قالدی؟
بیلن هانی من بیلهنی،
دئمهدیم میندن بیرینی،
نغمهلرین ان شیرینی
دیلیمین آلتیندا قالدی.
آغارماز ساچیم قاراسی،
اؤلورم، آنام بالاسی،
آلنیما یازیلان یازی
تئلیمین آلتیندا قالدی...
آلتینجی نغمه
ایلاهی، اؤلدو بو آدام،
گؤزلری باغلی دیر داها.
اونو نه سئومک قورخودور،
نه اؤلمک قورخودور داها.
کیمی وار سالسین یادا کی؟!.
بو گون-صاباح دونیاداکی
بیر یاشیل اوتدور، یا دا کی،
بیر قورو قارغیدیر داها.
آغلاماغا بیر کسی یوخ،
آغاجی یوخ، کؤلگهسی یوخ،
یئری-یوردو، اؤلکهسی یوخ،
«آللاهین» اوغلودور داها...
یئددینجی نغمه
سنگرلره گونش دوغور،
اویان، اویان، یاتان اوغول!..
هانی توفنگ توتان اوغول،
اوغولون اللری هانی؟!..
ائوده یئری گؤروندوسه،
نییه گلمیر گلندیسه؟..
بو گلین او گلیندیسه،
خینالی تئللری هانی؟!..
کیم بو یوردا غم داشیدی؟!..
بو داغ دئییل، باش داشیدی،
بو گؤل دئییل، گؤز یاشیدی،
بس بونون گؤللری هانی؟!..
سککیزینجی نغمه
گؤز یاشیندا چیمن دونیا،
اوزون-گؤزون تمیزدیمی؟
قالانلارین یادداشیندا
اؤلنلرین عزیزدیمی؟
بیزی گؤرن گوزگولرین
ایندی گؤرور اؤزگهلری،
نه بیلهسن، ان گؤزلی
او اوزدومو، بو اوزدومو؟
دردیمیزی آز چک، دونیا،
هر گلن گئدهجک، دونیا،
قالانلارین گئجیکدی، یا
اؤلنلرین تلسدیمی؟!..
دوققوزونجو نغمه
بیر ایستکان چای تؤک، ایچیم،
شیرین اولسون، آجی اولسون.
آنان منیم آنام اولسون،
باجین منیم باجیم اولسون.
ائو تیکدیک، اوچولان دئییل،
بیر کیمسه کؤچورن دئییل،
باختیمیز آچیلان دئییل،
قاپیمیزی آچان اولسون.
منسیز عؤمرون اوزون اولسون،
باش قویماغا دیزین اولسون،
آغلاماغا گؤزون اولسون،
آغارماغا ساچین اولسون!..
اونونجو نغمه
بولود گلدی گؤی باشینا،
دئدی، آنام، دؤی باشینا،
هر کنددن هر ائو باشینا
اوغول گئتدی، قاییتمادی.
گون اریدی، گئجه قالدی،
آغاجلار ائلهجه قالدی،
یارپاقلاری الجه قالدی،
بوداقلاری بوی آتمادی.
یوللار یئدی ایزلرینی،
اوغول لارین دیزلرینی،
آنالارین گؤزلرینی
یوللار یئدی،-
دویورتمادی...
کؤچورن: عباس ائلچین