+0 بگندیم
" آنا " شعری
قنیره پاشایئوا
بو گئجه یاتا بیلمه‌دیم، آنا،
۳۶ یاشین قورخوسو واردی ایچیمده.
منی ۳۷-یه آپاران گئجه‌نین
سحرینده سویوق وار
اوشودوم، آنا!
بوتون گئجه
سسین گلدی قولاق‌لاریما -
کئچمیشدن سسین گلیردی:
" بؤیو، قیزیم،
یئری، قیزیم،
دیل آچ، قیزیم! " - دئییردین…
بؤیودوم، آنا،
تاریخین ان آمانسیز ایللرینده بؤیودوم.
دیل آچدیم، آنا،
حیاتین ان چتین یوللاریندا
یئریدیم، آنا!
+0 بگندیم
تبریزین گؤزو یولدادیر...
لطیفه طالب
سانیردیم، یازمیشام قلبیمده نه وار...
عؤمور بوداغیندان قوپان ناغیل‌لار،
سئحیرلی میضراب‌لار سیم اوسته جوشار،
نغمه‌یه چئوریلر کؤورک میصراع‌لار
حودودلاری کئچر، سرحدلر آشار.
+0 بگندیم
اوزاق یاشیل آدا
واقف صمد اوغلو
اورگیم یول چکیر بیر گؤزه دؤنوب،
یوللار دا ترس کیمی اوزانیر، گولوم.
یوخومدان هر گئجه دورنالار کئچیر،
بیلمیرم نه اولوب، هارادان بیلیم؟!
بئله گئتسه سینار قوشلارین سسی،
دنیزین ده سسی گونبَگون باتار.
یوبانما، عزیزیم، گل قورتار منی،
آرخادان درد چاپیر، قورخورام چاتا...
حالیما یانان گرک سسین دوشنده یادا،
اؤتن گونلری قورو، یاخشی باخ، وئرمه بادا...
آیریلیق بیر دنیز ایمیش، سن اوزاق یاشیل آدا...
تئز اول خبر وئر، گؤروم نئجه‌سن،
گؤزلرین نئجه‌دی، یئریشین نئجه؟
یامان داریخمیشام، من سندن اؤترو،
باری بیر سوراق وئر اؤزون گلینجه.
یئرینی بیلمیرم، بیلسم گلَرم،
کؤنلونو آلارام، سئورم یئنه.
خزرین کؤکسوندن قالخان دومانا،
قارا شانی بوکوب گتیررم سنه...
حالیما یانان گرک سسین دوشنده یادا،
اؤتن گونلری قورو، یاخشی باخ، وئرمه بادا...
آیریلیق بیر دنیز ایمیش، سن اوزاق یاشیل آدا...
+0 بگندیم
" قاپی "
رامیز رؤوشن
بو دونیانین دؤرد ایلی،
داوا ایلی، درد ایلی.
1.قاپی
او ایلین اوتلاری اوزون،
دؤرد ایل ایدی بیچن یوخدو،
اوزانمیشدی بویلاری.
او ایلین قیزلاری اوزون،
دؤرد ایل ایدی چالینمیردی تویلاری، اوزانمیشدی، اوزانمیشدی بویلاری.
او دؤرد ایلی یوللارا بویلانماقدان
قوجا-قوجا قاری‌لار دا
بلکه بوی آتمیشدیلار...
+0 بگندیم
سهراب طاهر
داها
دردی درد اولموشدو ائلینده منه،
آغلادیم بیر ناشی گولنده منه،
هئچ کس آغلاماسین اؤلنده منه،
من هئچ واخت،هچ زامان اؤلمه‌رم داها.
آزاد قارداشیم وار اونونلا خوشام،
من گرک ساحیلی ساحیله قوشام،
ایکی بؤلونمکدن ائله قورخموشام،
چؤپو ده ایکی‌یه بؤلمه‌رم داها.
دنیزلر دریالار منه دایازدیر،
ان درین بیر چای وار او دا آرازدیر،
منه گؤروش وئرین آزادلیق آزدیر،
گؤروشسم آیریلماق بیلمه‌رم داها.
عؤمرومدن غوربت‌لر، یادلار قووولسون
کئچمیشیم یییه‌سیز قالدی، قوی اولسون
آنجاق گله جگیم منیمکی اولسون
من اونو عؤمرومدن سیلمه‌رم داها
منیم سعادتیم هارداسا بیتدی،
او هاساد گلمیشدی، هاساد دا گئتدی،
منه نه ائتدیسه سعادت ائتدی،
بدباخت سعادته گولمه‌رم داها .
+0 بگندیم
آنا دیلیمه
محمد گنجه
زیندانی اولوبسان ایللر بویونجا
سنله دانیشماغا قویماییب خاین
ایندی قوی دانیشیم سنله دویونجا
آنام یادیگاری سنسن ناز‌نین
***
سنینله سؤزوم وار بیر قَدَر درین
ندن سن اولوبسان بو قدر شیرین؟
سنینله دانیشیر گؤیلرده شاهین
سنینله آچیلیر یاسمن، نسرین
***
+0 بگندیم
خورشیدبانو ناتوان
آیدین حاجیېوه ترجمه‌سی
کؤچورن: عباس ائلچین
آذربایجان ممتاز ادبیات تاریخیده جوده کۉپ استعدادلی شاعره‌لر نامی اوچره‌یدی. امّا، اولر آره‌سیده مهستی گنجه‌وی، حیران خانیم و خورشیدبانو ناتوانلر علیحده موقعگه اېگه‌دیر. بو اوچ شاعره سازیده انسان گۉزللیگی، یوره‌ک طغیانلری و حیات ذوقلری عجیب آهنگلرده ینگره‌یدی
خورشید بانو ناتوان (1832- 1897) موسیقه و شعریت گُلشنی شوشه‌ده، ضیالی عایله‌ده دنیاگه کېلدی. او قاره‌باغ حاکمی ابراهیم‌خان‌نینگ نبیره‌سی، مهدیقولی‌خان اوّل‌نینگ قیزیدیر (مهدیقولی‌خان ثانی اېسه شاعره‌‌نینگ اۉغلیدیر). بی‌بی‌لری گوهر آغه، آغه‌بېگیم آغه (اېران حکمداری فتعلی‌شاه‌نینگ بیرینچی عیالی) «آغه‌به‌جی» تخلصی بیلن غزللر بیتگن. قیزی خانبیکه، اۉغلی مهدیقولی‌خان «وفا» تخلصی بیلن غزللر یازگن. ناتوان‌نینگ اصل نسب-سلاله‌سیدن شاعرلر کۉپ چیققن. او ناتوان، خان‌قیزی تخلصّلری بیلن اېلگه مشهور بۉلگن، «مجلس-ی انس» شاعره‌لر انجمنی‌نینگ فعّال تشکیلاتچیسی بۉلیب، اونی مادّی جهتدن تأمینلب تورگن. بو انجمنده شاعرلر، مشّاقلر، نوازه‌نده‌لر اشتراک اېتر، نظامی، نوایی، فضولی غزللری خصوصیده مذاکره‌لر اۉتکزیلر، اولرگه نظیره‌لر بغیشله‌نردی، مجلس اهلی‌نینگ ایجادی هم محاکمه اېتیلیب، بهاله‌نردی. او نه‌فقط شاعره، بلکه ماهر نقاش هم بۉلگن. اونینگ سعی-حرکتلری بیلن شوشه‌گه سوو کېلتیریلگن، اۉشه بولاق بوگون هم «خان‌قیزی بولاغی» دېب اتله‌دی.
شاعره حقیده‌گی معلوماتلر نوایی‌شناس عالمه، فیلولوژی فنلری دوکتوری، اۉزبېک ادبیاتی‌نینگ مُحبی و ترغیباتچیسی جنت‌خانیم نغیېوه‌‌نینگ «اۉتلی سازلر، آتشین سۉزلر» مقاله‌سیدن آلیندی. ترجمه‌لر اېسه بو عزیز انسان‌نینگ مېنگه ساوغه قیلگن کتابلری آرقه‌لی عملگه آشیریلدی. رحمتلی جنت‌خانیمدن منّتدارمن. الله اوندن راضی بۉلسین!
غزللر
اۉزینی عشق آلاویگه اوریب دلشاد پروانه،
عجب بیر باره یانماقدن اۉلور آزاد، پروانه.
هر آقشام کۉردی مجلسده‌کی، شمع اغیارگه یاردور،
شو وجه‌دن کسبی سۉزانلیک قیلور بنیاد پروانه.
سېنگه اې شمع، ملامت قیلدیلر معشوق آلدینده،
اگرچی خرمنی عمرینگ بۉلور برباد، پروانه!
دېمه، معشوقه بې‌پروا، او شمعگه یوز ملامتدن
اوزیب جان تسبیح ینگلیغ، وفادن شاد پروانه.
بیلیب شمع‌نینگ وفاسین، جسم-و جانین اۉت ارا آتدی،
غمی هجران دَمی وصلتده اېتدی یاد پروانه.
جفا-ی هجریدن جانگه یېتیب، شوق-ی وصال بیرله
اېریب شمع گلخن‌یده، اېتمه‌دی فریاد پروانه.
یانر چون ناتوان خسته مدام عشق‌نینگ آلاویده،
صبور اۉل، ایله عادت شېوه-ی استاد، پروانه!
+0 بگندیم
Məhəmmədhüseyn Şəhriyar
Heydərbabaya salam
BİRİNCİ HİSSƏ
Heydərbaba, ildırımlar çaxanda,
Sellər, sular şaqqıldayıb axanda,
Qızlar ona səf bağlayıb baxanda,
Salam olsun şövkətüzə, elüzə,
Mənim də bir adım gəlsin dilüzə.
Heydərbaba, kəhliklərin uçanda,
Kol dibindən dovşan qalxıb qaçanda,
Baxçaların çiçəklənib acanda,
Bizdən də bir mümkün olsa yad elə,
Açılmayan ürəkləri şad elə.
+0 بگندیم
آذربایجان دایانیش شعری -شهریار
محمدرضا کریمی
بوتون آذربایجان و ایران ادبیاتیندا سؤز مولکونون شهریاری، محمد حسین بهجت تبریزی 1285 جی ایلده دونیایا گلیب، ایلک اؤنجه فارس دیلینده تانینمیش بیر شاعیر اولاراق، 1332 جی ایلده آناسی‌نین ایسته‌یی اساسیندا «حیدربابایا سلام» اثرینی یاراتدی و یوزلرجه شاعیری دیله گتیریب، یوزلر شاعیرین دیلینی آچدی.
حیدربابایا سلام اوچون500 دن آرتیق بنزه‌تمه‌لر یازیلیب، بیر مکتب یاراندی. آنجاق شهریار تازا باشا دوشور کی شعر نه‌دیر و دیل نه‌دیر. «حیدربابایا سلام» ین سسی دونیایا یاییلیر و سینیرلاردان ائشیگه چیخیر. آز بیر زاماندا دونیا دیللرینه ترجومه اولاراق یاییلیر. چوخلو نهنگ شاعیرلر اونونلا مکتوبلاشیرلار. بو آرادا قره‌چورلو (سهند) ین مکتوبو، شهریاری اودا چکیر، اوندا ایلهام قایناغی جوشور، اؤزونه گلیر و وحی کیمی دئیه‌رک «سهندیه» اثرینی یارادیر. «سهندیه» چاغداش آذربایجان شعری‌نین شاه اثری کیمی یارانیر و حتا شهریار اونو بیر ایلهام بیله‌رک اؤز ایشی سایمیر. آنجاق شهریار اؤزونه گلمیش و تورک دیلین و تورک شعرینی منیمسه‌یه‌رک گؤزه‌ل قوشمالار و غزللری سؤیلور و 80 ایل یارادیجیلیقدان سونرا بو سونوجا چاتیر کی:
تورکون دیلی تک سئوگیلی ـ ایستکلی دیل اولماز!
+0 بگندیم
Zahiriddin Muhammad Bobur
Devon
Gʻazallar
* *
*
+0 بگندیم
آینور طالیبلی
تورک یوردو
سورما بانا کیمیم، نه‌ییم..
باجاسی توتمه‌ین بیر ائو
اذان‌سیز بیر میناره‌ییم
دوشمانا یورد اولموش اولان...
قاراباغدا آچان چیچک
تبریزده‌کی تورک دیلی‌ییم
کرکوک‌ده‌کی تورکمنیم بن
ظولم ایچینده اویغور تورکو...
یاد ائلینده قیریمیم بن
تورکون آغلایان یوردویوم
قلبی قیریق تورک قیزی‌ییم...
قایناق: قیریم سسی
+0 بگندیم
layli va majnun
Amir Alisher Navoiy
I
Ey yaxshi oting bila sarog’oz,
Anjomig’akim etar har og’oz(1).
Ey sendin ulus xujasta farjom,
Og’ozingga aql toimay anjom.
Ey aqlg’a foizi maoniy,
Boqiysenu borcha xalq foniy.
Ey elga adam baqoni aylab,
Zotingg’a fanoni foni aylab,
Ey ilmingg’a g’ayb sirri ma’lum,
Mavjudsen, o’zga borcha ma’dum.
Ey yo’q qilibon adamni budung,
Yo’qlug’ni adam qilib vujudung.
Ey husnni dilpazir qilg’on,
El ko’nglin anga asir qilg’on.
Ey husng’a aylaganni shaydo,
Majnunlug’ ila qilib huvaydo,
Ey ishq o’tin aylagan jahonso’z,
Har bir shararini xonumonso’z,
Ey o’rtab ul o’tqa xonumonlar,
Ne xonu ne monki, jismu jonlar,
Ey kimniki aylabon parivash,
Majnun anga yuz asiri g’amkash,
Ey kimni qilib parig’a Majnun,
Ashki suyin oqizib jigargun.
Ey har sorikim qilib tajalli,
Ul mazhar o’lub jahonda Layli.
