ائلچین ELÇİN

تورک دیلی و ادبیاتی

چین قیزغیزلاری

+0 بگندیم


چین قیزغیزلاری

چین قیرغیزلاری (ساده‌لشدیریلمیش چین یازیسی: 中国柯尔克孜族؛ عنعنه‌وی چین یازیسی : 中國柯爾克孜族؛ پین‌یین: Zhōngguó Kē'ěrkèzī zú ؛ قیرغیز: قیتای قیرغیزداری/Кытай кыргыздары)، چینده گونده‌لیک ایستیفاده ده Kē'ěrkèzī zú (ساده‌لشدیریلمیش چین یازیسی: 柯尔克孜族؛ عنعنه‌وی چین یازیسی: 柯爾克孜族؛  " قیرغیز خالقی/اولوسو " ) ترمینی ایستیفاده ائدیلر، چین خالق جومهوریتی دؤولتی‌نین رسمی اولاراق تانیدیغی 56 اتنیک قروپدان بیری‌دیر.‌


پکن-ده چین‌ین رسمی اولاراق تاندیغی 56 میلّت، اتنیک قروپو گؤسترن دیواردا یئر آلان تصویر (سولدان دؤردونجو قیرغیزلار)

  چینده‌کی  قیرغیزلارین آز قالا  بوتونو قوزئی دوغو چینده‌کی  سینک یانک اویغور موختار بؤلگه‌سینده یاشاماقدادیر. بونلارین بؤیوک بیر قیسیمی قیرغیزیستان ایله تاجیکیستانسرحدلرینده کی  قیزیل‌سو قیرغیز موختار ائلینده یاشاماقدادیر. چین حؤکومتی، قوزئی‌دوغو چینده‌کی  هئی‌لوْنگ‌ژیانگ(Heilongjiang) ایالتینده یاشایان فوُیۆ قیرغیزلارینی دا  " Kē'ěrkèzī zú"  اولاراق تصنیف ائدر، آنجاق بو قروپون آدینا باخمایاراق، فوُیۆ قیرغیزلاری‌نین دانیشدیقلاری فوُیۆ قیرغیس دیلی اورتا آسیا قیرغیزجاسی‌نین بیر آغیزی دئییل و سیبیری‌ده دانیشیلان خاکاس دیلینه داها یاخیندیر.[۱]     

  چین قیرغیزلاری‌نین چوخو ایسلام دینینه منسوب، لاکین تبت بودیزمینه و شامانیزمه اینانان کسیم‌لره ده واردیر.[۲] موسلمان قیرغیزلارین تطبیق ائتدیکلری ایسلام دا شامانیزم و دیگر عنعنه‌وی معنوی اینانج‌لاردان عونصورلر احتیوا ائدر. [۳]

اتک یازی‌لار

  1.  中华人民共和国国家统计局:2000年第五次人口普查数据 9 Kasım 2018 tarihindeWayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2.  "柯尔克孜族" [Kırgız milleti] (Çince). Çin İnternet Bilgi Merkezi [zh] (Zhongguo Wang). 13 Nisan 2005. 8 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi:8 Haziran 2020.
  3.  Elliot, Sheila Hollihan (2006)Muslims in China. Philadelphia: Mason Crest Publishers. ss. 63-64. ISBN 1-59084-880-2.

کؤچورن: عباس ائلچین




آچار سؤزلر : تاریخ, تورک, تورک دونیاسی,

تورک ائلی: پادارلار

+0 بگندیم

پادارلار

 پادارلار — آذربایجانلی‌لارین اتنوقرافیک قروپ‌لاریندان بیری.[1] فضل‌الله رشیدالدین جامع التواریخ‌ده اون–اویغورلارین طایفا سیاهی‌سیندا آلتینجی طایفانین آدینی "بادار"کیمی یازمیشدیر.[2] آلمان اصیللی شرق‌شوناس، تاریخچی و دیلچی جوزف ماکوارت فضل‌الله رشیدالدینه ایستیناداً پادارلاری اون–اویغورلارین بیر طایفاسی حساب ائتمیش[3]، تورک تاریخچی، شرق‌شوناس–تورکولوق احمد ذکی ولیدی توغان دا بو فیکیرله راضی‌لاشمیشدی.[4] محمدحسن بیگ ولی‌یئف-باهارلی حساب ائدیردی کی، صفوی‌‌لر لزگی‌لری ایطاعته گتیرمک اوچون پادارلاری اونلارا یاخین رایون‌لارا کؤچوروبلر.[5]



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان, تورک, تورک دونیاسی, تاریخ,

تنگیر اوْردوْ

+0 بگندیم


تنگیر اوْردوْ


تنگیر اوْردوْ (قیرغیزТеңгир Ордо)– یعنی تنگری‌نین خالقی. 2005-جی ایلده قیرغیزیستانین پایتاختیبیشککده قیرغیز میلّت وکیلی داستان ساریقولوف طرفیندن قورولان و تورکچولوگه اساسلانان تشکیلات.[1] [2][3][4] 

حاقیندا

  شوروی داغیلاندان سونرا بو رژیمدن قورتولان تورک خالق‌لاری یئنیدن اؤز کؤکلرینی و میلّی شخصیت‌لرینی آختارماغا باشلادیلار. بو اینکیشاف اوّلجه تاتاریستاندا 1990-جی ایل‌لرده، داها سونرا روسیه وقیرغیزیستاندا مئیدانا گلدی. تاتاریستاندا بو حرکاتین آدی اوّلجه  "‌بیزنینگ یول‌"  (بیزیم یولوموز) ایدی، لاکین سونرادان  "تنگریسم"  (تنگرچی‌لیک) داها تئز-تئز ائشیدیلیردی. زامان کئچدیکجه تنگریسم خالق آراسیندا گئنیش یاییلمیش بیر هوس اولماغی دایاندیردی و دؤولت طرفیندن دستکلنمگه و اینستیتوت‌لار قورولماغا باشلادی.



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : تورکچولوک, میلی شوعور, تورک, کولتور, تورک دونیاسی,

تورکیه یازاری: سامی پاشازاده سزائی

+0 بگندیم

تورکیه یازاری:

سامی پاشازاده سزائی

سامی پاشازاده سزائی (1859، ایستانبول- 26 آوریل 1936، ایستانبول) - تورکیه‌لی رئالیست حکایه‌ و رومان یازاری‌دیر. تورکیه ادبیاتی‌نین ایلک رئالیست/گئرچکچی رومان‌لاریندان بیری اولما اؤزل‌لیگی ایله ادبیات تاریخینده بؤیوک اؤنم داشییان "سرگذشت" آدلی رومانین یازاری‌دیر. 1892.جی ایلده یازدیغی "کیچیک شئی‌لر" ایله تورکیه ادبیاتیندا مودرن قیسا حکایه‌نین قورجولاریندان‌دیر.[1][2][3]



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : ادبیات, تورکیه, تورک دونیاسی, تورک,

امل درگیسی

+0 بگندیم


امل درگیسی

امل درگیسی — مستجب اولکوسال و 9 دوستو طرفیندن 1 ژانویه 1930-جو ایلده رومانی‌‌نین حاکیمیتی آلتیندا اولان گونئی دوبروجا، حاجی اوغلو بازارجیق  شهرینده نشر اولونان بیر مدنیت درگیسی‌دیر.[۱] 

  درگی قیریم موباریزه‌سینی تورک و دونیا ایجتیماعیتینه چاتدیران موهوم بیر مطبوعات اورقانی ایدی.   

تاریخی

  ایکینجی دونیا ساواشیندا آلمان‌لارین روسلارلا ایمضالادیغی موقاویله‌لردن سونرا رومانی‌یا  گلمه‌لری، 11 ایل آرا وئرمه‌دن یاییملانان امل درگیسی‌نین باغلانماغینا سبب اولدو. تورکیه‌یه یئرلشن اولکوسال مستجب 20 ایل‌لیک فاصیله‌دن سونرا 1960-جی ایل نووامبرین 1-دن درگیسی آنکارادا یئنیدن نشر ائتمگه باشلادی. 1962-جی ایلین نووامبریندان سونرا درگی‌‌نین اینضیباطی مرکزی ایستانبولا کؤچدو. دایمی نشرینی، یئنی نسیل املچی‌لرین رهبرلیگی آلتیندا 1983-جو ایلدن 1998-جی ایله قدر، آنکارادا 48 صحیفه‌لیک درگی شکلینده داوام ائتدیردی.

  امل قیریم وقفی‌نین عومومی ییغینجاغیندا، امل درگیسی‌نین 3 آیلیق مودتده 2008-جی ایلده یئنیدن نشر ائدیلمه‌سی قرارا آلیندی. درگی‌‌نین صاحیبی امل قیریم وقفی آدیندان ظفر قاراتای، باش رداکتورو ایسه سایم عثمان قاراخان ایدی. امل درگیسی‌نین 2011-جی ایل سپتامبر آیی ‌نین 236-جی سایی ایله بیر داها نشر حیاتینی باشا ووردو. 

  23 آوریل 2015-جی ایلده سایم عثمان قاراخا‌نین اؤلوموندن سونرا ایستانبول قیریم درنگی‌نین نشر اورقانی‌نین باش رداکتورو اؤزگور قاراخان 2016-جی ایلده بو وظیفه‌یه تعیین ائدیلدی.[۲]

  درگی نشری عؤمرونو بیرلشمیش ایل‌لیک نؤمره‌لری ایله داوام ائتدیریر. 246/249 (2014) ایلده بیرلشن قیریمین ایشغالینا دایر خوصوصی مسله 2017-جی ایلین ژانویه‌سینده چیخمیشدیر. 



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : کولتور, ادبیات, تورک, تورک دونیاسی, قیریم تاتار,

"آنا سؤزو" قزئتی

+0 بگندیم

 


"آنا سؤزو" قزئتی

آنا سؤزو  (قاقائوز. Ana Sözü) —مولداوی‌ده قاقائوز تورکجه‌سی‌نده نشر اولونان ایلک قزئت.  

تاریخی

 ایلک قاقاوز قزئتی اولان  " آنا سؤزو "  تودور زانِتین امگی سایه‌سینده ایشیق اوزو گؤرموشدور.[۱] قزئتین ایلک نؤمره‌سی 14 آقوست 1988-جی ایلده چاپ اولونموشدور.[۲]بوندان سونرا تودور زانت 1988-1994-جو ایل‌لرده بو قزئتی چیخارمیشدیر.[۳] او، 1999-جو ایلدن بو گونه‌دک قزئتین باش رداکتورودور.[۱][۳]

  قاقائوزیادا لاتین الیفباسینا کئچمک ساحه‌سینده ایلک آددیم‌لار آتیلارکن، اوّلجه  " آنا سؤزو " -نون صحیفه‌لرینده آلیشدیرما یازی‌لاری وئریلیب، 1993-جو ایلین سپتامبر آیی‌نین 25-دن باشلایاراق دا قزئت بوتونلوکله لاتین الیفباسیندا چیخارماغا باشلامیشدیر.[۳]  

وئب‌سایت anasozu.com

اتک یازی‌لار


  1.  Əfsanə Bayramqızı. Qaqauz şairinin "Ana dilim" adlı kitabı Bakıda nəşr edilibArxivləşdirilib 2016-03-12 at theWayback Machine. "Xalq qəzeti", 08.06.2010  (az.)
  2.  27 yıl geeri çıktı “Ana Sözü” gazetanın ilk nomeri. anasozu.com, 14.08.2015
  3.  Ramiz Əsgər. "Əbədi yaşasın millətim". "Xalq Cəbhəsi" qəzeti. 18 may 2010, səh. 14, anl.az  (az.)

کؤچورن: عباس ائلچین




آچار سؤزلر : تورک دونیاسی, درگیلر, قزئت, قاقائوز, تورک,

آلبان‌لارین دیلی و الیفباسی باره ده بیر نئچه سؤز

+0 بگندیم

 

آلبان‌لارین دیلی و الیفباسی باره ده بیر نئچه سؤز 

بختیار تونجای  

  آذربایجان تورکلری‌نین اتنوگنزینده یاخیندان ایشتیراک ائتمیش آلبان‌لار اساسا قوزئی آزبایجاندا، او جومله‌دن غربی آذربایجاندا (بوگونکو ائرمنیستاندا)، ائلجه ده داغیستاندا و بوگونکو گورجوستانین بورچالیدان تیفلیسه قدر اوزانان گئنیش اراضی‌لرینده مسکون‌لاشمیش و بو اراضی‌لرده یاشایان دیگر سویلاری اؤز اطرافیندا بیرلشدیره‌رک، تاریخی منبع‌لرده  "‌آلبانیا‌"  آدی آلتیندا یاد ائدیلن دؤولت قورموشدولار.  "‌کیتابی-دده قورقود‌" دا آلبان‌لاردان تورک خالق‌لاریندان بیری کیمی صؤحبت آچیلیر و اثرین باش قهرمان‌لاریندان قازان خان آلپان‌لارین، یعنی آلبان‌لارین باشچیسی کیمی یاد ائدیلیر. شرق‌شوناس عالیم سلیمان علی‌یاروف بو باره ده یازیر:  "‌دده‌م قورقود‌"  کیتابی‌نین آراشدیریلماسی آذربایجاندا اوزون سورن اتنو-تاریخی اینکیشافین یئنی،  "‌گؤزله نیلمز‌"  بیر آخارینی اوزه چیخارمیشدیر. درسدن نوسخه‌سینده 4-جو بویدا قازان خان اوودا اولارکن جاسوس اؤز تکورونه بئله بیر خبر گتیریر:  " هئی، نه اوتورورسان؟ ایتوٌنی اوُلاتمایان، چتوٌگینی مؤولاتمایان آلپان‌لار باشی قازان اوغلانجوغو ایله سرخوش اولوب یاتورلار"  (1. 142).  "آلپان‌لار"  اتنیک آدی‌نین باشقا بیر یئرده ده ایشلنمه‌سی بو آنلاییشا دیقتله یاناشماغی طلب ائدیر. 7-جی بویدا اوخویوروق:   آغ-بوز آتلار چاپدیروُر آلپان‌لار گؤردوم، آغ ایشیقلی آلپ‌لاری یانیما سالدوم. بوتون تدقیقاتچی‌لار سانکی گؤزلرینه اینانمایاراق بورادا ایشلنن  "آلپان‌لار"  سؤزونو  "آلپ‌لار"  کیمی اوخوموشلار. کیتابین روسجا چاپیندا ایسه آلپین سینونیمی اولان  "vityazi"  شکلینده چئوریلمیشدیر. تورکیه‌لی تدقیقاتچی محرم ائرگین درسدن نوسخه‌سینده فعلاً راستلاشدیغی  "‌آلپان‌لار‌"  سؤزونو  "‌آلپ‌لار‌"  سؤزو ایله عوض ائتمیشدیر. لاکین عدالت خاطیرینه سؤیله‌‌یک کی، او اؤز کیتابی‌نین مووافیق یئرلرینده صحیفه آلتی علمی-تنقیدی چیخاریش‌لاریندا درسدن الیازماسیندا هر ایکی حالدا  "آلپان‌لار"  یازیلدیغینی بیلدیرمیشدیر. کیتابدا  "آلپان‌لار"  اتنونیمینه راست گلینمه‌سی اونون آذربایجاندا باش وئرن حادیثه‌لرله باغلی اولدوغونو و آذربایجاندا عرصه‌یه گلدیگینی ثوبوت ائدن دلیل‌دیر. 



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : دیل, تاریخ, تورک, آلبان, آذربایجان, کولتور,

تؤره‌نیش داستانی

+0 بگندیم

 


تؤره‌نیش داستانی

تؤره‌نیش داستانی اولاراق بیلینن بو حکایه اصلینده کائو-چه'نین یارادیلیش داستانی‌دیر (چینجه : 高 車 高 车). فواد کؤپرولو ایسه هۆوئی-هۆ'نون داستانی اولاراق قئید ائدیلن بیر تورک داستانی‌دیر. [۱][۲]

  بو داستان چین سالنامه‌لرینده وئی کیتابی [۳] و قوزئی سولاله‌لری تاریخی [۴] کیتاب‌لارینا داخیل ائدیلمیشدیر. 

داستان

  اسکی هون حؤکمدارلاریندان بیری‌نین چوخ گؤزل ایکی قیزی وار ایدی. او قدر گؤزل ایدیلر کی، گؤک تئنگری اونلاری یئر تئنگری‌لرله ائولنمک اوچون یاراتدیغینا اینانیردی. حؤکمدار دا بئله دوشونوردو. قیزلارینی اینسان‌لاردان اوزاق توتماق اوچون اؤلکه‌نین قوزئی طرفینده هوندور بیر قوللـه تیکدیردی. قیزلارینی بو قوللـه‌ده بوراخدی. ائولنمک اوچون یالواریب چاغیردیغی تانری، نهایت، بوز قورد شکلینده گلدی.بو قیزلارلا ائولندی. بو ائولی‌لیکدن دوغان دوققوز اوغوز-اون اویغور اوشاق‌لاری‌نین سسی بوزقورد سسینه بنزه‌ییردی.بو اوشاقلار بوز قوردون روحونو داشییاراق چوخالدیلار. [۵] 

اتک یازی‌لار

  1.  Fuat Köprülü, Türk Edebiyat Tarihi, Cilt 1, s. 69-73
  2.  Prof.Dr.Cemal Anadol,Tarihe Hükmeden Millet Türkler,S.77-101
  3.  Vey KitabıCilt 103
  4.  Kuzey Hanedanlar TarihiCilt 98
  5.  Prof.Dr.Cemal Anadol,Tarihe Hükmeden Millet Türkler,S.101

کؤچورن: عباس ائلچین




آچار سؤزلر : تورک دونیاسی, دستان, میف, میفولوژی, هون, اوغوز, اویغور, تورک,

آذربایجانلی‌لارین سوی‌قیریمی گونو

+0 بگندیم

 

آذربایجانلی‌لارین سوی‌قیریمی گونو

آذربایجانلی‌لارین سوی‌قیریمی گونو —آذربایجاندا مارسین 31-ی آذربایجانلی‌لارین سوی‌قیریمی گونو قئید ائدیلیر. آذربایجانلی‌لارین سوی‌قیریمی 200 ایل ارمنی‌لرین الی ایله موختلیف خالق‌لار طرفیندن آذربایجانلی‌لارا قارشی بیر غدار سیاست‌دیر. 

 تاریخی

آذربایجانلی‌لارا قارشی ایکی عصر داوام ائدن سوی‌قیریم دوشونولموش شکیلده گئنیش‌میقیاسلی قانلی آکسیا نتیجه‌سینده یوزلرله یاشاییش منطقه‌سینی یئرله-یکسان ائدیب، مینلرله آذربایجانلینی بؤیوک غدارلیقلا قتله یئتیرمیشلر. ارمنی‌لرین آذربایجانا قارشی اوزون ایل‌لر بویو آپاردیغی آردیجیل اتنیک تمیزله‌مه، سوی‌قیریم و تجاووزو نتیجه‌سینده مینلرله اینسان ائویندن-اوباسیندان دیدرگین دوشموشدور. 

سوی‌قیریم سیاستینی حیاتا کئچیرمک اوچون 15-19.عصرلر عرضینده اؤز دؤولت‌لرینه مالیک اولمایان ارمنی‌لر  "‌بؤیوک ائرمنیستان‌"  دؤولتینی یاراتماق اوچون روسیه‌نین ایمپریالیزم سیاستیندن آلت کیمی ایستیفاده ائتمیشدیلر.

آذربایجانین 19-20. عصرلرده باش وئرن بوتون فاجیعه‌لری تورپاق‌لاری‌نین ضبطی ایله موشاییعت اولوناراق، ارمنی‌لرین آذربایجانلی‌لارا قارشی دوشونولموش، پلانلی صورتده حیاتا کئچیردیگی سوی‌قیریمی سیاستی‌نین آیری-آیری مرحله‌لرینی تشکیل ائتمیشدیر. 

1813-1828-جی ایل‌لر روسیه ایله ایران آراسیندا گئدن ایکی موحاریبه‌نین ( 1804-1813، 1826-1828) سونوندا ایمضالانمیش گولوستان (12 اوکتوبر 1813-جو ایل) و تورکمن‌چای (10 فوریه 1828-جی ایل) موقاویله‌لری آذربایجان خالقی‌نین تاریخینده فاجیعه‌وی رول اوینامیش و آذربایجانین پارچالانماسینا گتیریب چیخارمیشدیر. آذربایجانین قوزئیی روسیه‌نین، گونئیی ایسه ایرانین ایداره‌چی‌لیگینه کئچمیشدیر.



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان, سوی‌قیریم, ائرمنی, ائرمنیستان, تورک, تاریخ,

ائرمنی‌‌لرین گونئی قافقازا کؤچورولمه‌سی و آذربایجان اراضی‌‌لرینه یئرلشدیریلمه‌سی

+0 بگندیم

ائرمنی‌‌لرین گونئی قافقازا کؤچورولمه‌سی و آذربایجان اراضی‌‌لرینه یئرلشدیریلمه‌سی

  ائرمنی‌‌لرین ایراندان، تورکیه‌دن و دیگر اراضی‌‌لردن پلانلی صورتده گونئی قافقازا کؤچورولمه‌سی پروسه‌سی، روسیه‌نین حیمایه‌‌‌سی آلتیندا ائرمنی دؤولتی‌نین یارادیلماسی، همچنین ائرمنی‌‌لرین ایران و تورکیه‌دن روسیه‌نین ایشغال ائتدیگی تورپاق‌لارا کؤچورولمه‌سی تصادوفی حادیثه  اولماییب، ائرمنی-روس موناسیبت‌لری‌نین قانوناویغون نتیجه سی ایدی کی، بو موناسیبت‌لرین اساسینی روس و ائرمنی تاریخی ادبیاتیندا تبلیغ ائدیلدیگی کیمی، یالنیز تیجارت علاقه‌‌لری دئییل، باشلیجا او‌لاراق شرقین موسلمان دؤولت‌لرینه، خوصوصیله تورکیه‌یه، 18. عصردن اعتیباراً ایسه هم ده آذربایجانا قارشی دوشمنچی‌لیک موناسیبتی تشکیل ائدیردی.[1]

....

بئله‌لیکله، گلمه ائرمنی‌‌لرین 19. عصرین بیرینجی یاریسیندا قوزئی آذربایجان تورپاق‌لاریندا، او جومله‌دن قاراباغدا کوتلوی شکیلده یئرلشدیریلمه‌سی آذربایجان خالقی‌نین گله‌جک فاجیعه‌لری‌نین باش وئره‌جگینه ال‌وئریشلی شراییط  یاراتماق مقصدی داشیمیشدیر.



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان, ائرمنیستان, قاراباغ, سوی‌قیریم, تورک, ائرمنی, تاریخ,

آغاجری ائلی

+0 بگندیم

آغاجری ائلی

آغاجری ائلی — ایرانین تورک ائل‌لریندن‌دیر.[۱]

تاریخچه

  بئشینجی عصرده آغاجری ائلی، وولقا چایی‌نین اطرافیندا و قیپچاق دوزن‌لیک‌لرینده یاشاییردیلار. محمود قاشقارلی،  " دیوان لغات التورک " ده اونلاری 24 اوغوز تورک قبیله‌لریندن بیری بیلدیریب.اونلار، سونراایران، آنادولو و قارا دنیزین قوزئیینه کؤچوبلر. ایراندا اونلار شرقی آذربایجان، زنجان، همدان و خوزیستاناوستان‌لاریندا یاشاییرلار.



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : تورک, تورک دونیاسی, تاریخ, ایران,

تاتار یازاری: علی‌عسگر کمال-ین یاشاییشی و اثرلری

+0 بگندیم

علی‌عسگر کمال(تاتار: Ğäliäsğar Kamal -Галиәсгар Камал) ؛ (25 دسامبر 1878 - 16 ژوئن 1933)، تاتار یازاری.

  تاتار ادبیات تاریخینده اؤزل‌لیکله تئاتر ساحه‌سینده یئنی‌لشمه و مودرنیزمین اؤنجولوگونو ائتمیش بیر یازاردیر.شوروی سوسیالیست جومهوریت‌لری بیرلیگی دؤنمیتاتاریستان جومهوریتینده ده اثرلری ان چوخ باسیلان یازیچی‌لاردان بیری‌دیر. [۱]ایندیکی واختدا تاتار آکادمی تئاتری، تاتار تئاتری نین قوروجوسو اولاراق قبول ائدیلن علی عسگر کمالین آدینی داشیماقدادیر.



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : تورک دونیاسی, تاتار, تورک, ادبیات, تاتار ادبیاتی,

تورک‌لرده دؤولتچی‌لیک عنعنه‌سی

+0 بگندیم

تورک‌لرده دؤولتچی‌لیک عنعنه‌سی


تورک‌لرده دؤولتچی‌لیک عنعنه‌سی — تورک‌لرده دؤولتچی‌لیک عنعنه‌سی و یا تورک‌لرده دؤولت قورما عنعنه‌سی موختلیف تاریخی مرحله‌لرده تورک‌لرین موختلیف جوغرافیالاردا، موختلیف زامان‌لاردا و موختلیف خوصوصیت‌لرده دؤولت قورما عنعنه‌سی کیمی باشا دوشولور. دونیا تاریخینده 6000-ه قدر اتنیک توپلولوغو اولدوغو و اونلارین 200-ه یاخین اولان دؤولت‌لرین سرحدلری داخیلینده تاریخ صحنه‌سینه چیخمالاری دوشونولور. بو توپلولوق‌لاردان چوخ آزی دؤولت قورماغا مووفق اولموشدور. تورک تاریخینه عومومی اولاراق یاناشدیقدا تورک توپلولوق‌لاری نین اتنیک کؤکلری باخیمیندان عئینی اولان دؤولت‌لر ایله مؤوجودلوق‌لارینی داوام ائتدیردیکلری نظره چارپیر. بو داواملی‌لیق بونو بیر عنعنه  اولاراق گؤرمگه گتیریب چیخارمیش و ان عومومی آنلامدا تورک‌لرده‌کی  موستقیل‌لیک قاورامینا اساس‌لانمیشدیر. 



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : تاریخ, تورک‌لر, دؤولتچی‌لیک, تورک, تورک دونیاسی, کولتور,

Milliləşmək- Ömərfaiq Nemanzadə

+0 بگندیم

Milliləşmək 

Canlı işlər, tarixi dəyişikliklər bizə göstərir ki, hər cəmiyyət, hər fərd, hər dürlü ənənəsindən, müqəddəsatından, imkan və etiqadından az-çox əl çəkdiyi halda milli dilindən əsla və əsla vaz keçməmişdir. Və heç vaxt da keçəməz. Çünki hər millətin ədəbiyyata malik dili o millətin ruhu, nişaneyi-mövcudiyyətıdır. Ondan məhrum olduğu gün mərhum olmuş, ondan uzaqlaşdığı gün qəbrinə yaxlaşmış deməkdir.

Tarix bizə göstərir ki, bir millətin cahangirliyi, hökuməti, hətta yeri-yurdu da əlindən alınsın, madam ki, milli ədəbiyyatı var, o millət məhv edilməz. Dili kəsilməyən millətin vücudu kəsilməz, ədəbiyyatı yaşayan millət heç vaxt ölməz.

Dünyada bədbəxt o millətdir ki, özgə millətin silahından ziyadə dil və ədəbiyyatına əsir olaraq yaşamaqdadır. Hələ, zəmanəmizdə milli ədəbiyyatına malik olmayan bir millətə həddi-rüştə çatmamış bir bala nəzərilə baxıb cəmiyyəti-əqvam ailəsinə qəbul edilməməsi, öz müqəddəratının özünə verilmək istənilməsi bizim kimi öz dil və ədəbiyyatını sevməyənlər üçün nə gözəl bir dərsi ibrətdir.




آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : کیملیک, تورک, دیل, میلی شوعور, عمرفایق نعمان‌زاده, تورک دونیاسی, ادبیات, تورکچولوک,

پهلوی رژیمی‌نین آسیمیلاسیون سیاستی

+0 بگندیم

 

پهلوی رژیمی‌نین آسیمیلاسیون سیاستی

     پهلوی رژیمی، ایرانین باشقا بؤلگه‌لرینده اولدوغو کیمی آذربایجاندا دا تام میثلی بنزری گؤرولمه‌میش بیر نظارته صاحیب ایدی. آنجاق باسغی قورغوسو، 21 آذر حرکتی و میلّی حؤکومتین لغویندن سونرا بورادا اؤزونو داها سرت، عئینی زاماندا اوستو اؤرتولو آپاریردی. یئرلی حاکیمیت اورقان‌لاری آذربایجانداکی دوروم حاقیندا بیلگی‌لرین‌ سیزماسینا ایمکان وئر‌مه‌مگه، بوراداکی گئرچک‌لیک‌لری ایران و دونیا ایجتیماعیتدن گیزلتمگه مجبور ایدی. تصادوفی دئییل کی، 1971-جی ایلده تهراندان گلمیش موخبیرلرین و یئرلی قزئت امکداش‌لاری‌نین تبریز بلدیه‌سی‌نین ییغینجاق‌لارینا قاتیلماسی بئله قاداغان ائدیلمیشدی.‌[1] بونا باخمایاراق، مطبوعاتا سیزان بیلگی‌لر گؤستریردی کی، گیزلی پولیس تشکیلاتی ساواک-‌ین یئرلی بؤلمه‌‌لری، پولیس و ژاندارمری آذربایجاندا داها ساییق و آمان‌سیز چالیشیردی.  



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آسیمیلاسیون, پان ایرانیست, شوونیزم, دیل, کولتور, تاریخ, آذربایجان, میلی شوعور, تورک, تورکچولوک,