ائلچین ELÇİN

تورک دیلی و ادبیاتی

تؤره‌نیش داستانی

+0 بگندیم

 


تؤره‌نیش داستانی

تؤره‌نیش داستانی اولاراق بیلینن بو حکایه اصلینده کائو-چه'نین یارادیلیش داستانی‌دیر (چینجه : 高 車 高 车). فواد کؤپرولو ایسه هۆوئی-هۆ'نون داستانی اولاراق قئید ائدیلن بیر تورک داستانی‌دیر. [۱][۲]

  بو داستان چین سالنامه‌لرینده وئی کیتابی [۳] و قوزئی سولاله‌لری تاریخی [۴] کیتاب‌لارینا داخیل ائدیلمیشدیر. 

داستان

  اسکی هون حؤکمدارلاریندان بیری‌نین چوخ گؤزل ایکی قیزی وار ایدی. او قدر گؤزل ایدیلر کی، گؤک تئنگری اونلاری یئر تئنگری‌لرله ائولنمک اوچون یاراتدیغینا اینانیردی. حؤکمدار دا بئله دوشونوردو. قیزلارینی اینسان‌لاردان اوزاق توتماق اوچون اؤلکه‌نین قوزئی طرفینده هوندور بیر قوللـه تیکدیردی. قیزلارینی بو قوللـه‌ده بوراخدی. ائولنمک اوچون یالواریب چاغیردیغی تانری، نهایت، بوز قورد شکلینده گلدی.بو قیزلارلا ائولندی. بو ائولی‌لیکدن دوغان دوققوز اوغوز-اون اویغور اوشاق‌لاری‌نین سسی بوزقورد سسینه بنزه‌ییردی.بو اوشاقلار بوز قوردون روحونو داشییاراق چوخالدیلار. [۵] 

اتک یازی‌لار

  1.  Fuat Köprülü, Türk Edebiyat Tarihi, Cilt 1, s. 69-73
  2.  Prof.Dr.Cemal Anadol,Tarihe Hükmeden Millet Türkler,S.77-101
  3.  Vey KitabıCilt 103
  4.  Kuzey Hanedanlar TarihiCilt 98
  5.  Prof.Dr.Cemal Anadol,Tarihe Hükmeden Millet Türkler,S.101

کؤچورن: عباس ائلچین




آچار سؤزلر : تورک دونیاسی, دستان, میف, میفولوژی, هون, اوغوز, اویغور, تورک,

اوغوز توپونیمی و اونون تاریخی اهمیتی

+0 بگندیم

اوغوز توپونیمی و اونون تاریخی اهمیتی 

  اکرم حسین‌زاده  

  فیلولوژی اوزره فلسفه دوکتورو،دوچنت 

  آذربایجان فولکلورونون ایدئیا اساسی ان قدیم دؤورلردن باشلایاراق خالقین معنوی مدنیت   صحیفه‌سینی اؤزونده بیرلشدیرن فولکلور ایرثی‌نین توپلانماسی، آراشدیریلماسی و نشری ایله ده جیدی شکیلده باغلی‌دیر. 

  یازی‌یا آلینمایان، حافیظ‌‌ه‌لرده یاشایا-یاشایا زمانمیزه قدر گلیب چاتان فولکلور نومونه‌لری‌نین خالق دیلیندن اولدوغو کیمی گؤتوروب تدقیق اولونماسی چوخ موهوم شرط‌دیر. شوبهه‌سیز، شیفاهی خالق ادبیاتی‌نین  چوخ واریانتلی‌لیغی بورادا خوصوصی دیقت مرکزینده ساخلانیلمالی‌دیر. 

  اوزون ایللر بویو خالقیمیزین اولو آبیده‌سی اولان  " کیتابی دده قورقود "  داستانی، تاریخیمیزی، ادبیاتیمیزی،  فولکلوروموزو، مدنیتیمیزی، اینجه صنعتیمیزی و بونون کیمی بیر چوخ إلمنتلری اؤزونده جمع‌لشدیرن ایلک  آنا کیتابیمیزدیر. بو یازیلی آبیده میزده وطنین داغلاری، چؤللری، بولاق‌لاری، آل-الوان چمن‌لری، عظمتلی قالالاری، آبیده‌لری حاقیندا صؤحبت‌لر گئدیر. 



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : اوغوز, تورک دونیاسی, اوغوزنامه, تورک,

"‌اوغوزنامه‌"‌لرده تورک دؤولت‌چیلیک عنعنه‌لری

+0 بگندیم

"‌اوغوزنامه‌"‌لرده تورک دؤولت‌چیلیک عنعنه‌لری

  آغاوئردی خلیل    

  فیلولوژی اوزره فلسفه دوکتورو

     تورک دؤولت‌چیلیک عنعنه‌لری اورتا عصرلرده گئنیش یاییلمیش  "اوغوزنامه"‌لرده ده عکس اولونوب. معلومدور کی،  "اوغوزنامه"  - اوغوزلارین کیتابی دئمک‌دیر. بو کیتاب اورتا عصرلر اوغوز عنعنه‌سینه اویغون اولاراق اؤزونده زنگین فولکلور ایرثینی عکس ائتدیریر. بونونلا یاناشی بو کیتاب‌لاردا اوغوزلارین دؤولت‌چیلیک تاریخ‌لری و عنعنه‌لری ده گئنیش یئر آلیر. اسکی  "اوغوزنامه"‌لردن بیری حاقیندا  " 1309-1340-جی ایللرده میصیرده یاشامیش اوغوز-سلجوق منشألی ابوبکر بن عبدالله بن آیبک دواداری اؤزونون عرب دیلینده یازاراق 1309-جو ایلده تامالادیغی  "‌درر التیجان‌ و غرر تواریخ‌ الازمان‌‌"  (شؤهرتلندیریلمیش‌لرین تاریخیندن بیر اینجی) آدلی کیچیک حجملی تاریخ اثرینده معلومات وئریر و ایلک دفعه   "اوغوزنامه"  سؤزونو ده او ایشله‌دیر. اونون گؤستردیگینه گؤره ساسانی حؤکمداری انوشیروان‌ین (حاکیمیت ایللری: 531-573) مَرودن بُزرگمهر بُخْتَگانفارسی‌یه مخصوص اورتا فارس دیلینده یازیلمیش همین کیتاب ابو مسلم خراسانی‌نین (755- جی ایلده اؤلدورولوب) خزینه‌سیندن تاپیلیب. آیبک دواداری‌نین حاقیندا دانیشدیغی اثر چوخ گومان کی، تورکجه یازیلمیش بیر قهرمان‌لیق داستانی اولموش و 826-جی ایلده باغداددا یاشایان سوریه‌لی حکیم جبراییل بهشی طرفیندن عرب دیلینه ترجومه اولونوب. همین نوسخه‌دن ایستیفاده ائدن آیبک دواداری کیتاب حاقیندا یازیر:  "من ایسته‌ییرم بو طایفانین (تورک‌لرین) هارادان گلدیکلری و اونلارین سلف‌لری حاقیندا بونلارین اؤزلری‌نین دوغما دیللرینده (اویغور دیلینده) یازیلمیش" اولو خان آتا بیتیکچی"  آدلی کیتاب‌لارینا اساسلاناراق دانیشیم. بونون آدی‌نین معناسی  "‌بؤیوک حؤکمدار - آتا حاقیندا کیتاب‌"  دئمک‌دیر. بو ائله بیر کیتابدیر کی، قدیم تورک‌لردن موغول‌لار و قیپچاق‌لار بونونلا سئوینیر و ممنون اولوردولار، بو کیتابین اونلارین یانیندا بؤیوک حؤرمتی واردی. همچنین دیگر تورک‌لرین  " اوغوزنامه "‌آدلی بیر کیتاب‌لاری وار. اونو الدن-اله گزدیریرلر. اوندا اونلارین باشینا گلن روایت‌لر و ایلک حؤکمدارلاری حاقیندا معلومات وار‌" .  



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : اوغوز, تاریخ, تورک, تورک دونیاسی,

سۇمئر و اوْغۇز ائپوْسۇنۇن استرۇکتۇر بنزرلیگی: ریتۇال و ژانر علاقه‌لری کوْنتئکستینده

+0 بگندیم

 

سۇمئر و اوْغۇز ائپوْسۇنۇن استرۇکتۇر بنزرلیگی: ریتۇال و ژانر علاقه‌لری کوْنتئکستینده

آغاوئردی خلیل 

کؤچورن: عباس ائلچین

خۆلاصه

مقاله‌ده اوْغۇز ائپوْسۇ سۇمئر ائپوْسۇ بیلقامیشلا مۆقاییسه‌لی شکیلده آراشدیریلیر. اوْغۇز و سۇمئر ائپوْسۇندا ریتۇال و ژانر علاقه‌لری تحلیل ائدیلیر. ائپوْسۇن تیپلوْژی تحلیلی ایله ریتۇال قایناقلاری‌نین استرۇکتۇر بنزرلیگی مۆعیّنلشدیریلیر.

آچار سؤزلر: اوْغۇز، سۇمئر، ائپوْس، بیلقامیش، دده قوْرقۇد، ریتۇال، ژانر.




آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : اوغوز, تورک, دده قورقود, کور اوغلو, تورک دونیاسی,