+0 بگندیم
تورکیه یازاری:
سامی پاشازاده سزائی
سامی پاشازاده سزائی (1859، ایستانبول- 26 آوریل 1936، ایستانبول) - تورکیه‌لی رئالیست حکایه و رومان یازاری‌دیر. تورکیه ادبیاتی‌نین ایلک رئالیست/گئرچکچی رومان‌لاریندان بیری اولما اؤزل‌لیگی ایله ادبیات تاریخینده بؤیوک اؤنم داشییان "سرگذشت" آدلی رومانین یازاری‌دیر. 1892.جی ایلده یازدیغی "کیچیک شئی‌لر" ایله تورکیه ادبیاتیندا مودرن قیسا حکایه‌نین قورجولاریندان‌دیر.[1][2][3]
یاشامی
1859.جی ایلده ایستانبولدا دونیایا گلدی. تنظیمات دؤنمی‌نین اؤنده گلن آدلاریندان، عثمانلی دؤولتی‌نین ایلک معاریف ناظیری عبدالرحمان سامی پاشا ایله پاشانین ایکینجی خانیمی اولان گورجو[4][5] آصیللی دیلاراییش خانیم[6][7]-ین اوغلودور.
باباسی نین تاش‌قاصاپداکی عمارتینده اؤزل تحصیل آلدی. عمارتده‌کی تحصیل ایل‌لرینده فارس، عرب، فرانسه، آلمان دیل‌لرینی داها سونرا لندن‌ده وظیفه آلدیغی ایل‌لرده اینگیلیس دیلینی اؤیرندی. ییرمی یاشینا قدر رسمی بیر وظیفه آلماییب، ادبیات قونوسونداکی بیلگی‌لرینی آرتیرماغی ترجیح ائتدی. "معاریف" باشلیقلی ایلک یازیسی 1874 ایلینده "قمر" آدلی قزئتده یاییملاندی 3 پرده لیک بیر پیئس اولان "شیر" آدلی ایلک اثری 1879.دا یاییملاندی.
1880.ده، بؤیوک قارداشی عبدالطیف صبحی پاشانین باشیندا اولدوغو "اوقاف نظارت مکتوب قلمی"نه مأمور اولدو. باباسی نین اؤلوموندن سونرا دا لندن ائلچی‌لیگی ایکینجی کاتیب‌لیگینه تعین اولوندو. اورادا قالدیغی دؤرد ییل بویونجا اینگیلیس و فرانسه ادبیات‌لارینی یاخیندان ایزله‌دی. 1885ده ائلچی‌لیک ایشچی‌لری‌نین شاپقا قویماق یاساغینا اویمادیغی اوچون ائلچی‌لیک ایشیندن عزل ائدیلدیگینده ایستانبولا قاییتدی.
1885 - 1901 آراسیندا ایستانبولدا یاشادی و ادبی آچیدان وئریملی بیر دؤنم کئچیردی. عبدالحق حمید و رجائی‌زاده اکرم ایله یاخین دوست اولدو. 17-18 یاشلاریندا ایکن تانیشدیغی نامق کمال ایله سورکلی مکتوب‌لاشدی. باشقا تنظیمات یازارلاری کیمی چوخ ساییدا اثر وئرمه‌دی؛ بیر رومان، ایکی کیچیک حکایه کیتابی، خاطیره و سیاحت یازی‌لاری یازدی. 1888.ده بیر پاشازاده ایله جاریه‌نین عشق حکایه‌سینی آنلاتدیغی "“سرگذشت”" آدلی رومانی یاییملایاراق شمس‌الدین سامی، نامق کمال و احمد مدحت افندی‌دن سونرا تورک ادبیاتی‌نین ایلک رومانچی‌لاری آراسینا گیردی. آلفونس دوده‌دن "ژاک" رومانینی تورکجه‌یه چئویردی. 1891.ده حکایه‌لرینی "کیچیک شئی‌لر" آدلی کیتابدا توپلادی. 1897.ده "اقدام" قزئتینده مقاله‌لر و حکایه‌لر یازدی. بعضی مقاله و حکایه‌لرینی "رموز ألادب" (1898) آدلی کیتابدا توپلادی.
“سرگذشت” رومانی اوزوندن گؤز حبسینه آلیندیغینی دوشونه‌رک بوندان قورتولماق اوچون 1901.ده پاریسه گئتدی و 1908.ده مشروطیتین اعلانینا قدر ده اورادا قالدی. یورددان قاچیشینی "ثروت فنون" درگیسینده یاییملانان " 1901.ه عایید بیر خاطیره" باشلیقلی یازیسیندا آنلاتدی. پاریسده ژؤن تورکلرله تانیش اولدو؛ ایتیحاد و ترقی جمعیتینه قاریشلدی و جمعییت ایچینده سایغین بیر یئره گلدی. جمعییتین 15 فوریه 1902.ده یایین حایاتینا باشلایان "شورای امّت " آدلی یایین اورگانیندا عثمانلی دؤولتی سیاست‌لرینی و رژیمینی تنقید ائدن یازی‌لار یاییملادی. پاریس ایل‌لرینی "1901.دن اعتباراً پاریسده کئچن سنه‌لر" ، "پاریس خاطیراتیندان" ، "پاریسده یئدی سنه" آدلی یازی‌لاریندا آچیقلادی.
2. مشروطییتین اعلانی اوزرینه ایستانبولا قاییتدی و مادرید ائلچیسی اولاراق وظیفه‌لندیریلدی. 1. دونیا ساواشی باشلایینجا مادریددن سوئیسه گئتدی، ساواشین سونونا قدر بورادا قالدی. ایسپانیا ایل‌لرینی " گیرناتا و المسجد الجامع: الحمرا " آدلی ایکی یازیدا، سوئیسده کئچیردیگی زامانی " سوئیس خاطیراتی " باشلیقلی یازی‌لاریندا آچیقلادی.
باریش دؤنمینده 1921 ایلینده یاش حدی دولمادان حؤکومت طرفیندن امکلی اولوب و ایستانبولا قایتدی.
عؤمرونون سون ایل‌لرینی کادی‌کؤیون موهرودار سمتینده‌کی ائوینده کئچیردی. چوخ سئودیگی قارداشی اوغلو اجلالین اؤلومو اوزرینه یازدیغی منثور بیر مرثیه ایله داها بعضی نثر و خاطیره‌لرینی ده 1924.ده یاییملادیغی "ایجلال" آدلی کیتابدا توپلادی.
1927.ده تورکیه بؤیوک میلت مجلیسی‌نین قراری ایله اونا " خدامات وطنیه" ترتیبیندن ماعاش باغلاندی. 26 آوریل 1936 تاریخینده ایستانبولدا زات‌الریه‌دن اؤلدو. جنازه‌سی، گؤکسوداکی عاییله مزارلیغینا، قارداشی اوغلو اجلالین یانینا باسدیریلدی.
زینب کرمان اونون بوتون اثرلرینی اوچ جیلد حالیندا توپلادی.[8]
یارادیجی‌لیغی
تئاتر اویونو ساحه‌سینده ایلک اثرینی نامق کمال ائتکی‌سینده یازدیغی "شیر" اثری ایله وئرن صنعتچی؛ رومان، حکایه، خاطیره، دانیشق، مقاله و شعیر ایله مشهورلاشدی.
تک رومانی اولان “سرگذشت”، بوتونویله اسارت قونوسونو ایشله‌ین ایلک رومان اولاراق تورکیه ادبیاتیندا یئر آلدی؛ جاریه‌لیک و کؤله‌لیک ظولمونون تنقید اولوندوغو رومان، اونون ان اونلو اثری اولدو. بسیم عمر پاشا طرفیندن فرانسه دیلینه چئوریلدی.
رومانی‌نین گتیردیگی شؤهرتله حکایه‌چی یؤنو گؤلگه‌ده قالمیش اولسا دا حکایه‌چی‌لیک یؤنو چوخ گوجلو اولان بیر یازاردیر. کیچیک اولای‌لاری قونو آلان حکایه‌لری ایله قیسا حکایه نؤوعونو، تورکیه ادبیاتینا سوخدو. تنظیمات دؤنمی‌نین ان گنج یازاری اولان صنعتچی، "کیچیک شئی‌لر" آدلی کیتابی ایله "ثروت فنون" یازارلارینی ائتکی‌له‌دی. نامیق کمالین ائتکی‌سی ایله بیرچوخ حکایه‌سی‌نین دیلینی سوسله‌دی، اوزون جومله‌لر ایشلتدی. یازی‌لاریندا رومانتیزم ایله رئالیزمی بیرلشدیردی. " صنعت اوچون صنعت " آنلاییشی ایله اثرلر وئردی. قونولارینی هر زامان یئرلی حیاتدان سئچدی.
اثرلری
رومان
- “سرگذشت” (1889)
حکایه
- کیچیک شئی‌لر (1892)
- مودافیع-ی ظولوم
اویون
- شیر (ارسلان، 1879)
دانیشق، تنقید، خاطیره
- رموز الأدب (1900)
- ایجلال (1923)
اتک یازی‌لار
- Kahraman, Alim (1998). "HiKAYE" (PDF). TDV İslâm Ansiklopedisi. Cilt Cilt 17. ss. s. 495. 11 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2017.
- Törenek, Mehmet. "Hikâyeciliğime Düşen Cemre: Küçük Şeyler" (PDF). 21 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Mayıs 2017.
- Ömer, Ayhan. "Sami Paşazade Sezai Kedi Öykülerinin En Güzelini Yazdı"(PDF). 25 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2017.
- A. Ferhan Oğuzkan, Sami Paşazade Sezai 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Varlik Yayinevi, 1954, p. 3.
- Ali İhsan Kolcu, Tanzimat edebiyatı, 2. cilt 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machinesitesinde arşivlendi., Salkımsöğüt Yayınları, 2007, p. 205.
- Türk ansiklopedisi, Türk ansiklopedisi, 28. cilt 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Millî Eğitim Basımevi, 1980, p. 492.
- Turk Klasikleri, Turk Klasikleri, 33. sayı 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machinesitesinde arşivlendi., California Üniversitesi, 2010, p. 3.
- Öztürk, Yakup. "Bir edebiyat ustası: Zeynep Kerman". Yeni Şafak. 29 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2018.
کؤچورن:عباس ائلچین
