غربی آوروپا دیللرینده توركیزملر
یازان : ووقار زیفر اوغلو
«اوغوز» موستقیل آراشدیرماچیلار قروپو ایداره هئیتی نین صدری، فلسفه دوكتورو
توركولوگییا اوزون مودت قارشیسینا قویولان سددلری آشاراق، نهایت كی، آدینی اؤز اوزرینه گؤتوردویو اولو بیر ائتنوسون تاریخ و ادبیاتی نین قارانلیق صحیفه لرینه قووولموش شانلی ایرثینی اؤیرنمك ایستیقامتینده جیدی نتیجه لر الده ائتمكده دیر. اساسن 20-جی عصردن پوپولیارلاشان «بشریتین ان مدنی و شانلی ایرثینی هیند-آوروپالیلار یاراتدیلار» شوعاری ایله اوتوروب-دوران «عالیملر» طرفیندن اورتایا آتیلمیش پارادوكسلارلا زنگین بیر افسانه، نهایت كی، بیر چوخ توركولوق ضیالیلارین گؤستردیكلری چابا ایله گئرچك صیفتینی آچماغا باشلادی. اولژاس سولئیمانوو دئمیشكن، «بوددا آیاغینا تاپینان بوددالیلار تك، هیند-آوروپا چكمه سی نین دار قلیبینه سیتاییش ائدن چكمه چیلر بیزه حقیقتی سؤیله یه بیلمز، بو حقیقتی بیز اؤزوموز یادا سالمالی ییق». بؤیوك بیر مدنی ائپوخانین یارادیجیسی اولان توركلره او درجه ده حقارت ائدیلیردی كی، اونلاردا حتّی بیر یازی و الیفبانین اولمادیغی بئله موزاكیره پرئدمئتینه چئوریلمیشدی. «توركلر كؤچری دیر، مالداردیر، اونلارین مدنی ایرثی اولا بیلمز، یالنیز اوتوراق ائتنوسلار مدنیت یارادا بیلرلر» كیمی جیلیز و هئچ نه یه اساسلانمایان آرقومئنتلرله، هیند-آوروپاچیلار، اصلینده اورتادا اولان زنگین مدنیته صاحیب چیخماق آرزوسو ایله آلیشیب-یانیردیلار. آز قالا هر قبیر داشینی و تاریخی -آرخئولوژی تاپینتینی اؤز آدلارینا چیخارماق هوهسینده اولان بو «عالیملر» تاریخی عدالت پرینسیپی دئییلن آنلاییشی اؤزلرینه یاخین بوراخماق باره ده بئله دوشونموردولر. حالبوكی، توركلر هم اوتوراق، هم ده كؤچری اولموشلار. سون اون ایللرین آرخئولوژی قازانتیلاری ثوبوت ائتدی كی، اورال، غربی سیبیرین مئشه-چؤل حیصه سیندن ایرتیش و ایشیم چایلارینا قدر اولان اراضیلر، همچنین، مركزی و اورتا آسیا، قارا دنیز، خزر دنیزی اطرافی، آذربایجان، آنادولو و ایران یایلاسینی احاطه ائدن اؤن آسیا ایله بیرگه نهنگ بیر آرئالدا نئولیت و ائنئولیت دؤورونون تجسسومو اولان قودرتلی و واحید مدنی - تاریخی ائپوخا مؤوجود اولوب. و بو ائپوخانین یارادیجیلاری دا محض توركلر اولموشلار. حربی قودرتی و مدنیتی ایله قونشو ائتنوسلاری اؤز تاثیری آلتینا سالا بیلن توركلر اونلارین مدنیتینه هر وجه له تاثیر ائدیردیلر. محض بو جور تورك اؤز دیلی واسیطه سی ایله دونیا لینقویستیكاسینا اؤز تؤهفه لرینی وئردی.
آردینی اوخو/ Ardını oxu