تورك میتولوژیسینده ۹ رقمی

       

 • تورك میتولوژیسینده دونیانی یارادان قاراخان، دونیانین تام مركزینه دوققوز داللی چام آغاجی تیكمیشدی 

   

  • آلتایلارا گؤره اینسانین ایسكئلئتینده؛ باش، بئل، دیز، توپوق، آیاق بیله یی، اوموز، دیرسك، آووچ و ال بیله یی اولماق اوزره دوققوز ائك واردیر 

   

  • شامانلارین داوولوندا تانری اولگنین قیزی نین دوققوز و بیر آنلاتیشدا دا اوچ رسمی واردیر 

   

  • شامانلارین گئیدیكلری  " مانیاك "  آدینداكی خیرقه نین ساغ قولوندا دؤرد، سول قولوندا بئش اولماق اوزره توپلام دوققوز چینقیراق بولونماقدادیر 

   

  • تورك دستانلارینا گؤره دوققوز اوغوزلاردان بؤیوك بیر سوی تؤره میشدیر 

   

  • یاكوتلارا گؤره گؤك تانریلاری دوققوزدور 

   

  • تورك دستانلارینا گؤره اوغوزون وردیگی شؤلنده دوققوز ایله ایلگیلی اولاراق 900 آت، 9000 قویون كسیلمیش و 90 حووضدا قیمیز یاپیلمیشدیر  

   

  • آلتای توركلری نین بیر قییامت تصویرینده دنیزین دیبینده دوققوز چاتاللی قارا داش واردیر كی، قییامت زامانیندا بو داش دوققوز یئریندن آیریلاجاق، دمیردن و قویو ساری رنگ ده آتلارا مینمیش دوققوز ساواشچی اطرافا سالدیراجاقدیر (قایناق تورك میتولوژیسی)

   

  • اؤلن كیشی اوچون یاپیلاجاق اساس تؤرن اوچون چادیر حاضیرلانیر بو چادیرین بیر چیخیش یئری، بیر ده گیریش یئری واردیر گیریش یئری بو دونیانی، چیخیش یئری ده اؤته كی  دونیانی سمبولیزه ائتمكده دیر شامان، چادیرین اؤنونه گله رك، گیریش یئرینه دوققوز كز وورور و بئله جه  ضررلی جینلری اوركوتموش اولور 

   

  • خسته لیك تداویسی اوچون شامان داوولو اوزرینه سو اییه لرینی تمثیل ائدن ایكی بالیق تصویر ائدیلیر بالیقلارین ایچ خسته لیكلرینی ایگی لشدیردیگینه اینانیلیر اگر قام كؤتو روحلاردان داها گوجلویسه اونلاری داغ روحلاری نین خانی نین یاشادیغی دوققوز دنیزین سونونا قدر سوره بیلیر اگر قام ضعیف سه ، یولون یاریسیندان دؤنر و بالیق خسته نی  یئنیدن آلت ائدر 

   

  • شامان جوببه سی نین یاخاسیندان ساللانان دوققوز كیچیك كوكلا اولگنین دوققوز قیزینی، كیچیجیك جوببه لر اونلارین البیسه لرینی تمثیل ائدر 

   

  • آلتای و سیبیریا شامانلیغیندا اینانجا گؤره شامانلار گؤیه چیخارلار و گؤیون دوققوز قاتینی دولاشدیقدان سونرا یئره ائنردی لر شامانین گؤیه چیخماسیندان اؤنجه بیر تؤرن یاپیلیر و شامان، دوققوز شامان چیراغی نین توتتوغو آغ  بیر كئچه اوزرینه قوناراق دوققوز دفعه دؤندورولوردو 

   

  • تانری اولگنین دوققوز اوغلو و دوققوز قیزی واردی اوغوللاری نین و دیگر ائلچیلری نین یاردیمییلا كامیارا یوی(kamiara yoi) گؤستره رك اینسانلاری یوخاریدان یؤنتیردی بولوتلار، تانری اولگنین دویغولارینی یانسیتیردی 

   

  • تانری اولگنین دوققوز قیزی ایلاهی صافلیقلاری و گوزللیكلری ندنییله آغ اولاراق آنیلیردی آق، آلتای توركجه سینده جنّت دئمكدی قاملارین ایلهام پریلری اولان آغ -قیزلارین شامان داووللارینا رسیملری یاپیلیر، كیمی زامان دا سمبوللری، شامان جوپپه سینه تیكیلیردی ساده جه ایكی دانه سی نین آدی بیلینیردی: كیشتئی آنا و ائركه سولدون  (Kiştey Ana ve Erke Soldon)

   

  • بیر ده یئرآلتی دونیاسی واردی كی بوراسی نین خانی ارلیك دی ارلیك خانین دا قاراقیزلار دئییلن دوققوز قیزی واردی قاملار، یئراوزونو یئرآلتینا باغلایان قاپی لاردان گئچدیكلرینده ارلیكین قاراقیزلاری، اَیلنجه و اویونلارلا قاملاری قاندیراراق ایشلریندن ساخلایار، اونلاری اؤزلرینه چكردی لر. اصلینده چوخ آلیملی دئییلدی لر. آما جیلوه لی، عیشوه لی دیشی دی لر.

   

  • تورك قاغانلاری نین دوققوز توغو بولونوردو 

   

  • رادلوففون ساپتادیغی ماناس دستانیندا ماناسین گؤمولوشو آنلاتیلیركن، اؤلوسونون دوققوز گون بكله تیلدیگی، ایشله مه لی گئییملری نین دوققوز پارچایا بؤلونوب خالقا اولاشدیریلدیغی آنلاتیلیر  

   

  • عوثمانلی توركلرینده ده گؤرولن، وئریلن آرماغانین دوققوز ساییسی ایله اؤلچولمه سی گلنگی چوخ اسكیلره دایانیر  

   

  • ماركو پولو، چنگیزلی خاقانلیغیندا بؤیوك خانا وئریلن آرماغانلارین دوققوز قات اولاراق سونولماسی گركدیگینی سؤیلر  

   

  • دده قورقوت كیتابیندا گئچن دوققوزلاما چارقاپ آرماغانلارین ان بؤیوگودور 

   

  • دده قورقوت كیتابیندا، دلی دومرول دوغدوغوندا باباسی دوققوز بوغرا اؤلدورور  

   

  • دده قورقوت كیتابیندا اوغوز بیگلری نین تویلاریندا اونلارا دوققوز قاراگؤزلو كافیر قیزلاری ساغراق (بارداق، قدح) سوررلر، بادیالار دوققوز یئرده قورولور، اوغوز آلپی اؤوونوركن دوشمانین دوققوزونو بیر یئرینه سایدیراجاغینی سؤیلر، دؤرد تور قادین ایچینده ان كؤتوسو صاباح له یین داها الینی ییخامادان دوققوز بولاماچ یئیَر 

   

  •  "دوققوز "  كلمه سی نین اسكی توركجه ده كی  سؤیله نیشی "توكوز" دور اسكی تورك بویلاری نین كیمیلری نین آدلاریندا دوققوز سؤزجویو گئچر اؤرنك توكوز اوغوز (دوققوز اوغوز)، توكوز اوقور (دوققوز اوگقور)، توكوز تاتار (دوققوز تاتار)

   

  • آلتای شامانلاری، اوموزلاریندا دوققوز اوخ (Yebe) و یای (Ya) سیمگه لرینی اسكیك ائتمزلر اونلارا گؤره بو دوققوز اوخ ایله یایا، كودای-دان تارتكان، یانی تانریدان اوزاتیلان شئیلردیر 

   

  • آلتای توركلرینده شامان (قام)، اولگنه (تانرییا) قوربان سونماق اوچون گؤیه چیخار بو یولچولوق اوچ گون سورر قوربانی گؤیون دوققوزونجو قاتینا چیخارینجا اولگنه سونار  

   

  • آلتای توركلرینه گؤره، یئر آلتی و گؤك دوققوز  قاتدیر 

   

  • آلتای شامانیزمینده اولگنین دوققوز قیزی و دوققوز اوغلو واركن، كؤتولویون سیمگه سی اولان ارلیك خانین (ارلیك خان بیر تور شئیطاندیر) دا عینی بیچیمده دوققوز قیزی ایله دوققوز اوغلو واردیر 

   

  • یینه آلتای توركلرینده، اؤروس سارا(Örüs Sara) آدینی داشییان باهار بایرامی دوققوز مارت دا قوتلانیر 

   

  • آلتایلیلارین گؤك تانری قوربانی ایله داغ قوربانی بایراملاری نین تؤرنلری دوققوز گون سورر  

   

  • آلتای توركلرینده ایلك باهار آیینینه ده دوققوز معصوم قیز ایله دوققوز معصوم اوغلان قاتیلیر  

   

  • آلتای توركلری نین یارادیلیش دستانیندا تانری، ائوره نی یارادیركن بیر ده دوققوز داللی بیر آغاج یارادیر سونرا تانری، هر دوققوز دالین كؤكوندن بیرر كیشی یارادیر و هر كیشیدن بیرر اویماق تورر (توپلام دوققوز كیشی، دوققوز اویماق)

   

  • آنوهین(Anohin)، آلتای توركلری نین اینانیشیندا یئر آلان و یئر آلتیندا یاشایان آبرا و یوتپا (Abra ve Yutpa )آدلی ایكی بؤیوك جاناوارلا ایلگیلی بیلگیلر وئریركن بئله دئیَر:  " یاشیل بیر قوماشدان یاپیلمیش و هؤرگولرله سوسلنمیش آبرا- نین تصویری، شامانین گئیسی سینه آسیلیر آبرا-نین باشی پوهو توك لری ((ülberk)) ایله سوسله نیر گؤزو، پارلاق باقیر(میس) دویمه لردن، آیاقلاری دا گئنل لیكله قیرمیزی قوماشلاردان سئچیلمیش یامالاردان یاپیلیر بونلارا هؤرولموش دوققوز پوسكول ائكله نیر "  آلتای توركلری نین قوتسال یاشام (گؤك) آغاجی دا دوققوز داللی دیر 

   

  • گونئی سیبیریادا یاشایان مینوسینسك تاتارلاری نین سؤیله دیگی بیر دستاندا، ایرله خانین (İrle Han)ائوی نین اؤنونده بیر قارا آغاج واردیر بو آغاجین كؤكوندن دوققوز آغاج یوكسه لیر 

   

  • بیر گونئی سیبیریا ناغیلیندا یئر آلتینداكی كؤتو روحلار، ناغیلین قهرمانی  اولان چوجوغا دوققوز زینجیر وورور و حبس ائدرلر. 

   

  • قوزئی آسیا ناغیللاریندا آلتین یئله لی، گوموش اوزنگیلی، قویروغو دوققوز هؤرمه لی، دوققوز قولانلی آتلاردان سؤز ائدیلیر  

   

  • ساكا (یاكوت) توركلری نین ار سوقوتوح (Er Sogotoh) دستانیندا گؤك، دوققوز قاتلی دیر؛ یئنه بو دستاندا قاراخانین دوققوز قیزی واردیر آیریجا گؤك روحلاری دا دوققوز عدد دیر.

   

  • گؤك توركلر چاغیندا بیر كیشی قاغان اولدوغوندا، بیر قالخان (یا دا بیر كئچه) اوزرینه قونوب، گؤیه قالدیریلاراق دوققوز كز دؤندورولوردو .

   

  • گؤك تورك آنیتلاریندا، توكوز ارسین (دوققوز ارسین) آدینداكی بیر یئردن سؤز ائدیلیر 

   

  • هولاقونون خانیمی و ان یاخین دانیشمانی اولان خیریستییان قادینین آدی دوققوز خاتون ایدی. 

   

  • تورك دستانلاریندا دوققوز آغاج، دوققوز بوی، دوققوز داللی آغاج، دوققوز دئو، دوققوز فلك، دوققوز اوغوز كیمی تعبیرلر چوخجا گئچر  .

   

  • توركلر ارگنكوندان، بیر ریوایته گؤره دوققوز مارتدا، بیر ریوایته گؤره ده ییرمی بیر مارتدا (نوروز بایرامی نین قوتلاندیغی گون) چیخمیشدیلار.

    كؤچورن :‌عباس ائلچین