قدیم تورك قبیله لری نین توتئملری  

  عاریف حوسئین اوو   

  توركلر بیر نئچه عصر بوندان اول آورآسییانین موختلیف رئگیونلاریندا اؤزلری نین دؤولتلرینی یاراتمیشدیلار. بو دؤولتلردن ان گوجلوسو ائرامیزدان اول 3. عصرده یارادیلان و كورئیادان باشلامیش قاشقارییایا قدر اوزانان هون دؤولتی ساییلیردی. اهالیسی اساسن تورك دیللی كؤچری قبیله لردن عیبارت ایدی. سونرالار بو دؤولتین بیر قولوندان اویقور خاقانلیغی یارانمیشدی.

تورك ائزوتئریزمی: ارگنه قون دستانی و " آی آتام - آیوا " افسانه سی

  ائزوتئریك-باطینی دوكترینالارا نظر یئتیردیگیمیزده قدیم متنلره، افسانه لره و موقدس حساب اولونان كیتابلاردا قئید اولونان حادیثه لره سیموولیك یاناشمانین اولدوغونو گؤروروك. یعنی ائزوتئریك تعلیملره گؤره، اسكی متنلرده قئید اولونانلارین ساده جه ظاهیری طرفلرینی آنلاماقلا گئرچكلیگی درك ائتمك مومكون دئییل. هر بیر زامانین طلبینه گؤره كوْدلاشدیریلمیش بو متنلر اؤز ماهیتینی آچماغا، اینسانلیغا یول گؤسترمكله یوكوملودور. دینلرین ائزوتئریك مكتبلری بو یاناشمالاردان ایستیفاده ائده رك بیر چوخ قارانلیق قالان تانری سؤزلری نین دوزگون آچیلیشینی وئرمه یه مووففق اولدوقلارینی ایدیعا ائدیبلر. مثلا، خریستیانلیغین ایلكین چاغلاریندا بیر سیرا ایلاهیاتچیلار (باشدا ایسكندریییه لی فیلون اولماقلا) تؤوراتین و اینجیلین متنلری نین اینسانلارا دوزگون فورمادا چاتدیریلماسی اوچون ائكزئگئتیكا فلسفه سیندن (موقددس كیتابداكی حادیثه لرین آللئقوریك یوزومو) یارارلانیردیلار. ایسكندریییه لی فیلونا (ائرادان اول  بیرینجی عصر، ائرابیرینجی عصری) گؤره تؤوراتداكی حئكایه لرین ظاهیری طرفی هئچ ده اونلارین تام اولاراق ماهیتینی آچا بیلمیر، اصل ماهیت اونون باطینینده دیر كی، بونو دا آنجاق سئچیلمیش اینسانلار ایلاهیدن بیر نعمت اولاراق ایضاح ائده بیلیرلر. 

بؤیوك تورك اوزانی : قاراجا اوغلان

۱۷. نجی یوزایلده  یاشادیغی سانیلییر. گؤچبه توركمن اوبالاریندا یئتیشدی.اصیل آدی نین ایسماعیل، خلیل یا دا حسن اولدوغو یولوندا گؤروشلر وار. حتا عینی مخلصله شئعیرلر یازمیش بیرچوخ كاراجاوغلانین وارلیغی بیله ساوونولور. آحمد قودسی تجر و شوكرو ائلچینین آراشتدیرمالاری، یاشامی نین بؤیوك بؤلومونو رومئلینده گئچیرن و قانونی سولطان سولیمان دؤنمینده آووستوریا سفرینه قاتیلان بیر قاراجاوغلانین وارلیغینی اورتایا قویار. فواد كؤپرولو و جاهیت اؤزتئللی كیمی آراشدیرماجیلار دا، 17.نجی یوزایلدا یاشادیغینی ساوونور. بو آراشتیرماجیلارا گؤره قاراجاوغلان، شئعیرلرینده آبازا حسن پاشانین اؤلدورولمه سی، كؤپرولو فاضیل آحمد پاشانین آووستوریا سفری كیمی بو دؤنمه عاید تاریخسل اولایلاردان سؤز ائدر. 

تورك دونیاسی نین ان بؤیوك دستانی : ماناس

  بو مؤحتشم تورك دستانی نین تامامی 400.000 میصراع دیر. بیر قیرقیز دستانیدیر. موسلمان قیرقیزلارلا پوتپرست كالموكلار آراسیندا موجادله لری آنلادیر. بونونلا برابر ماناس دستانی نین دوققوزونجو یوزایلده، قیرقیزلارین یئنی سئی قیییلاریندا دولت قورماغا باشلادیقلاری سیرادا اولوشموش اولدوغونو ایلری سورن علم آداملاری دا واردیر....... 

بؤیوك تورك قهرمانی: گؤك تورك تیگینی ؛ كورشاد

           كورشادین حیاتی حاقیندا بیلینَنلر چوخ محدودور. كورشاد(Kürşad)،  دوغو گؤك تورك ایمپئراتورو چولوق(Çuluq) خاقانین اوغلودور. چولوق خاقان، چینلی حیات یولداشی ای چینگ طرفیندن زهر وئریله رك اؤلدورولور. اونون یئرینه قارداشی قارا خاقان كئچیر. آنجاق قارا خاقان دیانتلی و قطعیتلی اولمادیغی اوچون میلادی 630-جو ایلده چینلیلرله گئدن دؤیوشلرده مغلوب اولور، قیریلانلار قیریلیر، ساغ قالانلار ایسه اسیر آلیناراق چینه آپاریلیر. كورشاد دا اونلارین ایچینده دیر. داها سونرا قارا خاقان دونیاسینی دَییشیر. چینلیلر اونون یئرینه شیربانی خاقان ائعلان ائدیرلر. چونكو او چینلیلرین ایسته دیكلرینی حرفی حرفینه یئرینه یئتیره جك خاراكترده دیر. یعنی بیر نؤوع اونلارین اویونجاغیدیر..............

تورك میتولوژیسینده ۹ رقمی