" style="font-size:11pt;font-family:Calibri, sans-serif">

səs faylı yüklə

​

Qurdlar və manqurdlar

  Dünya tarixinə və ədəbiyyatına yön verən çox zəngin sözlü və yazılı mədəniyyət ünsürlərinə sahib olan Türklər köçlər, döyüşlər və ticari əlaqələr nəticəsində bir çox qövmlə etkiləşim içində olmuşlar. Bu etkiləşim nəticəsində hələ yazının olmadığı dövrlərdə zəngin bir sözlü mədəniyyət xalqın dilində boydan- boya, nəsildən nəsilə köçürülərək günümüzə qədər gəlmişdir. sözlü mədəniyyət ürünlərindən əfsanələr və dastanlar ayrı bir önəmə malikdir. Dastanlarda yer alan ağac, işıq, qurd vs. kimi motivlər dastanların kilid nöqtələrini oluşdururlar. Bu motivlərdən qurd motivi, Türklərin yaradılışı və soylarının davamını sağlamasıyla ilgili anladılan əfsanələrin varlığı səbəbindən ayrı bir önəmə malikdir.

سومئر و تورک فولکلوروندا بوزقورد اوبرازی

ایسلام صادیق

کؤچورن: عباس ائلچین

     قورد اوبرازی، تورک فولکلوروندا و میفولوگییاسیندا قورد اوبرازی‌نین خصوصی یئری وار. بو اوبراز حاقّیندا ایندییه قدر چوخ یازیلیب و هله چوخ یازیلاجاق، چونکی اونون پوئتیک تحلیل اوچون وئردیگی ماتئریال زنگین، ایمکانلار گئنیش‌دیر. هر بیر آراشدیریجی قورد اوبرازینا فرقلی آسپئکتدن یاناشیر، اونو اؤز تحلیل پریزماسیندان کئچیریر، اونا گؤره ده همیشه یئنی سؤز دئمک، یئنی فیکیر سؤیله‌مک اولور.

«کیتابی-دده قورقود» و «کوراوغلوو» ائپوسلاریندا قورد اوبرازینا خوصوصی محبّت اولدوغو آیدین گؤزه چارپیر. ایندی بللی اولور کی، بو سئوگی‌نین، سایغی‌نین کؤکو «بیلقامیس»آ باغلی‌دیر. «کیتابی-دده قورقود»دا «قورد اوزو موبارک‌دیر»، «یئنی باییرین قوردونا بنزه‌ردی ییگیدلریم»، «ایسسیز یئرین قوردو کیمی اولاشدیلار»، «آزوای قورد انیگی ائرکگینده بیر کؤکوم وار» (۱، ص.۱۱۱، ۱۱۴، ۱۴۷)، «کوراوغلو»دا «نه قدر سفیل گزره‌م، آدیم قورد اولدو، قورد اولدو»، «کوراوغلونون قورد اوغلویام» کیمی میصراعلار چوخدور و بونلار بیزه تانیش‌دیر. هر ایکی ائپوس تورک پوئتیک تفکّورونون محصولودور. قورد بور­دا تورک کاراکتئری‌نین ایفاده‌سی اوچون سئچیلمیش اوغورلو بدیعی تصویر واسطه­سیدیر، بنزه‌تمه‌دیر.

دئییملریمیزده "اوغوز" داستانلاری‌نین ایزلری

علی شامیل     

 اؤزَت:

 دانیشاندا، یازاندا هر بیریمیز موختلیف دئییملر-ایدئوْمتیک ایفاده‌لر ایشله‌دیریک. لاکین هئچ بیریمیز بو دئییملرین اؤزونده هانسیسا گیزلی اینفوْرماسییا داشیدیغینا، تاریخیمیزین هانسی دؤورونده یاراندیغینا و هانسی دونیاگؤروشون منسوبلو اولدوغونا او قدر ده اهمیت وئرمیریک. آذربایجاندا موسا عادیلوْو،میرعلی سئییدوْو، سولئیمان الیاروْو، گوللو یوْل اوْغلو، محمدعلی قیبچاق، سئیف‌الدّین آلتایلی و ب. دئییملرین یارانما تاریخی ایله باغلی دیقّتی‌چکن آراشدیرمالار آپارمیشلار. بیز ایسه آراشدیرمامیزدا رشیدالدینین یازییا کؤچوردویو "اوغوزنامه" ایله بو گون دیلیمیزده ایشله‌دیلن "سوفره‌‌نین قورد پایی" دئییمی و قوردلا بوغوشموش کؤپگه قویون قویروغو یئدیردیلمه‌سی عادتیندن صؤحبت آچاجاغیق.

آچار سؤزلر: اوغوز نامه، قورد، دئییملر،  سوفره‌نین قورد پایی

جئیهون بایراملی 

          بو گون دونیادا قوردلا باغلی چوخلو میقداردا یئر آدی، عادت-عنعنه لر، مراسیملر واردیر كی، بو دا قوردون اینسان یادداشیندا اؤزونه یئر توتماسینی، بو نادیر جانلی نین حقیقتن جسارت، مردلیك، دوزگونلوك، همچنین، آزادلیق سیموولو اولماسینی گؤستریر. اگر آمئریكادا یاشایان ماییا طایفالاری بو گون ده قوردا سیتاییش ائدیرسه، رومانین سیموولو كیمی قورد قبول ائدیلیرسه، دئمك، قوردلار هئچ ده اینسانلارا ضرر وئرن یوخ، عكسینه، دونیامیزی اَیریلیكلردن تمیزله مك كیمی تانری میسسییاسینی اؤز اوزرینه گؤتورموش بیر جانلیدیرلار....................