+0 بگندیم
تورکمن ادبییاتی؛ نورمحمّد عندلیب (1740-1660)
نورمحمّد عندلیب زنگین تورکمن ادبیاتی‌نین ان گؤرکملی نومایندلریندن بیری، اؤزوندن سونرا گلن بوتون تورکمن شاعیرلری‌نین موعلّیمی و اوستادیدیر. آزادی، شاه‌بنده، مخدومقولو، شئیدایی، مغروبی، قاییبی، طالیبی، قورد اوغلو، کمینه، سئیدنظر صئیدی، ذلیلی، سئیدوللا صئیدی، زینهاری، موللا نفس، عاشیقی، کاتیبی، مؤحتاجی، میسکین قیلینج، بالقیزیل کیمی تانینمیش سؤز اوستالاری اونون آردیجیللاری و شاگیردلریدیر.
عندلیبین تورکمن ادبیاتی قارشیسینداکی خیدمتلری سون درج بؤیوکدور. هر شئیدن اول او، موعاصیر تورکمن ادبییّاتی‌نین و ادبی یازی دیلی‌نین بانیسیدیر. اوندان اول یاشاییب-یارادان تورکمن شاعیرلریندن بایرام خان و وفایی اؤز اثرلرینی همین دؤورده بوتون اورتا آسییادا گئنیش یاییلان و اساسن مدرسه تحصیلی گؤرموش آداملارین ایشلتدیگی ادبی چاغاتای تورکجه‌سی ایله قلمه آلمیشلار. عندلیب ایسه اثرلرینی اوشاقلیقدان بری سئوه-سئوه دینلدیگی میلّی-محلّی داستانلارین تاثیری آلتیندا شیرین تورکمن دیلینده یازماقلا بیر ایلکی گئرچکلشدیرمیشدیر. شاعیرین ایکینجی بؤیوک خیدمتی تورکمن ادبییّاتینی مؤوضو و ژانر باخیمیندان زنگینلشدیرمه‌سیدیر. اصلینده، او، رئالیست تورکمن پوئزییاسی‌نین ایلک روشئیملرینی قویموش، مخدومقولو ایسه اونو زیروه‌یه قالدیرمیشدیر. میلّی ادبییّاتدا ایلک پوئمانین، ایلک داستانین مولّیفی ده عندلیبدیر. نهایت، او، تورکمن ادبییّاتیندا ایلک ترجومچیلردن بیریدیر.
نورمحمّد عندلیبین حیاتی حاقیندا الده دقیق معلومات یوخدور. سون دؤورلرده آپاریلان تدقیقاتلار نتیجه‌سینده اونون 1660-جی ایلده داش‌اوغوز ویلایتی‌نین ایلانلی بؤلگه‌سی‌نین قارامازی کندینده آنادان اولدوغو تثبیت ائدیلمیشدیر. شاعیر 1740-جی ایلده 80 یاشیندا وفات ائتمیشدیر.
آردینی اوخو/ Ardını oxu
