سۇمئر و اوْغۇز ائپوْسۇنۇن استرۇکتۇر بنزرلیگی: ریتۇال و ژانر علاقه‌لری کوْنتئکستینده

چهارشنبه 14 آذر 1397

�

سۇمئر و اوْغۇز ائپوْسۇنۇن استرۇکتۇر بنزرلیگی: ریتۇال و ژانر علاقه‌لری کوْنتئکستینده

آغاوئردی خلیل

کؤچورن: عباس ائلچین

خۆلاصه

مقاله‌ده اوْغۇز ائپوْسۇ سۇمئر ائپوْسۇ بیلقامیشلا مۆقاییسه‌لی شکیلده آراشدیریلیر. اوْغۇز و سۇمئر ائپوْسۇندا ریتۇال و ژانر علاقه‌لری تحلیل ائدیلیر. ائپوْسۇن تیپلوْژی تحلیلی ایله ریتۇال قایناقلاری‌نین استرۇکتۇر بنزرلیگی مۆعیّنلشدیریلیر.

آچار سؤزلر: اوْغۇز، سۇمئر، ائپوْس، بیلقامیش، دده قوْرقۇد، ریتۇال، ژانر.

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : سومر, اوغوز, تورک, دده قورقود, کور اوغلو, تورک دونیاسی,

بؤلوم | فولکلور یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

Qayda barsañ, Qorqıttıñ köri

دوشنبه 5 آذر 1397

�

+0 بگندیم

Qayda barsañ, Qorqıttıñ köri

Danday Isqaqulı

fïlologïya ğılımdarınıñ doktorı, professor

Tarïxta Qorqıt-ata esimimen atı qalğan, türki xalıqtarınıñ bärine ortaq oyşıl, aqın, jıraw, asqan küyşi, qobızşı, türki xalıqtarına keñinen tarağanañız keyipkeri Qorqıt 8 ğasırda qazirgi Qızılorda oblısınıñ Qarmaqşı awdanında ömirge kelip, ğumır keşken. Twılğan, ölgen jılı belgisiz. Key derekter boyınşa 95, endi birewlerinde 195 jıl jasağan. Qorqıttıñ zïratı Sır boyında küni büginge deyin saqtalğan. Bul twralı akademïk Ä. Marğulan : «Qorqıt – tarïxï däwirlerde Sırdarïya ölkesin qonıs etken oğız-qıpşaq taypalarınıñ ortasınan şıqqan danışpan qarïya, aqılşı batagöy, asqan aqın (uzan), bolaşaqtı boljap söylegen säwegey kisi bolğan. Ol kisi twralı aytılatın qarïya söz Azïyadağı türik tildes elderdiñ köbinde bar. Biraq qazaq xalqı eski oğız-qıpşaq taypalarınıñ tarïxï qonısına mïras bolğan, olardıñ tübegeyli urpağı bolğandıqtan, Qorqıt twralı aytılatın tarïxï jırlar, añız-legendalar, än-küyler qazaq pen türkimenderde köbirek jolığadı» (Ä. Marğulan. Ejelgi jır-añızdar. A., 1985, 135-bet).

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : قازاقجا, دده قورقود, تورک دونیاسی,

بؤلوم | تاريخ و كولتور یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

محاکمة الغتین امیر علیشیر نواییMuhokamat ul-Lugʻatayn Alisher Navoiy

یکشنبه 27 آبان 1397

�

+0 بگندیم

Muhokamat ul-Lugʻatayn

Alisher Navoiy

Muqaddima

Takallum ahli xirmanining xoʻsha chini va soʻz, durri samini maxzanining amini va nazm gulistonining andalibi nagʻma saroyi, yaʼni Alisher almutaxallas bin-Navoiy... mundoq arz qilurkim, soʻz durredurkim, aning darʼyosi koʻnguldur va koʻngul mazharedurkim, jomii maoniyi juzv va kuldur. Andoqki, darʼyodin gavhar gʻavvos vositasi bila jilva namoyish qilur va aning qiymati javharigʻa koʻra zohir boʻlur. Koʻnguldin dogʻi soʻz durri nutq sharafigʻa sohibi ixtisos vasilasi bila guzorish va oroyish koʻrguzur va aning qiymati ham martabasi nisbatigʻa boqa intishor va ishtihor topar. Gavhar qiymatigʻa nechukki, marotib usru koʻpdur, hattoki, bir diramdin yuz tumangacha desa boʻlur.

Qitʼa:
Injuni olsalar mufarrih uchun,
Ming boʻlur bir diramgʻa bir misqol.
Bir boʻlur hamki, shah quloqqa solur:
Qiymati mulk, ibrasi amvol

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : اؤزبکجه, تورک دونیاسی, دیل, علیشیر نوایی,

بؤلوم | دیل بیلگیسی یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

تورکلرده `دوغو`-نون اؤنمی

سه شنبه 8 آبان 1397

�

+0 بگندیم

تورکلرده `دوغو`-نون اؤنمی

بهاالدین اؤگل

کؤچورن: عباس ائلچین
گونشین دوغدوغو طرف اولان دوغو(شرق)، تورکلرین ان چوخ اؤنم داشییان و قوتلو بیر یؤنو ایدی. چینلیلر ایسه، داها چوخ گونشین گزیندیگی بؤلگه اولان گونئیه‌ اؤنم وئریردیلر. چینلیلر دونیایا یؤنلمک ایسته‌دیکلری زامان، اوزلرینی گونئیه چئویریر، باتییا(غربه) ساغ و دوغویا سوْل دئییردیلر. بو اینانیش، هون دؤولتیندن بیر چوخ اورتا آسیا و حتّی ایسلام-تورک دؤولتینه قدر یاییلمیشدیر. تورکلر ایسه، چینلیلرین ترسینه، دونیایا یؤنلمک ایسته‌دیکلری زامان، اوزلرینی دوغویا دؤندریردیلر.بو سببله گؤک تورکلر دوغویا، ایلَری (ایلگرو) دئیردیلر. یعنی، "ایلری‌یه دوغرو، سونسوزلوغا" قدر دئمکدیر....

داها سونراکی چاغلاردا دوغویا اؤن، یعنی اسکی تورکجه اؤنگ سؤزوندن تؤره‌ین اؤنگدین ده دئیلمیشدیر. چین قایناقلاری، هونلارین گؤک تورکلرین دوغونو قوتلو توتدوغونو و بو یؤنلره سلام وئردیگینی ده یازار. موغوللاردا دا بو عادت مؤوجوددور. چینگیزخانین دا سیخیشدیقجا قوتسال بیر داغ اولان بوُرکان-کالدوُن داغینا چیخیب گونشه سلام وئردیگینی بیلیریک. طبیعی اولاراق بو تؤرنلر، داها چوخ گونشین دوغدوغو زامان اولوردو. اساسن بیزیم دوغویا "گون دوغوسو" و اسکی تورکلرین "کون توغسیق" دئمه‌لری‌نین سببی ده، هرحالدا بونونلا ایلگیلی اولمالی‌ ایدی.

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : تورک دونیاسی, تورک,

بؤلوم | میفولوژی یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

تورکلرده قوتسال حئیوانلار

پنجشنبه 3 آبان 1397

�

+0 بگندیم

تورکلرده قوتسال حئیوانلار

بهاالدین اؤگل

کؤچورن: عباس ائلچین

تورکلرده قورد، اؤکوز، گئییک(مارال)، آت، آسلان، قارتال، بالیق، دوه، قاپلان، آیی، سامور" وس.حئیوانلار قوتسال ساییلمیشدیر. بو حئیوانلاردان بعضیلر "حئیوان آتا" اینانیشی ایچریسینده قوتسال وارلیقلار اولاراق دوشونولموش و جئشیدلی تورک بویلاری‌نین سویونون قایناغی اولان حئیوانلار اولاراق گؤرولموشدور.

گؤک‌تورک تؤره‌ییش دستانیندا گؤرولن قورد موتیوی، توغلار و بایراقلارین تپه‌سینده یئر آلما یولویلا بیر دؤولت سمبولو اولموشدور.(ص.115) بونون یانیندا قورد، باشچی و قورتاریجی ایشلَوینده ده قارشیمیزا چیخیر.

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : تورک, تورک دونیاسی,

بؤلوم | میفولوژی یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

نادره (1792-1842)

سه شنبه 30 مرداد 1397

�

+0 بگندیم

نادره (1792-1842)

اۉزبېک کلاسیک شعریتی

محبوبه قادراووا

کؤچورن: عباس ائلچین

نادره (تخلصی؛ اسمی ماه‌لرآییم) (1792، اندیجان — 1842، قۉقان) — شاعره‌، معرفت‌پرور و دولت اربابی. «کامله» و «مکنونه» تخلصلری بیلن هم شعرلر یازگن. آته‌سی اندیجان حاکمی رحمان قولی بیی — مینگ قبیله‌سیدن، فرغانه‌ حکمداری عالمخان‌نینگ تاغه‌سی. عالمخان اوکه‌سی عمرخانگه مرغیلان حاکملیگینی بېره‌دی و اونی 1807 ییلده نادره‌گه اویلنتیره‌دی. نادره شو خاندانده شعر یازیشنی مشق قیله‌دی، شاعره‌ او‌یسی بیلن تنیشه‌دی، اونی معلمه صفتیده سرایگه تکلیف اېته‌دی. نادره‌‌نینگ تورموش یۉلداشی امیر عمرخان هم امیری تخلصیده ایجاد قیلگن.

1822 ییلده عمرخان وفات اېتیب، اونینگ اۉغلی، 14 یاشلی محمدعلیخان تختگه کۉتریلدی. لېکن دولتنی، اساساً، نادره‌‌نینگ اۉزی اداره‌ قیلدی. او مدنیت و صنعتنی رواجلنتیریشگه اینتیلدی. نادره‌‌‌نینگ زمانداشی قاضی عبدونبی خاتیف‌نینگ تماملنمه‌ی قالگن واقعه‌بند داستانیده نادره‌‌‌نینگ حیاتی و اجتماعی فعالیتی ایشانرلی دلیللر بیلن کۉرسَتیب بېریلگن: «اثر یازیشدن مقصدیم نادره‌‌‌نینگ عاقله، فهملی، علم و سۉزنینگ قدریگه یېته‌دیگن دانشمند عیال اېکنلیگینی کۉرسَتیشدیر...

عمرخان وفاتیدن سۉنگ بو عفت صدفی‌نینگ اینجوسی کونلرنی حسرت-و فراق بیلن شو طریقه‌ اۉتیشینی ناشکرلیک دېب بیلدی. او گُلستاندېک چهارچمن باغیگه باریب، فرغانه‌، تاشکېنت، خۉجند، اندیجان و باشقه‌ شهرلردن فاضللر، عالملر، خطاطلر، نقاشلرنی اۉز خدمتیگه چقیرتیریب کېلدی». نادره بیر نېچه‌ کتابلرنی کۉچیرتیردی و شاعرلرنی ینگی-ینگی اثرلر یازیشگه تشویق قیلدی. شاعره‌ دېوانلرنینگ چیرایلی یازیلیشی، مقوا‌سی‌نینگ بېزه‌تیلیشینی اۉزی شخصاً کۉزدن کېچیریب تورگن. او یخشی ایشله‌گن کاتبلرگه طلا قلم، کوموش قلمدان بېریب، اولرنی «زرین قلم»لیک منصبیگه کۉترگن.

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : تورک دونیاسی, اؤزبکجه,

بؤلوم | بؤیوك شخصیت لر یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

Nodira (1792-1842)

سه شنبه 30 مرداد 1397

�

+0 بگندیم

Nodira (1792-1842)

O'zbek klassik she'riyati

Nodira (taxallusi; ismi Mohlaroyim) (1792, Andijon — 1842, Qo‘qon) — shoira, ma’rifatparvar va davlat arbobi. «Komila» va «Maknuna» taxalluslari bilan ham she’rlar yozgan. Otasi Andijon hokimi Rahmonqulbiy — ming qabilasidan, Farg‘ona hukmdori Olimxonning tog‘asi. Olimxon ukasi Umarxonga Marg‘ilon hokimligini beradi va uni 1807 yilda Nodiraga uylantiradi. Nodira shu xonadonda she’r yozishni mashq qiladi, shoira Uvaysiy bilan tanishadi, uni muallima sifatida saroyga taklif etadi. Nodiraning turmush yo‘ldoshi Amir Umarxon ham Amiriy taxallusida ijod qilgan.
1822 yilda Umarxon vafot etib, uning o‘g‘li, 14 yoshli Muhammad Alixon (Ma’dalixon) taxtga ko‘tarildi. Lekin davlatni, asosan, Nodiraning o‘zi idora qildi. U madaniyat va san’atni rivojlantirishga intildi. Nodiraning zamondoshi qozi Abdunabi Xotifning tamomlanmay qolgan voqeaband dostonida Nodiraning hayoti va ijtimoiy faoliyati ishonarli dalillar bilan ko‘rsatib berilgan: «Asar yozishdan maqsadim Nodiraning oqila, fahmli, ilm va so‘zning qadriga yetadigan donishmand ayol ekanligini ko‘rsatishdir... Umarxon vafotidan so‘ng bu iffat sadafining injusi kunlarni hasratu firoq bilan shu tariqa o‘tishini noshukurlik deb bildi. U gulistondek Chahorchaman bog‘iga borib, Farg‘ona, Toshkent, Xo‘jand, Andijon va boshqa shaharlardan fozillar, olimlar, xattotlar, naqqoshlarni o‘z xizmatiga chaqirtirib keldi». Nodira bir necha kitoblarni ko‘chirtirdi va shoirlarni yangi-yangi asarlar yozishga tashviq qildi. Shoira devonlarning chiroyli yozilishi, muqovasining bezatilishini o‘zi shaxsan ko‘zdan kechirib turgan. U yaxshi ishlagan kotiblarga tilla qalam, kumush qalamdon berib, ularni «Zarrin qalam»lik mansabiga ko‘targan.

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : تورک دونیاسی, اؤزبکجه,

بؤلوم | بؤیوك شخصیت لر یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

بیر ماهنی‌نین سیرّی

دوشنبه 15 مرداد 1397

�

+0 بگندیم

بیر ماهنی‌نین سیرّی

مؤلیف: حیکمت بابا اوغلو

"یئنی آذربایجان" قزئتی‌نین باش رئداکتورو

"ساری گلین" ماهنیسینی دینله‌ین هر بیر آذربایجانلی اوچون بو ماهنی اولدوقجا دوغمادیر. اوّلا، اونا گؤره کی، ماهنی‌نین سؤزلری اوغوز تورکلری‌نین بایات بوْیونون یاراتدیغی ادبی اوسلوبدا، بایاتی ژانریندا یازیلیب. جمعیسی یئددی هئجادان عیبارت، اولدوقجا ساده وزنده یازیلمیش بو سؤزلر بایاتی ژانری‌نین بوتون موثبت کئیفییتلری، آخیجیلیغی، ساده‌لیگی، آیدین ایفاده طرزی و محض خالق دیلی ایله یازیلدیغی اوچون چوخ سئویلیر. بایاتی یالنیز تورکلره عایید بیر یارادیجیلیق نومونه‌سیدیر. بو اوسلوب عیراق تورکمنلری و آذربایجانلیلارین ان چوخ ایستیفاده ائتدیگی خالق یارادیجیلیغی نومونه‌سی اولماقلا باشقا هئچ بیر خالقین شیفاهی یارادیجیلیغیندا راست گلینمه‌ین بیر نومونه‌دیر.
ماهنی‌نین اولدوقجا پوپولیارلیق قازانماسی‌نین و سئویلمه‌سی‌نین ایکینجی سببی ایسه اونون مضمونو ایله باغلیدیر. ماهنیدا بیر ناکام عئشق حئکایه‌سیندن بحث ائدیلیر و بو حئکایت اولدوقجا تاثیرلی سؤزلرله تصویر اولونور. ماهنینی چوخ سئودیرن اوچونجو جهت ایسه اونون مئلودییاسی‌نین یئنه خالق یارادیجیلیغی‌نین باشقا بیر نومونه‌سی اولان آشیق صنعتیندن قایناقلانماسیدیر.
ایلک باخیشدان هر نه قدر بو ماهنی‌نین آشیق هاوالاری ایله اویغونلوق تشکیل ائتمه‌دیگی تصوّورو یارانسا دا، ماهنییا دیقّتله قولاق آسدیقدا اونون مئلودییاسی‌نین آلت قاتلاریندان ان قدیم آشیق هاوالاریندان اولان "ایروان چوخورو"-نون ریتملری آیدین سئزیلیر. سانکی "ایروان چوخورو" هاواسی "ساری گلین"ده داها لنگ، داها آراملا، داها حزین و غملی شکیلده سسلنمکله بو عئشق حئکایتی‌نین بیتمه‌سینی ایسته‌میر، بو چاره‌سیز عئشقه یاس توتارجاسینا حزین-حزین اینیلده‌ییر.
بس، تپه‌دن-دیرناغا ایستر سؤزلری، ایستر موسیقیسی و ایسترسه ده غملی مضمونو ایله تورک روحونون داشیییجیسی اولان بو ماهنییا نییه باشقالاری صاحیب چیخماغا چالیشیر؟! بو ماهنی‌نین گئرچک تاریخچه‌سی وارمی؟ وارسا نئجه‌دیر؟ آراشدیرمامیزدا بو سواللارا جاواب تاپماغا چالیشاجاغیق.

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : تورک دونیاسی, ماهنی,

بؤلوم | موسیقی یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

تورک یوردو

جمعه 22 تیر 1397

�

+0 بگندیم

آینور طالیبلی

تورک یوردو

سورما بانا کیمیم،‌ نه‌ییم..

باجاسی توتمه‌ین بیر ائو

اذان‌سیز بیر میناره‌ییم

دوشمانا یورد اولموش اولان...

قاراباغدا آچان چیچک

تبریزده‌کی تورک دیلی‌ییم

کرکوک‌ده‌کی تورکمنیم بن

ظولم ایچینده اویغور تورکو...

یاد ائلینده قیریمیم بن

تورکون آغلایان یوردویوم

قلبی قیریق تورک قیزی‌ییم...

قایناق: قیریم سسی

آچار سؤزلر : تورک دونیاسی, تورک,

بؤلوم | شئعیرلر یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

تورک دوشونجه‌سی‌نین عظمتلی آبیده‌سی

یکشنبه 20 خرداد 1397

�

+0 بگندیم

تورک دوشونجه‌سی‌نین عظمتلی آبیده‌سی
آیتک ذاکیرقیزی (ممّدووا)
فلسفه دوکتورو

بوتون تورکلرین عئینی دیلده بیرلشه بیله‌جگینی ثوبوت ائدن آرقومئنت - “ترجومان”

تورک دونیاسی‌نین بؤیوک دوهاسی ایسماییل بَی قاسپیرالی (1851-1914) مدنییت تاریخینده میثیلسیز خیدمت گؤسترمیشدیر. اونون ناشیری اولدوغو، اون دوققوزنجو عصرین سونو–ییرمینجی عصرین اوّللرینده چاپدان چیخان “ترجومان” قزئتی تورک خالقلاری‌نین دوشونجه‌سینده عظمتلی یئر توتور. بو ایل آپرئل آییندا “ترجومان” قزئتی‌نین 135 ایللیگیدیر.
“ترجومان” قزئتینی ایسماییل بَی قاسپیرالی‌نین ان بؤیوک اثری آدلاندیران بؤیوک موتفکّیر یوسیف بَی آکچورا یازمیشدیر کی، “ترجومان” قزئتی اوتوز ایلدیر مسلگینی، فیکرینی اصلا دییشدیرمه‌دن، فاصیله‌سیز داوام ائدیر. “ترجومان” هر نوسخه‌سینده اؤز مسلگینی بئله ایفاده ائدیر: "تورک، تاتار، آذربایجان، کوُموُک، نوْقای، باشقیرد، اؤزبک، سارت، تارانچا، کاشغاری، تورکمن و سایر آدلارلا بیلینن تورک قؤوملری‌نین جومله‌سی آراسیندا یاییلمیش و معلوم اولان “ترجومان” ،موسلمانلار آراسیندا معاریفین اینتیشارینا و ایسلام مکتبلری‌نین ایصلاحینا چالیشیر. ساده و آچیق هر کس آنلایاجاق صورتده قلم ایشله‌دیر".
تورکییه‌‌نین گؤرکملی ایجتیماعی خادیمی ضیا گؤک‌آلپ میرزه فتعلی آخوندزاده‌نی و ایسماییل بَی قاسپیرالینی روسییادا یئتیشن ایکی بؤیوک تورکچو آدلاندیرمیشدیر. میرزه فتعلی آخوندزاده‌نین "آذربایجان تورکجه‌سینده یازدیغی اؤزونه‌مخصوص کومئدییالار، بوتون آوروپا دیللرینه چئوریلمیشدیر. قیریمدا “ترجومان” قزئتینی چیخاران ایسماییل بَی قاسپیرالی‌نین تورکچولوکده‌کی پرینسیپی "دیلده، دوشونجه‌ده و ایشده بیرلیک" ایدی “ترجومان” قزئتینی شیمال تورکلری آنلادیغی قدر شرق تورکلرییله غرب تورکلری ده آنلاردی. بوتون تورکلرین عئینی دیلده بیرلشه بیله‌جگینه، بو قزئتین وارلیغی جانلی بیر آرقومئنتدیر".

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : تورکلوک, تورک, تورک دونیاسی, دیل, میللی,

بؤلوم | فلسفه یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

ایتیریلمیش معاریف، یوخسا تورک سیویلیزاسییاسی؟!

سه شنبه 4 اردیبهشت 1397

�

+0 بگندیم

ایتیریلمیش معاریف، یوخسا تورک سیویلیزاسییاسی؟!

صلاح الدین خلیلوو

کؤچورن: عباس ائلچین

(پروفئسور دوکتور س.فرئدئریک ستاررین "ایتیریلمیش معاریف" اثری حاقّیندا)

تاریخین مؤحتشم بیر دؤورو حاقیندا مونومئنتال اثر!
صؤحبت پروفئسور.دوکتور. س.فرئدئریک ستاررین "Lost Enlightment" (ایتیریلمیش معاریف. مرکزی آسییا‌نین قیزیل دؤورو: عرب ایستیلاسیندان تامئرلانا قدر) آدلی مونوقرافییاسیندان گئدیر.

بیر نئچه آی اوّل حؤرمتلی همکارلاریمدان بیری صؤحبت اسناسیندا تا‌نینمیش آمئریکا سییاستچیسی و کولتورولوقو فرئدئریک ستاررین یئنی کیتابینا موناسیبتیمی سوروشدو. منیم کیتابدان خبریم یوخ ایدی و همکاریم منه بو کیتابی موطلق اوخوماغی تؤوصییه ائتدی. مؤلیفین ده چوخ نوفوذلو آدام اولدوغونو دئدی. پروفئسور دوکتور فرئدئریک ستارر 3 آب‌ش پرئزیدئنتی‌نین روسییا و آوراسییا مسله‌لری اوزره موشاویری اولموش، دونیادا تا‌نینمیش موتخصیصدیر. اونون بو کیتابی ایسه کئچن ایل "پرینستون" نشریاتیندا نشر اولونوب و مشهور سییاستچیلر ف.فوکویاما، ه.کیسینجئر و س. کیتاب حاقیندا یوکسک فیکیر سؤیله‌ییبلر.

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : تورک, تورک دونیاسی,

بؤلوم | فلسفه یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

مقدمه کتاب " تاریخ ژنتیک ترک‌ها"

شنبه 18 فروردین 1397

�

+0 بگندیم

مقدمه مترجم کتاب " تاریخ ژنتیک ترک‌ها"

هدایت عاقلی

ابوالقاضی بهادر خان میگوید : « ملت ترک چنان ملت بزرگی است که اگر انسان صد سال زندگی کند، از هفت سالگی قلم در دست بگیرد، شب و روز به نوشتن بپردازد، علم بر او الهام شود، با هر ده انگشت از هر دو دستش بنویسد، باز هم نمیتواند بگوید که تاریخ ترکها را نوشتم.

به همین دلیل به آیندهگان پس از خود میگویم که اگر میخواهند نامشان هم ردیف انسانهای نامدار و بزرگ نوشته شود، قلمهایشان را به دست بگیرند و قلبهایشان را به چشمهی علم و عبرت پدرانشان وصل کنند، و تاریخ، مدنیتو شان ملتی را بنویسند که در چهار گوشهی دنیا ایجاد کنندهگان مدنیت، فضیلت، کشاورزی، دامداری و صنایع بوده و دولتهای زیادی را برای ادارهی جوامع ایجاد کردند و نسبت به انسانها عشق میورزیدند را بنویسند».

تکلیف کاملا روشن است. این سخنان فردی است که چهار قرن پیش یعنی زمانی که رنسانس اروپا هنوز در ابتدای راه خود بود به قلم آورده است. با نگاهی به گذشتهی نه چندان دور و مشاهدهی هر آنچه که تاریخ نویسان غربی و روسی در کتمان تاریخ واقعی ترکها انجام دادهاند اهمیت وصیت ابوالقاضی بهادرخان بیشتر احساس میشود. افسوس که شیادان تاریخ ساز در بسیاری از مواقع حتی برخی از متفکران ترک را نیز توانستند به ورطهی انحراف بکشانند و در به وقوع پیوستن این فاجعه نباید از سهم کم کاریهایمان چشم پوشی نماییم.

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : تاریخ, تورک دونیاسی, تورک,

بؤلوم | کیتاب تانیتیمی یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

تاریخ ژنتیک ترک‌ها عثمان چاتال‌اولوک، مترجم: هدایت عاقلی

پنجشنبه 24 اسفند 1396

�

+0 بگندیم

تاریخ ژنتیک ترک‌ها

با توجه به داده‌های جدید علم ژنتیک:

آیا ترک‌های آذربایجان واقعا ترک هستند یا بنا به آنچه که ادعا می‌شود آریایی می‌باشند؟

آیا ساکنین باستانی آذربایجان پروتو‌ ترکها بوده‌اند یا این‌که آذری‌های ایرانی بودند که به‌دنبال یورش مغول‌ها و گسترش سلاجقه زبان خود را تعییر داده‌اند؟

آیا نژاد خالصی به نام آریایی وجود دارد؟

آیا رابطه زبانی ترک‌ها با تمدن‌های سومر در بین‌النهرین و اتروسک‌ها در ایتالیا را پیوندهای خونی و ژنتیکی نیز تایید می‌کند؟

آیا اجداد باستانی اروپائیان‌، بومیان اروپائی بودند یا این‌که پروتو ترک‌هایی بودند که از آسیا به اروپا رفته‌ بودند؟

آیا ترک‌ها اولین مردمانی بودند که اسب را اهلی کردند؟

آیا ترک‌ها فرهنگ کورگان را به چهار سوی عالم گسترش دادند؟

پاسخ این سوال‌ها و ده‌ها سوال دیگر را می‌توانید در کتاب "تاریخ ژنتیک ترک‌ها" بیابید.

تاریخ ژنتیک ترک‌ها

مؤلف: عثمان چاتال‌اولوک

مترجم: هدایت عاقلی

ناشر: یاس بخشایش

نوبت چاپ: اول 1396

مشخصات: 474 ص مصور

قیمت: 30000 تومان

محل پخش:

اورمیه، خیابان امام، پاساژ ارک، طبقه بالا، پلاک61،کتابفروشی فضولی، تلفن:0443243769

سلماس، خیابان امام مطبوعاتی عاقلی و کتابفروشی معلم

آچار سؤزلر : تورک, تاریخ, تورک دونیاسی,

بؤلوم | کیتاب تانیتیمی یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

قازاقیستانین یئنی لاتین الیفباسی تصدیقلندی

سه شنبه 1 اسفند 1396

�

+0 بگندیم

قازاقیستان جومهور‌ باشقانی نورسولطان نظربایئو، لاتین اساسلی قازاق الیفباسی‌نین یئنی نوسخه‌سینی تصدیقله‌دی

Елбасы латын негізіндегі қазақ әліпбиінің жаңа нұсқасын бекітті.

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : قازاقجا, قازاق, تورک دونیاسی,

بؤلوم | الیفبا یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

قدیم تورکلرده دؤولت مجلیسلری

سه شنبه 17 بهمن 1396

�

+0 بگندیم

قدیم تورکلرده دؤولت مجلیسلری

موباریز عسگروو
"میلّی مجلیس" ژورنالی‌نین باش رئداکتورونون موعاوینی

کؤچورن:عباس ائلچین

افسانه‌یه گؤره بوزقورد اوغوز خانا: "ائی اوغوز، آرتیق من اؤنده گئده‌جگم" - دئدی. اوغوز خان بو بوزقوردون آرخاسینجا گئده‌رک ژاپون دنیزیندن وولقا چایینا قدر اوزانان بؤیوک هون ایمپئرییاسینی قوردو.

قدیم دؤورلردن حؤکمدارلار تطبیق ائده‌جکلری قرارلاری جمعییته منیمستمک، الده اولوناجاق نتیجه‌لرین مسئولییتینی پایلاشماق، ان دوغرو اولا‌نینی ائتمک اوچون مصلحت آلماغا ائحتییاج دویموشلار. محض بو ائحتییاجدان دا هله قدیم دؤورلردن دؤولت ایداره ائتمه سیستئملرینده خوصوصی دؤولت قوروملاری‌نین - مجلیسلرین، شورالارین مؤوجود اولدوغونو گؤروروک. لاکین بو قبیلدن اولان قوروملار آراسیندا بیزی ان چوخ ماراقلاندیران جمعییتین داها گئنیش طبقه‌سی‌نین داخیل اولدوغو نوماینده‌لی ییغینجاقلاردیر. گونوموزون پارلامئنتلر سیستئمینه‌دک یوکسک اینکیشاف سویییه‌سینه چاتان بو قورومون کؤکو هم غرب، هم ده شرق جمعییتلرینده قدیم چاغلارا قدر اوزانیر بو یازیدا "قدیم پارلامئنت" روبریکاسیندا ایسه تاریخین موختلیف دؤورلرینده "قورولتای" ،"توی" آدلانان قدیم تورک دؤولت مجلیسلری باره‌ده صؤحبت آچاجاغیق.