سولطان ولد،حیاتی و اثرلری (1226 - 1312)

شهامت‌الدین قوزوجولار

کوچورن: عباس ائلچین

  مولانا‌نین اوغلو اولان سولطان ولدین تام آدی محمد سولطان بهاالدین ولددیر. 24 آپرئل 1226دا تورکیه‌نین قارامان شهرینده(اسکی آدی لارَنده)  دوغان ولدین باباسی بؤیوک تورک متصوّفی مولانا جلاالدّین رومی، آنا‌سی سمرقندلی شرف‌الدین لالا‌نین قیزی گوهر خاتوندور. آنا‌سی‌‌نین خارزم پرنسلریندن اولماسی دولاییسییلا، سولطان ولد دییه آنیلدیغی روایت ائدیلیر. قایناقلارا گؤره سولطان ولد، فیزیکی یؤندن ده، معنوی باخیمدان دا باباسینا چوخ بنزه‌مکده‌دیر.[1]

  قایناقلارا گؤره ایلک ائیتیملرینی قونیا و شامدا گؤرموش، باباسی‌نین یا‌نیندا یئتیشمیش اولماسییلا اونون دوشونجه‌لرینی منیمسه‌میش اولماسینا یول آچمیشدیر. باباسی مولانا‌نین یئتیشمه‌سی اوزرینده، ادبی یؤنو، تصوفچو کیملیگی، دوشونجه‌لری و ادبی یؤنو اوزرینده بؤیوک ائتکیلری اولموشدور. [2]

 سولطان ولده بؤیوک باباسی‌نین آدی وئریلمیش، کیچیک یاشدا آنا‌سینی الدن وئرمیش یئتیشمه‌سی اوچون ده گرامانا و اؤگئی آناسی  گرا خاتونون آنا‌سی بؤیوک گرا خاتون مشغول اولموشدو.[3] گنجلیگی‌نین ایلک ایللرینده باباسیندان عربجه درسلری آلمیش و اوندان حنفی فیقهی‌نین مشهور اثری هدایه‌نی اوخوموشدور. (4)مولانا، اوغلونون ائییتیم و اؤیره‌نیمینی ائرکن بیر یاشدا باشلاداراق، کیچک قارداشی علا‌الدین ایله بیرلیکده، دده‌سی شیخ شرف‌الدینین ایداره‌سی آلتیندا اونلاری حلب و شاما گؤندره‌رک دینی عئلملری تحصیل ائتمه‌لرینی ساغلامیشدیر. تحصیلینی بیتیردیکدن سونرا قونیایا دؤنموش، باباسی‌نین بولوندوغو هر توپلانتییا قاتیلمیش، بیلگی و گؤرگوسونو آرتیرمیشدیر.

  مولانا، سولطان ولده کیچیک یاشیندان اعتیبارن عئلم اؤیرتمه‌یه باشلادی و اونو ظاهیری و باطینی عئلملرده یئتیشدیردی. تصوف یولوندا معرفت، آللاه تعالانین ذاتی و صیفتلرینه عایید بیلگیلر وئردی. سولطان ولد گنجلیگینده، هر عئلمده چوخ یوکسک درجه‌لره قووشدو. بونونلا ایلگیلی اولاراق مولانا، اوغلونا: "ائی اوغلوم سولطان ولد! منیم دونیایا گلمه‌گیمین سببی، سنین دونیایا گلمن اوچوندور. قلبیم معرفتلر، آللاه تعالا‌نین ذاتی و صیفتلری ایله ایلگیلی بیلگیلرله دولودور. بو بیلگیلرین جومله‌سینی سنه اؤیرتمکله وظیفه‌لی‌یم." بیر دفعه ده؛ "اوغلوم سولطان ولد، چوخ طالیعلی و بختیار بیریدیر. عؤمرونون، همیشه راحات و حوضور ایچینده گئچه‌جگینی اومید ائدیرم." دئیه خیطاب ائدر. [4]

  سولطان ولد، هر خوصوصدا باباسینا اویموش، اونون سؤزوندن هئچ قیراغا چیخمامیش، اونون سئودیکلرینه سئوگی و حؤرمتله باغلانمیش، اونون یولوندا یوروموشدور. باباسی‌نین تؤوصیه‌سی ایله اؤنجه شمس تبریزی، اونون شهادتیندن سونرا صلاح‌الدین زرکوبی‌یه صمیمییت‌له تابئع اولموشدور.[6] مولانا‌نین رغبت ائتمه‌مه‌سینه و بونا لوزوم یوخ دئمه‌سینه باخمایاراق ایصرارلا قیرخ گونلوک بیر خلوته گیرمیش اولدوغو کیمی حیاتی بویونجا بیرنئچه دفعه داها خلوته گیرمیش بیریسیدیر.

  سولطان ولد، مولانا‌نین ان چوخ سئودیگی طلبه‌لریندن صلاح‌الدین زرکوبون قیزی، فاطمه خاتون ایله ائولندی و بو ائولیلیکدن ایره‌لی‌ده بؤیوک اولییا اولان اولو عاریف چلبی دونیایا گلدی. داها سونرا قارداش ایله بیرلیکده اؤیره‌نیم اوچون شاما گئتدی. احمد افلاکی دده و عاریفلرین منکیبه‌لری آدلی اثری‌نین یئددینجی بؤلومونو اونا تخصیص ائتدی و بیر چوخ کرامتیندن دانیشدی. مولانا، سولطان ولدی، یاخین سیرلاری‌نین مظهری و حقیقتلری آرایانلارین سولطانی اولاراق وصف ائدر. سولطان ولد، چلبی حسام‌الدینی باباسی‌نین خلیفه‌سی اولاراق بیلدی و 11 ایل اونا باغلی قالدی. سولطان ولد، ایلک خانیمی‌نین وفاتیندان سونرا ایکی کره داها ائولندی و بو ائولیلیکلردن ده اوچ اوغلو داها اولدو. آدلاری شمس‌الدین امیر عابید، صلاح‌الدین امیر زاهید و حسام‌الدین امیر واجیددیر. بونلاردان اولو عاریف چلبی، عابید چلبی و واجید چلبی شیخ اولموشدولار.[7]

  روایتلر و منکیبه‌لره گؤره مولانا آغیر خسته بیر حالده یاتارکن، اوغلونا خیطابدا بو سون شئعیرینی سؤیله‌میشدی: "یورو، باشینی یاستیغا قوی، یات. بوراخ منی؛ وازگئچ گئجه‌لری دؤنوب دولاشان، یانمیش یاخیلمیش بو دردلیدن. بیز گئجه‌لری تا صاباحلارا دک یاپایالنیز، سئودا دالغالاری آراسیندا بوجالار دوروروق. قووّتلی بیری وار، بیزی چکیپ آپارمادا؛ مرمردن، گرانیتدن بیر کؤنول وار اوندا. آدامی اؤلدورور ده کیمسه‌جیکلر، باری قا‌نی‌نین بهاسینی وئر، دئیه‌بیلمز اونا. بیر درد وار کی، اؤلومدن باشقا دواسی یوخ. آرتیق من نئجه اولور دا بو درده چاره بول دئیه بیله‌رم ؟" (خدیجه اؤزچلبی)

سولطان ولد، ایلک اولاراق برهان‌الدین محقّق ترمذی‌‌یه باغلانمیش؛ اونون 638/1241ده اؤلوموندن سونرا بئش ایل باباسی‌نین خیدمتینده بولونموش؛ شمس تبریزی‌نین 642/1244ده قونیایا گلیب مولانا‌نین دا اونا باغلانماسییلا باباسینی تعقیب ائده‌رک شمسه باغلانمیشدیر. شمسین، موریدلرین داورانیشلاریندان و پیس سؤزلریندن اینجینه‌رک 645/1247 ایلینده ایکینجی دفعه قونیادان آیریلاراق یوخ اولماسیندان سونرا، 652/1254 ایلینه قدر تام یئددی ایل، باباسییلا بیرلیکده قرارسیزلیق و چاره‌سیزلیق ایچریسینده حیات سورموشدور. سونوندا مولانا‌نین، 652/1254ده شیخ صلاح‌الدینی خلیفه و شاه اولاراق سئچمه‌سی و سولطان ولده "بوندان بئله صلاح‌الدینه او پادیشاهلار پادیشاهینا اوُی؛ چونکو او جان عالمی‌نین اؤزونه اوُِیولاجاق ذاتی و مکانسیزلیق سلطنتی‌نین صاحیبیدیر؛ شمس‌الدین بودور" دئمه‌سی اوزرینه، او دا، بونو قبول ائده‌رک شیخ صلاح‌الدینین خیدمتینه گیرمیشدیر.

 حضرت مولانا. اونون حقّه واصیل اولماسیندان قیرخ گون قدر سونرا چلبی حسام‌الدین، سولطان ولده: "باباندان سونرا اوُیولاجاق آدام سنسن. چونکو سندن داها عاریف، یول-ایز بیلن یوخ" دئیه‌رک طریقتین باشی اولماسی اوچون اونا بیر دعوت سونموشدو. ((خدیجه اؤزچلبی) ) فقط سولطان ولد بونو قبول ائتمه‌یه‌رک باباسی‌نین پوستونا چلبی حسام‌الدینین‌ گئچمه‌سینی ایسته‌میشدی. سولطان ولد، مولانا‌نین چلبی حسام‌الدینی خلیفه سئچمه‌سییله بیرلیکده چلبی‌یه باغلانمیش؛ چلبی حسام‌الدینین وفاتییلا، مولانا‌نین و درگاهین موریدلری سولطان ولدین اطرافیندا توپلانیب، باباسی‌نین مقامینا گئچمه‌یه مجبور ائتمیشدیلر. بونا باخمایاراق سولطان ولد، چلبی حسام‌الدینین 683/1284ده وفاتیندان سونرا، اؤِزونو تام اولغون گؤرمه‌دیگی اوچون، کریم‌الدین  بک‌تئیمورا باغلانمیش و یئددی ایل دا اونون خیدمتینده بولونموشدور.

  سولطان ولد، حسام‌الدین چلبی‌نین 1284 تاریخینده وفاتی اوزرینه، موریدلری‌نین ده ایصرارلارینا دایانامایاراق 1285 ایلینده درگاهین شیخی اولموش، باباسی‌نین یئرینه گئچه‌رک1312ده وفاتینا قدر بو مولوی طریقتی‌نین شیخی اولاراق بو مقامدا قالمیشدیر. مولانا‌نین دوشونجه‌لرینی سیستئملشدیردیگی و طریقت بیچیمینده اؤرگوتلندیردیغی اوچون مولوی‌لیگین اصل قوروجوسو و ایکینجی پیری ساییلیر. سولطان ولد، آنادولونون بیرچوخ یئرینه خلیفه‌لر یوللامیش اینسانلارین اینانج و خوش‌گؤرولرینده درین ایزلر بواخمیشدیر.

 مولانا‌نین تصوفلا ایلگیلی گؤروشلرینی سیستئملی حالا گتیره‌رک مولوی‌لیگه بیر طریقت اولاراق گئرچک بیچیمینی قازندیرمیش اولماسی اونون ان بؤیوک باشاریلاریندان بیریسیدیر. سولطان ولد، مولوی درگاهی‌نین ایلک قوروجوسو اولاراق تاریخه گئچن بیر آددیر.[8]   

 مولانا‌نین حیاتی بویونجا طریقتلره اؤزگو بیرتاخیم قوراللارا اویمادیغی، اؤزونه باغلانانلار اوچون اؤزل قوراللار قویمادیغی بیلینمکده‌دیر. سؤزگلیمی اؤزونه باغلانانلار اوچون نه بیر گیریش تؤره‌نی دوزنلر، نه ده بللی بیر ذیکر اؤن‌گؤروردو. دیگر طریقتلر کیمی اؤزل گئیسیلرله آیریلما یولونا دا گئتمه‌میشدی. بیلینن باشلیجا اویغولاماسی موریدلیگه قبول ائدیلنلرین ساچ، ساققال، بیغ و قاشلاریندان بیرنئچه قیل کسمک، اؤزونه خلیفه‌لیک وئریلنلره ده بوگون خیرقا دئییلن گئنیش قوللو، یاخاسیز، اؤنو آچیق بیر گئیسی اولان فرجی گئیدیرمک، خالقی آیدینلاتما گؤره‌وینی سیمگله‌مک اوزره بیر چراغ وئرمکدی. مولوی‌لیگین باشلیجا قوراللاریندان بیریسی اولان سمانی دا یالنیزجا عشق و جذبه اوچون یاردیمجی بیر اؤیه سایاردی. آنجاق اوغلو سولطان ولد، خلیفه‌لیگی دؤنمینده مولانا‌نین دوشونجه‌لرینی تمل اولاراق مولوی‌لیگی اؤزنه اؤزگو قوراللاری، تؤرنلری اولان بیر طریقت دورومونا گتیردی.

  سولطان ولد، 11 نویابر 1312 شنبه گئجه‌سی، سکسن آلتی یاشیندا حقّه یوروموش، جنازه نامازینی، وصییتی اوزرینه، مجد‌الدین آکسارایی قیلدیرمیش و قوببه‌یی هاردا آلتیندا باباسی‌نین یا‌نینا و ساغ طرفینه سیرالانمیشدیر. وفاتیندان اوّل بو روباعینی و بئیتی اوخوموشدور: "منیم کیمی روح عالمینه باخینیز. عجزی بواخینیز، قووّتلی اولونوز. ظریف اینسانلار بیرر بیرر گئتدیلر. سیرا بیزه گلدی، حاضیر اولونوز." "بو گئجه، موتلولوغا ائردیم و اؤز منلیگیمدن قورتولدوغوم گئجه‌دیر."

 ادبی یؤنو

  سولطان ولد، باباسی مولانا جلال‌الدین رومی ایله برابر اینسانلارا دوغرو یولو گؤسترن و نصیحت وئرن اثرلرینی فارسجا‌نین یا‌نیندا تورکجه اولاراق دا قلمه آلمیشدیر. سولطان ولد، فارسجا اثرلری‌نین ایچینده بعضن غزل، بعضن ده مثنوی بیچیمینده سؤیلنمیش تورکجه بئیتلر بولونماقدادیر. بونلار قونولاری باخیمیندان فارسجا منظومه‌لریندن آیریلمایان دینی، تصوف، اخلاقی عقیده‌لرله باباسی‌نین شؤهرتینی تورک خالقی آراسیندا یایماق اوچون یازیلمیش شئعیرلردیر. بو تورکجه بئیتلرین تورک دیلی تاریخی باخیمیندان دگری اولدوقجا چوخدور.

  اثرلرینه و شئعیرلرینه باخدیغیمیزدا سولطان ولدین،فارسجا و عربجه‌نین یا‌نیندا تورکجه و رومجا دا بیلدیگی و بو دؤرد دیلده شئعیرلر یازدیغی اورتایا چیخماقدادیر. دینی بیلگیسی، آیت و حدیث کولتورو، تصوف یؤنو و دیگر بیلگیلری یا‌نیندا، ادبی بیریکیمی ده اولدوقجا یاخشی دورومدادیر.

   سولطان ولدین بو گونه قدر تثبیت ائدیله‌بیلن تورکجه بئیتلری­‌نین ساییسی 367دیر. بونلاردان 76 دنه‌سی ایبتیدانامه (690/1291)، 162 دنه‌سی رباب‌نامه‌ده، (700/1301)، 129 بئیت ایسه دیوا‌نیندا. بولونماقدادیر. دیوانینداکی بو منظومه‌لردن 28 دنه‌سی تامامن تورکجه، اؤته‌کیلر ایسه تورکجه-فارسجا ملمع شکلینده‌دیر.[9]

  گرک مولانادا گرکسه اوغلو سولطان ولدده تورکجه، بعضی کلمه و بئیتلردن عیبارت داغینیق ایفاده‌لر شکلینده اؤزونو گؤسترمکده‌دیر. فیقه آلا‌نینداکی بیلگی و یوروملارییلا، حنفی فقهاسینا دایر یازیلان طبقات کیتابلاریندا مولانا‌نین یا‌نیندا فقها‌نین ان مشهورلاری آراسیندا یئر آلمیشدیر. سولطان ولد، بو عئلملرین یا‌نیندا معریفت، ولایت و سیرلاری دا، احمد افلاکی دده‌نین: "ولدین باباسی‌نین وئردیگی بیلگی و ولی‌لیکدن باشقا، بیلگی و ولی‌لیگی یوخدور"دئدیگی کیمی ایلک اولاراق باباسیندان آلمیشدیر ((خدیجه اؤزچلبی)[10]

 سولطان ولد، قونیا شهری‌نین یئتیشدیردیگی بؤیوک شخصییتلردن بیریسیدیر. باباسی مولانادان سونرا مولوی‌لیک طریقتی‌نین ان اؤنملی آدلاریندان دیگری ده سولطان بهاالدین ولددیر. سولطان ولد، قونیادا یئتیشمیش اولماسییلا قونیانی دا چوخ سئون بیر شاعیردیر. بیر شئعیرینده قونیا و قونیالیلارلا ایلگیلی اولاراق بئله دئمیشدیر.

 "ائی قونیا خالقی، بیلین کی سیز، جان شهریندن دوغموشسونوز.

دئییل‌می کی بو شهر، او هوما قوشونون یوواسیدیر، آرتیق سیز ده زامانا قوشلارینا بنزه‌مه‌یین"

  سولطان ولد، اثرلرینده مؤوضو باخیمیندان اولدوغو کیمی، فیکر، ادا و ایفاده باخیمیندان دا مولانانی اؤرنک آلیر، اوندان ایقتیباسلاردا بولونور، اونون کیمی تکریرلر ائدیر. فقط مولاناداکی هیجانی و عشقی، اوندا تاپا بیلمیریک. حئکایه همن همن یوخ کیمیدیر، سولطان ولد، منطیقی سیلسیله‌دن آیریلماز، بیلگی‌یه دایانیر، خالقدان چوخ بیلگی‌لیگه خیطاب ائدر. (خدیجه اؤزچلبی)

  شاعیرلیگی باخیمیندان باباسی قدر باشاریلی اولماسا دا مولانا‌نین ایزله‌ییجیسی اولان سولطان ولد بونا باخمایاراق 13.یوزایل دیوان ادبییاتی‌‌نین و دینی تکّه و تصوف شئعیری و ادبییاتی‌نین اؤنده گلن آدلاریندان بیریسیدیر. چوخ ساییدا درویش یئتیشدیرن سولطان ولد مولوی‌لیگین یاییلماسی اوچون چوخ چابالامیش آنادولویا بیرچوخ مورید یئتیشدیریب یوللایاراق گؤروشلری‌نین یاییلماسیندا و دوشونجه‌لری‌نین یایغینلاشماسیندا چوخ باشاریلی اولموشدور. تصوفون ایلکه‌لرینی اؤیرتمک مقصد ایله یازدیغی اثرلرینده تورکجه یازدیغی شئعیرلرینده ساده صمیمی سیجاق و آنلاشیلیر بیر دیل قوللانمیشدیر. سولطان ولدین یازدیغی بو تورکجه شئعیرلر اسکی آنادولو تورکجه‌سی‌نین 13. یوزایل دیوان ادبییاتینداکی بیلینن ایلک اؤرنکلریدیر. بو باخیمدان 13. یوزایل آنادولو تورکجه‌سی‌نین دیل خوصوصییتلری‌نین اورتایا قویولماسیندا بو شئعیرلرین چوخ اؤنملی قاتقیلاری اولماقدادیر.

 فقط سولطان ولد آز ساییدا تورکجه شئعیر یازمیش اولماسینا راغمن دؤورون ائییلیملری گره‌گی اثرلرینده داها چوخ فارسجانی قوللانمیش و او دا بو مودایا اویموشدور.

اثرلری

سولطان ولدین بیلینن بئش اثری واردیر. دیوا‌نیندان باشقا ابتدا-نامه، رباب-نامه، انتها-نامه آدلی اوچ مثنویسی ایله معارف آدلی بیر ده منثور اثری الده بولونماقدادیر.

 دیوانی

  سولطان ولد، مولانا‌نین دیوان کبیرینه موقابیل، ییرمی دوققوز کیچیک دیوا‌نینی بیر آرایا توپلایاراق اؤز دیوا‌نینی اولوشدورموشدور. قصیده، غزل، ترجیع، قطعه و روباعیلردن مئیدانا گلن [11] دیوان، ییرمی دوققوز وزن‌له یازیلمیش، آلفابئتیک ترتیبله توپلانمیش، 12.719 بئیتدن مئیدانا گلمیشدیر. غزللری‌نین چوخو، حضرت مولانا‌نین غزللرینه نظیره‌دیر.

 دیوا‌نی‌نین غزللر بؤلومونده تورکجه، فارسجا و رومجا یازیلمیش ملمع منظومه‌لر ده واردیر.[12] دیوا‌نینداکی تورکجه غزللری و بئیتلری ولد چلبی ایله فریدون نافیذ اوُزلوق دیوان-ای تورکی سولطان ولد- ایستانبول.،1925ده یاییملامیشدیلار. بو کیتابی داها سونرا مجدود منصور اوغلو، سولطان ولدین بوتون تورکجه بئیتلرینی علاوه اده‌رک گئنیشله‌دیب یئنیدن یاییملامیشدیر. مجدود منصوراوغلو،سولطان ولدین تورکجه منظومه‌لری،ایستانبول. ،1958

ابتدانامه:

  ابتدانامه آدلی اثری سولطان ولدین یازدیغی ایلک مثنویدیر. ولدنامه آدییلا دا آنیلان بو اثر. 1291 ایلینده یازیلمیشدیر و ایچریسینده 76 دنه تورکجه بئیت واردیر. دیباجه‌سینده مثنوی-ای ولدی آدی ایله آنیلیر. مولانا‌نین مثنویده آدی گئچن ارنلرین، اؤزونون و شیخلری‌نین احوالینی آنلادان بو اثر، مولانا و اونونلا موناسبتلری حاقّیندا ان دوغرو بیلگیلری وئرمه‌سی باخیمیندان اولدوقجا اؤنملی بیر اثردیر. ایلک باسقیسی ولدنامه آدییلا تئهراندان باسیلان بو اثری عبدالباقی گؤلپینارلی تورکجه‌یه چویرمیشدیر. (عبدالباقی گؤلپینارلی، سولطان ولد، ایبتیدانامه، آنکارا. 1976 )

 رباب‌نامه:

  یازیلیش سیراسینا گؤره سولطان ولدین ایکینجی مثنویسیدیر. مولانا‌نین مثنوی‌سی‌نین ائتکیسینده یازیلمیش، فاعلاتن/ فاعلاتن / فاعلن وزن ایله یازیلمیش بیر مثنویسیدیر. 162 عدد تورکجه بئیتین بولوندوغوبو اثرده ایشلنن قونولار باخیمیندان ابتدانامه‌‌نین قونولارینا بنزه‌ین قونولار ایشله‌ین فارسجا یازیلمیش بیر اثردیر. ربابین، حضرت مولانایا منسوب بیر چالغی اولماسی و اوندا دری، قیل، دمیر، تاختا کیمی بیرچوخ غریبه‌لیکلر توپلاندیغی اوچون نئی کیمی بیر تک فریادی دئییل، بیر چوخ فریادی شامیل بولونماسی سببی‌ ایله بو مثنوییه رباب ایله باشلانمیشدیر.

انتهانامه

  رباب‌نامه ایله بنزه‌ر قونولار ایشله‌ین تمامن فارسجا اولاراق یازیلان بیر اثردیر. طریقت اهلی‌نین نفسه و شئیطانا اویمامالاری اوچون نصیحتلری ائحتیوا ائتمکده‌دیر.

 معارف

  منثور اولاراق یازیلمیش بیر اثردیر. قونولاری باخیمیندان دینی تصوفی، اخلاقی اؤیوتلر وئرن بیر اثردیر. مولانا‌نین فیه-مافیه‌ینه موقابیل یازیلان معارف، اللی آلتی فصلدن مئیدانا گلن منثور بیر اثردیر. دیلی آچیق و تام قونوشما دیلیدیر. سولطان ولدین بعضی خوصوصییتلرینه و تاریخی اولایلارا تماس ائدیلیر. مئلیکا تانری‌کایا بو اثری منثور اولاراق چئویریپ تورکجه اولاراق یاییملامیشدیر. [13]

تورکجه شئعیرلریندن اؤرنکلر

 سنون یوزونگ گونشدور یوقسا آیدور

جانوم آلدی گؤزونگداکی نه آیدور

بنوم ایکی گؤزوم، بیلگیل جانیمسونگ

بنی جانسوز قویاسونگ سن بو کئیدور

گؤزومدن چیقما کیم بو ییر سنونگدور

بنوم گؤزوم سانگا یاخشی سارایدور

نه اوقدور بو نه اوق کیم دگدی سندن

بنیم بوْیوم سونگویدو شیمدی یایدور

تماشاچون برو گل کیم گؤرسونگ

نیته گؤزوم یاشی ایرماق و چایدور

سنونگ بوْیونگ بو داغدان آغدی گئچدی

جیهان ایمدو یوزونگدن یاز و یایدور

بوگون عشقین اودیندان ایسسی آلدوق

بیزه قایو دئگول گر قار و قایدور

بانگا هر گیجه سندن یوز بینگ آسسی

بنوم هر گون ایشوم سندن قولایدور

ولد یوخسول ایدی سنسوز جیهاندا

سنی بیلدی بو کزدن بگ و بایدور

***

باقما بانا، باقما بانا / بو گؤز ایله، بو گؤز ایله

جان گؤزونو گر آچاسین / سن نولاسین، سن نولا؟

گر بنی سن یئگ گؤره‌سین / کندیزینی بیگ گؤره‌سین

نه نسه کیم ایستریسن / سانا گله، سانا گله

تانری‌نی بیلگیل دک دور / تانرینی گؤرگیل دک دور

ایتمه بونو کیم "تانری / قاندا اولا، قاندا اولا؟"

بندن ایشیت، وار آندا / کیم جانینا جان قاتیلا

آغلا آنی کیم آندان / بوندا قالا، بوندا قالا

بن کی سؤزون سؤیلروَم / گون او گئجه گؤینروَم

بو اومودا کیم کیشیلر / آنی بولا، آنی بولا

بن کی آنا عاشیق‌وام / اوسلو ایکن دلیوَم

دلی گیبی ایرلاروام / ترلللا ترلللا

اول کی بونونلا سئوینور / بونو دیلر، بونو گؤرور

آندا واریرسا بوندان / اوْل نه قیلا، اوْل نه قیلا؟

گر گؤره‌مزسیز قانی / گر بولامازسیز جانی

ایستن آنی کیم سیزی / آندا سالا، آندا سالا

آندا یاقین، رحمان دیر / بوندا یاقین، شئیطان‌دیر

شئیطان الیندن قاچین / اَیدین لا حول ولا

قوْن ساواشی سیز بوگون / شئیطان باشینی دؤیون

سود بیگی و بال بیگی خوش / قاریلین بیربیر ایله

تورکجه اگر بیله‌یدیم / بیر سؤزو بین ائده‌یدیم

تاتجا اگر دیلرسیز / گویم اسرار-ای اولا

کیم ولدی سئورسه / یئگ گؤز ایله باقارسا

تانری آنین باشیندان / ساوا بلا، ساوا بلا

***

گؤنلو دیله‌مز / بن نه ائده‌وَن؟

جانی دوروتماز / بن نه ائده‌وَن؟

اَیتتیم "ایچگیل / سن بو سوچویو"

اَیتتی "گرکمز" / بن نه ائده‌وَن؟

اَیتتیم بو گئجه / سنی قوجاوان

اَیتتی "اولماز" / بن نه ائده‌وَن ؟

ائیله کیم اولدوم / بن آنین ایچون

حالیم گؤرمز / بن نه ائده‌وَن؟

آنی دیلریم / آنی سئوریم

اول بنی سئومز / بن نه ائده‌وَن؟

آنین الیندن / اودا دوشه‌یدیم

اوْل یینه قویماز / بن نه ائده‌وَن ؟

ولد ائوینه / واردی تاپییا

قاپیسی آچیلماز / بن نه ائده‌وَن؟

 ***

 سنین ائوین بو گئجه نور توتتو

آنین-چون کیم ایچینده آی دوشتو

قارانی قالمایا آندا، کی بو آی

قاراننیی نور ایله تاشرا ایتتی

ائو آیدیندان دولیجاق بللی اولور

کیم اوغرو ائوده قالدی، یوقسا گیتتی؟

ائو آیدیندان بو گئجه اؤیله دولدو

کیشی گؤدن دئگیلدی، واردی ییتتی

نه یاغموردور کی یاغدی جان اوزرنه

کی جاندان بین گولَف، بین باغ بیتتی

نه گوهر اولدو بو بیر داملا جانیم

کی یوز بین دنیز آنا گیردی باتتی

بانا سورما "نیچون اسریک اولورسون؟"

بونو گؤر سن، نه سوچو بنی توتتو؟

عجاییبه قالوروَن اوْل چلب‌دن

ایکی جانی نیته بیربیرنه قاتتی؟

ایکی یا قاشلاریندان بیر سوْرایدیم

قارا گؤزون بانا نه اوقلار آتتی

یورگیمده نه تاتلی عشقین اوْدو!

یورگیم اود بیگی یاندییدی توتتو

ولد بازار ائتتی کندی بیرله

سنی آلدی، جیهانی وئردی، ساتتی

Kaynakça:

[1] Anıonim, Sultan Veled kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=2753, son erişim 11-12-2-12

[2] Prof. Dr. Mine Mengi, Eski, Türk Edebiyatı Tarihi, Akçağ, Ankara, 1997, shf. 54-55

[3] ] Hatice Özçelebi, SULTAN VELED HAZRETLERİ,.mekder.org/index.php?option son erişim 11-12-2-12

[4] Anıonim, Sultan Veled kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=2753, son erişim 11-12-2-12

[5] Hatice Özçelebi, SULTAN VELED HAZRETLERİ,.mekder.org/index.php?option son erişim 11-12-2-12

[6] Hatice Özçelebi, SULTAN VELED HAZRETLERİ,.mekder.org/index.php?option son erişim 11-12-2-12

[7] Anıonim, Sultan Veled kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=2753, son erişim 11-12-2-12

[8]  Prof. Dr. Mine Mengi, Eski, Türk Edebiyatı Tarihi, Akçağ, Ankara, 1997, shf. 54-55

[9] Anonim,haber7.com/haber/Sultan-Veledin-rubailerinden-ornekler.php, son erişim 11-12-2-12

[10] Anonim,haber7.com/haber/Sultan-Veledin-rubailerinden-ornekler.php, son erişim 11-12-2-12

[11] Prof. Dr. Mine Mengi, Eski, Türk Edebiyatı Tarihi, Akçağ, Ankara, 1997, shf. 54-55

[12] Prof. Dr. Mine Mengi, Eski, Türk Edebiyatı Tarihi, Akçağ, Ankara, 1997, shf. 54-55

[13] Sultan Veled, Maarif, Çev. Meliha Tanrıkahya, Ank., 1949 )