+0 بگندیم
آنادیلی حاققیندا گؤزل بیر حئکایه:
پینه‌چی
رفیق خالید کارای (1965-1888)
گمی ساحیلدن آیریلیب دا مارمارایا دوغرو اوزاقلاشماغا باشلایینجا یولچونو اؤتورمه‌یه گلنلر، اوزرلریندن آغیر بیر یوک گؤتورولموش کیمی سئویندیلر: "اوشاقجیغاز عربیستاندا راحاتلایار" دئدیلر، خئییرلی بیر ایش گؤردوکلرینه هر کسی ایناندیرمیش اولمانین اویدورما سئوینجی ایله، آنجاق کؤنوللری هیسلی، ائولرینه دؤندولر.
اؤنجه آتادان یئتیم قالان کیچیک حسن، آناسی دا اؤلونجه اوزاق قوهوملاری و قونوم قونشونون یاردیمییلا خالاسی‌نین یانینا، فلسطینین اوجقار بیر قصبه‌سینه گؤندریلیردی.
حسن گمیده اَیلندی؛ قیر-قیر ایشله‌ین بوجورقادلارا، اوستلری یازیلی تعجیلی یاردیم سیمیتلرین، قورودولاجاق پالتارلار کیمی ایپلره آسیلی قاییقلارا، نؤوبه دییشدیریلرکن چالینانان زنگه باخاراق چوخ اَیلندی. بئش یاشیندا ایدی؛ پلتک، شیرین دانیشمالارییلا دا گؤیرته‌ده یولچولاری چوخ اَیلندیرمیشدی. فقط گمی، اورایا بورا اوغراییب بیر چوخ یولچو بوراخدیقدان سونرا ایستی مملکتلره یاخینلاشینجا اؤزونو بیر دورغونلوق آلدی. قالانلار بیلمه‌دیگی بیر دیلدن "حسن گل! حسن گئت!" دئمیردیلر؛ آدی دییشر کیمی اولموشدو. حسسن شکلینه گیرمیشدی.
"تعال هنا یا حسسن!" دئییردیلر. یانلارینا گئدیردی.
"روح یا حسسن…"دئیرلرسه اوزاقلاشیردی.
حئیفایا یئتیشدیلر و اونو بیر قاتارا میندیردیلر.
آرتیق آنا دیلی بوسبوتون ائشیدیلمز اولموشدور. حسن بوجاغا بوزولدو؛ بیر شئیلر سوروشان اولسا دا سوسوردو، یاناقلاری پنجه-پنجه، آل- آل اولاراق سوسوردو. پورتاغال باغچالارینا دالمیش، کؤکسونده بیر قاتیلیق، قیرتلاغیندا لوخماسینی اودا بیلمه‌میش کیمی بیر سرت دویون، همیشه سوسوردو. آنجاق هم بوتونو ایله چیچک آچمیش، هم یئمیشلرله بزه‌نمیش گؤزل، ایسلاق باغچالار دا توکندی؛ زئیتونلوقلار دا سئیرکلشدی.
یاماجلاریندا کئچیلر اوتلایان قورو، یالچین، چیلپاق داغلار آراسیندان کئچیردیلر. بو کئچیلر قاپقارا، خالسیز قارا ایدی؛ توکلری یئنی آوتوموبیل بویاسی کیمی آینامسی بیر جیلا ایله، قیزغین گونش آلتیندا، فیریل فیریل یانیردی.
بونلار دا بیتدی؛ گؤز آلا بیلدیگینه اوزانان بیر دوزلوگه چیخمیشلار ایدی؛ نه آغاج واردی، نه دره، نه ائو! یالنیز آرا سیرا قوجامان-قوجامان حئیوانلارا راست گلیردیلر. چوخ اوزون قیچلی، چوخ اوزون بویلو، کورَکلری قاباریق، دونقار حئیوانلار قاتارا باخمیردیلار بئله… آغیزلاریندا آغیمتیل بیر کؤپوک چئینه‌یه‌رک، دالغین و کوسکون آرخا آرخایا، آغیر-آغیر یومشاق-یومشاق، ایز بوراخمادان و توز چیخارمادان گئدیردیلر.
چوخ صبر ائتدی، دؤزه بیلمه‌دی، یانینداکی عسگره بارماغینی گؤستره‌رک سوروشدو؛ او گولدو:
"جَمَل! جَمَل!" دئدی.
حسنی بیر ستانسییادا ائندیردیلر. بویونوندان، آلینیندان، قوللاریندان و قولاقلاریندان بیچیم-بیچیم، سورو-سورو قیزیللار ساللانان قارا چارشافلی، قارا چاتیق قاشلی، قارا ایری خاللی بیر قادین کؤکسونه باسدیردی. آناسی‌نین‌کینا بنزه‌مه‌ین، غریبه قوخولو، چوخ یومشاق، ایچینه باسدیریلان جانسیز بیر کؤکس…
-"یا حبیبی! یا عینی!"
خالاسی‌نین یانینداکی قادینلار دا ساریلدیلار، اؤپدولر، سؤیلشدیلر، گولوشدولر. بیر چوخ اوشاق دا گلمیشدی؛ کؤینکلری‌نین اوستونه خیرقا یئرینه پئنجک گئیمیش، ساچلاری پرچملی، باشلاری ترلیکلی اوشاقلار…
حسن دورغون، تیخانیق‌دی؛ سوسور، سوسوردو. ائله، هفته‌لرجه سوسدو.
آنلاماغا باشلادیغی عربجه‌نی، کیچیک بئینینده مئیدانا چیخان بیر عینادلا دانیشمایاراق سوسدو. داها بؤیوک بیر تهلوکه‌دن قورخاراق دنیز آلتیندا نفس آلماماغا چالیشان بیر آدام کیمی تیخاندیغینی دویوردو، یئنه سوسوردو. همیشه سوسدو.
ایندی اونون دا قورشاقلی کؤینگی، پئنجگی، ترلیگی، قیرمیزی پاپیشلاری واردی. ساچلاری‌نین اورتاسی، ال آیاسی قدر صیفیر نؤمره ماشین ایله کسیلمیش، آلینینا پرچملر اوزادیلمیشدی. دری کیمی سرت، یاستی تندیر چؤرگینه آلیشمیشدی؛ یئر سوفره‌سینده بونو قاشیق ایله چنگل یئرینه تیکه‌له‌یه‌رک ایستیفاده ائتمه‌نی باجاریردی.
بیر گون خالاسی کوچه‌دن قیشقیراراق کئچن بیر ساتیجینی چاغیردی.
ائوین حَیَطینه کورگینده چووال قابلی بیر یاستی توربا، الینده بیر کیچیجیک ستول و اوزون بیر دمیر پارچاسی، داغینیق قیلیقلی بیر آدام گیردی. تورباسیندا دا موقووا کیمی بوکولموش بیر تومار دوروردو.
دانیشدیلار، سونرا اؤنونه بیر چوخ پارتلاق، سؤکوک، پارچا پارچا آیاققابی دوزدولر. ساتیجی ستولونا اوتوردو؛ حسن ده ماراقلا قارشیسینا کئچدی. بو دؤرد یانی دیوارلی، تک قات، باسیق و تورپاق ائوده ائله جانی سیخیلیردی کی… چاشاراق، اَیلنه‌رک سئیر ائدیردی: موقووایا بنزتدیگی قالین درینی ایکی طرفی ایتی اینجه‌جیک ساپسیز بیچاقی ایله کسیشین، آغیزینا بیر اوووج میسمار دولدوروشونا، سونرا بونلاری بیر-بیر، ایستانبولدا گؤردویو مئیمون کیمی اوووردوندان چیخاریب آیاققابیلارین آلتینا تئز-تئز میخلاییشینا، دری پارچالارینی پیس بیر سویا قویوب ایسلاتیشینا، موندار چاناقداکی معجونا بارماغینی سالیب دابانلارینا سوروشون، هامیسینا باخیردی. سوسور و باخیردی.
بیر آرالیق هارادا و کیملرله اولدوغونو یاددان چیخارتدی، دالغینلیغیندان آنا دیلی ایله سوروشدو:
"میسمارلار آغیزینا باتمازمی سنین؟"
پینه‌چی باشینی حئیرتله ایشیندن قالدیردی. اوزون اوزون حسنین اوزونه باخدی:
"تورک اوشاغی‌سانمی به؟"
"ایستانبولدان گلدیم."
"من ده او طرفلردن… ایزمیتدن!"
پینه‌چی ده ساچ ساققال داغینیق، کؤکس، باغیر آچیق، شالواری دیزلردن یاماقلی، دیشلری اسکیک و صیفتی ساری، ساپساری ایدی؛ گؤزلری‌نین آغینا قدر ساری ایدی. تورکجه بیلدیگی و ایستانبول طرفلریندن گلدیگی اوچون، حسن ایندی اونون ساده ایشینه دئییل، اوزونه ده دیقتله باخمیشدی.
کؤکسونون اورتاسیندا، عئینیله چنه‌سینده‌کی ساققالی خاطیرلادان قیرجیل، سئیرک بیر توتام قیل واردی.
دیشسیزلیکدن پلتک چیخان بیر سسله تکرار سوروشدو:
"نه دئیه دوشدون بو جهننمین اورتاسینا سن؟"
حسن آنلادیغی قدر ایضاح ائتدی. سونرا کانلی‌جاداکی ائولرینی تصویر ائتدی، قونشوسونون اوغلو ماحمودلا بالیق توتدوقلارینی، آناسی دوکتورا گئدرکن تونئله میندیکلرینی، بیر کره ده قاپییا آغ بویالی خسته آوتوموبیلی گلدیگینی، ایچینده یاتاق سریلی اولدوغونو سؤیله‌دی. بیر آرالیق دا اؤزو سوروشدو:
"سن نییه بوراداسان؟"
او بیری باشینی و الینی بئله یئلله‌دی: اوزون ایش معناسینا… و میریلداندی::
"بیر قباحت ایشله‌دیک ده قاچدیق!"
اصل دانیشان حسن ایدی، آلتی آیدان بری سوسان حسن… دایانمادان، دینلنمه‌دن، نفس آلمادان، یاناقلاری سئوینجیندن گول-گول، دوداقلاری تیتره‌یه‌رک تزه، کؤوره‌ک، بوللور سسییله دورمادان دانیشیردی. عاغیلینا نه گلیرسه سؤیله‌ییردی. پینه‌چی هم چالیشیر، هم ده هردنبیر "ها! یا! ائله‌می؟…" کیمی دینله‌دیگینی بیلدیرن سؤزلرله اونو سؤیله‌دیردی؛ آرتیق چاتا بیلمه‌یه‌جگی یوردونون بیر دره‌سینی، بیر کولگینی، بیر تورکوسونو دینله‌ییرمیش کیمی هم ذؤوقلو، هم یاسلی دینله‌ییردی؛ کئچمیش گونلری، ایتیردیگی یئرلری دوشونه‌رک منلیگی سارسیلا - سارسیلا دینله‌ییردی.
داها چوخ دینله‌مک اوچون ده الینی آغیر توتوردو. آنجاق سونوندا بوتون آیاققابیلار تعمیر ائدیلمیش، ایش بیتمیشدی. دمیرینی تورپاقدان چکدی، کوسالاسینی بوکدو، میسمار قوتوسونو باغلادی، چیریش چاناغینی سارمالادی. بونلاری هامیسینی آغیر- آغیر ائتدی.
حسن، اورگی بورخولاراق سوروشدو:
"گئدیرسنمی؟"
"گئدیرم یا، ایشیمی بیتیردیم."
او زامان گؤردو کی کیچیک اوشاق، همیئرلیسی، بالاجیغاز آغلاییر… سس‌سیزجه، تیتره‌یه -تیتره‌یه آغلاییر. یاناقلاریندان گؤزیاشلاری بیر-بیری آرخاسینا، تمیز واقون پنجره‌لرینده‌کی یاغیش داملالاری؛ چؤلون رنگینی کئچیرن منظره‌لری ایچینه آلاراق نئجه تله‌سیک- تله‌سیک، سارسیلا چارپیشا تؤکولسه ائله، باغری‌نین سارسینتیلارییلا یئرلریندن اوینایاراق، ووروشاراق ایچلرینده گونشلی ماوی گؤی، پیریل- پیریل آخیر.
"آغلاما به!.. آغلاما به!"
پینه‌چی باشقا سؤز تاپا بیلمه‌میشدیر. بونو ائشیدن اوشاق هیچقیرا-هیچقیرا، قاتیلا-قاتیلا آغلاماقدادیر. بیر داها تورکجه دانیشاجاق آدام تاپا بیلمه‌یه‌جگینه آغلاماقدادیر.
"آغلاما دئییرم سنه! آغلاما!.."
بونلاری دئیرکن اونون دا قاتی، برکیمیش اورگی یومشالمیش، شیشمیشدی. قاباغینا کئچمه‌یه چالیشدی، آنجاق ائده بیلمه‌دی، اؤزونو توتا بیلمه‌دی، گؤزلری‌نین دولدوغونو و ساققاللاریندان آخان یاشلارین -عربیستان ایستیسی ایله یانان قیزغین کؤکسونه- بیر منبع سیزینتیسی قدر سرین، اورپردیجی، تؤکولدویونو دویدو.
کؤچورن: عباس ائلچین
