+0 بگندیم
آجلار
تاغی شهبازی سیمورغ
آلچاق و پنجره‌سیز بیر اودادا قاپی‌نین ساغ طرفینده یاتمیش اولان بیر چوجوغون باشی اوستونده آناسی اَیلشیب، گؤزلرینی بیر نؤقطه‌یه دیکه‌رک، درین فیکیرلره غرق اولموشدو. هاوا سویوق اولدوغوندان اودا‌نین یئگانه قاپیسی اؤرتولموشدو. اودا قارانلیق ایدی. آنجاق قاپی‌نین تاختالاری آراسیندان گلن ایشیق اودا‌نین بیر قیسمینی، باجادان دوشن ایشیق ایسه ایکینجی قیسمینی ایشیقلاندیرماقدا ایدی.
اودادا چوجوغون اوزانمیش اولدوغو یاتاجاقدان و یئره دؤشنمیش جیریق-جیرتیق پارچا پالازلاردان باشقا آرتیق بیر شئی گؤزه چارپمیردی: اودا تامام بوش ایدی.
نهایت، اویویان اوشاق ترپه‌نیب گؤزلرینی آچدی. اوزو سارالمیش، گؤزلری‌نین آلتی گؤیرمیش، دوداقلاری‌نین رنگی قاچمیش اولان چوجوق دیری بیر اؤلو کیمی گؤرونوردو. چوجوق اویانان کیمی آناسی‌نین اوزونه باخدی. آیاغا دورماق دئییل، اللرینی بئله قالدیرماغا طاقتی قالمامیشدی. سئویملی اؤولادی‌نین آییلماسینی گؤرونجه:
– جلیل، اویاندینمی؟ – دئیه آناسی سوردو.
– آنا… آنا…
اوشاق طاقتسیز اولدوغوندان سؤزونو دئیه بیلمه‌دی. لاکین اونون سؤنوک گؤزلری‌نین سولغون باخیشی نه دئمک ایسته‌دیگینی آندیریردی. آناسی آنلادی کی، آجدیر. جلیل یئمک ایسته‌ییردی.
– هئچ بیر شئییمیز قالمامیشدیر، اوغلوم؛ آخیرینجی پارچا چؤرگی دونن سحر یئدین. بو ساعات باجین زولئیخا گلر، اونو چؤرک آختارماغا گؤندرمیشم… بیر آز صبیر ائله، اوغلوم.
بو صؤحبت اسناسیندا زولئیخا گلدی.
زولئیخا‌نین الی‌بوش اولدوغونو گؤرجک آناسی آنلادی کی، قونشولاردا دا یئمه‌لی بیر شئی تاپیلمامیشدیر.
زولئیخا آناسینا:
– آنا…
لاکین آناسی قیزی‌نین سسینی کسه‌رک:
– قیزیم، گل جلیلین یا‌نیندا قال، من گئدیم گؤروم سیزه نه تاپارام، – دئدی.
بو مؤحنتلی آنا جلیلین اوزوندن اؤپوب گئتدی.
زولئیخا و جلیل یئنیجه آتاسیز قالمیشلاردی. آتالاری کندلری تالان اولان زامان اؤلدورولموشدو. بونلارین یاشادیقلاری کند موحاریبه جبهه‌سینه یاخین اولدوغوندان بؤیوک خسارتلره دوچار اولموشدو. وار-یوخلاری غارت ائدیلندن سونرا تامام کند اهلی کیمی، بونلار دا آزوقه‌سیز، آج و یالاواج قالمیشلاردی. یقین کی، بئله گئده‌جک اولورسا، تامام کند اهلی تلف اولاجاقدی. باشقا بیر چاره بولمایان کؤیلولر: "آللاه کریمدیر" ،– دئیه کؤمک گؤزله‌ییرلردی.
نه ائده‌جکلردی؟ آمانسیز موحاریبه هئچ بیر کسین تورپاق و یوردوندا گؤزو اولمایان بو زاواللی کؤیلولرین یاشاییشینی پوزموش، یوردلارینی داغیتمیش، اؤزلرینی ده دیلنچی حالینا سالمیشدی. اونلار یالنیز اومید ایله یاشاییرلاردی. اومید اولونوردو کی، بدبخت اینسانلارین حالینا یانان تاپیلاجاقدیر.
آنا گئدندن سونرا بالاجا زولئیخا او ظریف قوللاری ایله قارداشینی قوجاقلاییب، ساکیت ائتمک و تسلّی وئرمک مقصدییله:
– جلیل، عزیزیم، بو ساعات آنا گلر و بیزه یئمک گتیرر، – دئییردی.
اوّلجه آناسی‌نین، ایندی ده باجیسی‌نین تسلّیسینی ساکیت دینله‌مکده اولان جلیل باجیسینا باخیر، هئچ بیر سؤز دئمه‌ییردی. سویوق اولماسین دئیه، زولئیخا قارداشی‌نین اوستونه پارچا پالازی دا علاوه سالدی.
آنالاری ائودن چیخدیقدان سونرا بیر آز دایاندی، فیکره دالدی: "عجبا، هارایا گئتسین؟
…صاحیبی خانیمین حَیَطه چیخدیغینی گؤرن ایت اونون او یان-بو یا‌نینا دولانیب یالواریجی بیر نظر ایله مرحمت دیلر کیمی، باخماغا باشلادی. خانیم بونو حیس ائله‌دی و ایتین حالینا آجییاراق:
– یازیق ایت، سن ده آجیمیسان؟ لاکین سنه وئرمه‌لی بیر شئییم یوخ، – دئیه ایتی الی ایله تومارلادی.
ایت آنلاییر کیمی، گؤزلرینی آشاغی دیکدی.
آرواد بیر آز دوردوقدان سونرا یئنه سابیقده آرپا و بوغدا ساخلادیقلاری داما گیریب، بیرر-بیرر آرپا و بوغدا ییغماغا باشلادی.
زولئیخا قارداشینی ساکیت ائتمکده ایکن، بیردن قاپی دؤیولدو.
– کیمدیر؟
– باجی، آچ، سیزه اون گتیردیم.
هامان ساعات زولئیخا قاپینی آچدی. ایکی جاوان اوغلان اون کیسه‌سینی وئره‌رک:
– باجی، بو اونو سیزه گتیردیک. آلین، – دئدیلر.
سونرا جاوانلاردان بیری الینده‌کی کیتابین بیر ورقه‌سینه بیر-ایکی سؤز یازاراق:
– نئچه نفرسینیز؟ – دئیه سوردو.
گؤزلرینی بو گلنلردن چکمه‌ین زولئیخا:
– اوچ نفر قالدیق… آتامی اؤلدوردولر، آنام چؤرک آختارماغا گئتدی. بو دا جلیل – یاتیر، – دئدی.
– چوخ گؤزل، بو ورقه‌نی آل، هر هفته آنان مسجید یا‌نینا گلیب، بو ورقه ایله اون پایینیزی آلا بیلر.
– ساغ اول!
– بو اون سیزه یاردیم جمعیتی طرفیندن گؤندریلمیشدیر.
جاوانلار گئتدی. قیز آناسینی هارادا آختاراجاغینی بیلمه‌یه‌رک، صبیرسیز گؤزله‌مه‌یه باشلادی. اونو وار گوجو ایله ایچری چکدی.
– جلیل، گؤردونمو، بیزیمچون اون گتیردیلر؟ ایندی آنا گلر، بیزه یئمک حاضیرلار… – بیر آز دوشونندن سونرا: – باخ، آللاه بیزه کؤمک اولدو، گل آللاها دوعا ائدک، – بو سؤزلری علاوه ائده‌رک، قیز اوزونو قیبله‌یه طرف توتوب، ظریف قوللارینی قالدیردی و: یا آللاه، یا آللاه، شوکور سن، یا آللاه، – دئیه بؤیوکلر کیمی دوعا ائده بیلدیگینی ظن ائدیر و بوندان چوخ راضی قالیر کیمی، دوعاسینا داوام ایله گاه قاپییا، گاه دا جلیله باخیردی.
بالاجا جلیل باجیسی‌نین دوعاسینی تکرار ائتمک ایسته‌یه‌رک، ضعیف و ائشیدیلمز بیر سسله آنجاق بونو دئیه بیلدی:
– آل…ال…شو…کور…
آناسی داخیل اولجاق قیز دوعاسینی کسه‌رک، سئوینجلی بیر صورتده:
– آنا، بیزه اون گتیردیلر، – دئیه بایاق وئریلن کاغیذی آناسینا گؤستردی: – دئییرلر سن بو کاغیذلا هر هفته بیزیم اون پاییمیزی مسجید حَیَطیندن آلا بیلرسن. باخ، بو کاغیذدا یازدی. سوردو نئچه آدامسینیز، باخ، آدینی دا یازدی. بو سؤزلرله قیز گویا کاغیذین یازیلارینی اوخویور کیمی، بارماغی ایله کاغیذین قارالارینی آناسینا نیشان وئردی.
– بیلیرسن، قیزیم، بونو بیزیم قارداشلاریمیز بیزه گؤندرمیشلردیر، – دئدی.
هامان ساعات آنا اؤولادلاری اوچون یئمک تداروک ائتمه‌یه باشلادی. بیر آزدان سونرا زولئیخا و جلیل آناسی‌نین بیشیرمیش اولدوغو یایما چؤرگینی یئییردیلر.
سونرا آناسی اوشاقلارینا اینسانلارین مرحمتیندن دانیشیب دئییردی کی:
– باخین، قارداشلاریمیز اوزاقدان بیزیم حالیمیزا یانیب، بیزیم اوچون اون گؤندریرلر کی، آجیندان هلاک اولمایاق…
زولئیخا اونون سؤزونو کسه‌رک:
– آنا، بس اینسانلار بیزیم کندی نییه داغیتدیلار؟ نییه آتامی اؤلدوردولر؟ بس نییه مرحمت گؤسترمه‌دیلر؟
آناسی قیزین سؤزونه جاواب تاپمایاراق:
– قیزیم، او، موحاریبه دیر، ائله اولار، – دئدی و بیر آز فیکیردن سونرا علاوه ائتدی: – بالالاریم، یئدینیز کی آللاها شوکور ائدین!
او گئجه‌نی صاباحا کیمی آنا اللرینی سمایه قالدیریب راضی-نییاز ائدیردی. چوجوقلار اویویوردولار.
قیزی زولئیخا بیردن اویاناراق، آناسینی دوعا ائدن گؤرونجه:
– آنا، آنا… آتاما دا دوعا ائله!.. – دئدی.
1916
کؤچورن:عباس ائلچین
