+0 بگندیم
سویوق داش
یوسیف صمداوغلو
جیغیرین قیراغینداکی، اوستونه ایشیق دوشنده گوموشدن تؤکولموش کیمی گؤرونن بو هامار داش، واختیله داغلارین باشیندان آخیب چاغلایا-چاغلایا بو یئرلردن کئچن بؤیوک بیر چایدان یادیگار قالمیشدی.
هاوالار یاخشی کئچنده، یاغیش، دومان اولمایاندا، اوغلان هر گئجه مئشه‌یه گلیر، بو داشین اوستونده اوتوروب پاپیروس یاندیریر، دوشونور، مئشه‌‌نین هنیرتیسینه قولاق آسیر.
اونا ائله گلیر کی، گؤیدن اوتلارین، یارپاقلارین اوستونه گؤرونمز داملالار دوشور، پالچالانیب جینگیلده‌ییر.
بو جینگیلتی اونا یوخودا ائشیتدیگی موسیقینی آندیریر. او، همیشه یوخودا موسیقی ائشیدیر و غریبه –غریبه رنگلر گؤرور. سحرلر بو موسیقینی، رنگلری یادینا سالماق ایسته‌ییر، لاکین هئچ بیر شئی خاطیرلایا بیلمه‌ییب عذاب چکیر...
قیز خیردا و سسسیز آددیملارلا آغاجلارین آراسیندان چیخیب اوغلانا یاناشاندا او، یئریندن قالخیر، سالام وئرمه‌دن، دینمز-سؤیله‌مز پئنجگینی چیخاریب قیزین چیینینه سالیر. قیز همیشه بیله-بیله نازیک پالتاردا گلیر کی، اوغلا‌نین پئنجگینه بورونسون.
بو گئجه قیز گئجیکیر، آی لاپ یوخاری قالخاندا، آغاجلارین کؤلگه‌لری قیسالاندا گلیر. گلیر و اوزاقدا دایانیر. اوغلان دورور، پئنجگی‌نین دویمه‌لرینی آچا-آچا قیزا یاناشیر... قیزین اَینینده‌کی آغ یون ژاکئتی گؤروب پئنجگینی چیخارمیر، نسه دئمک ایسته‌ییر، آنجاق دئمیر، گئری دؤنوب داشین اوستونده اوتورور. و بیردن اونا ائله گلیر کی، عئینیله یوخودا گؤردوگو کیمی، ایندیجه آغاجلارین آراسیندان قارا بیر دومان قیوریلا-قیوریلا آخیب قیزی آپاراجاق، او ایسه هئچ بیر موقاویمت گؤستره بیلمه‌ییب اوتوردوغو یئرده‌جه چاپالایاجاق.
خئیلی کئچیر. قیز آغاجا سؤیکه‌نیب، بوداقلارین آراسیندان گؤیه باخیر. اوغلان باشینی آشاغی سالیب پاپیروسونو چکیر.
ساکیتلیکدیر. هاراداسا، اوزاقلاردا قورباغالار بوش-بوغازلیق ائدیرلر. آیین ایشیغی قوجامان پالیدلارین آراسیندان سوزولوب سانکی اوغلا‌نین آیاقلاری آلتینا آغ تول سرمیشدیر. تئز-تئز کولدان-کولا سیچرایان خیرداجا گئجه کپنکلری‌نین آغ قانادلاری ایشیلداییر. اوغلانا ائله گلیر کی، بونلار آیین شوعالاریندان قوپوب اوووج-اوووج هاوایا سپله‌نن میرواری دنه‌لریدیر. دئیه‌سن بیردن مئه اسیر، یوخاریدا، اوغلا‌نین باشی اوستونده یارپاقلار خیشیلداشیر. یارپاقلار تئز ده سوسورلار.
قیز پیچیلداییر:
- اولدوز آخدی...
اوغلان باشا دوشور کی، قیز بو سؤزلری ائله-بئله، یالنیز آراداکی گرگین و داریخدیریجی سوکوتو پوزماق اوچون دئییر. دونن گئجه ده او، اولجه اولدوزدان باشلامیشدی، سونرا اوغلا‌نین جاواب وئرمه‌دیگینی، باشینی آشاغی سالیب هئی پاپیروس چکدیگینی گؤروب یئرسیز-یئرسیز گولموش و گئده‌نه کیمی قوناقلاریندان دانیشمیشدی. بئش-آلتی گون بوندان قاباق آتاسی مدَت موعلیمین کؤهنه دوستونون اوغلو اونلارا قوناق گلمیشدی. قیزین دئدیگینه گؤر، جاوان قوناق بو یاخینلاردا دونیا سیاحتیندن قاییتمیشدی. هر گون ائو یییه‌لرینی باشینا توپلاییب غریبه –غریبه صؤحبتلر ائله‌ییردی...
قیز یاخینا گلیب اوغلانلا اوزبه‌اوز دایانیر.
- نییه دینمیرسن؟
اوغلان باشینی قالدیریر.
- هئچ... سن دانیش گؤرک، قوناغینیز نه دئییر؟
- چوخ شئی. دونیانی دولانیب گلیب. ائله شئیلر دانیشیر کی...
اوغلان قیزین سؤزلرینی یوخ، سسینی دینله‌ییر. او، همیشه بئله ائدیر. بو سسه قولاق آسا-آسا گؤزلرینی یومور، خیالیندا قیزین صیفتینه باخیر. اونون نازیک قارا قاشلاری وار. گؤزلری همیشه بیر رنگده اولمور، سحرلر توتقون گؤرونور، آخشاملار ایسه ائله بیل ماوی ایشیق ساچیر. اوغلانا ائله گلیر کی، قیزین گؤزلری ایچینده بیر-بیری‌نین آردینجا سایسیز-حسابسیز اولدوزلار آخیر. دانیشاندا الینی چنه‌سینه آپاریر، شهادت بارماغینی قاتلاییب آلت دوداغی‌نین اورتاسینا قویور، تئز-تئز گولومسونور. ندن صؤحبت ائدیرسه ائتسین، ائله بیلیرسن کی، ناغیل دانیشیر...
- یئنه منه قولاق آسمیرسان؟ - دئیه قیز سوروشور.
- قولاغیم سنده‌دیر. - اوغلان گؤزلرینی آچیر. - نه دئییر قوناغینیز؟
- ایتالییادان چوخ دانیشیر. دئییر کی، ایتالیان قیزلاری چوخ گؤزلدیلر، لاپ ملک کیمی. بوتون گونو کافئده اوتوروب لیموناد ایچیرلر. دئییر کی، رومادا غریبه رئستورانلار وار، لوت آروادلار اویناییرلار...
- ائله شئی اولا بیلمز، - دئیه اوغلان باشینی بولاییر. - قوناغینیز یالان دانیشیر.
قیز سسینی اوجالدیب ندنسه حیرصلی-حیرصلی جاواب وئریر:
- یالان-زاد دئمیر. اؤزون بیزده اولسایدین، ائشیدردین. ائه، الغرض، بوتون دئدیکلری ناغیلا بنزه‌ییر.
- بیزیم ناغیللاردا من نه رئستورانا راست گلمیشم، نه ده لوت آروادلارا.
- من عومومیتله دئییرم.
قیز کسیک-کسیک نفس آلیر. اوغلان بیرجه آنلیغا اونو چیلپاق تصوور ائتمک ایسته‌ییر. لاکین اونا ائله گلیر کی، اوتاندیغیندان قولاقلاری‌نین اوجو دا قیزاریر.
قیز سوروشور:
- سن ایستردینمی ایتالییایا گئده‌سن؟
- منیم ایتالییادا نه ایشیم وار؟
- ائله-بئله. گزمه‌یه.
- نییه ایسته‌مزدیم، پیس اولمازدی.
قیز گزیشمه‌یه باشلاییر. اونون آیاقلاری آلتیندا قالیب ازیلن یارپاقلارین خیشیلتیسیندان یاخینداکی آغاجین بوداقلاری آراسیندان بیر قوش پیریلتی ایله قالخیب او دقیقه ده یوخ اولور، ائله بیل قارانلیغا داش آتیرلار.
اوغلان دوشونور کی، چوخ زامان بئله اولور. گؤرورسن کی، یاد بیر نفس، ساکیتلیگینی، راحاتلیغینی پوزان گؤزله‌نیلمز و یئنی بیر سس سنی یوخودان ائله‌ییر، یوواندان دیدرگین سالیر، بو بالاجا قوش کیمی بوداغیندان قوپوب قارانلیقدا یوخا چیخیرسان.
- نییه اوتورموسان؟ - دئیه اوغلان تزه پاپیروس چیخاریب یاندیریر. کیبریتین ضعیف ایشیغی آلتیندا داش بیرجه آنلیغا پاریلداییر. سانکی بو سویوق پاریلتی اوغلاندان سوروشور کی، قیزین یئری نییه بوشدور؟ اوغلان قیزا باخیر. - گل اَیلش.
قیز جاواب وئریر:
- داش سویوقدور.
اوغلان فیکیرلشیر کی، اولر قیز ساعاتلارلا داشین اوستونده اوتوروب باشینی اونون چیینینه سؤیکردی. دئیردی کی، بو بیزیم داشیمیزدیر.
- قوناغینیز چوخ قالاجاق؟
- آللاه بیلیر...
- نییه گلیبلر کی؟
قیز ایره‌لی یئریییب یئنه اوغلانلا اوزبه‌وز دایانیر.
- آناسی دئییر کی، اوغلوم ائولنمک فیکرینه دوشوب. اؤزو ده رایون یئریندن قیز آلماق ایسته‌ییر.
- شهرده قیز قحطدیر؟
- دئییر شهر قیزلاری اره گئتمه‌میشدن مین فیریلداقدان چیخیرلار.
- غلط ائله‌ییر!
- غلط-زاد ائله‌میر. دوز دئییر. - قیز گئری دؤنور، یئنه گزیشمگه باشلاییر، سونرا بایاق دوروب گؤیه باخدیغی یئرده دایاناراق آغاجا سؤیکه‌نیر و سوروشور:
- بیلمیرم سنین نییه اوندان خوشون گلمیر؟
- من دئدیم کی، خوشوم گلمیر؟
قیز جاواب وئرمیر. اوغلان پاپیروسونو یئره توللاییر، تاپدالاییب سؤندورور. سوروشور:
- گؤزآلتیسی وارمی؟
- آللاه بیلیر...
سوسورلار. آیین قاباغیندان بولود کئچیر. اطراف قارانلیقلاشیر. پالیدلارین ایشیلدایان گؤوده‌لری گؤرونمز اولور. یارپاقلارین تورپاغین اوستونه ناخیشلار وورموش کؤلگه‌لری ائله بیل بوخارلانیب هاوایا قالخیر. یئنه مئه اسیر، آنجاق بو دفعه مئه ائله بیل اؤتوب کئچمیر، آغاجلارین بوداقلارینا ایلیشیب قالیر.
هاوا سرینلشیر. اوغلان قالخیب پئنجگینی قیزا وئرمک ایسته‌ییر. آنجاق بیردن یادینا دوشور کی، قیزین اَینینده یون ژاکئتی وار.
- یاخشی، قوناغینیز نه صنعتین صاحیبیدیر؟ - دئیه بیر آزدان اوغلان سوکوتو پوزور.
- عئلملر نامیزه‌دیدیر. ماشینی دا وار...
- صنعتینی سوروشورام.
- دئدیم ده. عئلملر نامیزه‌دی... - قیزین سسی بیردن-بیره دییشیر، ائله بیل باتمیشدی، ایندی آچیلیر. او، باشینی قالدیریب یئنه بوداقلارین آراسیندان گؤیه باخیر و داوام ائدیر.
- اوخویاندا عئینک تاخیر... قالین-قالین کیتابلار اوخویور. هر گون اوزونو قیرخیر. چوخ مدنی آدامدیر... بیر دفعه بیزیم چایخانایا گئتمیشدی، ائله-بئله، یولو دوشموشدو. قاییداندا دئدی کی، سیزین رایونون کیشیلرینده مدنیت-زاد یوخدور. اللرینی ده یومورلار، هامیسی‌نین الی کیردن قاپقارا قارالیب. دئییر...
اوغلان اؤزونو ساخلایا بیلمیر، قیزین سؤزونو آغزیندا قویور:
- قوناغینیزا دئ کی، او اللرده‌کی کـیر دئییل، تورپاغین رنگیدیر، - دئییر و اؤزو اؤز سسینه حئیرت ائدیر. او، عؤمرونده قیزلا بئله سرت دانیشمامیشدی.
قیز دانیشمیر، دئیه‌سن اوغلاندان قورخور. اوغلان ایسه یئنه باشینی آشاغی سالیب، اورگینده‌کی یانغینی توستو ایله سؤندورمک ایسته‌ییرمیش کیمی، پاپیروسونو دریندن سومورور. توستو بوغازینی دالاییب ایچری دولاندا او، جییرلرینده خوشاگلمز بیر ایستیلیک حیس ائدیر. نفسی کسیله-کسیله اؤسکورور. همیشه اولدوغو کیمی، ایندی ده قیزین تله‌سیک آددیملارلا یاخینا گله‌جگینی گؤزله‌ییر. آنجاق قیز یئریندن ترپنمیر. ائله بیل بو بوغوق اؤسکورگی هئچ ائشیتمیر ده...
اوغلان گوجله سئزیلن بیر ایستئهزا ایله سوروشور:
- قوناغینیز پاپیروس چکیرمی؟
- یوخ.
- نییه؟
- نییه‌سی یوخدور کی!.. کیشی جا‌نینین قدرینی بیلیر ده.
یئنه سوسورلار.
مئه گئت-گئده گوجله‌نیر. یارپاقلارین خیشیلتیسی یئکنسق اوغولتویا چئوریلیر. اوغلا‌نین بورنونا نملی و تانیش بیر ایی دولور. بو، مئشه‌‌نین قورتاراجاغیندا آخان چایین ساغ ساحیلینه یاخین، یارییا قدر سویا باتمیش نهنگ قایالارین یان-یؤره‌سیندن ساللانان یوسونلارین ایییدیر. «صاباح یاغیش اولاجاق» - دئیه اوغلان دوشونور. چونکی بو کولک یئنه ده اوزاقلاردان، اوفوق بویو اوزانان قارلی داغلارین آرخاسیندان نهنگ، کؤمور کیمی قارا بولودلاری گتیره‌جک، یاغیش ان آزی ایکی گون شیرهاشیر تؤکه‌جک، مئشه‌‌نین بو یئرینده پالچیق دیزه چیخاجاقدیر.
قیز ائوده اوتوروب یئنه شهرلی قوناغین ایتالییادان، یونانیستاندان ائتدیگی صؤحبتلری دینله‌یه‌جک، او ایسه سحر آلا-قارانلیقدا دوروب ایشه گئده‌جک، درسینی دئییب، شر قاریشان واختی یورغون-آغرین ائوه قاییداجاق، سحردن قالیب سویوموش چایدان بیرجه استکان ایچیب اوزوقویلو چارپایییا سریله‌جکدیر. همیشه اولدوغو کیمی، یئنه ده او، کولگین هیددتله پنجره‌‌نین توتقون شوشه‌لرینه چیرپدیغی ایری یاغیش داملالاری‌نین بوغوق تاپپیلتیسینا قولاق آساجاق، قیللی بوینوندان سالانیب، خشیل کیمی یومشاق تورپاغین اوستونده ایلان‌سایاغی قیوریلان اوزون، پاسلی زنجیرینی سورویه-سوروی، داشا-کسه‌یه وورا-وورا، داروازا‌نین، حاصارین اَیری میخلارینا ایلیشدیره-ایلیشدیره ائوین هندورینده اولانان، یازیق-یازیق اولایان قوجا کؤپگین سسی اونو عصبی‌لشدیره‌جکدیر. هر شئیی قاتی دومانا بوروین یاغیشلی هاوا‌نین روطوبتی اونون دا بالاجا اوتاغینا دولوب یورغان-دؤشگی سویوداجاق، کونجده میس قازا‌نین ایچینده‌کی چؤرگی یومشالداجاقدیر. او، یالنیز گئجه راحات اولاجاقدیر. یوخودا یئنه موسیقی ائشیده‌جک، غریبه –غریبه رنگلر گؤره‌جکدیر. گون چیخیب اطرافی ایسیدنده، یوللارین، جیغیرلارین پالچیغی قایساقلانیب قورویاندا، مئشه‌دن یئنه اوتلارین شیرین قوخوسو قالخاندا گؤره‌سن اونلار بیر ده گؤروشه‌جکلرمی؟..
اوغلان پاپیروس یاندیریر، کیبریتی کنارا توللاییر. کیبریت یانار بؤجک کیمی بیر مودت اوتلارین آراسیندا پارلادیقدان سونرا سؤنور. اوغلان ندنسه گولومسونور. سوروشور:
- دئمک بیزیم رایون قوناغیمیزین خوشونا گلمیر، هه؟
- نییه گلمیر؟.. دئییر چوخ صفالی یئردیر. ایتالییادا بیر آدا وار، لاپ اورا اوخشاییر... - قیز باشیندان یایلیغینی آچیب ساچلارینی دوزلدیر. آیین ایشیغی اونون اوستونه دوشور. اوغلانا ائله گلیر کی، قیزین ساچلارینا سایسیز حسابسیز قیغیلجیملار تؤکولور.
قیز یایلیغینی باشینا باغلاییب گوجله ائشیدیله‌جک بیر حالدا کؤکسونو اؤتورور و دیلله‌نیر:
- آتام دئییر کی، عؤمرونده بئله عاغیللی اوغلان گؤرمه‌ییب. آنام دا اونو یامان تعریفله‌ییر.
اوغلان یئریندن قالخیر، آنجاق بیرجه آددیم قاباغا آتیب دایانیر. هانسی بیر قووّه‌سه اونو قیزا یاخینلاشماغا قویمور. سوروشور:
- سنین نئجه، خوشونا گلیرمی؟
- کیم؟
- شهر اوشاغی.
- نه بیلیم... - قیز بیردن سؤزونو کسیر. چونکی هاراداسا، لاپ یاخینلیقدا ایت هورور. اوغلان حیس ائدیر کی، صؤحبتین بو مقامیندا ایتین هورمه‌سی قیزی سئویندیریر. اوغلان گئری دؤنوب تزه‌دن اوتورور و باشینی آشاغی سالیر.
اورگی تانیش وورغو ایله دؤیونمگه باشلاییر. آتاسی‌نین جبهه دن قارا خبری گلنده اونون اورگی عئینیله بئله دؤیونموشدو. لاکین او زامان درددن، آغیر ایتکیدن، کیمسه‌سیزلیکدن دؤیونوردو، بس ایندی ندن؟.. اوغلان هئچ بیر شئی باشا دوشمور. یالنیز فؤوق-طبیعی ایله حیس ائدیر کی، ایندیجه نه ایسه جیدی بر حادیثه باش وئره‌جک، دولان بولود بوشالاجاق. او، باشینی قالدیریب قیزا باخیر. کوت بیر اورک آغریسی ایله دوشونور کی، ایندی اونلارین آراسیندا ان آزی مین ایللیک بیر مسافه وار.
- نییه اوتورمورسان؟
- دئدیم ده... داش سویوقدور.
اوغلان یالنیز ایندی حیسئدیر کی، دوغرودان دا، داش سویوقدور. بو سویوقلوقدان اونون بدنی اود توتوب یانیر.
قیز یاخینا گلیر.
- یامان یورولموشام، من گئدیم.
- نییه یورولموسان؟
قیز نسه دئییر، اوغلان هئچ بیر شئی ائشیتمیر.
کولک یوخاریدا، آغاجلارین اوستونده بوغوق-بوغوق اوغولداییر. «صاباح موطلق یاغیش اولاجاق» - دئیه اوغلان دوشونور. یاغیش داشین اطرافینداکی تورپاغی یومشالداجاق، خیردا اوتلارین چوخونو کؤکوندن چیخاریب آپاراجاق، اونون دا، قیزین دا لپیرلرینی یویوب یوخ ائده‌جکدیر. بو دومانلی-چیسکینلی هاوادا تصادوفن یولو مئشه‌دن دوشموش یولچولار، بلکه ده بو یئرده آیاق ساخلاییب دوشونه‌جکلر کی، بو داشین اوستونده هله هئچ کس اوتورماییب. چونکی هفته‌لرله یاغیشین آلتیندا قالان داش یامان سویوق اولور.
کؤچورن: عباس ائلچین
