سئرئنادا

میخاییل زوْششئنکو

چئویری: ووقار علی‌سوی

"من چوخ ییغجام یازیرام. منیم جومله‌لریم قیسادیر. و ساده آداملارینانلایا بیله‌جگی دیلده‌دیر. بلکه ده بونا گؤره منیم اوخوجولاریمین سایی کیفایت قدر چوخدور."

 مؤلیف

      آدامین اینانماغی دا گلمیر-ایکی نفر سوپورله‌شه، اؤزو ده ضعیف، خسته بیر اوشاق اؤزوندن یئکه و گوجلو بیریسینی ازیشدیره. چوخ ماراقلیدیر. منی قینامایین، یولداشلار، بو نئجه اولا بیلر کی،گوجسوز بیر آدام اولاسان،اؤزون ده طبیعتین بوتون قانونلاری‌‌نین علئیهینه اولاراق گوجلویه قالیب گله‌سن؟ دئییرسیز یعنی، کف گلیب، یا دا بلکه، بیجلیک ایشله‌دیب؟

یوخ! ساده‌جه، بو اوغلا‌‌نین شخصیتی اوستون گلیب. و یاخود، بئله دئیک: غئیرتی. و او، اؤز غئیرتی و کیشیلیگی سایه‌سینده دوشمنی ازه بیلیب. نه ایسه… دئدیگیم اودو کی، بو یاخینلاردا ایکی نفر اؤز آرالاریندا دالاشیب. بیری یولداش فیلیپپوودو، ووْدوْلاز ایشله‌ییر. یئکه‌پر بیر کیشیدیر، بوُدیوْنوْووُن بیغلاری کیمی ده بیغلاری وار. او بیری اوغلان ایسه طلبه‌دیر، عالی مکتبده اوخویور. اؤزونه گؤره ساوادلی، یاریم‌ضییالی بیر طلبه‌جییَزدیر. هم ده بیزیم بو سووئت رومانیستی مالاشکینله هم‌سوی‌آددیر. بو وودالاز فیلیپپوو دا،دئییم سیز،چوخ بئله نهنگ آدامدیر. آیدین مسله‌دیر کی، وودالازدیغا اونسوز دا ائله-بئله آدام گؤتورمورلر، آما بو، فیلیپپوو دئدیگیم،لاپ بئله پئزه‌ونگین بیریدیر. طلبه ده کی، آریق،جیلیز،بالاجابوی بیر اوغلاندیر. ائله سن دئین یؤنو-یؤنده‌می ده یوخدو. صیفتیندن ده ائله بیل همیشه خسته‌لیک یاغیر. قیزیلجادی ندی بیلمک اولمور.

     نه ایسه، بیر گون بونلار اؤز آرالاریندا دالاشیرلار. اونو دا دئییم کی، آرالاریندا صینفی موباریزه-زاد یوخدو، نه ده جیدی بیر عقیده آیریلیغی دا موشاهیده اولونماییب. هر ایکیسی پرولئتار منشالیدیر. ساده‌جه، لورو دیلده دئسک، آرواد اوستونده… شوروچکایا گؤره سؤزلری چپ گلیب. آی، سیزین مزه‌نیز اولسون. شوُروْچکا دا کی، بئله… پیس دئییل، آغزی بورنو یئرینده بیر قیزدیر. آما دای فؤوق‌الطبیعی بیر گؤزللیگی ده یوخدو.

     وودالاز فیلیپپوو هله اینقیلابین اون ایکینجی ایل دؤنوموندن بری بو قیزا برک وورولوب. قیز دا اونونلا بیر آز گزندن سونرا یاریم‌ضییالیلار طرفه کئچیب.بو مالاشکینده نه گؤروبس، آسیلیب اونون بوینوندان. یا ایندی بو اوندان داها صؤحبتجیلدیر، یوخسا الی-آیاغی تمیزدیر،بیلمیرم، فاکت بودور کی، ایندی ده اونونلا گزیر.

     بو یازیق دا هئچ سئوینه ده بیلمیر، ظارافات دئییل او بویدا رقیبی وار. آما اوزه ده وورمور، ائلجه آچیق-آشکار اؤز مادامییلا کئف ائله‌ییر.

    وودالاز دا کی، البتّه، دینج دورمور: ایلیشیر، سؤز آتیر،بیر سؤزله اونا گؤز وئریب ایشیق وئرمیر. گاه دا گؤرورسن،یومروقلا سینه‌سینه ووروب، دئییر: گل دالاشاق. چیخ سئرئنادایا، بو ساعات سنین باشینی ازه‌جم. البتّه کی، طلبه ده هله‌لیک دؤزور. گئری چکیلیر. آما، بیر گون وضعیت دییشیر. دئمه‌لی، اوشاقلار هامیسی بینا‌‌نین قاباغینداکی حَیَطه ییغیشیبلار، وودالاز ایشله‌دیگی ایداره‌‌‌نین رهبر ایشچیلری ده، نظارت کومیسسییاسی‌‌نین عوضولری ده-هامیسی بوردادیر. وودالاز اؤزو ده بیر قیراقدان دایانیب باخیر. بو زامان کوستیا مالاشکین همیشه‌کی کیمی اؤز شوروچکاسییلا حَیَطدن کئچیر.بیردن وودالاز، اوزونو نظارت کومیسسییاسینا توتوب، - ائله بیل قصدن، - قیشقیرا-قیشقیرا قاییدیر کی، صیفت وار ده بوندا، اونا باخ، گؤزلچه‌سینی دوز قاپی‌‌نین آغزینا قدر یولا سالیر.

     طلبه بیر سؤز دئمیر، قیزینی آپاریب یولا سالاندان سونرا گئری قاییدیر. کومپانییایا یاخینلاشیر و چاتان کیمی وودالاز یولداشین صیفتینه بیر قاپاز-ایلیشدیریر. وودالاز دا طلبه‌‌‌نین بو حیاسیزلیغینا اوّل تعجوبله‌نیر سونرا دا ائله‌مه تنبللیک بونا بیر دنه گئییندیریر.

     طلبه-بو ایل اؤلموسن، بیلدیر اؤلموسن-سریلیر یئره. وودالاز اؤزونو یئتیریب دوباره بونون قارنی، باشی-هاراسینا گلدی وورور. و البته، نظارت کومیسسییاسی‌‌نین عوضولری آرایا گیریب طلبه‌نی وادالازین الیندن آلیرلار. قالدیریب آیاق اوسته قویاندان سونرا حالدان دوشموش اوغلا‌‌نین سینه‌سینی قارلا اووخالاییب،بیر تهر ائوینه آپاریرلار.

     طلبه هئچ نه اولمامیش کیمی ائوده دینجه‌لیر و آخشام‌اوستو یئنیدن چیخیر کی، سرین هاوا اودسون. هاواسینی دییشیب ائوه قاییداندا یولدا وودالازا راست گلیر. بونو گؤرنده اوغلان، تلم-تله‌سیک اؤزونو وودالازا یئتیریر و صیفتینه بیر یومروق ایلیشدیریر. آنجاق بو دفعه نظارت کومیسسییاسی یاخیندا اولمادیغیندان دادینا چاتان اولمور و یولداش فیلیپپوو بیزیم بو طلبه‌نی او کی وار دؤیور. او قدر چیرپیر کی، آخیردا اونو ائوه آپارماق اوچون شینئله بوکمه‌لی اولورلار.

     تخمینن هفته یاریم کئچندن سونرا طلبه یئنیدن اؤزونه گلیر. تامام دیرچه‌لیب، آیاغا قالخیر، آرتیق ائولر ایداره‌سی‌‌نین ایجلاسلارینا گئتمه‌یه باشلاییر. ایجلاسا گئدنده وودالازلا بیر ده اوز-اوزه گلیر. وودالاز اونو گؤرمه‌مزلیگه وورسا دا او، گئدیب گیریر بو یولداشین دوز چنه‌سی‌‌نین آلتینا و قفیل آغزی‌‌نین اوستوندن بیر شیلله چکیر. وسسالام ده، یئنیدن معرکه قوپور، نه قوپور. یولداش فیلیپپوو بو طلبه‌نی قالدیریب باشینا چیرپیر یئره، سوپوررله‌ییب سالیر آلتینا، دؤشمه‌‌‌نین اوستونده او اوزه-بو اوزه سوروتله‌ییر. او قدر وورور کی،سالامات یئری قالمیر. آخیردا یئنه، طلبه‌نی شینئله بوکوب ائوینه آپاریرلار. آما بو دفعه دوغوردان دا وضعیت جیدی‌له‌شیر، نئجه دئیرلر، طلبه‌‌‌نین آیاقلاری سؤزونه باخمیر.

     نه ایسه… اوستوندن بیر خئیلی کئچمیشدی. آرتیق یاز آغزییدی-قوشلارین جه-جهی ائشیدیلیردی، گوللر آچمیشدی. بیزیم بو طلبه دوستوموز دا آخیرینجی دؤیوشدن سونرا پنجره‌لرینی آچیب اوتورموشدو قاباغیندا-دینجه‌لیردی. وودالاز دا او طرفه باخمیردی. گؤرنده ده همیشه اوزونو یانا چئویریب کئچیردی. و اونا کیمسه ده یاخینلاشاندا، حتّی نظارت کومیسسییاسیندان اولسا دا ،دهشتلی درجه‌ده دیکسینیردی.باشینی گئرییه ائله قانیریردی کی، گویا کیمسه اونو وورماغا حاضیرلاشیر. ایکی هفته‌دن سونرا ساغالیب، آیاغا دوران طلبه، هله وودالازا اوچ دفعه‌ده یومروق آتیب، ایکی دفعه‌ده عوضینده دؤیولموشدو. دوزدو،بو دفعه اونونچون بیر آز یونگول باشا گلمیشدی.

     اوچونجو و آخیرینجی دفعه‌ ایسه وودالاز اونا عومومیتله جاواب قایتارمیر. ساده‌جه، بو بالاجا شخصیتی سیغاللاییب دئییر:

-من-دئییر، -سیزین قارشینیزدا تسلیم اولورام. من سیزین الینیزدن-دئییر-یولداش کوستیا مالاشکین، الدن دوشموشم،عمللی-باشلی جانا ییغیلمیشام، . آرتیق درجه‌ده خواهیش ائدیرم، بیر ده منی وورمایین. بو سؤزدن سونرا اونلار،مئهریباجاسینا بیر-بیرینه باخیب آیریلدیلار. تئزلیکله طلبه اؤز شوروچکاسیندان اوزاقلاشیر، وودالاز ایسه "قارا شاهزاده‌‌نین" دالینجا قارا دنیزه باش وورماغا گئدیر. بونونلا دا هر شئی سونا چاتیر.

اودور کی، گوج اؤز یئرینده، آنجاق بیلین کی، گوجه ده گوج گلن باشقا بیر نسه ده وار.

کؤچورن: عباس ائلچین