ائلچین ELÇİN

تورک دیلی و ادبیاتی

آوشارلار (2)

+0 بگندیم
آوشارلار (2)

(آوشار بوْیو: اؤیگو، اؤیود، اوْنقوْن، دامغا و آتریبوتلاری)

انور چینگیز اوغلو

کؤچورن: عباس ائلچین

   

  2.2. آوشار اؤیگوسو 

      آوشار ائلی مئیدانا گئدنده باش، مطبخه گئدنده آش گتیرن بیر قوروم اولوب. اوغوز بویلاری ایچینده آدییلا، منزیله واراندا آتییلا تانینیب. آوشارلار «داد» دئییلنده صف باغلایار، «مدد» دئییلنده ال ساخلاییردیلار. یولدان گلنه چؤرک، ائلدن گلنه کؤمک، بئلدن گلنه دستک وئرردیلر. قول اوجویلا، قیلینج گوجویله اؤزلرینه آد، سوفره‌لرینه داد قازاناردیلار. ووردوغونو ییخار، وئردیگینی دویوراردیلار. سولطانا وئرمه‌دیگینی مئهمانا وئرردی آوشارلار. تاریخین هر دؤنمینده آوشارلار یاغیدان اؤج، یولچودان باج آلیبلار. اونلارلا حسابلاشمایان ساروان کاروان اوستونده، کاروان یول اوستونده گؤرونمزدی. چم-خملی ساروان شالیندان، کاروان مالیندان اولاردی. آوشار اوغلو چای چئویریب، داغ دئویرردی. حیرصی توتاندا سؤزوندن دؤنمز، دئدیگینی ائتمه‌یینجه سؤنمزدی. قیلینجی الینده، آتی‌نین بئلینده عؤمور سورردی. یاتاغا یان، یاغییا جان وئرمزدی. گئجه باشی‌نین آلتینا نذیر قویاردی کی، صاباح داعوا اولسون. سوپورولموش یئردن داعوا کاغیذی گزردی. هوجومونا سنگر، حمله‌سینه سیپر دایانمازدی. آوشار اوغلوندان سوروشموشلار:-«جانینی سئویرسن، خانینی؟»- جانیمی؟-دئمیش. اونا جان اعتیبار ائتمیشلر ببگی کیمی قوروموش. باشی کولاهلی، الی سیلاحلی آوشار اوغلو همیشه ائل-اوبا، یورد-یووا غئیرتی چکیب. سرحددینه دوشمن گلنده پئشمان قاییدیب. اوغوز آنالاری او زامان راحاتلاناردیلار کی، آوشار اوغوللاری سرحدده دیرلر. اونلار بیلیردیلر کی، ائللرینه یاغی، دیللرینه آغی گلمه‌یه‌جک. ائولری یاسلی، گؤزلری یاشلی قالمایاجاق. آوشار آتالاری قیزلارینی اوتاقلییا یوخ، پاپاقلییا وئریبلر. بیلیبلر کی، ار ارسه کول دیبینده آرواد ساخلایاجاق. آوشار آنالاری قیزلارینی دوه‌لی دلییه وئرمه‌ییبلر. دویوبلار کی، دوه‌سی گئده‌جک، دلیسی قالاجاق. آوشار ائلینده وارلی-حاللی، پولو-ماللی آداملار یوخ، اللی-قوللو آداملار سئچیبلر. ائل آداملاری چؤلدن گله‌نه آغا یوخ، قاغا دئییبلر. آوشار اوغوللاری قوردلا یاتیب، قوشلا اویانیبلار. بیر گئجه ده یئددی آبادان، یئددی خارابا گزیبلر. قیلینجلاری قین، خوروزلاری هین تانیماییب. قنیمته گئدنده یاتماییبلار. یوخونو «کیچیک اؤلوم» ساییبلار. آوشار اوغلوللاری چایی دهنه‌دن، پایی تهنه دن گؤتوروبلر. بوللوق، بوستانلیق گؤردوکلریندن جؤمرد خیصلتلی ایدیلر. های دئینه هاوار، پای دئینه داوار وئرردیلر. سخاوتی عیبادتدن اوستون بیلردیلر. دوغالیدان دؤولتلی، اولالیدان سخاوتلییردیلر. آوشار اوغلوللاری ساواش گونو یاغی اوستونه گئدنده باغلی قاپیلار آچاردیلار، قالالارا، قولله لره بایراقلار سانجاردیلار. آتلینی آتدان سالاردیلار، سنگرلر آلاردیلار. آوشار اوغلو هئچ زامان کؤکونو سؤیمه‌ییب، دوشمنینی اؤیمه‌ییب. دوشمنه دم وئریب، دوستا سیتم ائتمه‌ییب. آوشار اوغلو حالاللیق سئویب. اونا گؤره ده قوزوسو قویروق، قیزی یویروک باغلاییب. آج دویوروب، یالاواج دونادیب. دولون چپرینی چکیب، کیمسه سیزین داخماسینی تیکیب. قیریم گونو اؤنده دورار، بیرینجی ووراردی آوشار اوغلو. قاچماغی عار، قنیمتی کار بیلردی. دده‌م اؤلسون، دؤولتی قالسین-دئمزدی. دده‌مه آللاه عؤمور وئرسین، دیه‌مه پناه دورسون،-دئیردی. اؤزو قازانیب، قارداشینا پای آپاراردی. چوماغینی داشا یاواش، باشا برک ووراردی آوشار اوغلو. قونشوسونا بلگه‌می باسما، باشین یاریلماسین، قولون قیریلماسین - دئیردی. آتاسینی سؤیه‌نین گوناهیندان کئچیردی، ایتینی دؤیه‌نین سوچونو باغیشلامازدی. قاپیسینی دوغرولوقلا گله‌نین کؤله‌سی، اَیریلیکله گله‌نین بلاسی اولاردی. آتینا قارداش دئیردی. یولچونو یولدا قویمازدی. چایا گلنه چای، پایا گلنه ده پای وئرردی. آوشار-داغ آشار،-دئییبلر. سسی یوکسکدن گلردی. اوجا یئرده یایلار، دوزن یئرده قیشلایاردی. آوشار اوغلو هئچ زامان دایییا آرخالانماییب. گوونجی گؤیده تانری، یئرده اؤزو اولوب. کورگینی ائلینه سؤیکه‌ییب، بیلگینه گووه نیب. …اورگین قورورلو، گؤزون نورلو اولسون، آوشار اوغلو! 

 

 2.3. آوشار اؤیودو  ( آوشار مارشی) 

  هایدی، یوروش واختی گلدی،

دور، یولا چیخ، آوشار اوغلو! 

  بیر مثل وار ائلدن قالما

دؤیوش گونو ائلدن قالما.

 هایدی، یورو، یولدان قالما،

 یولون آچیق، آوشار اوغلو.

 

  سن دوغولدون آت اوستونده،

 عؤمور سوردون اود اوستونده،

 قوردون یاشیل اوت اوستونده،

 آغ آلاچیق، آوشار اوغلو! 

 دوشنده دوشمن آردینا،

 بنزرسن صحرا قوردونا

 قلبه چال، دؤن یوردونا.

آلنی آچیق، آوشار اوغلو.

 

 هایدی، یوروش واختی گلدی،

 دور، یولا چیخ، آوشار اوغلو!