+0 بگندیم
قارغالارین سئچدیگی پادشاه
عزیز نسین
كؤچورن: عباس ائلچین
بیری وارمیش، بیری یوخموش... اسكی چاغلاردا، اؤلكه‌نین بیرینده بیر یازیق كیشی وارمیش. گونلوك یئیه‌جگی‌نین بئله یوخسونو، چولسوزون بیری ایمیش. آما پیس اوركلی ده دئییلمیش هانی... بوتون ایستگی باشقالاینا یاخشیلیق ائتمكمیش. یاخشیلیق ائتمك ایسترمیش ایستمه‌سینه آمما، بونون نئجه ائده‌جگینی ده چوخ بیلمزمیش. سیخ-سیخ:
- آااه آه، -دئمیش، بیر گوجوم یئتسه ده بو اینسانلارا اولدوقجا یاخشیلیق ائتسم...
بو سؤزلری دویانلار سوروشارلارمیش:
- یاخشی، نئجه یاخشیلیق ائده‌جكسن؟
او دا:
- یاخشیلیق ایشده، دئیرمیش، هركسه یاخشیلیق ائده‌جگم... هله او گونلر بیر گلسین، من بیلیرم نئجه یاخشیلیق ائده‌جگیمی...
گونلردن بیرگون داغ باشیندا، «تانریم منه یاردیم ائتسه ده، من ده اینسان اوغلونا یاخشیلیق ائده‌بیلسم.» دئیه اینیل اینیل اینیلده‌نیركن ، آرخادان گلن بیر یولچو، یاخینلاشدیقجا آدامین بو سؤزلرینی دویموش.
- سالام اوغول!.. دئمیش.
یاخشیلیق ائتمك ایسته‌ین آدام باشینی چئویرینجه، آغ‌ساققالی گؤبگینه قدر اوزانمیش بیر یولچو گؤرموش.
- سالام بابا... دئمیش.
- ندیر بئله اؤز اؤِونه دانیشیرسان، تانریدان بیر شئیلر ایسته‌ییرسن؟
آدام دردینی، اینسانلارا یاخشیلیق ائتمك اوچون نئجه ایچی‌نین یاندیغینی دیلی‌نین دؤندوگو قدر آنلاتمیش.
آغ‌ساققاللی آدام:
- سنین كیمی چوخ آدام باشقالارینا یاخشیلیق ائتمك ایسته‌میشدیر ایندییهدك. بو باخشیلیغین نئجه ائدیله‌جكمی بیلسیدین، بو قدر چوخ یاخشیلیق ائتمك ایسته‌مزدین. اینسانلارا یاخشیلیق ائتمك، پیسلیك ائتمكدن داها چتیندیر. دونیا قورولدو قورولالی بونو باجارا بیلن چوخ آز آدام چیخمیشدیر...- دئیه آداما اؤیود وئرمیشسه ده، او دینله‌مز،
- آه، -دئمیش، من باشقالارینا بنزه‌مم. هله بیر ائله یئره گئچسم، بوتون پیسلیكلری قالدیراجاغام یئر اوزوندن. آج، سوسوز قالمایاجاق. چیپلاق، چولسوز قالمایاجاق. دؤیوش ساواش قالمایاجاق... بوتون ایشلری یولونا قویاجاغام.
آغ‌ساققاللی:
- چوخ ایسته‌ییرسن آنجاق-دئمیش- ائتمك ایسته‌دیگین ایشین نئجه ائدیله‌جگینی بیلمیرسن. سندن اؤنجه ده سنین كیمی ائتمك ایسته‌دیكلری ایشی بیلمه‌ینلر چوخ گلدی گئچدی.
كیشی:
- یاخشیلیق ائتمكدن قولای(آسان) نه وار یئر اوزونده...- دئمیش.
ساققاللی دا:
- اه، دئمیش، دئمك او قدر چوخ ایسته‌ییرسن یاخشیلیق ائتمگی، ائله‌ایسه بورالاردا دورما. دورمادان گز دولاش... ائله بیر یئر گلیر، ائله بیر زامان گلیر، سن ده ایسته‌دیگین یئره یوكسه‌لیرسن...
یاخشیلیق ائتمك ایسته‌ین كیشی، آغ‌ساققاللی نین یالنیز سون سؤزلرینی دینله‌میش، آلمیش باشینی یوروموش... اوراسی سنین، بوراسی منیم، ایللر ایلی گزیمش دولاشمیش. هر گئتدیگی یئرده، اینسان‌اوغلونا یاخشیلیق ائتمك اوچون، نئجه ایچی‌نین یانیب آلوولاندیغینی آنلاتمیش.
یئنه بئله گزیب، دولاشیپ دوروركن، بوتون گون، سونرا بوتون بیر گئجه یوروموش، گؤی‌اوزو ایشیلدایاركن، اوزواقدا بیر شهر گؤرونموش. بو شهرین چئوره‌سی قالا دیواری ایله چئوریلمیش. شهره گیریله‌جك قاپینی تاپمیش، ایچری یؤنلمیش. قاپیدان شهرین آلانینا گیرینجه چاشمیش قالمیش. نئجه چاشماسین... آلان اینسانلا دولو... من دئییم یوز مین آدام، سن دئ اوچ یوز مین آدام... اینسان ییغینی‌نین اوجو بوجاغی گؤرونمور. او دا قالابالیغین ایچینه دالمیش. هر آغیزدان بیر سس چیخیرمیش. آدام، قونوشولانلارا قولاق وئرمیش. بئله دئییرلرمیش:
- یوردداشلار! من سیزین یاخشلیغینیزی ایسته‌ییرم. منی پادشاه سئچمه‌سی اوچون قارغالارا سؤیلهیین قارغالار منی پادشاه سئچسینلر. گؤره‌جكسینیز. سیزلره چوخ یاخشیلیقلار ائده‌جگم. بو شهرین چایلاریندان شربتلر آخاجاق، قالدیریم داشلاری قیزیلدان اولاجاق. یاغمور یئرینه گؤیدن ایچمه‌لی یاغدیرتداجاغام. بیر الینیز یاغدا، بیر الینیز بالدا اولاجاق. هر تانری‌نین گونو باغلاوا شیرنی یئمكدن آرتیق بیخیب اوساناجاقسینیز. ائله راحات ائده‌جكسینیز كی، راحات سیزی راحاتسیز ائتمگه باشلایاجاق. سایین یوردداشلاریم! سؤیلهیین قارغالارا، منی پادشاه سئچسینلر.
بوتون آغیزلاردان تكجه بو سؤزلری دویان آدام چاشمیش. بیر ده یانینداكینا باخمیش كی، ایللر اؤنجه اونونلا بیر داغ باشیندا قارشیلاشدیغی آغ‌ساققاللی گؤبگینده كی یاشلی آدام دئییل می...
- سالام بابا... دئمیش.
ساققاللی دا:
- سالام اوغول... دئمیش.
- گؤرورم،بو شهره هركس بیر تورلو قونوشور. بئله‌ایسه ندن باغیریب چاغیریرلار؟.. دئیه آغ‌ساققاللی‌یا سوروشموش.
آغ‌ساققاللی:
- هركس تام اؤزونون یاخشیلیق ائده بیله‌گینی سانیر، آمما بو یاخشیلیغی نئجه ائده‌بیله‌جگینی بیلمیر ده اوندان...- دئمیش.
- بو اینسانلار همیشه بئله باغیریشیرلار می؟
- یوخ. سئچیمدن سئچیمه باغیریرلار. بورادا ایلده بیر سئچیم اولور. سئچیم زامانی گلینجه هركس اؤزونون سئچیلمه‌سینی ایستر.
- ندن؟
- چونكو هركس تكجه اؤزونون یاخشیلیق ائده‌جگینی سانیر. هامیسی دا یاخشیلیق ائتمك ایستر. پیسلیك ائتمك ایسته‌ین هئچ یوخدور.
- نه سئچیلیر بورادا؟
- پادشاه سئچیلیر... بو اؤلكه باشقا اؤلكه‌لره بنزه‌مز. باشقا اؤلكه‌لرده كی كیمی، بورادا پادشاهلیق بابادان اوغولا قالماز. هر ایل خالقین ایچیندن یئنی بیر پادشاه سئچیلیر. سئچیلن پادشاه، سؤز وئردیگی كیمی خالقا یاخشیلیق ائدرسه پادشاه قالیر، ائتمه‌سه گلن ایل یئنی سئچیم آپاریلیر. ایندییهدك بیر ایلدن چوخ پادشاهلیق ائدن چیخمادی.
- یاخشی، ندن «قارغا، قارغا!» دئیه باغیریرلار؟
- بو اؤلكه ده پادشاهلاری قارغالار سئچر ده اوندان بئله باغیریرلار.
دئیركن هاوا بیردن قارارمیش؛ گؤی‌اوزونو بیر قارغا بولودودور قاپلامیش. قارغا بولودلاریندان گونش گؤرونمز اولموش. قارغالار اینسانلارین تپه‌سینده اوچوشوب قاق قاااق دئیه باغیریشیرلاركن، اینسانلار دا:
- قارغا قارداش، قارغا قارداش، آمان منی سئچ!. دئیه اونلارا یالواریرلارمیش. قارغالار بئله‌جه باغیرا، اوچوشا دورسون، ایچلریندن ایری بیر قارغا یئره دوغرو سوزولموش، یاخشیلیق ائتمك اوچون داغ باییر دولاشان آدامین باشی‌نین اوستونده دؤنمگه باشلامیش. دؤنموش، دؤنموش، ان سونوندا قاق دئیه پیسله‌میش. سونرا یئنه گؤكلره یوكسلمیش.
- اوچده بیر پادشاه اولدون، اوچده بیر پادشاه اولدون! دئیه آداما اونله‌مگه باشلامیشلار.
نه‌یه اوغرادیغینی چاشیران آدام دا، یانینداكی آغ‌ساققالا:
- ندیر، نه اولور؟.. دئمیش.
آغ‌ساققال:
- بورادا پادشاه سئچیمی ایشده بئله اولور، -دئمیش. بیر قارغا، بیری‌نین باشینا اوچ كره پیسلرسه او كیشی بو اؤلكه‌یه پادشاه سئچیلیر. سن ایندی اوچده بیر پادشاه اولدون، دئمكدیر. دوعا ائت ده، قارغا یئنه سنین باشینی سئچسین.
دئمگه قالمامیش، قارغا یئنه فیر دؤنوب او آدامین باشینا بیر داها ائتمیش. آلانی دولدورانلار:
- اوچده ایكی پادشاه اولدون، اوچده ایكی پادشاه اولدون!..- دئیه باغیرمیشلار.
قارغانین اوچونجو ایشینی ده یئنه او آدامین باشینا ائتمه‌مه‌سی اوچون، هركس اؤز باشینی آچیپ:
- قارغا قارداش بورایا، قارغا قارداش بورایا!.- دئیه سسله‌نه‌رك قارغایا یالواریرمیش.
قارغا بو سؤزلری دینلمه‌میش. اوچونجو كره ده یئنه او آدامین باشینی سئچمیش. بونون اوزرینه آدامی،
- پادشاه اولدون!..- دئیه آتیب توتاراق ، چیگینلرینده سارایا داشیمیشلار. آدام پادشاه اولونجا، اؤزونو پادشاه ائدن قارغالارین بو یاخشیلیغینی اونوتمامیش. بوتون بوستانلارداكی، تارلالارداكی بوستان قورخولوقلاری‌نین قالدیریلماسی اوچون بیر بویوروق چیخارمیش. قارغالاری داشلایان، كیشله‌ینلری یارغی‌یا(محكمه‌یه) وئریب جزالاندیرمیش. بونونلا دا قالمامیش، هر ائوین قارغالارا گونده بیر اوووج یئم آتماسینی بویورموش.
خالق، میریل میریل میریلدانماغا باشلامیش آمما، پادشاهین گوزو قارغالاردان باشقاسینی گؤرمورموش. بئله‌جه ایلك ایلی گئچیرمیشلر. یئنی سئچیمه گیرمیشلر.
او اؤلكه نین آداملاری یئنه شهرین آلانینا توپلانمیشلار. یئنه هركس اؤِونون سئچیلمه‌سی اوچون قارغالارا یالوارماغا باشلامیش. یئنه هامیسی دا اینسانلارا یاخشیلیق ائتمك ایسته‌دیكلرینی سؤیله‌ییرلرمیش. قارغالار بولود بولود گلمیش. یئنه گؤی قارارمیش. قاق سسلری گؤیلرده اوغولدامیش. هر ایل پادشاهی بیر قارغا سئچركن، بو ایل، پادشاهدان گؤردوكلری یاخشیلیغا تشككور اوچون، اون قارغا بیردن گلیب، اسكی پادشاهین باشینا اوچَر كره پیسله‌میشلر. او آدام یئنه پادشاه اولونجا قارغالارین بو یاخشیلیغینی اونوتمامیش، هركسین ائوینده ییرمی قارغا بسله‌مه‌سینی زورونلو قیلمیش. قارغالارا، سویوقدان، كولكدن قورونمالاری اوچون یووالار تیكدیرمیش. قارغالار بسله‌نه-بسله‌نه بویودوكجه بویوموش، یاغلاندیقجا یاغلانمیش. هر بیر قارغا بیر هیندوشقا(هشترخان) قدر اولموش.
دئیركن یئنه سئچیم زامانی گلمیش. پادشاهی هیچ سئومه‌ین خالق میریلدامیش دورموش، آمما نه‌یه یارار، بو سئچیمده هیندوشقا قدر یوز قارغا بیردن اوچّر كره، یئنه اسكی پادشاهین باشینی بگنمیشلر.
اوچونجو كره پادشاه اولان آدام:
- قارغالارین اوستونده هئچ‌بیر بیت تاپیلمایاجاق... بیتلر آریتلانیب، قارغالار تمیزله‌نه‌جك. قارغالارین آیاقلارینی جیلالاناجاق، گئریلرینی یاغلایاجاقسینیز! دئیه بویوروق چیخارتمیش.
قارغالار بسله‌نه، باخیلا، قویون قدر اولموشلار، هم ده گوندن‌گونه چوخالیرلارمیش. بیر زامان گلمیش، چوخالان، ایریلّشن قارغالار شهره سیغیشاماز اولموش. یئنه سئچیم زامانی گلمیش. بو سئچیمده پادشاها داها چوخ تشككور اوچون، بئش‌یوز قارغا بیردن اوچر كره یئنه اسكی پادشاهین باشینی بگنمیش.
پادشاه دا، قارغالارا او قدر یاخشی باخدیرمیش كی، قارغالاردان اؤزلرینه شهرده یئر قالمایان اینسانلار، ائولرینی، یوردلارین قارغالارا بوراخیب، داغلارا باییرلارا دوشموشلر. بسله‌نن قارغالار سیغیر قدر ایریلَشمیشلر.
بیر سئچیم داها اولموش. هاوادا سیغیر قدر ایری قارغالار اوچماغا باشلامیش. اونلارین گورولتوسوندن قولاقلار ساغیر اولورموش. قارغالار، پادشاها اولان بورجلارینی اؤده‌مك اوچون، بو سفر هامیسی بیردن گلیب، پادشاهین تپه‌سینه تشككورلرینی بوراخمیشلار.
اینسانلار، یئنیدن سئچیلن پادشاهی سارایا گؤتورمك اوچون یاخینلاشینجا بیرده باخمیشلار كی، قارغا ترسیندن بیر تپه... پادشاه دا بو تپه‌نین آلتیندا بوغولموش، ازیلمیش. اوراداكی اینسانلار، سئوینج ایچینده، یئنیدن:
- قارغا قارداش، منی سئچ. قارغا قارداش، منی سئچ!.. دئیه باغریشماغا باشلامیشلار.
