+0 بگندیم
شامان قادینلار و یؤنتیجی قوتسال آنالار
دوچئنت. دوكتور حالوك بركمن
كؤچورن: عباس ائلچین
یؤنتیجی قوتسال آنالار آنادولویا آسیادان گلن اؤن-تورك كولتورونون شامان قادینلاریدیر. او زامانكی دین شامانلیق و یؤنتیم ده قادین ایله كیشی آراسیندا پایلاشیلماقدا ایدی. قادینلارین، كیشلر قدر سؤزو كئچیردی. بو دورومو گؤسترن بیرچوخ قانیت واردیر.
آنادولودا قادین یؤنتیجی
آنادولو تونج چاغینا عایید
شكیللر آنادولو كول‌تپه كولتورونه عاییددیر. لووور (پاریس) موزه‌سینده بولونان بو پارچالارا /ایكیز ایدوْل/ آدی وئریلمیشدیر. آمّا دیگر اثرلر تك ایكن ندن بونلار ایكیز اولور؟ ندنی ایكیز اولماییپ بو ایكی باشین كرال و كرالیچه‌نی سیمگه‌له‌دیگیدیر. اونلار ائشید یئتكیلره صاحیب اولدوقلاریندان ایكیز اولاراق گؤرونتوله‌نیرلر. بویونلارینداكی بویون‌باغی تك بیر بویون‌باغی اولوب ایكی‌لیكده‌كی تك‌لیگی سیمگه‌له‌ییر. ایكینجی شكیلده آت اوستونده سیاحت ائدن بیر قادین یؤنتیجی گؤرولور.
دیوریگی كوللییه‌‌‌سی، اۇلو جامی باتی قاپیسی یانیندا جۆت باشلی قارتال
شكیلده تك بدنلی ایكی باشلی قارتال گؤرولور. بونون گئنلده روسیا سیمگه‌سی اولدوغو سانیلیر. اویساكی آنادولو سلجوقلو اثری اولوب كؤكه‌نی ان اسكی سیمگه‌لره و ایمگه‌لره اوزانیر. قارتالین باشلارینا دیقّت‌له باخارسانیز نورمال قارتال باشلاری اولمادیقلارینی گؤرورسونوز. باشین اوزرینده‌كی یوكسلن تۆك معنوی یئتیگی و اؤزل گوجو سیمگه‌لر. دولاییسییلا، بو قارتال مادّی و معنوی گوجو اؤِزونده توپلامیش اولان یؤنتیجی كرال و ائشینی سیمگه‌لر.
كرال كرالیچه سیمگه‌لری
شكیلده سولدا بیر هیتیت قابارتماسی چیزیمی و ساغدا چینده كی تانگ دؤنمینه عایید بیر سوس هئیكل گؤرولور. هیتیت‌لرده ده كرال و كرالیچه ائشید حاق و یئتكیلره صاحیب ایدی. بو باخیمدان بیرچوخ قابارتمادا ایكیسی بیرلیكده گؤستریلمیشدیر. ساغدا تانگ دؤنمی هئیكل ده عئینی شكیلده كرال و كرالیچه‌نی سیمگه‌لر. چینده اژدرها ویا /تۆكلو ایلان/ دایم ایمپاراتور سیمگه‌سی اولموشدور. ایكی باشلی اژدرها دا ایكیلی گوجون سیمگه‌سیدیر. مایا كولتورونده كۇكۇلكان دا تۆكلو ایلاندیر. تانگ دؤنمی هله قوزئی آسیا ائتكیسی‌نین اؤنمینی دوام ائتدیردیگی بیر دؤنمدیر. ایكیلی یؤنتیم ده اؤن-توركلرین اصیل یؤنتیم شكلیدیر. كرال دونیوی ایشلرله، ساواشلارلا و اوْولا ایلگیله‌نیر، كرالیچه ایسه معنوی بویوتلا شامانلیقلا و شیفاچیلیق‌لا اوغراشیردی. شامان گله‌‌نگینده قادینلارین اؤنده اولمالاری شامان پالتارلارینی دا ائتكیله‌میشدیر. بونو داها اؤنجه گؤردوك. بو گله‌نگین تونج چاغیندا (م.اؤ. 3000) ایللرینده یایغین اولدوغونو آمّا كؤكه‌نین چوخ داها گئریلره گئتدیگینی بیلیریك. قادینلارین یؤنتیمی م .اؤ. 1000 ایللرینده سونا ائرمیشدیر. او تاریخلرده اؤن-توركلرین آنادولوداكی حاكیمییتی ده سونا ائرمیشدیر. ایتالیا یاریم آداسینداكی اترۆسكلر داها بیر نئچه یوز ایل، یاقلاشیق م .اؤ. 200 ایللرینه قدر وارلیقلارینی و دیللرینی یاشاتمیشلار، روما حاكیمییتی آلتینا گیردیكلرینده هم دینلرینی، هم دیللرینی هم ده عادت و گله‌نكلرینی ترك ائده‌‌رك لاتین اولموشلار. بو قدر راحات و ساواشمادان تسلیم اولمالاری تك بیر ندنه دایانیر. او دا روما كولتورو ده چوخ فرقلی اولماییب، باشلانغیجدا عئنی كولتورون فرقلی بیر قولو دوروموندا ایدی. گوجله‌نیب بؤیودوكجه اؤزونه اؤزگو بیر دیل گلیشدیردی. لاتینجه اینجه‌لندیگینده توركجه ایله گراماتیك یاپی باخیمیندان بیرچوخ بنزرلیكلر گؤستریر. سؤزجوك دوزئیینده ده توركجه آنلام و سس اولاراق بیرچوخ بنزرلیك بولونور.
اتروسك كرالی و كرالیچه سی
اتروسكلر راحاتلارینا و راحاتلیقلارینا دوشكون بیر خالق ایدی. یؤنتیجی اولاراق كرال و كرالیچه‌لری ده ائشید یئتكیلره صاحیب ایدی. شكیلده ایلگینج بیر اتروسك جوتو گؤرولور. بونلارین ایكیسی ده اوزانمیش دورومدا و كرال قاریسی‌نین چیگنینه قولونو آتمیش. قادینین ساچ هؤرگوسونه باخین. تیپیك آسیا و توركمن گله‌نگینه گؤره هؤرگولو. كیشی‌نین ساققالی و اینجه بیغی وار. ساچلاری ایسه اوزون و داها دا ایلگینج اولانی، باشلیغیندا ایكی دنه بوینوز وار. ایندییه قدر دفعه‌لرله اوزه‌رینده دوردوغوم بو بوینوز اؤزللیگی دوغرودان اؤن-تورك گله‌نگیدیر. بو قونودا آرتیق هئچ كیمسه‌نین ان كیچیك بیر شوبهه‌سی اولماماسی گره‌‌كیر. بو دورومدا اتروسكلرین اؤن-تورك اولدوقلاری شوپهه گؤتورمز بیر شكیلده قانیتلانمیشدیر سانیرام. قالیر، یازی و دیللری‌نین ده توركجه‌نین بیر میقدار دؤنوشموش بیر لهجه‌سی اولدوغونو قانیتلاماغا. اتروسكجه قونوسو هنوز قاپانمیش دئییلدیر. باخین ژوهاننس فریدریش/،Johannes Friederirich ایتكین یازیلار و دیللر آدلی كیتابین دا نه دئییر: (آركولوژی و صنعت یایینلاری، صحیفه 184) ایتالیا اسكی چاغلارداكی گلیشمیشلیگینی، دیللری‌نین اینجه‌لنمه‌سی هر دؤنمده اتروسكلره بورجلودور. آما الده ائدیلن سونوجلار، بو گیریشیمین تام بیر چیخیش نؤقطه‌سینه اولاشماسی اوچون خرجلنمیش چابالارا تام قارشیلیق گلمه‌مكده دیر. اتروسكجه‌نین یوروملانماسییلا ایلگیلی اولاراق یایینلانمیش ساییسیز مقاله و كیتابا راغمن، بوگون هله بو دیلین یوروملانماسی‌نین كسین بیر سونوجا اولاشمیش ویا اولاشمامیش اولدوغونو سؤیله‌مك چتیندیر.
قایناق:
