+0 بگندیم
Vatan KIRIM
| Latin | Kiril | Latin | Kiril | |||||||||
| 1 | A | a | a | A | a | 17 | M | m | me | М | м | |
| 2 | B | b | be | Б | б | 18 | N | n | ne | Н | н | |
| 3 | C | c | ce | ДЖ | дж | 19 | Ñ | ñ | ng | НЪ | нъ | |
| 4 | Ç | ç | çe | Ч | ч | 20 | O | o | o | О | о | |
| 5 | D | d | de | Д | д | 21 | Ö | ö | ö | |||
| 6 | E | e | e | Э | э | 22 | P | p | pe | П | п | |
| 7 | F | f | f | Ф | ф | 23 | R | r | re | Р | р | |
| 8 | G | g | ge | Г | г | 24 | S | s | se | С | с | |
| 9 | Ğ | ğ | ga | ГЬ | гь | 25 | Ş | ş | şe | Ш | ш | |
| 10 | H | h | he | Х | х | 26 | T | t | te | Т | т | |
| 11 | I | ı | ı | Ы | ы | 27 | U | u | u | У | у | |
| 12 | İ | i | i | И | и | 28 | Ü | ü | ü | |||
| 13 | J | j | je | Ж | ж | 29 | V | v | ve | В | в | |
| 14 | K | k | ke | К | к | 30 | Y | y | ye | Й | й | |
| 15 | Q | q | ka | КЪ | къ | 31 | Z | z | ze | З | з | |
| 16 | L | l | le | Л | л | |||||||
+0 بگندیم
الفبای لاتین ترکمنی
شهروز آق آتابای
زبان ترکمنی با داشتن هفت میلیون گویشور در کشورهای ترکمنستان، ایران و افغانستان یکی از زبانهای عمده قومی در این منطقه به شمار می‌رود. ترکمنی از جمله زبانهایی است که ادبیات آنها در طول تاریخ، کمتر بر کتابت و آثار نوشتاری مبتنی بوده است. همچنین جامعه ترکمنی زبان در کشورهای مختلفی پراکنده‌اند. به همین علت، امروزه شاهد کتابت زبان ترکمنی با خطوط مختلف عربی، روسی و لاتین می‌باشیم.
همانگونه که می‌دانیم، ترکمنهای ایران و افغانستان (و حتّی عراق) از الفبای عربی استفاده می‌کنند. با این حال در میان اکثریت جامعه ترکمن زبان جهان الفبای لاتین ترکمنی متداول است. در کشور دوست و همسایه ترکمنستان نیز زبان ترکمنی با الفبای لاتین رسمیت دارد. با توجه به روابط حسنه و روز افزون جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان، گسترش ترجمه مابین زبانهای فارسی و ترکمنی و نیز شمار معتنابه علاقمندان یادگیری الفبای مذکور، بصورتی مختصر و مفید به معرفی این الفبا می‌پردازیم.
+0 بگندیم
" سیزین اؤلکه ده ائششک یوخدورمو؟ "
یازان : عزیز نسین
دیشی آغریییر کیمی، بیر الی اوزونده باشینی ساغا-سولا یئلله ده-یئلله ده ایچری گیردی. بیر یاندان الینی یاناغینا وورور، بیر یاندان دا:
- توفف، روسوایی-جاهان اولدوق...- دئیه دئیینیردی.
او، اصلینده چوخ نجیب بیر آدامدیر. قاپیدان گیرر-گیرمز، سالام وئرمه دن بئله دئیینمه سینه چوخ تعجوب ائتدیم.
- خوش گلدینیز، - دئدیم - بویورون، ریجا ائدیرم اوتورون.
- رذیل اولدوق، رذیل…
- نئجه سینیز؟
- نئجه اولا بیلرم؟ بی آبیر اولدوق… بی آبیر… یقین باشینا بیر فلاکت گلمیشدی. بلکه ده عاییله سینه بیر بدبختلیک اوز وئرمیشدی...
- یئرین دیبینه گیردیک، محو اولدوق...
- آخی نه اوچون؟ نه اولموشدور؟
- داها نه اولاجاق. بیر قوتور ائششگی کیشییه ایکی مین بئش یوز لیره یه ساتدیلار...
+0 بگندیم
شاعیر
کارئل چاپئک
عادی بیر حادیثه : سحر ساعات دؤردده ژیتنی کوچه سینده سرخوش بیر قادینی آوتوموبیل وورموش، سونرا دا یوکسک سورعتله آرادان چیخمیشدیر. گنج پولیس مأمورو مئیزلیکین قارشیسیندا بو آوتوموبیلی تاپماق دوروردو. معلوم اولدوغو کیمی گنج پولیس مأمورلاری ایشلرینه چوخ جیدی یاناشیرلار.
- هیمم… دئمه لی، سیز اؤزونوزدن اوچ یوز مئتر مسافه ده سورعتله اوزاقلاشان آوتوموبیلی و یئره سریلمیش آدامی گؤردونوز. هر شئیدن اول سیز نه ائتدینیز؟ - دئیه مئیزلیک 141 نؤمره لی پولیس نفریندن سوروشدو.
- هر شئیدن اول ضررچکمیشین یانینا قاچدیم کی، اونا ایلک طیببی یاردیم گؤستریم، - پولیس سؤزه باشلادی.
- اولجه ماشینین نؤمره سینه دیقت یئتیرمک لازیم ایدی، - مئیزلیک دئییندی، - سونرا دا بو آروادینان مشغول اولماق. اصلینده ائله من ده بو جور حرکت ائدردیم،- دئیه علاوه ائتدی و الینده کی کارانداشلا باشینی قاشیدی. - دئمک، ماشینین نؤمره سینه دیقت یئتیرمه دینیز. بس، باشقا علامتلر؟
+0 بگندیم
صابیر بیزه نه لری دئییردی؟!
عاکیف علی ؛ یازیچی-پوبلیسیست، فلسفه دوکتورو
سون دؤورلرین ایجتیماعی-سیاسی اولایلاری، موختلیف قروپ و قوووه لرین ضیدیتلی فعالیتی، بعضاً آز قالا قارشی دورما حددینه جن گرگینلشن مقاملار حاقیندا دوشوندوکده بیر سیرا اوبیئکتیو و سوبیئکتیو فاکتورلارلا یاناشی تاریخی آنالوقلار دا یادا دوشور. یادا دوشور کی، هله اؤتن عصرین اوللرینده ده عئینی موتیولی حادیثه لر جریان ائتمیش، میللی اؤزونودرک پروسئسلری نین آغیر ایره لی له یشی باره ده او دؤورکو کلاسسیکلر ده یازیلار یازمیش، خالقی قارشی دورمادان چکیندیرمه یه چالیشمیش، میللی باریشیغا سسله میشلر. اوزون زامان ایچینده اؤز " آکتواللیغینی " ساخلامیش بئله تبددولاتلار و چکیشمه لر باره سینده کسکین یازیلار یازان ادیبلردن بیری ده داهی میرزه علی اکبر صابیر اولموشدور. بو یازیلار آراسیندا اونون تاریخی-پوبلیسیستیک سبکیده قلمه آلدیغی «فخرییه» ائپوپئیاسی خوصوصی دیقته لاییقدیر.
+0 بگندیم
موللانصرالدین مکتبی
عیسی حبیب بیلی
آذربایجان ادبی-ایجتیماعی فیکری نین چوخ عصرلیک تاریخینده مطبوعات اساسیندا ایکی مؤحتشم مکتب یارانمیشدیر: " موللانصرالدین" و " فیوضات " ادبی مکتبلری. اولا، " موللانصرالدین" و " فیوضات " ژورناللاری هره سی اؤز ایستیقامتینده آذربایجان میللی-دئموکراتیک مطبوعاتین زیروه لری ایدی. اؤتن بیر عصردن آرتیق دؤور عرضینده هله لیک ساتیریک-دئموکراتیک مطبوعاتین اینکیشافی ساحه سینده " موللانصرالدین" دن، رومانتیک ایستیقامتده ایسه " فیوضات " دان اوجا زیروه فتح ائدیلمه میشدیر. " موللانصرالدین" و " فیوضات " آذربایجان ادبی-ایجتیماعی فیکری نین قوشا قانادلاری، مؤحتشم یاناشی زیروه لریدیر.
+0 بگندیم
سید اشرف الدین قزوینی (1943-1872)
سید اشرف الدین حسینی قزوینده 1872 ایلینده (1287 هجری قمری) دونیایا گلمیشدیر. اوشاق ایکن آتاسی سید احمد حسینی قزوینی اولوب، سید اشرف یئتیم قالمیشدیر. جوانلیق چاغیندا عراق یولون توتولوب کربلایا گئتمیشدیر اما اوردا قالا بیلمه ییب وطن دؤنموشدور. تحصیل آلماق آماج ایلا تبریز گئدیب، مقدماتی تحصیلی اوردا گئچیرمیشدیر. تحصیلی بیتیردیکدن سونرا 1908 ایلینده رشت گلیب نسیم شمال و سور اسرافیل آدیندا قزئتلری چیخارماقا باشلامیشدیر. بونا گؤره اونا سید اشرف الدین گیلانی و نسیم شمالدا دئییلر.
سید اشرف الدین گونئی آذربایجانین مشروطیت انقلابی دؤنمی شعرینین اؤنم‌لی تمسیلچیلریندن‌دیر. او قزئتلرده یازدیقی شعرلرده گونون اؤنم‌لی مسئله لرینی، طنز، هجو و فکاهی بیچیمده باشارییلا یازمیشدیر. اثرلرینده ایران تورک خالقی‌نین اوزون ایل‌لار وئردیگی آزادلیقا موجادیله سینی و بو موجادیله نین قهرمان‌لاری‌نین قان‌لاری باهاسینا الده گتیرتیگی نسبی آزادلیق و اعلان ائدیلن آنایاسایی آلقیشلامیشدیر. او یاندان یئنی قورولان مجلیسی بؤیوک اومودلار بسله دیگینی گؤرستمیشدیر.
سید اشرف الدین قزوینی، او دؤنمین سیاسی و اجتماعی طنزی نین، تنقیدی رئالیزمی‌نین گؤزل اؤرنکلرینیدن اولموشدور. شعرلرینده اؤزللیکله مشروطیت حرکتی و ایران تورکلرینین میللی موجادیله لرینی قاباردیب اؤزه چیخارتمیشدیر. آیریجا قزوینی، «شاهنامه» و «فقیر فقرا» و «یوخسول‌لارین و دؤولتلی لرین مقایسه سی» کیمی شعرلرینده اؤلکه ده حؤکوم سورن آچلیق و دیلنچی‌لیگی تصویر ائتمیشدیر. خالقین پیس دوروما دؤشمه سینده شاهی گناهلی اولدوقونو ایره لی سورموشدور.
سید اشرف الدین آذربایجانین، فارس و روس ایش بیرلیگی ایله ییخیلیب، ایکی یه بؤلونمه سین بؤیوک بیر تاثر ایله «ای وای وطن وای» و بیر چوخ آیری شعرلرینده دیله گتیرمیشدیر. قزوینی نین شعرلری 1928 ایلینده «نسیم شمال» آدی آلتیندا بالاجا بیر مجموعه شکلینده بمبی ده و داها سونرادا “کیتاب بار بهشت” عنوان ایله نئچه دفعه تهراندا نشر ائدیلمیشدیر. سید اشرف الدین قزوینی 1943 ایلینده تهراندا وفات ائتمیشدیر. آشاغی دا سید اشرف الدین نین شعرلریندن بیر نئچه اؤرنک اوخویا بیلرسیز.
