قوردلار و مانقوردلار
دونیا تاریخینه وادبیاتینا یؤن وئرن چوخ زنگین سؤزلو و یازیلی مدنیت عونصورلرینه صاحب اولان تورکلر، کؤچلر، دؤیوشلر و تیجاری علاقهلر نتیجهسینده بیر چوخ قومله ائتکیلشیم ایچینده اولموشلار. بو ائتکیلشیم نتیجهسینده هله یازینین اولمادیغی دؤورلرده زنگین بیر سؤزلو مدنیت خالقین دیلینده بویدان بویا، نسیلدن نسیله کؤچورولهرک گونوموزه قدر گلمیشدیر. سؤزلو مدنیت اورونلریندن افسانهلر و داستانلار آیری بیر اؤنمه مالیکدیر. داستانلاردا یئر آلان آغاج، ایشیق، قورد وس. کیمی موتیولر داستانلارین کیلید نؤقطهلرینی اولوشدورورلار. بو موتیولردن قورد موتیوی، تورکلرین یارادیلیشی و سویلارینین داوامینی ساغلاماسییلا ایلگیلی آنلادیلان افسانهلرین وارلیغی سببیندن آیری بیر اؤنمه مالیکدیر.
چین قایناقلارینا گؤره قورددان تورهییش افسانهلریندن ایلکی حاقیندا بو حکایه روایت ائدیلیر:
ووُ-سوُنلارین باتی سینیریندا کیچیک بیر دؤولت وارمیش. هون حؤکمداری ووُ-سوُن کرالینا هوجوم ائتمیش و کوُنموْ-نون آتاسی اولان بو کرالی اؤلدورموش. کوُنموْ دا او سیرالار چوخ کیچیکمیش. هون حؤکمداری اونا قییا بیلمهمیش، اونو ساغ بوراخمیش. اوشاغین اطرافیندا بیر دیشی قورد گزمگه باشلامیش. قورد اوشاغی امیزدیردیکدن سونرا اورادان اوزاقلاشمیش. بوتون اولان بیتنی گؤرن هون حؤکمداری اوشاغین قوتسال بیر بالا اولدوغونو آنلامیش و اوشاغی بؤیودوب ووُ-سوُن کرالی ائتمیش. اورتا آسیاداکی ایلک قورد افسانهسی بو شکیلده اورتایا چیخمیشدیر.
آردینی اوخو/ Ardını oxu