+0 بگندیم
اؤکسوز
علی بیگ حسین‌زاده
آلتون ساچین آتاسی داش‌دمیر موحاریبه باشلانارکن آرخاداشی حامد بیگین یانینا گئدر، کندیسینی کؤنوللو اولاراق یازدیریر، موحاریبه مئیدانینا تله‌سیر. ایکی آی قهرمانجاسینا بؤیوک دعاوالاردا بولوندوقدان سونرا، نهایت دهشتلی بیر ووروشمادا کؤکسوندن یارالانیر. آرخادا بولونان خسته‌خانایا گتیریلیر. تام اوچ گون دویغوسوز دوشدوکدن سونرا اویغودان اویانیب، اؤله‌جگینی حیس ائدر-ائده‌مز گؤزوندن یاش آخار بیر حال ایله اوزونو سمایا توتار:
- ائی بؤیوک یارادان! بو آغلامام یارامین آغریسی، اؤلمک قورخوسوندان دئییل. زیرا آغلاماق ارلرین شانینا یاراشار شئی‌لردن اولمادیغی معلوم دور. بوراسینی ائییجه دوشونور، گؤزلجه‌سینه بیلیرم کی، دامارلاریندا جیلخا تورک قانی اولانلار وطن، میلت، حورّیت اوغروندا شهید اولورلارسا، جیسماً فقط غاییب اولورلار، روحاً دایما یاشایاجاقلارینا اومیدیم پورکامال‌دیر. تؤکدوگوم بو حسرت یاشی ایله وطنه ایسته دیگیم کیبی یاردیم ائتمه‌دیگیمدن‌دیر. بونو گؤزل آنلاییرام کی، وطنینی سئومه‌ین میلّتینی سئومز، میلّتینی سئومه‌ین حورّیتینی ده لاییقینجه آنلاماز.
بیر آز سوکوتدان سونرا گؤزونون یاشینی سیله‌رک دئدی:
- بو نه، یا؟ بیر کره سؤییله‌ییم کی، آغلاماق ارلرین شانینا یاراشار شئی‌لردن دئییلدیر.
یادیندامی دوغدوغون زامان‌لار؟
سن آغلار ایدین، گولردی عالم!
بیر ائیله‌جه عؤمور سور کی، اولسون،
مؤوتون سنه خنده، خالقا ماتم!
ایشبو حقیقت‌لری آنلادیقدا آغلاماق اولورمو؟ آغلاماقدان ووجودداکی غئیرتین غاییب اولدوغونو بیلمییورموسان؟ شیمدی وطن دویغوسو ایله میلت بایراغینی یوکسلتمک اوچون حورّیت اوغروندا اؤلورکن آغلاماق دئییل، گولمه‌لی‌یم. بیر دقیقه دن سونرا یئنه دویغوسوز اولاراق اویویور. خسته‌خاناداکی شفقت باجی‌لاریندان لئیلا خانیم داش‌دمیرین بو حالیتینی گؤردوکده یانینا گئدر، الینی باشی‌نین آلتینا قویور، دیگر ایله آغزینا قاچ دامجی سو داملاتییور. نئچه دقیقه دن سونرا داش‌دمیر گؤزونو آچدیقدا لئیلا خانیمی یانیندا گؤرونجه ایشاره ایله اونا عرضی-تشکّور و نوازیش ائتدیگینی آنلاتییور. بیر آز سونرا یاواشجا سسله:
- خانیم افندی! سون نفسیم دیر، بنه بیر قلم ایله بیر ده کاغیذ وئرمه‌نیزی ریجا ائدییورام، - دئدیکده لئیلا خانیم بیر کاغیذ ایله بیر ده قلم گتیریب داش‌دمیره وئرییور. تشکّوردن سونرا داش‌دمیر قیزی آلتون‌ساچا ایشبو سؤزلری یازییور:
" سئویملی قیزیم! سندن آیریلالی تام ایکی آیدیر. ایکی گون بوندان قاباق دوشمنله ائتدیگیمیز دعاوادا آغیر بیر صورتده یارالاندیم. بیر داها دیریله‌جگیمه اومید یوخدور. سون نفسیم دیر کی، سنه ایشبو بیتیگی یازییورام. اؤلوم خبریمی ائشیتدیکده آغلاما! آغلاماقلا روحومو راحات دئییل، اینجیده‌جگینی بیل، آنلا! من یوکسک بیر ایدئال اوغروندا ترکی-حیات ائدییوروم. تأمینی-حیات و ایستیقبالین اوچون هئچ بیر غمیم یوخدور. زیرا تورک میلتی-نجیبه‌سی نین یوکسک هیمّتلی اولماسینا اومیدیم برکامال اولدوغو اوچون سنین موقدّراتینی یالنیز میلته بوراخدیم. قیزیم، تورکه یاراشار اخلاق یییه‌سی اول، حیانی ساخلا، جانین چیخینجا ناموسونا رعایت ائت. بودور، سون وصیتیم! آنانا مندن سالام سؤیله، عوضیمدن اونو اؤپمگی آیریجا بیلدیرییورام. سون بوسه‌م‌دیر دئیه، آل یاناق‌لاری نین یئرینه ایشبو مکتوبو اؤپر، الویداع دییوروم " .
داش‌دمیر بیتیگی شفقت باجیسی لئیلا خانیما وئره رک: بو بیتیگی قیزیم آلتون‌ساچا گؤندرمگینیزی ریجا ائدر ایدیم... سیزه ده الویداع دییوروم، - دئیه سؤزونو بیتیرینجه تسلیمی-روح ائدیر. لئیلا خانیم وقیعه-دیلخراشه آغلادیقدان سونرا بیتیگی آلتون ساچا گؤندریر.
قیش فصلی... آخشام چاغی ایدی. سویوغون شیدّتیندن کوچه لرده بیر نفر بئله ذی‌حیات گؤرونمه ییردی. آلتون ساچ اورگی غملی، گؤزو یاشلی اولاراق کندی اوداسیندا گاه اَیلشیر، گاه دولاشییوردو.
- آمان، یا رببی! ایکی آیدیر اؤکسوزلر کیبی یاشاییرام، موحاریبه ده بولونان باباجیغیمدان هاچان بیر خبر گله‌جک؟ - دئیه سؤزونو بیتیررکن قاپی شیدّتلی دؤیولمگه باشلار. آلتون ساچ قاپی‌یا دوغرو گئدر، نهایت، قاصیددن بیتیگی آلیر-آلماز سئوینج بیر حال ایله آناسی نین یانینا عجله ائدر:
- آننه‌جیگیم! موشتولوغومو وئر، باباچیغیمدان خبر وار. ایشته گؤندردیگی بیتیگ! " آلتون‌ساچین آناسی " موشتولوغومو وئر، باباجیغیمدان خبر وار " سؤزونو ائشیدن کیبی خسته‌لنمیش ووجودونا یئنی بیر روح داخیل اولور کی، یاتاغیندان دورور:
- هایدی، اوخو، گؤره لیم، باباجیغین نه یازمیشدیر، - دئدیکده آلتون ساچ بیتیگی آچاراق اوخویارکن بیتیگ الیندن دوشور، کندیسی ده باییلیر. آناسی بو حالی گؤردوکده یاوروسونون اؤکسوز قالدیغینی آنلاییب، او دا آغلاماغا باشلار. نهایت، آغلاماقدان طاقتی گئده رک باییلیر. یاریم ساعاتدان سونرا آلتون‌ساچ گؤزلرینی آچیب اطرافا باخدیقدا آناسی‌نین دا باییلدیغینی گؤردوکجه آیاغا دوروب بیر آز سوکوتدان سونرا آتاسی نین یازدیغینی بیر ده اوخویور: " بنیم اوچون آغلاما، آغلاماقلا روحومو راحات دئییل، اینجیده‌جگینی بیل، آنلا! " جومله‌سیله، " تأمینی-حیاتین اوچون پارا توپلاماغا مووفق اولمادیمسا، غمیم یوخدور. زیرا تورک میلتی-نجیبه‌سی نین یوکسک هیمتلی اولماسینا اومیدیم برکامال اولدوغو اوچون سنین موقدراتینی یالنیز میلته بوراخدیم " جومله‌سینی اوخویورکن زاواللی آناسی نین یانینا گئدر، آتاسی اونلارین موقدراتینی میلتین هیمتینه بوراخدیغینی بیر حقیقت شکلینده آناسینا گؤسترمکله هم کندیسینی، هم ده آناسینی موتسلّی ائدر.
قهرمان داش‌دمیرلرین اؤکسوز آلتون‌ساچلارینی باخالیم تورک میلتی-نجیبه‌سی ناسیل حیمایه ائدییور و ائده جک؟!
" بصیرت " قزئتی، 22 ژوئیه 1917
کؤچورن: عباس ائلچین
