+0 بگندیم
نادره (1792-1842)
اۉزبېک کلاسیک شعریتی
محبوبه قادراووا
کؤچورن: عباس ائلچین
نادره (تخلصی؛ اسمی ماهلرآییم) (1792، اندیجان — 1842، قۉقان) — شاعره، معرفت‌پرور و دولت اربابی. «کامله» و «مکنونه» تخلصلری بیلن هم شعرلر یازگن. آته‌سی اندیجان حاکمی رحمان قولی بیی — مینگ قبیله‌سیدن، فرغانه حکمداری عالمخان‌نینگ تاغه‌سی. عالمخان اوکه‌سی عمرخانگه مرغیلان حاکملیگینی بېره‌دی و اونی 1807 ییلده نادره‌گه اویلنتیره‌دی. نادره شو خاندانده شعر یازیشنی مشق قیله‌دی، شاعره او‌یسی بیلن تنیشه‌دی، اونی معلمه صفتیده سرایگه تکلیف اېته‌دی. نادرهنینگ تورموش یۉلداشی امیر عمرخان هم امیری تخلصیده ایجاد قیلگن.
1822 ییلده عمرخان وفات اېتیب، اونینگ اۉغلی، 14 یاشلی محمدعلیخان تختگه کۉتریلدی. لېکن دولتنی، اساساً، نادرهنینگ اۉزی اداره قیلدی. او مدنیت و صنعتنی رواجلنتیریشگه اینتیلدی. نادرهنینگ زمانداشی قاضی عبدونبی خاتیف‌نینگ تماملنمه‌ی قالگن واقعه‌بند داستانیده نادرهنینگ حیاتی و اجتماعی فعالیتی ایشانرلی دلیللر بیلن کۉرسَتیب بېریلگن: «اثر یازیشدن مقصدیم نادرهنینگ عاقله، فهملی، علم و سۉزنینگ قدریگه یېته‌دیگن دانشمند عیال اېکنلیگینی کۉرسَتیشدیر...
عمرخان وفاتیدن سۉنگ بو عفت صدفی‌نینگ اینجوسی کونلرنی حسرت-و فراق بیلن شو طریقه اۉتیشینی ناشکرلیک دېب بیلدی. او گُلستاندېک چهارچمن باغیگه باریب، فرغانه، تاشکېنت، خۉجند، اندیجان و باشقه شهرلردن فاضللر، عالملر، خطاطلر، نقاشلرنی اۉز خدمتیگه چقیرتیریب کېلدی». نادره بیر نېچه کتابلرنی کۉچیرتیردی و شاعرلرنی ینگی-ینگی اثرلر یازیشگه تشویق قیلدی. شاعره دېوانلرنینگ چیرایلی یازیلیشی، مقوا‌سی‌نینگ بېزه‌تیلیشینی اۉزی شخصاً کۉزدن کېچیریب تورگن. او یخشی ایشله‌گن کاتبلرگه طلا قلم، کوموش قلمدان بېریب، اولرنی «زرین قلم»لیک منصبیگه کۉترگن.
نادره بازار و رسته‌لر، مسجد و مدرسه‌لر، کاروانسرایلر قوریلیشیگه اعتبار بېرگن. گۉرستانی کلانده‌گی مدرسه‌‌یی چلپک، تقه‌گرلیک رسته‌سیده‌گی ماهلرآییم مدرسه‌سینی بنا اېتتیرگن. بوخارا امیری نصرالله 1842 ییلده قۉقانگه باستیریب کیریب، محمدعلیخانی، اوکه‌سی سلطان محمودخاننی، 14 یشر اۉغلی محمد امینخاننی و نادره‌نی فاجعه‌لی روشده اۉلدیره‌دی.
نادرهنینگ ادبی میراثی اۉز غایه‌وی-بدیعی اهمیتی نقطه‌ی نظریدن ممتاز شعریت‌نینگ گۉزل نمونه‌لریدندیر. اونینگ توله بۉلمه‌گن اۉزبېکچه دېوانی اۉزبېکستان فنلر اکادمیسی شرقشناسلیک انستیتوتی فوندیده سقله‌نه‌دی (اینو.؟ 4132). دېوانگه نادرهنینگ 109 (یاکه 1704 مصرع) غزلی کیریتیلگن. نادرهنینگ اۉزی یازگن دېباچه‌ده ترجمه‌ی حالیگه عاید بعضی مهم معلوماتلر بېریلگن. 19-عصرده کۉچیریلگن، حاضر اۉزبېکستان فنلر اکادمیسی تاریخ موزیمی آرشیفیده سَقلنه‌یاتگن دېوانده نادرهنینگ «کامله» تخلصی بیلن یازگن 19 (328 مصرع) غزلی بارلیگی انیکلنگن. 1962 ییلده نمنگنده شاعره‌‌نینگ مکمل دېوانی تاپیلدی. اۉزبېکستان فنلر اکادمیسی علیشېر نوایی نامیده‌گی دولت ادبیات موزیمیده سقلنه‌یاتگن (اینو. ؟ 313) بو دېوان شاعره‌‌نینگ میراثینی تۉلیق قمره‌ب آلگن، دېییش ممکن. بونده شاعره یازگن دېباچه مکمل بېریلگن. دېوانده شاعره‌‌نینگ «نادره» تخلصی بیلن یازگن 180 شعری جمع‌لنگن (شولردن 136 ته‌سی اۉزبېک تیلیده، 44 ته‌سی تاجیک تیلیده). جمله‌دن، 11 مخمّس، 2 مسدّس، 1 مثمن، 1 ترجیع‌بند، 1 ترکیب‌بند و 1 فراقنامه هم بار. اۉزبېکستان فنلر اکادمیسی شرقشناسلیک انستیتوتی فوندیده نادرهنینگ «مکنونه» تخلصی بیلن یازیلگن، 333 غزلدن عبارت بیر دېوانی موجود (اینو. ؟ 7766). بوگونگی کونده بیز نادرهنینگ اۉزبېک و فارس-تاجیک تیللریده یره‌تگن 10 مینگ مصرعگه یقین لیریک میراثیگه اېگه‌میز.
نادره شعریتی‌نینگ اساسینی لیریکه تشکیل اېته‌دی. نادره محبت، صداقت و وفا کویچیسیدیر. او گۉزللیک و صداقتنی، شرق خاتین-قیزلری نینگ درد-الملری، آه-و فغانلرینی کویله‌دی. شاعره اۉزینی عشق آینه‌سی دېب اتر اېکن، بو آینه‌ده انسان‌نینگ حیاتگه امید بیلن قره‌شی، اېزگو ایستکلری و آرزوسی عکس اېتگن. او محبت الله تامانیدن انسانلر قلبیگه سالینگن منگو یاغدو اېکنلیگینی کویله‌دی:
محبتسیز کیشی آدم اېمسدور،
گر آدمسن، محبت اختیار اېت!
نادرهنینگ محبت توشونچه‌سی چوقور اجتماعی مضمون کسب اېته‌دی. محبت شخصی تویغولر دایره‌سیدن یوقاری کۉتریلیب، آدمیلیکنی چوقور ادراک قیلیش واسطه‌سیگه ایلنتیریله‌دی. نادره انسان‌نینگ اېنگ یوکسک فضیلتی وفادارلیکده دېب بیله‌دی. شاعره نینگ فارس-تاجیک تیلیده‌گی مېباش ردیفلی غز‌لیده وفا موضوعی کېنگ دایره‌ده قلمگه آلینه‌دی.
شاعره هِمت، صبر، قناعت، ناموس، حیا کبی خصلتلرنی معرفت، یعنی خدا وصلیگه اېریشیشنی یقینلشتیرووچی منزللر صفتیده قید اېته‌دی، آدم انه شو شرَفلی خصلتلرنی اۉز روحیگه مکمل سینگدیریب آلیشی و اونی ثابت‌قدملیک بیلن کۉنگیل گنجینه‌سیده اسره‌ماغاینی آبرازلی قیلیب تصویرله‌یدی. آدمزاد شو صفتلردن محروم بۉلر اېکن، او ریا یۉلیگه کیریب کېته‌دی.
نادره اۉز ایجادیده دنیاوی‌لیک بیلن بیر قتارده تصوف‌نینگ نقشبندیه یۉنه‌لیشیگه اساسلنگن بیر بوتونلیک آرقه‌لی انسان‌نینگ جمعیت و طبیعتگه مناسبتینی هم، الهی محبت یۉلیده‌گی روحی دنیاسینی هم جوده گۉزل و جانلی مصرعلرده افاده‌لب بېره‌دی. نادره شعرلریده اسلام روحی، تصوف تعلیمی و حیات فلسفه‌سینی چوقور ادراک اېتگن حالده حیاتگه همه وقت امیدبخش نگاه بیلن قره‌یدی و اوندن یخشیلیک اوروغینی قیدیره‌دی. نادره سرایده یشه‌سه هم، اۉزینی معنوی جهتدن بختیار حسابله‌ی آلمس اېدی.
شو‌نینگ اوچون هم او غزللریدن بیریده: «مېنی سلطنت مسندیده کۉریب، گمان اېتمنگ عیش-و فراغت بیلن»، دېیدی.
نادره عالملر، شاعرلر، اینیقسه، شاعره‌لرنی اۉز حمایه‌سیگه آلگن. شاعره اۉز دېوانلری‌نینگ «همنشین عالمه عفیفه‌لر، فاضله همصحبت شریفه‌لرنینگ مصلحتلری و تشبثلریگه کۉره جمع‌لنگنی»نی اۉزبېکچه دېوانیگه یازگن سۉزباشیسیده قید اېتیب اۉته‌دی.
نادره ممتاز شعریت‌نینگ موجود همه ژانرلریده قلم تېبره‌تدی. اونینگ اۉزبېکچه و فارسیچه‌تاجیکچه غزللری عروض‌نینگ تورلی وزنلریده 5، 7، 9، 13، حتا 18 بَیتلی حجمده یره‌تیلگن. شاعره غزللری‌نینگ اساسی قِسمی 7—9 بَیتلیدیر. نادره ممتاز ادبیات عنعنه‌لرینی قونت و اخلاص بیلن دوام اېتتیرگن. نوایی، فضولی، بېدیل غزللریگه مخمسلر باغلَگن. نادره اۉز غزللریده کۉپراق «مکررّ» (سۉزنینگ تکرارلنیب کېلیشی) و «قۉش مکررّ» اصوللریدن فایده‌لنگن. اثرلریده تلمیح، مجاز، تشبیه، استعاره، تضاد، تدریج، تشخیص، انطاق کبی بدیعی واسطه‌لر مهارت بیلن قۉللنگن.
نادره فارس-تاجیک تیلیده هم گۉزل، تأثیرچن شعرلر یازگن. اولر هم مضمون و بدیعی مهارت جهتدن اۉزبېک تیلیده‌گی غزللریدېک یوکسک درجه‌ده یازیلگن بۉلیب، شاعره ایجادینی ینه هم کېنگ و تۉله‌راق اۉرگنیشده مهم رۉل اۉینه‌یدی.
نادره ایجادیگه بۉلگن قیزیقیش شاعره قَیاتلیک دوریده‌یاق باشلنگن. مشهور شاعره دلشاد (1800—1905) نادره‌گه مخصوص غزللر بغیشلب، اونی «علم-ادبی و نظم آسمانی نینگ یولدوزی، عشّاقلری غزلخوانی، شکر ساچووچی بلبل» دېب تعریفله‌یدی. نادره غزللریگه جوده کۉپ شاعرلر نظیره‌لر یازگنلر، مخمّس باغله‌گنلر. اۉزبېک ادبیاتیده و صحنه‌ده نادرهنینگ بدیعی آبرازی یره‌تیلدی. ه. رزّاق‌‌ونینگ «نادره»، تراب تۉله‌‌نینگ «نادره‌بېگیم» موسیقه‌لی درامه‌لری صحنه‌لشتیریلدی. کامل یارمَت‌اوو م. مېلکوم‌اوولر‌نینگ سناریوسی اساسیده «نادره‌بېگیم» فلمی یره‌تیلدی. شاعره اثرلری روس و باشقه چېت تیللرگه ترجمه قیلینگن. غزللری اۉزبېک مقاملری و خلق کویلریگه سالینگن. اۉزبېکستان‌نینگ شهر و قیشلاقلریده کۉپلب کۉچه‌لر، کینوتیاتر (سینماتیاتر)، مکتب و کتبخانه‌لر نادره نامی بیلن یوریتیله‌دی.
غزللر
وصل اویین آباد قیلدیم…
وصل اویین آباد قیلدیم، بوزدی هجران عاقبت،
سېلی غمدین بو عمارت بۉلدی ویران عاقبت.
قیلدی چاکی پیراقن داغی دلیمنی آشکار،
قالمه‌دی کۉنگلومده زخمی عشق پنهان عاقبت.
عهد-و پیمانلر قیلیب اېردی، وفا قیلغوم دېبان،
اَیله‌دی ترکی وفا اول عهدی یَلغان عاقبت.
آرزو قیلدیم توترمېن دېب وصالی دامنین،
پاره بۉلدی هجر ایلگیده گریبان عاقبت.
زاهدا، عشق-و محبت اهلینی معذور توت،
یار کۉییده نه بۉلدی شیخ صنعان عاقبت.
بسکی، قان بۉلدی یورا‌گیم گوهری اشک اۉرنیغه،
قطره-قطره کۉزلریمدین تامدی مرجان عاقبت.
آه‌کیم، بۉلدی ینه صبحی نشاطیم شامی غم،
چهره پنهان اېتتی اول خورشیدی تابان عاقبت.
گرچه بار اېردی مسخّر دېولر فرمانیده،
پایمالی خَیلی مۉر اۉلدی سلیمان عاقبت.
نادره، بلبل کیبی تا ناله انشا اَیله‌دیم،
نوبهار اۉتتی، خزان اۉلدی گُلستان عاقبت.
نادره احوالیدین آگاه بۉلینگ
یارنینگ وصلی اېمس آزارسیز،
گُلشن ایچره گُل تاپیلمس خارسیز.
اول پریوش وصلیدین بۉلدیم جُدا،
راحتی دل قالمه‌دی دلدارسیز.
یار اوچون اغیار دردین تارته‌من،
کۉرمه‌دیم بیر یارنی اغیارسیز.
تن بوزولدی، اېندی راحت قالمه‌دی،
سایه پیدا بۉلمه‌دی دېوارسیز.
بېرمه نسبت قددیگه، اې باغبان،
سرودور بو باغ ارا رفتارسیز.
نادره احوالیدین آگاه بۉلینگ،
(اې مصاحیبلرکی، قالمیش یارسیز).
مرحبا
مرحبا، اې پَیکی سلطان، مرحبا،
هُدهُدی ملکی سلیمان، مرحبا.
طلعتینگ فرّخ، مبارک مقد‌مینگ
قیلدی کلبه‌منی گُلستان، مرحبا.
خۉب کېلدینگ، یخشی کېلتیردینگ خبر،
اَیله‌دینگ دردیمگه درمان، مرحبا.
بۉلدی موزون قامتینگدین منفعل،
سروی نازی باغی رضوان، مرحبا.
قیلغه‌سېن اول ماه مِهرین آشکار،
صبح ینگلیغ پاکدامان، مرحبا.
مژده کېلتیردینگ وصالی یاردین،
تاپتی تسکین دردی هجران، مرحبا.
کېل بېری، تا خاکی پایینگنی قیله‌ی
توتیایی چشمی گریان، مرحبا.
روشن اَیلرمن چیراغی آه‌نی،
کۉزلریمدور گوهرافشان، مرحبا.
بو کېچه هجران شبستانیده‌دور
انجومی اشکیم چراغان، مرحبا.
قۉی کفی پایینگنی دیده‌م اوستینه
بیر دَم، اې سروی خرامان، مرحبا.
نادره، هر سۉزکی انشا اَیله‌دیم،
اَیدی اَنگه اهلی دوران: «مرحبا!»
محبتسیز کیشی آدم اېمسدور
نه گُل سَیر اَیله، نه فکری بهار اېت،
جهاندین کېچ، خَیالی وصلی یار اېت.
محبتسیز کیشی آدم اېمسدور،
گر آدمسن، محبت اختیار اېت.
عذار-و قدّ-و رفتارینگنی کۉرسَت،
چمن سرو-و گُلینی شرمسار اېت.
لبی مخمورده‌دورمېن، جامی مَی توت،
کرَم قیل، ساقیا، دفعی خمار اېت.
«أناالحق» ماجراسین اَیله‌دینگ فاش،
کېل، اې منصور، استقبالی دار اېت.
دُر-و اشک-و عقیقی خونی دلنی
کېل-و یارینگ ایاغیغه نثار اېت.
کوییب، اې نادره، عالم اېلیغه
محبت شېوه‌سینی آشکار اېت.
یارسیز نه لذت
جان کۉرمه‌دی رۉزه‌دین حلاوت
افطارده یارسیز نه لذت؟
یار اَیله‌سه یاری بیرله افطار،
یۉق رۉزه‌ده موندین اۉزگه دولت.
اېل برچه وصال بزمیده شاد،
تا صبح چېکیب سرودی عشرت.
هر شام مېنگه نواله‌یی غم
افطار قیلورغه بۉلدی قسمت.
ماهی رمضانکی، فیضی چۉقتور،
مېن خسته‌غه یارسیز نه راحت.
هر شام کۉزیمنی یاشی شمعیم،
خونی جگریم به جایی شربت.
هجران ایله رۉزه جَور اېتالمس،
گر یار اېسه، نادره، سلامت.
دادیم اېشیت
داده کېلدیم، اې سلاطین سروری، دادیم اېشیت،
سېن شاه-و، مېن بې‌نوا، لطف اَیله، فریادیم اېشیت.
دودی آهیم شعله‌سی حسنینگ د‌بیرستانیده
مصرعی برجسته‌دور، اې سروی آزادیم، اېشیت.
سروی‌نازیم، سېندین ایرو نَخلی آهیم بۉلدی خَم،
قامتینگ هجریده سیندی شاخی شمشادیم، اېشیت.
هر نېچه‌کیم، صبر ترمیمینی بنیاد اَیله‌دیم،
اشک سېلابیده ویران اۉلدی آبادیم، اېشیت.
برچه یار-و آشنادین اَیله‌دینگ بېگانه‌لیغ،
نېچه کونلر بۉلدی هرگز قیلمه‌دینگ یادیم، اېشیت.
کېلکی، بیر ساعت سېنی کۉرماق اوچون مشتاقمېن،
تېلبه بۉلدیم سېندین ایرو، اې پریزادیم، اېشیت.
نادره بادی صبادین سېنگه ارسال اېتگه‌لی
قیلدی انشا بو غزلنی طبعی ناشادیم، اېشیت.
دهرنی امتحان اېتیب کېت
کېل، دهرنی امتحان اېتیب کېت،
سَیری چمنی جهان اېتیب کېت.
بېد‌ردلرینگ جفالریدین
فریاد اېتیب، فغان اېتیب کېت.
دنیا چمنینی بلبلیسېن،
گُل شاخیده آشیان اېتیب کېت.
اې اشک، کۉزیمنی مکتبیدین
حیرت سبقین روان اېتیب کېت.
عالم چمنیکی بېوفادور،
بیر آه بیله خزان اېتیب کېت.
عشّاق مقامی بۉستاندور،
عزمی رهی بۉستان اېتیب کېت.
مقصد نه اېدی، جهانه کېلدینگ؟
کیفیتینی بیان اېتیب کېت.
فاش اېتمه اولوسقه عشق سررین،
کۉنگولده انی نهان اېتیب کېت.
کېل، عشق یۉلیده کۉزلرینگنی
اې نادره، دُرفشان اېتیب کېت.
کۉزلریم مشتاقدور دیدار اوچون...
کۉزلریم مشتاقدور دیدار اوچون، رخساره آچ،
پرده‌نی یوزدین، کۉزیم قیلغونچه بیر نظّاره، آچ.
پرده‌یی ناز-و حیا خاموش لعلنگدین کۉتر،
ایکّی گُل برگینی بیردین گوهر گُفتاره آچ.
بېسوتون تاغیده کۉپ جان چېکمه‌غیل، اې کۉهکن،
کۉکره‌گیمدین جویی شیر اۉرنیغه اۉتلیغ یاره آچ.
اې کۉنگول، دودی فغانینگدین کواکب تیره‌دور
آه کۉپ چېکمه، حجابی ثابتی سیاره آچ.
شوق کامل بۉلسه، مخلص کۉچه‌سی مسدود اېمس،
اې شرر، بیر جذبه بیرله راهی سنگی خاره آچ.
مونچه پنهان داغ‌کیم، اې جان، فلک قۉیدی سېنگه،
یار اگر کېلسه، گریبانینگنی اَیلب پاره، آچ.
نادره، آه-و دل-و شۉری جنون برپای قیل،
اوشبو لشکر بیرله عالم ملکینی یکباره آچ.
احتیاج
قیلمه‌غیل زنهار اظهار احتیاج
کیم، عزیز اېلنی قیلور خوار احتیاج.
هېچ کیم عالمده فارغ‌بال اېمس،
هر کیمه اۉز مقداریچه بار احتیاج.
گنجی حسنینگنی ذکاتی بېر مېنگه،
سېن غنی‌سن، مېنده بسیار احتیاج.
کۉزلریم اَیلر یوزینگنی آرزو
کیم اېرور کۉزگویه دیدار احتیاج.
مُستمند اېتتی مېنی محتاجلیک،
قیلدی حاجتمندینگ، اې یار، احتیاج.
گر تیلرسېن آبرو احباب ارا،
اَیله‌مه زنهار اظهار احتیاج.
قیل روا، البته، عاشق حاجتین،
باقمه‌غیل عرض اېتسه اغیار احتیاج.
بیر ترحّم ظاهر اېتسنگ، نېتگوسی،
قیلدی حسنینگغه مېنی زار احتیاج.
یار وصلینی تیلرمېن، نادره،
اَیله‌دی کۉنگلیمنی افگار احتیاج.
توشیمده کۉرسَم اېدی
نگاری گُل‌بدنیمنی توشومده کۉرسَم اېدی،
لبی شکرشکن‌یمنی توشومده کۉرسَم اېدی.
کۉز آچمه‌یین غمیده رۉزگاریم اۉتقوچیدور،
کی یاری سیمتنیمنی توشومده کۉرسَم اېدی.
چو دوری راحتیم اۉتتی زِهی سعادت اېدی،
مرادی جان-و تنیمنی توشومده کۉرسَم اېدی.
غمیده شانه کبی چاک-چاکدور کۉنگلیم،
کی، کاکلی خۉتنیمنی توشومده کۉرسَم اېدی.
یوزی گُل-و قدی شمشاد، کۉزلری نرگس،
بهاری یاسمنیمنی توشومده کۉرسَم اېدی.
جفای هجر بیله کۉکسومی نگار قیله‌ی،
نگاهی سحر فنیمنی توشومده کۉرسَم اېدی.
لبیمغه کېلدی انینگ وصلینی تیله‌ب جانیم،
بلا اۉتی فغانیمنی توشومده کۉرسَم اېدی.
همیشه بلبلی طبعیم فغان-و زار اېتر،
کی،عارضی چمنیمنی توشومده کۉرسَم اېدی.
فراقی نادره کۉنگلومغه داغلر قۉیدی،
امیری صف‌شکن‌یمنی توشومده کۉرسَم اېدی.
ساغیندیم
قالیب فرقت دیاری ایچره جانانیمنی ساغیندیم،
چراغی رۉزگاری مونسی جانیمنی ساغیندیم.
گُلستاندور وصالی محفلی،مېن عندلیب انده،
گُلی عیشیم خزان اۉلدی،گُلستانیمنی ساغیندیم.
کۉروب کۉنگلومده یوز آزار،اې بېد‌رد،طعن اېتمه،
مروّت کۉرگوزیب رحم اېتکی،سلطانیمنی ساغیندیم.
چمنده جلوه قیلدی سرو-و گُل هم سبزه باش اېگدی،
قدی سرو-و یوزی گُل خطّی ریحانیمنی ساغیندیم.
هوایی عشق سرگردانیمن،آرام-و صبریم یۉق،
پریشان ذرّه‌دېک خورشېدی تابانیمنی ساغیندیم.
کۉزیمدین یاش تۉکوب،گریان بۉلیب،قان ییغلمه‌ی نَیله‌ی،
کی،هنگامی تکلم لعلِ خندانیمنی ساغیندیم.
مېنگه دوری فَلکدین بۉلمه‌دی بیر لحظه آساییش،
پریشان‌حالمن، سلطانی دورانیمنی ساغیندیم.
عربدین تا عجم مشهور اېدی اول شاهلر شاهی،
سکندر سلطنتلیغ شاهی تورانیمنی ساغیندیم.
قیزیل قاندور کۉزیم یاشی، صبا یېتکور سلامیمنی،
گُلی صدبرگ ینگلیغ پاک دامانیمنی ساغیندیم.
تیکرمن،نادره،غم یۉلیده کۉزنی زولیخادېک،
کیم، اول یوسوف‌لقا سلطان عُمرخانیمنی ساغیندیم.
شُکر اَیله خداگه
فرهاد اگر اورسه مېنگه لافی محبت،
بار آه ایله اَیله‌ره‌م انی داغی خجالت،
هرچندکی بېماری غمی عشق اېدی مجنون،
دردیمنی کۉریب تیشله‌دی انگُشتی ندامت.
فرهادده بۉلسه‌یدی مېنینگ غیر‌تی عشقیم،
بیر آه ایله اَیلر اېدی اول تاغنی غارت.
مجنونده اگر بۉلسه اېدی صبر-و تحمّل،
قیلمسمو اېدی مېن کبی شَهر ایچره اقامت.
گر بۉلسه زولیخاده مېنینگ ذرّه‌چه عشقیم،
قالمس اېدی یوسوفنی فراقیده سلامت.
عشق آفتیغ تاغ تحمّل قیله آلمس،
مېن مېنکی قیلورمن بو غم-و دردگه طاقت.
درد-و الم-و غصّه‌کی هجریده چېکرمن،
بو منت-و غم کیمده‌دور، اې اهلی محبت.
یوزدین بیری مجنونده اگر بۉلسه غمیمنی،
بیر آه ایله عالمغه سالور شعری قیامت.
هر حالده، اې نادره، شُکر اَیله خداغه،
کی بېردی سېنگه عشق-و محبت ایله دولت.
* * *
بهار کېلدی کۉزیم گُلگه باقمه‌دی اصلا،
نَدینکی، گُلشن ارا گُل-رخیم اېمس پیدا.
یوزیمگه بۉلدی یوزینگ موقترین، بِحمدالله،
آچیلدی مِهر-و وفا باغیده گُلی رعنا.
سریغ یوزیمده قیزیل اشکیمی طراوتی بار،
نوچوککی، ساغری زرین ارا مَیی حمرا.
لبیدین ایرو مېنگه باده توتمه، اې ساقی،
خمار کلفتیغه مانع اۉلمه‌دی صهبا.
بو جانی خسته‌کی، وصلینگنی آرزو اَیلر،
خَیال طرّه‌سیدین باشیده اوزون سودا.
فراق لشکری طغیانیدین معاذالله،
کی قیلدی صبرو تحمْل دیارینی یغما.
یوزینگ نظّاره‌سی عشّاقلرنی فردوسی،
حریمی درگاهینگ احبابه جنت المعنا.
سېنینگ سَلاسلی زلفینگگه مبتلادورمن،
کی بۉلدی اهلی خرد قوشلریغه دامی بلا.
فلکدین اۉتدی فغانیم، قویاشگه یېتدی اونیم،
هنوز، نادره، کم بۉلمه‌دی بو آه-و نوا.
* * *
اې سروی سَهی بۉیلوغیم، اې قامتی زېبا،
کېلکیم، کۉزیم آینه‌سی مشتاقی تماشا.
اول کونکی، وصالینگ چمنین سَیر اېتر اېردیم،
منظوری نظر اېردی مېنگه اول قدی بالا.
اَیدیمکی، قچان بۉلغوسی کویینگده مکانیم،
عاشققه، دېدی، حاجت اېمس منزل-و مأوا.
کویدوردی چمن گُللرینی رشک اۉتی بیرله
اول غنچه‌ی خندان ایله اول نرگسی شهلا.
اول زلفی دل آویز معنبر گره‌یدین
هر کیمنی توشیب باشیغه بیر اۉزگه‌چه سودا.
هر سبزه‌ی سنبلکی، بو گُلشنده چېکر باش
مویی سری مجنوندورو، یا طرّه‌ی لیلا.
ویرانه‌ده عاقلغه اقامت نه مناسب
سرمنزیلی آساییش اېمس عرصه‌ی دنیا.
هجران غمیدین تشنه لو، خسته جگرمېن،
ساقی، کرَم اَیلب مېنگه توت ساغری صهبا.
کۉزگو کبی حیرانلرینگگه عرض-و خَیال اېت،
دیدارینگ اوچون نادره‌دور واله‌ی شیدا.
* * *
اې مِهری جمالینگ عالم آرا،
ذرّاتی یوزینگگه مست-و شیدا.
اې حسنی ریاضیده قدینگ سرو،
اول سرو اوزه سنبلینگ سومنسا.
کېلکیم نظریمغه، اې پریرو،
دېوانه‌غه بیر دَم اېت تماشا.
سېن اویقوده مستی نازدورسېن،
مېن درد بیله غریب-و تنها.
تون کېچه فغان-و نالیشیمدین
کۉیینگ ایتی ایچره توشدی غوغا.
سېن قَیسی دیار عزمین اېتدینگ،
کېلمس خبرینگ بو یېرگه اصلا.
آهیم اۉقیغه قدیم کماندور
بو اۉقنی، نشانیدور ثریا.
مجنون نېگه لیلی ترکین اېتسون،
یوسوفنی اونوتمه‌دی زولیخا.
قیدین سېنی نادره اونوتسین،
بو سۉز نې مناسب، اې دلارا.
* * *
اې یوزینگ قبله‌ی اربابی صفا،
سری کۉیینگده کۉنگول قبله‌نما.
کعبه‌ی کۉیینگ اېرور تکیه‌گاهیم،
کۉز یاشیم زَم-زَم اۉشَل کعبه ارا.
بۉلمه‌سه مِهر کۉنگولده نې آسیغ،
منزلینگ یثرب اۉله، یا بطحا.
سورمه آسا قدمینگ توفراغی
خیره بۉلغه‌ی کۉزیمه بېردی ضیا.
توتیادور مېنگه نقشی قدمینگ
کی کۉزیم آیینه‌سی تاپتی جِلا.
بۉلسه تا عمر حیاتی باقی،
مېنی ایلکیمدورو دامانی وفا.
دۉستلر عیش-و فراغت ایله خوش،
بۉلدی دشمن هد‌فی تیری بلا.
هر کیم اۉز رتبه‌سیدین لاف اوره‌ر،
بو مراتیبده مقامینگ اعلی.
دامنی یار ایلیکدین کېتدی.
نادره، پیرهنیم بۉلدی قبا.
* * *
نظر اهلی سودالریدین خطینگ قیلدی لوحی جماله پیدا،
نېتانگ اَیله‌سه دودی آهیم قمر دوریده حاله پیدا.
ساچینگ سنبلیدین گره‌لر توشوبدور کۉنگول رشته‌سیغه،
کی یوزدین بیرین ظاهر اېتسَم قیلور جعد مُشکین کلاله پیدا.
مېنینگ قصه‌ی رۉزگاریم فراوان غمی هجرانینگ افسانه‌سیدېک،
کی بیر نوکته‌سین شرح قیلسَم بۉلور نېچه دفتر رساله پیدا.
یوزینگ آیینی حیرتیدین اېرور بدری تابان قرا داغلیق،
قاشینگ نونیدین واقف اېردی کی عاجزلیغ اۉلدی هلاله پیدا.
کرَم دستگاهی کی خوان عطاسی مدام آماده مهمان یوزیگه
انینگ رېزه‌ی بزم بخشاییشیدین بۉلور هر گداغه نواله پیدا.
سرشکیم سحابینی امدادیدین دل‌گُشادور محبتنی دشتی،
کۉنگول داغینی ایتسَم بیابان بۉلور، اول بیابانده لاله پیدا.
سالیب هجرتنی ملکینه زلزله، دېدی قیلمه دوری فلکدین گیله
نه‌دور چاره‌ی دردیم، اې نادره، فراق اۉلدی ناگاه، وصاله پیدا.
* * *
کېل، سېنگه، اې شَهی جهان، مملکتی جهان فدا،
دیده‌لریمگه قۉی قدم، هر قدمینگگه جان فدا.
لعلِ لبینگ فراقیده خونی جگر غذا مېنگه،
سرو قدینگ هواسیده جان اېته‌ر‌م روان فدا.
عیش-و نشاطی عافیت دردی غمینگنی صدقه‌سی،
بیر نفس اشتیاقینگه عشرتی جاویدان فدا.
وقتی خرام، اې صنم، دیده‌لریمگه قۉی قدم،
خاکی ر‌هینگگه اَیلره‌م چشمی گوهرفشان فدا.
گرچه مېنینگ الیمده‌دور حاصلی ملکی مملکت،
اېتسه وصالینگ اَیلره‌م برچه‌ی رایگان فدا.
ییغلمه اېندی، اې کۉزیم، تۉکمه یوره‌کنی قانینی،
داغنی تازه اَیله‌دیم، قانیغه بۉلدی قان فدا.
نادره‌ی غزل سرا نظمینی کۉرسه ناگهان
دُرّی جواهرین قیلور فکریغه بغری کان فدا.
* * *
غنچه‌دېک آغزی ارا اول لطفی گُفتاری عجب،
صنعی ایلگی یۉقدین اظهار اَیله‌گه‌ی باری عجب.
آلدی کۉنگول قوشلرنی هر لحظه مُشکین طرّه‌سی،
باله شاهیندورکی، صَید اَیلرده طرّاری عجب.
بسکی مجنوندیر انینگ حسنیغه گُلشن گُللری،
غنچه‌لردیندور چمن بۉینیده طوماری عجب.
اَیله‌دی آشفته طبعیمنی پریشان طرّه‌سی،
قیلدی بختیمنی قرا خالی ستمکاری عجب.
کۉزیدین آزرده‌مېیو، قاشیدن آزرده‌راق،
زار احوالیمغه آزار اوزره آزاری عجب.
هر قچان کیم ناز اېتیب چیقسه مَیی گُلفام ایچیب،
قان تۉکر مَیدېک دما-دم چشمی خُمّاری عجب.
یار وصلی بیرله عادت اَیلَب اېردیم، نادره،
اندین ایرو مېنگه بیر دَم صبر اظهاری عجب.
جلوه کۉرسَتدی چو اول سروی دلارا باغ ارا،
چشمی قُمری بۉلدی بیر چشمی تماشا باغ ارا.
سورمه‌گون چشمی نظر سالدی گُلستان اهلینه،
حسرتیدین قالدی نرگس کۉزی شهلا باغ ارا.
عارضی گُلگون ایله قیلدی چمن ساری خرام،
گُل یقاسین چاک اَیلب بۉلدی رسوا باغ ارا.
سروی گُلرخساریم ایله بزمی عشرت دېب بهار،
سروی بیرله گُلدین اېتدی جامی مینا باغ ارا.
لاله ینگلیغ داغ بۉلدی گُل جمالی رشکدین،
داغلیق گُللردین اۉلدی سَیری صحرا باغ ارا.
نَخلی قددی خجلتیدین بۉلدی سوو سروی روان.
اَیله‌دی فواره‌لر جاری سراپا باغ ارا.
سَیر اوچون قۉیغه‌ی قدم دېب سبزه‌ی خوابیده‌دین،
هر طرف بیر فرشی مَخملدور مهیا باغ ارا
کۉردی اول سروی دلارا قامتی موزونینی،
سرو قددین قیلدی قُمریلر تمنا باغ ارا.
سېن بو کون خندانسن، اې گُل، نادره دلدارسیز،
ییغله‌ماقدیندور بولوتلردېک مهیا باغ ارا.
* * *
سونمه مَی، اې ساقیی دوران، منگا
کیم، نصیب اۉلمیش ازالدین قان منگا.
یار جوریدین شکایت قیلمه‌ز‌م-
کیم، اېرور بیر وجهی استحسان منگا.
ناله بیر دلسۉز یاریمدور مېنینگ،
همنشیندور دیده‌ی گریان منگا.
مُشکل ایشدور دردی هجران کلفتی،
یا رب، اول مُشکلنی قیل آسان منگا.
دشت-و صحرالرنی قیلدیم اختیار،
بۉلدی مجنون قصه‌سی بُرهان منگا.
آه، نَیله‌ی اۉتتی دورانی وصال،
بېوفالیق اَیله‌دی دوران منگا.
منتظردورمن همیشه نادره،
بیر قییا باققه‌یمو دېب جانان منگا.
* * *
ساقیا، هجر دواسینی دېمیشلر مَیی ناب،
توته‌‌کۉر میکده‌ده قیغولوق عاشققه شراب.
عشق دردیغه گرفتار بۉلوبمن، نه قیله‌ی،
زاهدا، مَیگه نصیحت بیله یېتکورمه عذاب.
یار لعلِنی فراقیده خماریم غالب،
بۉلمه‌دی نشئه‌ی صهبا بیله کۉنگلوم شاداب.
بۉلغه‌ی اېردی قدمینگ توپراغی بیرله رَوشه‌پ،
گر کۉزوم حلقه‌لری بۉلسه سمندینگغه رکاب.
اېگمه قاشینگنی خَمی بۉلغالی اېل سجده‌گهی،
کعبه دېواریده حیرت ایله قالمیش محراب.
سرخوش اۉلغان کبی خونابی جگردین عاشق،
نشئه‌ی باده قیلور حسن اېلیدین رفعی حجاب
اشکی گُلگونیم اېرور باده‌ی لعلِنگ اثری،
رُخپروردور انینگ رایحه‌سی مثلی گلاب.
بوکون اول ماه‌لقا شۉخی دلارام قنی،
یوزیدین روشن اېدی دیده‌ی جانی احباب.
مستلیغ بیرله غمی یار فراموش اۉلمس،
نادره، بۉلمه‌دی دردیمنی دواسی مَیی ناب.
* * *
تحمْل حددین آشتی، اېمدی افغان اېتمه‌سَم بۉلمس،
اولوسنی خاطری جمعین پریشان اېتمه‌سَم بۉلمس.
گریبان چاک، بغریم پاره‌دور، باشیمده یوز سودا،
بو حالت بیرله عزمی کۉیی جانان اېتمه‌سَم بۉلمس.
محبت کۉییده ناچاردور عاشققه حیرانلیغ،
تحیّر کول قیلیب آیینه آسمان اېتمه‌سَم بۉلمس.
غرض اِیدی وصالینگدور کۉنگولغه، اې هلال ابرو،
یوزینگنی آییغه جانیمنی قربان اېتمه‌سَم بۉلمس.
بو آقشام سالدی ظلمت عالمی هجران قرا شامی،
قیلیب یادینگنی اشکیمدین چراغان اېتمه‌سَم بۉلمس.
مېنی عاشق دېبان تیری ملامت یاغدی باشیمگه،
اولوسدین، نادره، دردیمنی پنهان اېتمه‌سَم بۉلمس.
* * *
کۉزلریم مشتاقدور دیدار اوچون رخساره آچ،
پرده‌نی یوزدین، کۉزیم قیلغونچه بیر نظّاره آچ.
پرده‌ی ناز-و حیا خاموش لعلِنگدین کۉتر،
ایکّی گُل برگینی بیر-بیردن گهی گُفتاره آچ.
بېسوتون تاغیده کۉپ جان چېکمه‌غیل، اې کۉهکن،
کۉکره‌گیمدین جویی شیر اۉرنیغه اۉتلوغ یاره آچ.
اې کۉنگول، دودی فغانینگدین کواکب تیره‌دور،
آه کۉپ چېکمه، حجابی ثابت-و سیاره آچ.
شوق کامل بۉلسه، مخلص کۉچه‌سی مسدود اېمس،
اې شرر، بیر جزبه بیرله راهی سنگی خاره آچ.
مونچه پنهان داغ‌کیم، اې جان، فلک قۉیدی سنگه،
یار اگر کېلسه گریبانینگنی اَیلب پاره، آچ.
نادره، آهی دل-و شۉری جنون برپای قیل،
اوشبو لشکر بیرله عالم ملکینی یکباره آچ.
* * *
اگر بۉلسه کیشینی یاری فرّخ،
مبارکدور یوزی، دیداری فرّخ.
قنی اول یاردېک شیرین شمایل،
جمالی دل‌کشو اطواری فرّخ.
مېنینگ یاریم پریلر شاهی اېردی،
لبی شهد-و شکر، گُفتاری فرّخ.
نهالی قامتی سروی خرامان،
یوزی گُل، لعلِ شکّرباری فرّخ.
اېرور میخانه فیضی میمنتلیغ،
لبا-لب ساغری سرشاری فرّخ.
منگه زاهد یوزیدور نامبار‌ک،
و لېکن جبّه-و دستاری فرّخ.
بۉلوبدور نادره ممتازی معنی،
کلامی روشن-و اشعاری فرّخ.
* * *
منگه اول سرو قد پَیغامین، اې بادی صبا، کېلتور،
غباری مقد‌میدین کۉزلریمغه توتیا کېلتور.
وفا قانونیدین صوت-و ترنم اَیله، اې مطرب،
به یادی دۉستان عشّاق بزمیده نوا کېلتور.
صبا ساریغه گر توشسه گذارینگ ناگه، اې هُدهُد،
سلیمان ساری بیلقیس کۉییدین بیر مرحبا کېلتور.
بۉلوبدور رۉزگاریم شامی غم دَیجوریدېک تیره،
منگه، اې مِهری تابان، مژده‌ی صبحی صفا کېلتور.
اېرور تاجی مرصّع باعثی دردی سر، اې مجنون،
پریشان مویی سردین شانه‌ی بالی هُما کېلتور.
کۉنگول کۉزگوسینی، اې نادره، عشق ایچره روشن قیل،
محبت داغیدین آیینه‌ی گېتی‌نَما کېلتور.
* * *
جهان باغیده، اې حُرو پریزاد،
خجلدور قامتینگدین سرو-و شمشاد.
تغافل بیرله قان تۉکمک فنیده،
کۉزینگ شاگردی شۉخو غمزه استاد.
خرامان کېلگیل، اې سروی روانیم،
قدینگ نخلینی بسیار اَیله‌دیم یاد.
مېنی اول آی وصالیدین اَییردینگ،
الینگدین، اې فلک، یوز داد-و فریاد.
منگه هجر ایچره، اې گردون، جفا قیل-
کی، بۉلدیم درد-و غم چېکمککه معتاد.
ریاضت بیرله کۉنگیلگه صفا بېر،
بۉلور آیینه صیقل بیرله فۉلاد.
تیلر نرلان کۉنگول تندین فراغت،
بو بلبلنی قفسدین اَیله آزاد.
گر اېرسه کعبه ترمیمی مرادینگ،
کۉنگول ویرانه‌سینی اَیله آباد.
فلک جوری بیله اول آی فراقی،
منگه، اې نادره، بس مونچه بې‌داد.
* * *
گُل-و لاله موسمیده قنی یاری دلنوازیم،
نظریمدین اۉلدی غایب صنمی سخن طرازیم.
همه سعی‌‌دی آرزودور بو جهان شکارگاهې،
نېته‌یین قۉلیمدین اوچتی بو محلده شاهبازیم.
منگه شمع انجمندېک نه جنون اېرور، نه سودا،
کی یاروتتی هجر شامی کېچه سۉز ایله گُدازیم.
سنگه کۉپ اېدی محبت، کم اېدی غمینگگه طاقت،
کی تمام بۉلدی غارت طلبینگده کۉپ-و آزیم.
منگه آرزو وصالینگ، منگه مدّعا خَیالینگ،
نظریمده‌دور جمالینگ همه نازدور نیازیم.
مدد اېتسه بخت شاید، ینه بیر یوزینگنی کۉرسَم،
قدمینگنی کۉزگه سورسَم، کرَم اېتسه کارسازیم.
کیمه اَیته‌یین غمیمنی نه علاج اېته‌ی، نه چاره،
سنگه یېتمه‌دی، دریغا، کۉپ اېدی کۉنگولده رازیم.
دېدیم عشق جذبه‌سیدین سنگه نادره کلامې،
کی، حقیقت اقتضادور همه نوکته‌ی مجازیم.
* * *
فغانکیم، گردشی دوران اَییردی شهسواریمدین،
غمیم کۉپ، اې کۉنگول، سېن بېخبرسېن حالی زاریمدین.
غباریم عشق وادیسیده برباد اۉلدی انداغ‌کیم،
بیابانلرده مجنون توتیا ایزلر غباریمدین.
قیزیل قاندور سِریشکیم، زعفراندور چهره‌ی زردیم،
مېنی کیم کۉرسه فرق اېتمس، خزان بیرله بهاریمدین،
بوزولدی رۉزگاریم، خانه‌ی عیشیم خراب اۉلدی،
نه راحت کۉرگه‌مېن اېمدی بوزولغان رۉزگاریمدین.
بیابانلرنی ایزلب تاپمه‌دیم یاریم سۉراغاینی،
بېرورمن جان، صبا ناگه خبر کېلتورسه یاریمدین.
دیاریم اهلی مېندین یارسیز بېگانه بۉلمیشلر،
کی مېن هم یارسیز آزرده‌مېن یار-و دیاریمدین.
گهی ییرتیب یقا، گه قان یوتوب، گاهی فغان اېتتیم،
نه‌لر اۉتدی بو اخشام، نادره، جانی فیگاریمدین.
مخمّس
کېلغیل، اې ناله، سنگه آه ایله ایمداد قیله‌ی،
عافیت خرمنینی بیر یۉلی برباد قیله‌ی،
مېن اېتیب ناله‌نی، ترکی رهی فریاد قیله‌ی،
تابکی هجر-و فراق آفتیدین داد قیله‌ی،
اېمدی اۉزنی نېچه کون صبر ایله معتاد قیله‌ی.
منگه گاهې خبری ماهی تمامیمنی دېسنگ،
یارغه درد-و غمی صبح ایله شامیمنی دېسنگ،
اول پریوشقه دعا بیرله سلامیمنی دېسنگ،
یار کۉییده بشرطیکی پَیامیمنی دېسنگ،
بو قفسدین سېنی، اې جان قوشی، آزاد قیله‌ی.
عدل-و انصافده جمشید نجادیم سېن اېدینگ،
فکر-و اندیشه، خَیالیم بیله یادیم سېن اېدینگ،
راست اَیته‌ی سببی رُشد-و ر‌شادیم سېن اېدینگ،
اې دلارام، بو عالمده مرادیم سېن اېدینگ،
اَیلب عالمنی فراموش، سېنی یاد قیله‌ی.
ینه بیر مرتبه غم. شامیده ماهیمنی کۉروب،
هجر دردینی دېسَم پشت-و پناهیمنی کۉروب،
رحمی کېلگه‌یمو بو احوالی تباهیمنی کۉروب،
جورلرکی منگه چرخ اَیله‌دی، شاهیمنی کۉروب،
باش یَلَنگ اَیلب، اینانینی توتوب داد قیله‌ی.
ساقیا، رنجی خمار اۉرته‌دی، کېلتور منگه مَی،
تۉلدوروب نېچه قدحنی توته‌‌کۉر پی‌در‌پی،
هجر دردی بیله حکمت یۉلینی قیلدیم طَی،
صبردور دردی دلیم چاره‌سی، یۉقسه، تاکَی،
ناتوان جانیمه بې‌داد اوزه بې‌داد قیله‌ی.
* * *
نېچه کونلرکی منگه بار اېدی لطف-و کرَمینگ،
سورمه‌ی چشمی جهانبین اېدی گردی قدمینگ.
فرضدور اېمدی منگه طَوفی دری محترمینگ،
باغلب اخلاص ایله احرامی حریمی حرَمینگ،
اشکدین راهیله‌و خونی جگرزاد قیله‌ی...
سرو-و گُل پیرهنی سېن کبی پیدا اېرمس،
سېن کبی سرو ایله گُل دلکو زېبا اېرمس.
بو چمن گُللری منظوری تماشا اېرمس،
کۉزومه قد-و گازینگدېک چمن‌ارا اېرمس،
نېچه اندیشه‌ی سرو-و گُل-و شمشاد قیله‌ی.
وصل بزمی ارا جامی مَیی سرشار قنی،
ظلم ایله مېندین اَییردی فلکی سفلی سنی،
پاره‌دور گُل کبی اېگنیمده جنون پیرهنی،
آتشی درد-و فراق-و شرری هجر منی
اۉرته‌دی، قَیسی بیرینی سنگه بنیاد قیله‌ی؟
کاشکی اویقوده بیر کۉرسَم اېدی یاریمنی،
ییغلسَم بیلگه‌ی اېدی حالی دلی زاریمنی،
درد اهلی اۉقوسون، نادره، گُفتاریمنی،
یازیبان کۉکده قویاش لوحینه اشعاریمنی
نسخی مشقی قلمی مانی-و بېهزاد قیله‌ی.
ترجیع‌بند
فراقنامه
آه کیم، بېحد منگه جور-و جفا اَیلر فلک،
فرقت ایچره قسمتیم درد-و بلا اَیلر فلک،
یاردین اَیرو منگا کۉپ ماجرا اَیلر فلک،
غم بیله گُلدېک یوزومنی کهربا اَیلر فلک،
بېوفادور عاقبت کیمگه وفا اَیلر فلک،
حسرت-و درد-و المگه مبتلا اَیلر فلک،
یار نینگ البته یاریدین جُدا اَیلر فلک،
گُل بیله بلبلنی بېبرگ-و نوا اَیلر فلک،
هېچ کیم، یا رب، جهانده یاریدین اَیریلمه‌سون،
جاندین آرتوق مهربان دلداریدین اَیریلمه‌سون.
صبر قیلسَم عشق دردی بې‌قرار اَیلر مېنی،
کسبی هوش اېتسَم، جنون بې‌اختیار اَیلر مېنی،
دَم-بدم فریادیم اېلدین شرمسار اَیلر مېنی،
هجر داغی دردمند-و دلفگار اَیلر مېنی،
اۉیله‌کیم، جوری فلک زار-و نزار اَیلر مېنی،
یارسیز هجران بلاسیغه دچار اَیلر مېنی،
چرخی دون تاکَی فراق ایلگیده زار اَیلر مېنی،
عاقبت بو درد-و غم مجنون شعار اَیلر مېنی،
هېچ کیم، یا رب، جهانده یاریدین اَیریلمه‌سون،
جاندین آرتوق مهربان دلداریدین اَیریلمه‌سون.
یاردین ایرو کۉنگولدور تیره-و آشفته حال،
آفتابیم نېچه کون بۉلدیکی کۉرگوزمس جمال،
فرقت ایچره بدری تابان ضعفیدین بۉلدی هلال،
غم یوکی آخر الفدېک قامتیمنی قیلدی دال،
اې خوش اول ساعتکی اېردیم محرمی بزمی وصال،
دردی هجران ابتلاسین اَیله‌مس اېردیم خَیال،
اول زمان اېردی بو نقصانلر منگه عینِ کمال،
باردی اول سروی روان، میان قبلمیشم بې‌هوش-و لال،
هېچکیم، یا رب، جهانده یاریدین اَیریلمه‌سون،
جاندین آرتوق مهربان دلداریدین اَیریلمه‌سون.
قیده‌سېن، یاریم، سۉراغاینگده کۉنگول آواره‌دور،
قېچه‌لر تا صبح اشکیم کَوکَبی سیاره‌دور،
سروی قددینگگه کۉزوم مشتاقی بیر نظاره‌دور،
پیره ذالی چرخ‌کیم عاشق‌کُش-و مکاره‌دور،
جوری ظلمیدین یوره‌کده بې‌نهایت یاره‌دور،
اېمدی‌کیم صبر اَیله‌مکدین جَیبی طاقت پاره‌دور،
ییغلمه‌ی نَیله‌یکی، غم جانیمنی اۉرته‌ب باره‌دور،
چاره تاپمه‌ی دردیغه بو ناتوان بې‌چاره‌دور،
هېچکیم، یا رب، جهانده یاریدین اَیریلمه‌سون،
جاندین آرتیق مهربان دلداریدین اَیریلمه‌سون.
ناله قیلدیم، یارنینگ وصلی میسر بۉلمه‌دی،
طالعیم رهبرلیغ اَیلب، بخت یاور بۉلمه‌دی.
وصل ساری دولت-و اقبال رهبر بۉلمه‌دی،
کۉزلریم مِهری جمالیدین منوّر بۉلمه‌دی،
منگه همدم بیر کون اول خورشید منظر بۉلمه‌دی،
بیر نفس دیداردین جان بهره‌پرور بۉلمه‌دی،
کیمدیر اول کیم کېلدی دنیاغه مکدّر بۉلمه‌دی،
هجر دردیدین پریشان حال-و ابتر بۉلمه‌دی،
هېچکیم، یا رب، جهانده یاریدین اَیریلمه‌سون،
جاندین آرتیق مهربان دلداریدین اَیریلمه‌سون.
اې مغّنی، نغمه‌ساز اېت نادره گُفتاریدین،
کیم، کېلور بۉیی وفا عشّاق ارا اشعاریدین،
رشته‌ی جېنیمغه پیوند ایله سازینگ تاریدین،
قیلمه‌سونمو ناله، اَیریلدی وفالیغ یاریدین،
تاشنی سوو قیلدی تأثیری فغان-و زاریدین،
ناگهان بیر آه اگر چېکسه دلی افگاریدین،
چرخ بنیادینی خاکستر قیلور آثاریدین،
بۉلمه‌سون محروم عاشق یارنینگ دیداریدین،
هېچکیم، یا رب، جهانده یاریدین اَیریلمه‌سون،
جاندین آرتیق مهربان دلداریدین اَیریلمه‌سون.
