ائلچین ELÇİN

تورک دیلی و ادبیاتی

عمر خیامین روباعی لری چئویرن: جبار باغچه بان

+0 بگندیم
 
 
 
چئویرن: جبار باغچه بان
 

بیرینجی فصیل

  1

  سیرری ازلی نه سن بیلیرسن نه ده من، 

  بو بیلمه جه یی  نه سن اوخورسان نه ده من، 

  بیز پرده نین آرخاسیندا سؤیلشمه ده ییز، 

  تا پرده دوشور نه سن قالیرسان نه ده من. 

   

  2 

  فضل و ادبه موحیط اولان عالیملر، 

  اطرافی كی رؤوشن ائتدیلر میثلی قمر، 

  یول بولمادیلار بو لئیله یی موزلمده، 

  افسانه دئییب ده یاتدیلار ان آخر. 

   

  3 

  اول منه ایضطرار ایله وئردی ووجود، 

  دیرلیكده منه نه اولدو جوز حئیرت سود؟ 

  گئتدیك دخی ایكراه ایله بیز آنلامادیق، 

  كیم بؤیله گئدیش-گلیشله نه ایمیش مقصود؟ 

   

  4 

  بوش سؤزلر ایله بیر عیده  مغرور اولموش، 

  حور عشقینه ده بیر عیده  رنجور اولموش، 

  قالخسایدی شو پرده لر اولاردی معلوم، 

  اونلار سن اولان محللدن دور اولموش. 

   

  5 

  بیر طاییفه دین و مذهب ایچون دوشونور، 

  بیر دسته دخی شكك و یقین دوشگونودور، 

  ناگاه مونادی او طرفدن باغیرار، 

  ائی گومراه اولانلار نه اودور یول نه بودور. 

   

  6 

  بیز خئیلی دولاشدیق بو چؤلو، شهری، كؤیو، 

  گزدیك بوتون آفاقده ایللر اوزونو، 

  بو یولدان ائشیتمه دیك كی گلدی بیریسی، 

  هرگیز گئری دؤنمه دی گئدنلر بو یولو. 

   

  7 

  بیر كاسه كی تركیب بولوب اولدو دوروست، 

  قییماز اونو قیرسین بیریسی اولسا دا مست 

  بو قدر گؤزل سینه، توپوق، باش، ال، آیاق، 

  نه ایچون بئله قایریلدی نیچون بولدو شیكست؟ 

   

  8 

  سالدی كی طبایعی بو شكله یارادان، 

  نه ایچون یئنیدن گؤتوردو نظمی آرادان؟ 

  گر قابیل ایمیش بو شكلی قیرماق نه ایچون، 

  ناقابیل ایمیش اگر، كیمیندیر نؤقصان؟ 

   

  9 

  هرچند منیم گؤزل قوخوم، رنگیم وار، 

  هم سروقدم، سیم تنم ؛ گولروخسار، 

  من بیلمه دیم عالمده بو نقاشی ازل، 

  نه ایچون منی ائیله دی بئله نقش و نیگار؟ 

   

  10 

  اولسایدی كؤنول سیرری-حیاته دانا، 

  آنلاردی ندیر اؤلومده كی  سیرری-خودا، 

  هئچ شئی كی بوگون اؤزونده سن آنلامادین، 

  گئتدیكده اؤزوندن نه قانیرسان فردا؟ 

   

  11 

  آخیر بو گلیب-گئتمه میزین سودو هانی؟ 

  اوممیدی حیاتین تئلی نین پودو هانی، 

  بو چنبری چرخده یانیب، توپراق اولان –  

  پاكیزه لرین جانلاری نین دودو هانی؟ 

   

  12 

  بیر كاسه دیر بو كی عقل اونو آلقیشلار، 

  یوز بوسه اونون سئوینجله آلنیندان آلار، 

  چؤملكچی فلك بؤیله گؤزل بیر كاسه، 

  الدن چیقاریب سونرا اونو داشه چالار. 

   

  13 

  دوشموش نه زاماندا ایشه بو زررین تاس، 

  ویران اولاجاق نه دمده بو شانلی اساس، 

  معلوم ائده بیلمز اونو مئعیاری عقول، 

  تعیین ائده بیلمز اونو میقیاسی قییاس. 

   

  14 

  بو چارخدا بؤیله پارلایان ییلدیزلار، 

 عاقیللری كیم  ترددوده سالمیشلار، 

  سن عاقیل اول اونلاری مودببیر سانما، 

  بیزعزم دؤنوب، ایراده سیز فیرلارلار. 

   

  15 

  چارخین نه ایمیش قازانجی من گلمیشكن، 

  هم آرتماز اونون گؤزللیگی اؤلسم من، 

  هم ده قولاغیم ائشیتمه دی بیر كسدن، 

  چارخین نه ایمیش قصدی بو گلدن، گئتدن. 

   

  16 

  ائی دیل آچامازسان بو موعمایی سن، 

  دانا دئدیگی نوكته یی ده بیلمزسن، 

  سن قیرمیزی مئیله بوردا یاپ بیر جنّت، 

  معلوم مو بئهیشته گئده سن گئتمه یه سن؟ 

   

  17 

  مادام كی یوخ حقیقتی امره یقین، 

  معقول دئییل اسیری اولماق شككین، 

  دولدور ایچه لیم كی بیر خبرسیز شخصه، 

  هئچ فرق ائله مز كی ایچمه سین یا ایچسین. 

   

  18 

  سن بیل كی بو جان آیریلاجاق دیر سندن، 

  سیرری عدم ائیلر سنی پونهان گؤزدن، 

  مئی ایچ هارادان گلدیگینی دویمورسان، 

  شاد اول هارایا گئتمه لیسن، بیلمیرسن. 

   

  19 

  جنّتله جهننمی گؤرن یوخ ائی دیل، 

  اوردان بو جهانه بیر گلن یوخ ائی دیل، 

  بیز خؤوف و اومید ائتدیگیمیز اول شئیین، 

  جوز نام، نیشانینی بیلن یوخ ائی دیل. 

   

  20 

  بو پرده یی-اسرارده یوخ كیمسه یه یول، 

  بو قورغویو كشفه یوخدور ایمكانی  ووصول! 

  یوخ تورپاغین آلتدان اؤزگه بیر منزیلیمیز، 

  دینله كی بو جور فسانه لر وار بول بول. 

   

  21 

  اونلار كی اوموری عقلده فیكر ائیلر، 

  افسوس اؤكوزو ساغیب سود آلماق ایستر. 

  شاییسته اودور لیباسی جهلی گئیه لر، 

  چون عقله بوگون بیر اوت بئله وئرمزلر. 

   

  22 

  دهری بزه ین سیتاره لر شام و سحر 

  دایم كی دؤنوب گلیب و گئتمكده دیرلر، 

  گؤی آلتدا، یئرین اوسته ده وار بیر مخلوق، 

  آللاه دیری اولدوقجا دوغوب بسلرلر. 

   

  23 

  بو چارخی-فلك كی اوندا بیز فیرلانیریز، 

  فانوسی خیال كیمی بیر شئی سانینیز. 

  خورشیدی چیراق، عالمی فانوس بیل، 

  بیز اوندا اولان سوور كیمی حئیرانیز. 

   

  24 

  تحقیق آغاجیندان اولمادی میوه درن، 

  زیرا بو یولو اولمادی بیر دوغرو گئدن، 

  هركس بو آغاجدا توتدو بیر وئجسیز دال، 

  بیل بوگونو دون، هم دونو بوگون كیمی سن. 

   

  25 

  هئچ واخت بیلیكدن اولمادیم من محروم، 

  اسراردان آز قالدی منه نامفهوم، 

  یئتمیش ایكی ایل من یاشادیم گئجه-گونوز، 

  بیلدیم بونو كیم اولمادی هئچ شئی معلوم. 

   

  26 

  بو دایره كیم بیز اوندا گئت-گل ائدیریز، 

  نه اولی نه سونو بیلینمز هرگیز. 

  یوق دوغرو دئین بیریسی كی بو عالمده، 

  گلدیك هارایا بیز، گئدیریك یا هارا بیز. 

 

 

 

  ایكینجی فصیل 

  حیات تصویرلری 

   

  27 

  ایسترسن اگر طریقی شهوت گئده سن، 

  معلومون اولا بیر الی بوش بدبختسن. 

  باق گؤر كیمسن سن هارادان گلمیشسن، 

  بیر قان نه ائدیرسن هارایا گئتمه لیسن. 

   

  28 

  بو قصر كی باش چكمیش ایدی افلاكه، 

  شهرلر دؤشه نیردی درگهینده خاكه، 

  گؤردوم كی اوتورموش باشینا بیر قومرو، 

  باقدیقجا اؤتور بو عالمی غمناكه. 

   

  29 

  بو كؤهنه سرا كی آد قویوبلار دونیا، 

  شامین، سحرین آتینا اولموش مأوا، 

  بیر بزمدیر یادیگاری یوز جمشیدین، 

  بیر ائودیر یاتیب یوز ایله  بهرام اوردا. 

   

  30 

  اول قصر كی مئی ایچردی بهرام اوردا، 

  جئیران بالا قویدو تولكولر ائتدی یووا. 

  بهرام بوتون عؤمرونو گور اوولاركن، 

  گؤردون نئجه اوولادی اونو گور آما؟ 

   

  31 

  بو خالق بیزی قبره قویار اؤلدوكده، 

  اؤرترلر او قبری بیر ایكی كرپیجله، 

  هم سونرا بیزیم توپراغیمیزدان اونلار، 

  كرپیج كسه جكلر گئنه آیری قبره. 

   

  32 

  اوستونده بو توپراغین یاتانلار گؤرورم، 

  آلتیندا دخی گیزلی قالانلار گؤرورم. 

  هر قدر بو دشتی عدمه كیم باقیرام، 

  دایم گئده رك قاییتمایانلار گؤرورم. 

   

  33 

  گؤردوم كی قونوب حیصاری توسه بیر قوش، 

  كئیكاووسون كلله سین الینده توتموش، 

  سؤیلردی او كلله یه كی افسوس، افسوس، 

  زنگین سسی گلمه ییر دؤهوللر سوسموش. 

   

  34 

  كوزه یاپیلان محلده كئچن گئجه من، 

  گؤردوم ایكی مین كوزیی دینمز و دینن. 

  دئرلردی منه زبانی-حال ایله هانی 

  كوزه قاییران، كوزه آلان، كوزه وئرن؟ 

   

  35 

  بیر كوزگری ایشلر ایكن گؤردوم من، 

  سالمیشدی ایشه چارخینی اول مردی كوهن. 

  جورئتله بوغاز قولپ قاییراردی كوزه یه 

  شاهلار باشی هم دیلنچیلر دستیندن. 

   

  36 

  ائی كوزگر عاغلین وار ایسه فیكر ائله سن، 

  خاكی تنی اینسانه بو تحقیر ندن؟ 

  خسروو باشیدیر، فیریدونون بارماغیدیر، 

  بو چارخا قویوبسان نه گومان ائیلرسن؟ 

   

  37 

  بیر كوزگری دونن بازاردا گؤردوم، 

  بیر آز چامیرا تپیك ووروردو هردن. 

  پالچیق دئدی كی: منی یاواش دؤی اوستا، 

  خار ائتمه منی، كی من ده سن كیمی ایدیم. 

   

  38 

  بو اللری پالچیقدا اولان كوزه چیلر، 

  اؤز ایشلرینه قیلسالار هوش ایله نظر، 

  تحقیر ایله دؤیدوكلری بو پالچیقلار، 

  هپ خاكی بدندیر بونو بیلمزلر مگر؟ 

   

  39 

  اوستا اوشاغا بیر آز آجیقلان آخیر، 

  دانلا دئگیلن یاواشجا ائتسین قلبیر، 

  چون مغزی قوباد و چشمی پرویزدیر اول –  

  توپراق كی تؤكوب قلبیره اؤیله اله ییر. 

   

  40 

  بو كوزه كی من تك عاشیقی زار ایمیش، 

  زولفی سییهی یاره گیریفتار ایمیش. 

  بو قولپ كی گؤرورسن سن اونون بوینوندا، 

  بیر قولدور او كیم حماییلی یار ایمیش. 

   

  41 

  بیزدن ایره لی وار ایدی بو لئیل و نهار، 

  هم بیر ایش ایچون ایشلر ایمیش بو دووار. 

  بو توپراغا آهسته گؤتور قوی آیاغین، 

  بیر ماهروخون گؤز ببگیدیر زینهار. 

   

  42 

  هر چؤلده كی بیر لاله گؤیرمیش، بیتمیش،  

  اول لاله یی بیر شاهین قانی سورخ ائتمیش. 

  باغلاردا بیتن بنؤوشه نین هر بیریسی، 

  بیر ماه وشین یوزونده بیر خال ایمیش. 

   

  43 

  هر اوت كی لبی جویده باش گؤسترمیش، 

  گویا دوداغیندا بیر پری نین بیتمیش. 

  تحقیر ایله ائتمه یین او نؤوو پامال، 

  بیر لاله روخون خاكی اونو سبز ائتمیش. 

   

  44 

  هر بیر گولو ائتمه دی بو دؤوران پوربار، 

  كیم آخیر اونو سالمایا توپراقلارا خار. 

  توپراقلاری قالدیرسا سولار كیمی بولود، 

  حشره قدر ایستكلیلرین قانی یاغار. 

   

  45 

  ائتدی چمنی گؤز یاشی ابرین پارلاق. 

  گولرنگ شراب اولماسا اولماز یاشاماق. 

  بو سبزه لره بوگون كی بیزلر باقاریز، 

  بیزلر اوت اولان زاماندا كیملر باقاجاق؟ 

   

  46 

  چالدیم داشا بیر كوزیی كئچن گئجه من. 

  چوخ كئفلی ایدیم وئردی بو ایش باش مندن. 

  اول كوزه دئدی كی: من ده سن كیمی ایدیم 

  بیر گون ده منیم كیمی اولورسان دخی سن. 

   

  47 

  چیقدی الیمیزدن اول وفالی دوستلار، 

  پایی ازل اونلاری ازیب ائتدی خار. 

  بیر مئیدن ایچیردیك دیریلیك بزمینده، 

  بیزدن ایكی دؤوره تئز ییقیلدی اونلار. 

   

  48 

  طوماری شبابیمیز اوقوندو بیتدی، 

  عیشین ده گؤزل كیتابی باشا یئتدی. 

  عیشین قوشو كیم آدی جاوانلیق ایدی، 

  بیلمم نه زامان گلدی نه دملر گئتدی. 

   

  49 

  بیزلر هپ اویونجاغیز فلك بازیگر. 

  سانما سؤزومو مجاز، جیددن بئله دیر. 

  بیز اویناردیق صحنه یی دیرلیكده سورا، 

  دولدوق عدمین ساندیغینا بیربیر بیز. 

   

  50 

  بو اهلی قوبور اولدو هپ خاك و غوبار، 

 ذرراتی بوتون بیربیرینه دوردو كنار. 

  آه بو نئجه باده دیر تامام ایچمزدن، 

  مدهوش و خبرسیز ییقیلیب قالمیشلار. 

 

     كؤچورن: عباس ائلچین