+0 بگندیم
اؤزبک شاعیری: دوُربک
دوُربک (14.عصرین سونو، بلخ – 15.عصرین باشی) تئیموری‌لر دؤنمی‌نین اؤزبک شاعیری.
یارادیجی‌لیغی
دوُربک‌دن یالنیز "یوسف و زلیخا" داستانی گلیب چاتمیشدیر. اونون " یوسف وزلیخا" دستانی 1409.جی ایلده یازیلمیشدیر. داستان شرقده مشهور اولان "یوسف و زلیخا" افسانه‌سینه اساس‌لانیر. شرق ادبیاتیندا یاییغین سوژه‌یه دؤنوشن بو مؤوضو اؤزونه مخصوص بیر اوسلوبدا یئنیدن (اؤزبک تورکجه‌سینده) نقل ائدیلمیشدیر. دوُربک یاشادیغی دؤنمین منظره‌لرینی داستانین روحونا سیندیریب سالمیشدیر. اثرده بلخ شهری‌نین موحاصیره ائدیلیشی خالقیین باشینا گلن آغیر فاجیعه‌لر یوکسک مهارت ایله تصویر ائدیلمیشدیر. موحاصیره اوزوندن تؤره‌نن آجلیق و سوسوزلوق کیمی چتین‌لیک‌لر شهرین ائشیگینده‌کی وضعیت‌له قارشی‌قارشی‌یا قویولموشدور. داستانداکی قهرمان‌لارین فعالیتی اورتا آسیانین شهر و کندلرینه خاص اولان طیبعی منظره‌لرین، حیات حادیثه‌لری‌نین، خالق عادت-عنعنه‌لری‌نین تصویرینده اؤز عکسینی تاپمیشدیر. شاعیر باش قهرمان یوسف‌ین تقدیری و اونون حیاتا اولان موناسبتینی چئشیدلی وضعیت‌لرده تصویرله‌ییر. یوسف‌ین اینسانی فضیلت‌لری اونون ذهنی و ذکاوتی، اینسان‌لارا و خالقینا اولان سئوگیسینی آیدین گؤستریب بوش یئره قان تؤکمکدن، اؤلکه‌نی ایداره ائده‌جک عدالتی بیر شاه درجه‌سینه قالدیریر.دوُربک، قادین‌لارین لطافتینی و ذکاسینی یئنی یؤنلرله زنگینلشدیر، زلیخا سیماسیندا صادیق بیر عاشیق اوبرازی یاراد بیلیر.
"یوسف و زلیخا" داستانی‌نین ال‌یازمالاری اؤزبکیستان علم‌لر آکادمی‌سی‌نین شرق‌شوناسلیق اینستیتوندا (نؤ 185)، پاریس و ایستانبول کیتابخانالاریندا ساخلانیلیر.
"یوسف و زلیخا" اثریندن اؤرنک
مغرب پدشاهی‌نین قیزی زلیخا، حضرتی یوسفی یوخوسوندا گؤرمه‌سی
بار ائدی مغربده شهی نامور
همراه ائدی چون انگه فتح و ظفر
کافیر ائدی اوُل، ولی عادیل اؤزی
بوْلماس ائدی ایککی آنینگ بیر سؤزی.
ار کیشی‌نین سؤزی اگر بوْلسه بیر
خواه غنی بوْلسون و خواه فقیر.
ائردی آنینگ آتی چو تأیموس شاه
بئ‌حد انگا بار ائدی خیل و سیپاه.
بیر قیزی بار ائردی مهی خاوری،
عارضی‌غه شمس و قمر موشتری.
یوزی قوُیاش ائردی ولی بئ‌زوال،
برچه فونون بابی‌ده صاحیب کمال.
حاصلی عومری ائدی اوُل شاهنینگ،
آتی زلیخا ائدی اوُل ماه‌نینگ.
بیر کئچه یوسف‌نی مگر کؤردی خواب.
کیردی آنینگ قوْینینا چون آفتاب
شمس و قمردِک تاپیبان ایتیصال،
بیر-بیری‌دین أیله‌دی شبی ویصال.
دئدی زلیخاکی: - " أیا گول‌بدن،
منگه دئ آتینگنی- ندور؟ قیده‌سن؟
قیده تیله‌ی یوْقله‌سم آخیر سنی؟
مونده تاپرسن چو تیله‌سنگ منی".
دئدی‌کی: - "یوسف‌دور آتیم، گولعوذار،
من ائرورم میصر ائلی‌ده شهریار.
محنت و درد و الم و رنج و غم،
یئتگوسی‌دور مونچه بلا دم به دم.
عاقبت اوُل تنگری عنایت قیلیب،
سنی منگه، من سنگه بوْلغوم نصیب".
اوشبو سؤز اوستی‌ده زلیخا روان
سکسه‌نیب اویغاندی مگر اوُل زمان.
ائردی انینگ آغزی‌ده یوسف آتی،
اؤرته‌دی باش‌دین-آیاغی عشق اوتی.
باش‌دین-آیاق قیلدی یقاسی‌نی چاک،
سورتر ائدی یوزی‌نی هر دم به‌خاک.
قیلدی اناسی‌غه بو توش‌دین خبر،
دئدی اناسی اتاسی‌گه مگر.
فیکر ایچی‌ده قالدی اولر شب و شام
بولدی آچون عیشی اولرگه حرام.
لیک زلیخا ائدی بئ‌خورد و خواب،
بغری ائدی عشق اوتی‌دین کباب
یوسف ائدی ذیکیر انینگ هر نفس،
بولبول ائدی بولغان اسیری قفس.
عشق اوتی‌نینگ شوعله‌سی اؤرتر جهان،
کیم توتر، ائی دوست، بو آتنی نیهان.
عاقبة القصه، چو تأیموس شاه،
دئدی ائرور میصر چو شش ماهه راه.
ییغدی اولوغ‌بکلری‌نی اوُل زمان،
دئدی قیلینگ میصرغه ائلچی روان
- "نامه و تحسین بیتینگیز بو دم،
میصر عزیزی اوُل ائمیش موحترم،
نامه‌نی تعظیم ایله اینشاء قیلینگ،
وصل مدیحین داغی ایملا قیلینگ.
یعنی اوغول‌لوققا قیلوربیز قبول،
بیزنینگ آرامیزده یورورسون رسول.
میصرده اولدور چو شاهی کامگار،
انگه ائرور یخشی-یامان ایختیار".
گرچی اولوس حاکیمی ریّان ائدی،
اوشبو عزیز آلدیده حیران ائدی.
گنج و خزاین انگه‌دور بئ‌عدد،
بیل‌کی بو ریّان‌غه قیلور اوُل مدد".
جومله‌سی بکلر ییغیلیب سربه سر
نامه بیتیدیلر توله آبی زر.
بیتیدیلر درج قیلیب شرحی وصل،
جومله حیکایت‌نی ز فرع و ز اصل.
بوتکه‌ریب ائلچی‌گه بئریب اوُل زمان،
میصر سأری قیلدیلر ائلچی روان.
قایناق
- اؤزبکیستان میلّی انسیکلوپدیاسی، بیرینچی جیلد-تاشکند، 2000- ییل.
کؤچورن: عباس ائلچین
