بوُقوُت آبیده‌سی

دوشنبه 22 آذر 1400

�

بوُقوُت آبیده‌سی

بوُقوُت داش یازماسی و یا بوُقوُت آبیده‌سی— موغولیستان خالق جومهوریتی سرحدلری داخیلینده بوقوت داغی یاخین‌لیغینداکی بیر اووادا اوجالدیلمیش، بیر گؤی‌تورک خاقان‌لیغی دؤورونه عایید دیکلی داش.[۱]

بیلینن قدیم تورک بنگو داش‌لارینداندیر. 572-580-جی ایل‌لر آراسیندا کئچن تاریخ حادیثه‌لردن بحث ائدیلدیگی بیوقرافیک و دیداکتیک اثردیر.[۲]

آدینی آرهانقای آیماق ائلی‌نین باین تساقاان گول (موقدّس بیاض گؤل) بؤلگه‌سینده کی بوقوت داغیندان آلمیشدیر. بو داغین تخمیناً 10 کم شرقینده‌کی گئنیش اووادا اینشا ائدیلمیشدیر. بیرینجی گؤی‌تورک خاقان‌لیغیدؤورونه عایید خاطیره مزار کوللیه‌سینده کی اثرلردندیر. آبیده تیسباغا فورمالی داش اوزرینده اوتوردولموشدور.آبیده‌نین یئری 1956-جی ایلده موغول علم خادیمی تس. دورژسورن طرفیندن آشکارلانمیشدیر. بوقوت آبیده سی و بو آبیده یه عایید تیسباغا فورمالی داش بو گون چچرلق موزه‌سی‌نین باخچاسینداکی آچیق ساحه‌ده نوماییش ائتدیریلیر.

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : تورک دونیاسی, تورک, تاریخ, گؤک تورک,

بؤلوم | تاريخ و كولتور یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

توْنیوُکوُک آبیده‌سی

چهارشنبه 17 آذر 1400

�

+0 بگندیم

توْنیوُکوُک آبیده‌سی

توْنیوُکوُک داش یازماسی و یا بین‌الخالق ادبیاتداکی آدی ایله Bain Tsokto کیتابه‌لری 8-جی عصرده اورخون چایی وادی‌سینده یازیلمیش اولان گؤی‌تورک کیتابه‌لریندن بیری‌دیر. تونیوکوک آبیده‌سی تونیوکوکون اؤزو طرفیندن 720-725-جی ایل‌لرده تیکیلمیشدیر

بو آبیده ده تورکلرین ساواش استراژی‌لری، موستقیل‌لیک اوغروندا گئدن دؤیوش‌لر، تونیوکوکون تورک میلّتی اوچون آپاردیغی موباریزه‌لر نظره چارپیر.[۱] تورک تاریخی‌نین ان اسکی یازیلی سندلریندن بیری اولان تونیوکوک آبیده‌سی ایکینجی گؤی‌تورک خاقان‌لیغی دؤورونون بؤیوک وزیری، کوماندانی و مصلحتچیسی تونیوکوکون اؤلوموندن اوّل اؤزو طرفیندن تیکیلمیش ایکی، دؤرد طرفلی ایکی کیتابه‌دن عیبارتدیر.[۲]

بیلگه خاقان آبیده‌سی و کول‌تیگین آبیده‌سیندن 360 ک‌م شرقده یئرلشیر. 1897-جی ایلده بوتانیک یئلیزاوئتا کلمنتس طرفیندن کشف ائدیلمیشدیر.[۳] آچیق اراضیده اولدوغوندان و لازیمی سویه‌ده قورونمادیغی اوچون ضرر گؤرموشدور.

اتک یازی‌لار

Erdem Konur. "Orxon yazılarında sosial və siyasi mesajlar" (türk. ). www.academia.edu. 2020-06-11 tarixində arxivləşdirilib.
Cengiz Alyılmaz. "Bilge Tonyukuk Yazıtları Üzerine Birkaç Düzeltme" (PDF) (türk. ). www.turkdilleri.org.21 sentyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
(türk. ). www.academia.eduhttps://www.academia.edu/7115423/G%C3%B6kt%C3%BCrk_Yaz%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1_%C3%96%C4%9Frenme_K%C4%B1lavuzu_Yavuz_TANYER%C4%B0.2020-06-11 tarixində arxivləşdirilib.

کؤچورن: عباس ائلچین

آچار سؤزلر : گؤک تورک, تاریخ, تورک, تورک دونیاسی,

بؤلوم | تاريخ و كولتور یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

چوْیر آبیده‌سی

چهارشنبه 17 آذر 1400

�

+0 بگندیم

چوْیر آبیده‌سی

چویر داش‌یازماسی- چوْیر آبیده‌سی، چؤیر آبیده‌سی و یا چویره‌ن آبیده‌سی (اینگ. The Choir monument)) - موغولیستانداکی سانسار-اوُلا ( و یا باغا سانسار) داغی‌نین گونئی اتکلرینده کی کورقان‌لیقدا ایکینجی گؤی‌تورک خاقان‌لیغی دؤورونه عایید مزار داشی اولاراق دیکیلمیش تورکجه آبیده‌دیر.[1]

682-691-جی ایللره عایید اولدوغو دوشونولور. بعضی فیکیرلره گؤره چؤیر آبیده‌سی تورکلره عایید ان قدیم تورکجه متنلر اولاراق قبول ائدیلن کول تیگین، بیلگه خاقان و تونیوکوک آبیده‌لریندن داها قدیم اولوب، تورکجه‌نین بیلینن ان قدیم آبیده‌سی‌دیر.[2]

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : تورک دونیاسی, تورک, تاریخ, گؤک تورک,

بؤلوم | تاريخ و كولتور یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�

بیلگه خاقان آبیده‌سی

چهارشنبه 17 آذر 1400

�

+0 بگندیم

بیلگه خاقان آبیده‌سی

بیلگه خاقان آبیده‌سی و یا بیلگه خاقان کیتابه‌سی، تورک دیلی‌نین ان قدیم کیتابه‌لریندندیر. اورخون آبیده‌لری اولاراق بیلینن آبیده‌لردن بیری‌دیر.

بو آبیده بیلگه خاقانین اؤلوموندن (73) بیر ایل سونرا اوغلو تنگری خاقان طرفیندن دوزلدیلمیشدیر. بو آبیده ده ده یازیلان لار،کول‌تیگین آبیده‌سینده اولدوغو کیمی بیلگه خاقانین دیلیندندیر.[۱][۲][۳][۴][۵][۶]

اورخون آبیده‌لری‌نین یئرلشدیگی اراضی- موغولیستان

موغولیستانین اورخون چایی یاخین‌لاریندادیر. بیلگه خاقان آبیده‌سیله کول‌تیگین آبیده سی آراسینداکی مسافه تخمیناً 1 کیلومتردیر. گؤی‌تورک یازیسی ایله یازیلمیشدیر. بعضی بؤلوم‌لری کول‌تیگین آبیده‌سیندن گؤتورولموشدور. اوندان فرقلی اولاراق کول‌تیگین‌ین اؤلوموندن سونراکی حادیثه‌لردن ده بحث ائدیر. هر ایکی آبیده‌نین ده اطرافیندا بالبال‌لار واردیر. بونلاری یوللیق خاقان یازمیشدیر.[۷]

آردینی اوخو/ Ardını oxu
آچار سؤزلر : تورک دونیاسی, تاریخ, گؤک تورک,

بؤلوم | تاريخ و كولتور یازار : عباس ائلچین گؤروش : 0

0 باخیش

�