موسلمان شرقده ایلک قیزلار مکتبی
حاجی زینالالعابدین تقییئفین قیزلار مکتبی - آذربایجانین معاریفچیلیک تاریخینده، دونیوی تحصیلین اینکیشافیندا، آذربایجان قادینینین تحصیل آلماسیندا بؤیوک رول اوینامیش مکتبدیر. مکتب گؤرکملی خئیریهچی حاجی زینالالعابدین تقییئفین تشبّوثو و دستگی ایله آچیلمیشدیر. بو آچیلمیش مکتب موسلمان شرقینده ایلک دونیوی قیزلار مکتبی ایدی.[1][2]
یارانماسی
باکیدا قیزلار مکتبی آچماق ایستهین حاجی زینالالعابدین تقییئف اوّلجه ایمپراتور 3. آلکساندردان ایجازه ایستهسه ده، جاواب موثبت اولمور. تزار 2. نیکولای تاختا چیخاندا حاجی یئنیدن بونا جهد ائدیر: 1895-جی ایلده نیکولایین تاجقویما مراسیمینده زاقافقازیا موسلمانلارینی تمثیل ائدن حاجی زینالالعابدین تقییئف بو دفعه فورصتی الدن وئرمیر. او، تزارین خانیمی آلکساندرا فیودوروونایا چوخ باهالی بیر هدیه باغیشلاییر. عئینی زاماندا باکیدا اونون آدینا قیزلار مکتبینین آچیلماسینی خواهیش ائدیر. حاجی نه ائتدیگینی گؤزل بیلیردی. بونون اوچون اؤزگه بیر یول گؤرونموردو. 1896-جی ایلده شیفاهی، 2 ایل سونرا ایسه رسمی راضیلیق آلان زینالالعابدین تقییئف ایلک نؤوبهده مکتب بیناسی اوچون مووافیق یئرین سئچیلمهسینه و اینشاسینا دیقت یئتیردی.
1897-جی ایلدن حاجی زینالالعابدین تقییئف بو دفعه روسیه ایمپراتور ایدارهلرینین سوروندورمهچیلیگی ایله اوزلشیر. ایجازهیه، مکتبین بیناسینین یئرینین موعین ائدیلمهسینه و تیکیلیشینه 4 ایل واخت صرف اولونور. 1896-جی ایلده قیز مکتبی آچماغا ایجازه وئریلدی. تقییئف مکتب بیناسینین لاییحهسینی ماهیر معمار قوْسلاوسکییه تاپشیردی. بینانی 1898- جی ایلده تیکمگه باشلادیلار و 1900-جو ایلده حاضیر اولدو. موسلمان قیزلار مکتبی اوچون بینا دوز اسماعیلیه بیناسینین یانیندا تیکیلیر. او، مکتبین عرصهیه گلمهسینه 183 مین 533 روبل پول (روس پولو) خرجلهییر. مکتبین عرصهیه گلمهسینده دؤورون بؤیوک ضیالیلاری دا ایشتیراک ائدیر. حسن بیگ زردابینین حیات یولداشی حنیفه خانیم بو تشبّوثو چوخ بگهنیر و حاجییا یاردیم گؤستریر، مکتبین موعلیملریندن بیری، سونرا دا مودیری اولور. حاجینین ایکینجی یولداشی سونا خانیم تقییئوا، علیمردان بیگ توپچوباشوف و باشقا ضیالیلار بو ایشی آلقیشلاییر، مکتبین تئز آچیلماسی اوچون اللریندن گلهنی ائدیرلر.
آردینی اوخو/ Ardını oxu