کیرپی (درگی)
"کیرپی" (درگی) — آذربایجان جومهوریتینده نشر اولونان ساتیریک کاریکاتور درگیسی.
بیلگی
"کیرپی" ساتیریک درگیسی ۱۹۵۲-جی ایلدهن چیخیر. "ملا نصرالدین" عنعنهلرینی داوام ائتدیرمک، جمعیتدهکی نقصانلاری اوزه چیخارماق، حاقین، عدالتین اؤز یئرینی توتماسی "کیرپی"نین اساس ایش پرینسیپی اولوب. درگی اوزون ایللر روشوتخورلارین، ائل مالینی داغیدانلارین، مدنیتیمیزه بیگانه قالانلارین و س. ایفشا ائدیلمهسی اوچون قتعیتله موباریزه آپارمیشدیر.
باش یازارلار
عوض صادق، غلام محمدلی، سیف الدین داغلی، سلام قدیرزاده، شامل فرضعلیئو،ائیواز بورچالی و پولاد قاسموو آردیجیللیقلا "کیرپی" درگیسینه باش یازارلیق ائتمیشلر.
امکداشلار
جسارتلی یازیلاری ایله اوخوجولارین رغبتینی قازانمیش ص. وروغون، س.روستم، س.رحیموو، ا.ولیئو،ا.شیخلی،ع.واحد، ن. عارف درگی ایله یاخیندان امکداشلیق ائتمیشلر.
رساملار
درگینین اساس رساملاری: باش رسام نجفقولو اسماییلوو، و حسین علیئو، اومید حسینوو، حسن حاقوئردیئو، صادق شریفزاده، رضوان قولیئو، وسِووْلوْد ترناوسکی، ضیا کریمبَیلی، پیوتر شاندین، عارف علعسگروو، ادوارد عبدالهیئو، علیاکبر زینالوو، عادل ائلچین،حافظ نصیراوغلو، وفا آللاهیارووا.
۱۹۵۲-جی ایلده "کیرپی" ساتیریک درگیسینین نشره باشلانماسی دؤورون، زامانین طلبی ایدی. "کیرپی" درگیسینین نشره باشلانماسی کاریکاتور ژانرینین اینکیشافیندا موستثنا رول اوینامیش و بو ساحهده یئنی عنعنهلرین یارانماسینا تکان وئرمیشدیر. اساساً، شوروی ایدئولوژیسینه خیدمت ائتمهسینه باخمایاراق، "کیرپی" درگیسی موختلیف نسیللره منسوب اولان پئشهکار کاریکاتورچی رسساملاری بیر آرایا گتیره بیلدی.
کاریکاتور ژانرینا ماراغین آرتماسی، "کیرپی " درگیسینین اوخوناقلی درگی اولماسی بو ساحهیه پئشکار رنگکار رساملارین آخینی ایله موشاییعت اولوندو. ۱۹۵۰-۱۹۶۰-جی ایللرده آزربایجانین گؤرکملی رساملاری میکاییل عبدالهیئو،طاهر صالاحوو، اوکتای صادقزاده، کاظم کاظمزاده،گوللو مصطفییئوا و باشقالاری بو ساحهده لاییقلی اثرلر یاراتمیشلار.
ایلک علی ساوادلی پئشهکار قادین – کاریکاتورچوسو، شوروی خالق رسامی مکاییل عبدالهیئوین طلبهسی وفا آللاهیارووا دا «کیرپی» درگیسی ایله امکداشلیق ائدیردی. بو فاکت تاریخ علملری دوکتورو، یازیچی- پوبلیسیست صابر گنجهلینین رأیینده اؤز عکسینی تاپمیشدی: «...وفا ابراهیم قیزی آذربایجانین ایلک قادین کاریکاتورچو رساملاریندان بیری کیمی تانینمیشدیر. کاریکاتورلاریندا درین معنا و اینجه گولمزه واردیر...». «کورکودیل» درگیسینین نماینده هئیتی درگیلرینده چاپ اولونماسی اوچون بوتون زاقافقازیا اوزره محض «کیرپی» درگیسینین امکداشی وفا آللاهیارووانین اثرلرینی سئچدیلر. بو بارهده آذربایجانین شوروی امکدار مدنیت ایشچیسی ، « ملا نصرالدین» درگیسینین امکداشی غلام محمدلی آذربایجان درگیسیتین ۷-جی قورولتاییندا قئید ائتدی: «...بو آذربایجانلی قیزین چکدیگی کاریکاتور« کورکودیل» درگیسینین اوخوجولاری آراسیندا گئنیش عکس- صدا دوغورموشدور...»»
"کیرپی" درگیسینین پوپولیارلاشماسیندا خالق رسامی، اسماییل آخوندووون موهوم خیدمتلری اولوب.۱۹۹۰-لارین اوّللرینده چتین واختلارینی یاشایان، درگی بیر مدت چاپ اولونمادی. عؤمورلرینی بو درگییه حصر ائتمیش، مرحوم باش باش یازار پولاد قاسموو، درگینین باش رسامی حافظ نصیراوغلو درگییه ایکینجی عؤمور وئردیلر.
اتک یازیلار
شاهوئردییئو آ.ب. آذربایجان مطبوعاتی تاریخی. "تحصیل" نشریاتی،2006- 248 ص