شئیطانین حیله سی

لئو تولستوی

      یوخسول کندلی سحر تئزدن کوتان سورمگه گئدیردی، سحر یئمگینی یئمه‌دیگی اوچون اؤزو ایله بیر پارچا چؤرک آپارمیشدی. تارلایا چاتاندا تورباسینی ائندیریب بیر یئره قویدو. چؤرگی ده اونون یانینا قویوب دسماللا اوزرینی اؤرتدو. بیر آز کوتان سوردو. آت یورولوب، کندلی ده آجاندا کوتانی دایاندیردی. راحات اوتلاسین دئیه حئیوانی دا آچیب بوراخدی. یئمک یئسین دئیه ده بایاق تورباسینی قویدوغو یئره گئتدی. آنجاق دسمالی قالدیراندا گؤردو کی، چؤرک یوخدو. بیر خئیلی آختاردی. دسمالی سیلکله‌دی، آما چؤرگی تاپمادی. "غریبه دیر!" دئدی اؤز اؤزونه. "اطرافدا دا هئچ کیمی گؤرمه‌دیم، آما کیمسه گلیب چؤرگی گؤتوروب یقین" دئیه دوشوندو. بو ایشی گؤرن بالاجا شئیطان ایدی. چؤرگی آلیب بیر آغاجین آلتیندا اوتوردو، کندلی‌نین عصبی‌لشیب و بونون آدینی آنیب نئجه تحقیر ائده‌جگینی گؤزله‌ییردی. کندلی بیراز دوشوندوکدن سونرا: "نه ائدک؟.. آجیندان اؤلمه‌یه‌جم کی؟ گؤتوره‌نین احتییاجی اولماسا گؤتورمزدی. نوش اولسون" - دئدی. سونرا قویونون باشینا گئدیب سو ایچدی. بیراز ایستیراحت ائتدی. حئیوانینی یئنه کوتانا قوشوب تورپاغی شوملاماغا باشلادی. بالاجا شئیطان کندلینی گوناها سالا بیلمه‌دیگی اوچون تعجوبلنمیشدی. اولانلاری بؤیوک شئیطانا دانیشماغا گئتدی. کندلی‌نین چؤرگی نئجه اوغورلادیغینی، کندلی‌نین تحقیر ائتمه‌لی اولدوغو حالدا "نوش اولسون" دئمگینی دانیشدی. بؤیوک شئیطان ایسه بونا چوخ عصبی‌لشدی. "کندلینی آلدادا بیلمه‌میشسنسه سهو سنده‌دیر. دئمه‌لی ایشی باجارمادین. کندلیلرین هامیسی بئله‌دیرسه، اوندا بیز نه ائدریک؟ یووخ.. بو ایشی بئله قویا بیلمه‌ریک. ایندی او کندلی‌نین یانینا گئت و چؤرگین آجیغینی چیخ. اگر اوچ ایل ایچینده او کندلینی یولدان چیخارا بیلمه‌سن، سنی اوخونموش سویا سالاجام، دئدی. بالاجا شئیطان قورخوب تئز یئر کوره‌سینه ائندی. سهوینی نئجه دوزلده‌جگینی دوشونمگه باشلادی. چوخ دوشوندو، سونرا بئله بیر شئی تاپدی: یاخشی اینسان رولونا گیریب، یوخسول کندلی‌نین یانینا ایشچی کیمی گلدی. کندلییه قوراقلیق کئچن یایلاردا بوغدانی باتاقلیغا اکمک لازیم اولدوغونو بیلدیردی. کندلی ده ایشچی‌نین دئدیگینی ائله‌دی، بوغدانی باتاقلیغا اکدی. همین یای بوتون کندلیلرین اکینی گونشده قوورولدوغو حالدا، اونون بوغداسی گوُر، اوزون و سیخ باشلی اولدو. کندلی بیر سونراکی اکینه کیمی بوغدانی بول-بول ایستیفاده ائتدی. یئنه بوغدا آرتدی. او بیریسی یای ایشچی کندلییه بوغدانی داغا اکمه‌سی لازیم اولدوغونو سؤیله‌دی. کندلی ده اونون دئدیگینی ائتدی. همین ایل یای یاغیشلی کئچدی. بوتون کندلی‌نین اکینی قورودو، بوغدا وئرمه‌دی. بیزیم کندلی ایسه یاخشی بوغدا گؤتوردو. الینه خئیلی بوغدا کئچدی. کندلی بو قدر بوغدانی نه ائده‌جگینی دوشونمگه باشلادی. ایشچی کندلییه شراب دوزلتمگینی سؤیله‌دی. کندلی ده بوغدالاردان شراب حاضیرلاییب، هم اؤزو ایچدی، هم ده باشقالارینا ایچیرتدی. او واخت بالاجا شئیطان بؤیوک شئیطانین یانینا گئدیب: "چؤرگین آجیغینی چیخارتدیم" دئیه بیلدیردی. بونلاری ائشیدن بؤیوک شئیطان اؤز گؤزلرییله گؤرمک اوچون کندلی‌نین یانینا گئتدی. کندلی‌نین ائوینه چاتاندا بئله بیر منظریله قارشیلاشدی: کندلی بعضی وارلیلاری شراب ایچمگه دعوت ائتدیگی اوچون ائوینه چاغیرمیشدی. کندلی‌نین حیات یولداشی شرابی قدحلره بوشالدیب، قوناقلارا تکلیف ائدیردی. او واخت قادین ستولا دییب، شرابی یئره تؤکدو. کندلی ده بونا عصبی‌لشیب یولداشینی تحقیر ائتدی و: "لعنت سنه، کور شئیطان". بو تؤکدوگون یاخانتی دئییل. بئله دگرلی بیر شئیی نئجه تؤکرسن، آی باجاریقسیز قادین. بالاجا شئیطان بؤیوگونه باخیب، گولومسه‌دی. "گؤردون؟ آرتیق تحقیر ائتمکدن، سؤیمکدن چکینمیر". سونرا کندلی اؤزو شراب پایلاماغا باشلادی. همین واخت یوخسول بیر کندلی ایشدن قاییدیردی. اونلارا گلدی. هامینی سالاملاییب بیر طرفده اوتوردو. اونلارین شراب ایچدیگینی گؤروب، بونون دا اورگی شراب ایسته‌دی. اوزون واخت بیر یئرده اوتوروب، اودقونا-اودقونا قالدی، آما ائو صاحیبی اونا شراب تکلیف ائتمه‌دی. ائو صاحیبی اؤز-اؤزونه: اینسان سیزین هامینیزا نئجه شراب چاتدیرسین دئییب میزیلداندی. بو دا بؤیوک شئیطانین چوخ خوشونا گلدی. بالاجا شئیطان اؤزوندن راضی حالدا: " هله دایان گؤر نه‌لر اولاجاق". ائو صاحیبی و وارلی کندلیلر بیر آز ایچندن سونرا بیر- بیریلرییله صؤحبت ائتمگه، بیر-بیریلرینی تعریفله‌مگه و خوش سؤزلر دئمگه باشلادیلار. بؤیوک شئیطان اونلاری اوزون بیر مودت ایزله‌دی، قولاق آسدی. بو وضعیتدن هئچ خوشو گلمه‌میشدی: "اونلار بیر-بیریلرینی آلداتماغا، یالتاقلانماغا داوام ائدیرلر." - دئدی. بالاجا شئیطان: "هله گؤزله. باخ گؤر نه‌لر اولاجاق. بیر بوکال دا ایچسینلر سن باخ. ایندی تولکو کیمی بیر- بیریلرینه قویروق ساللاییرلار، بیر-بیریلرینی آلدادیرلار. بیرازدان هامیسی آزغین جاناوارلارا چئوریله‌جکلر." بویوردو. کندلیلر بیر قدح داها ایچدیلر. دانیشیقلاری بیراز کوبودلاشدی، سسلری یوکسلدی. گؤزل سؤزلر یوخ اولوب، بیر بیریلرینه عصبی‌لشیب، تحقیر ائدیب حتّی سؤیوش سؤیمگه باشلادیلار. آخیردا دعاوا یاراندی. بیر-بیریلری ایله دالاشیب، اوز-گؤزلرینی قان ایچینده قویدولار. بو واخت ائو صاحیبی ده دعاوایا قاریشدی. اونو دا دؤیدولر. بؤیوک شئیطانین بو دا چوخ خوشونا گلدی. "یاخشیدی، یاخشیدی" - دئدی. بالاجا شئیطان ایسه: "هله گؤزل، گؤر داها نه‌لر اولاجاق" - دئدی اونا. هله اوچونجو قدحی ایچسینلر گؤر نه حالدا اولاجاقلار. ایندی جاناوار کیمی وحشی اولدولار، سونرا دونوزا بنزیه‌جکلر." قوناقلار اوچونجو قدحی دا ایچیب، لاپ اؤزلرینی ایتیردیلر. نه دئدیکلرینی بیلمیردیلر آرتیق، بیر-بیریلرینه قولاق آسمادان قیشقیریب باغیرماغا باشلادیلار. ائو صاحیبی ده دیگرلرینی یولا سالاندا باشی اوسته سویا ییخیلدی. اوستو تمیز پالچیق اولدو. ییخیلدیغی یئردن قالخدی. دونوز کیمی سسلر چیخاردیردی. بو حال بؤیوک شئیطانی داها دا سئویندیردی. "ه… یاخشی ایش باجاردین آفرین سنه. چؤرگین آجیغینی یاخشی چیخارتمیسان. آما بیر دانیش گؤروم، نئجه ائله‌دین، بو شرابی؟ هر حالدا اولجه تولکو قانی قاتدین. بونا گؤره کندلیلر اونو ایچنده حیله‌گرلیک ائتدیلر، یالتاقلاندیلار. سونرا جاناوار قانی قاتدین. بونا گؤره ده جاناوار کیمی وحشی‌لشدیلر. سونرا دا دونوز قانی قاتدین، یقین کی. بو سببدن دونوزا بنزه‌دیلر. خئیر، دئیه جاواب وئردی بالاجا شئیطان. هئچ ائله ائتمه‌دیم. منیم ائتدیگیم تک شئی اونون داها چوخ بوغدا بئجرمگینی تأمین ائتمک اولدو. بو حئیوانلارین قانلاری اونسوزدا اینسانلاردا وار. لاکین بو احتییاجلارینا چاتاجاق قدر چؤرک اولاندا مئیدانا چیخمیر. بو کندلی اوللر بالاجا چؤرک پارچاسینی بئله آتمازدی. آما چؤرگی چوخالدیقجا نئجه اَگله‌نیم دئیه دوشوندو. من ده اونا شراب ایچه‌رک اَگلنه‌بیله‌جگینی دئدیم. کندلی آللاهین نئعمتیندن اَگلنمک اوچون شراب حاضیرلاماغا باشلایاندا دامارلارینداکی تولکو، جاناوار و دونوز قانی اؤزونو بوروزه وئرمگه باشلادی. داها سونرا بیر قدح شراب ایچنده همیشه بئله حئیوانلاشاجاق. بؤیوک شئیطان بالاجا شئیطانا تعریفلر یاغدیردی. چؤرک جزاسینی باغیشلادی و اونو اؤزونون ان یاخین کؤمکچیسی اعئلان ائتدی.

کؤچورن: عباس ائلچین