+0 بگندیم
اۉزبېکچه افندی (موللا نصرالدین) لطیفه‌لری
کؤچورن: عباس ائلچین
افندی بازارگه اېشگینی آلیب باریب، دلّالگه بېردی. بیر خریدار اونینگ تیشینی کۉرماقچی بۉلگن اېدی، اېشک خریدار نینگ قۉلینی تیشلب آلیبدی. خریدار قۉلینی اوشله‌گنیچه کېتوریبدی. آره‌دن بیر آز وقت اۉتگچ، ایکّینچی خریدار کېلیب، او هم اېشکنی سیله‌ب کۉرماقچی بۉلگن اېدی، اېشک اونی تېپیب یوباردی. بو خریدار هم آقساقلنیب کېتیب قالیبدی. دلّال افندی‌نینگ آلدیگه کېلیب غضب بیلن:
— اېشه‌گینگیز نینگ فعلی یامان اېکن. آلدیدن کېلگننی تیشله‌یدی، آرقه‌سیدن کېلگننی تېپه‌دی. بو اېشکنی بیراو تېکینگه هم آلمه‌یدی، - دېسه،
— اېشکنی مېن بو یېرگه ساتگنی آلیب کېلگنیم یۉق، - دېدی افندی، — اونینگ مېنگه کۉرسه‌تگن عذابینی باشقه‌لر هم ته‌تیب کۉرسین، - دېب آلیب کېلگن اېدیم.
موللا نصرالدین ائششگینی بازارا آپاریب دلّالا وئردی. بیر آلیجی اونون دیشینی گؤرمک ایسته‌دی، ائششگ آلیجی‌نین قولونو دیشلهدی. آلیجی قولونو توتوب گئتدی. آرادان بیر آز واخت اؤتجک، ایکینجی آلیجی گلیب، اودا ائششگی تومارلاییب گؤرمک ایسته‌دی، ائششک اونو تپیپ یولا سالدی. بو آلیجی دا آخساقلانیب گئتدی. دلال موللا نصرالدینین اؤنونه گلیب غضب ایله:
- ائششگینیز داورانیشی یامان ایمیش. قاباقدان گلنی دیشلهدی، آرخادان گلنی تپیکله‌دی. بو ائششگی بیرجه قیرانا بئله آلمادیلار- دئسه،
- من ائششگی بو یئره ساتماق اوچون گتیرمه‌دیم،- دئدی موللا،- اونون منه گؤستردیگی عذابینی باشقالاری دا دادیب گؤرسون- دئیه گؤرتوروب گتیرمیشم.
*
افندی بیر کونی قۉشنیسیدن قازان سۉرب چیقیبدی. آره‌دن بیر هفته اۉتگچ، قازاننی ایکّیته قیلیب آلیب چیقیبدی. قۉشنیسی حیران بۉلیب:
— نېگه ایکّیته قازان آلیب چیقدینگیز؟، - دېبدی.
افندی اېسه جواب بېریبدی:
— قازانینگیز حامله‌دار اېکن، توغدی.
— قازان کېره‌ک بۉلسه تېز-تېز سۉرب تورینگ، - دېبدی قازان نینگ اېگه‌سی.
آره‌دن بیر نېچه کون اۉتیب، افندی اۉشه قۉشنیسیدن کتّه داش قازان سۉرب چیقیبدی. قۉشنیسی درّاو بېردی. آره‌دن بیر هفته اۉتیبدی، اۉن کون اۉتیبدی، بیر آی اۉتیبدی. افندی اېسه هنوز قازاننی قَیترمسموش. قۉشنیسی اۉزی قازاننی سۉرب چیقیبدی. افندی قۉشنیسیگه خاموش قره‌ب:
— قازانینگ بېتاب اېکن. قضا قیلدی، - دېبدی.
— قنه‌قه‌سیگه قازان بېتاب بۉلسین؟، - دېب بقیریبدی قۉشنی، - هېچ جهانده قازان هم اۉله‌دیمی؟
— قازانینگ توققنیگه ایشانه‌سنو، اۉلگنیگه ایشانمه‌یسنمی؟، - دېبدی افندی.
موللا نصرالدین بیر گون قونشوسوندان قازان بورج آلمیشدی. آرادان بیر هفته اؤتجک، قازانی ایکی دنه ائدیب قایتارمیشدی. قونشوسو حیران اولوب:
- نییه ایکی دنه قازان گؤتوروب گتیردینیز؟- دئمیشدی.
موللا نصرالدین ایسه جاواب وئرمیشدی:
- قازانینیز حامیله ایمیش، دوغدو.
- قازان گره‌ک اولسا تئز-تئز سوروب دئیین- دئمیش قازانین یییه‌سی.
آرادان بیر نئچه گون اؤتوب، موللا او قونشوسوندان بؤیوک داش قازان ایسته‌میش. قونشوسو درحال وئرمیش. آرادان بیر هفته اؤتموش، اون گون اوتموش، بیر آی اؤتموش، موللا ایسه هله قازانی قایتارمامیش. قونشوسو اؤزو قازانی ایسته‌مگه گلمیش. موللا قونشوسونا سوسغون باخمیش:
- قازانین خسته ایدی، اؤلدو- دئمیش.
-نئجه‌سینه قازان خسته اولسون؟- دئیه باغیرمیش قونشو- هئچ دونیادا قازان دا اؤلرمی؟
- قازانین دوغماسینا اینانیرسان دا، اؤلمگینه اینانا بیلمیرسنمی؟- دئمیش موللا.
*
افندی‌نینگ خاتینی حامله‌دار اېکن. وقتی-ساعتی یېتگچ، توغروقخانه‌گه آلیب باریبدی. بیر ساعت کوتیبدی، ایکّی ساعت کوتیبدی. آره‌دن اوچ ساعت اۉتگچ، وره‌چ افندیگه دېرَزه‌دن قاپ-قاره چقه‌لاق کۉرسه‌تیب: — تبریکله‌یمن، اۉغیللی بۉلدینگیز!، - دېسه، افندی:
— طعامنی-کو نوقول کویدیرردی. باله‌نیه‌م کویدیروریبدی، - دېرمیش.
موللا نصرالدینین آروادی حامیله‌ایمیش. واختی- ساعاتی یئتجک، دوغوم ائوینه گؤتوروب آپارمیش. بیر ساعات گوتموش، ایکی ساعات گوتموش، آرادان اوچ ساعات اؤتجک، دوکتور موللایا پنجره‌دن قاپ-قارا بیر کؤرپه گؤستریب:- تبریکله‌ییرم، اوغلونوز اولدو!- دئینجه، موللا:
- ناهاری همیشه یاندیراردی. کؤرپه‌نی ده یاندیریبدی- دئمیش.
*
افندی بیر اۉرتاگی بیلن یاتر اېدی، اۉرتاغی اویغآنیب افندیدن سۉردی:
— افندی، اویغاقمیسیز؟
— هه، نیمه قیلدی؟،
— سیزدن بیر آز پول سۉره‌ماقچی اېدیم.
— اونده‌ی بۉلسه مېن اوخله‌یه‌پمن،— دېدی افندی.
موللا نصرالدین بیر یولداشی ایله یاتمیشدی. یولداشی اویانیب موللادان سوروشدو:
-موللا اویاقسانمی؟
- هه، نمنه دئییرسن؟
- سیزدن بیر آز پول بورج ایسته‌ییرم؟
- بئله اولسا من یوخلامیشام- دئدی موللا.
