قدیم تورکلرده فوتبال - تئپوک

    قوتبالا چوخ اوخشایان اویون قدیمده تورک بویلاریندا دا اوینانیب. آدینا تئپوک(Tepük) دئییبلر (تپمک، تپیکله‌مک سؤزوندن). 

       اورتا آسیا تورکلری ایله باغلی  "La Tartarie"  (اوروپادا خزر دنیزیندن ساکیت اوکئانا قدر اراضیلره، آسیایا اوزون مودّت تارتارییا دئییلیب) آدلی فرانسیزجا اثرده هم اوغلانلارین، هم ده قیزلارین اوینادیغی بیر اویوندان بحث ائدیلیر. اویونو هیجانلا ایزله‌میش بیر چینلی‌نین دیلیندن قئید ائدیلیر کی،  " بؤیوک معبدلرده تئز-تئز آیاق توپو موسابیقه‌لری دوزنله‌نیر. بو اویوندا توپا ال ایله توخونماق اولماز، توپا ضربه یا آیاقلا، یا دا باشلا وورولور. بئله‌جه، توپو رقیب قاپیسیندان ایچری سالماغا چالیشیلیر " . 

      بؤیوک تورک موتفکّیری و دیلچیسی ماحمود کاشغارلی اؤزونون مشهور سؤزلوگونده -   " دیوان لغات الترک " ده (11-جی عصر) یازیر کی، اورتا آسیاداکی تورکلر تئپوک آدلی آیاق اویونو اویناییرلار. اونون قئید ائتدیگینه گؤره، اویون قورغوشون کوره‌یه کئچی توکو، یاخود کئچه سارینماقلا اوینانیرمیش. آما زامان کئچدیکجه، توپ قورغوشون یوخ، داها یومشاق مادّّه دن حاضیرلانیب. او جومله‌‌دن ایچینه هاوا دولدورولموش قویون دریسی، تولوقلا. 

     " تئپوک "  حاقدا سونراکی منبعلر‌ده یازیر. قاپی یئره سانجیلمیش ایکی قارغیدان عیبارت اولوردو. توپو آیاقلا اونلارین آراسیندان کئچیرمک لازیم ایدی. اویونون تورک بویلاریندا یوزیللیکلر بویو اویناندیغی  " ختایی نامه "  و  " بای بارس تاریخی "  اثرلرینده ده قئید ائدیلیر. بیر مقام دا اورادا اؤز عکسینی تاپیب. اویون زامانی بللی دایره‌دن (موعاصیر آنلامدا کناری خطلنمیش مئیداندان) کنارا چیخماق اولمازمیش. 

  آیاسوفیا کیتابخاناسیندا ساخلانان  " تاریخ-ای تیمور "  آدلی اثرده ده تئپوک باره ده معلومات وئریلیر و اویونون امیر تئیمور اوردوسوندا عسگرلرین چئویکلیک تعلیمی کیمی ایستیفاده ائدیلدیگینی قئید ائدیلیر.  

  قایناق: azadliq.org

کؤچورن: عباس ائلچین