+0 بگندیم
دیل بلاسی
آنتون چئخوف
چئویرن: آزاد یاشار
سحر یالتادان گئری دؤنموش جاوان خانیم ناتالیا میخایلوونا ناهار سوفره‌سینده دیل-بوغازا قویمادان ارینه كریمین گؤزللیكلریندن بحث ائدیردی. بوندان خوشحاللانان اری ایسه آروادی‌نین حئیرانلیق دولو اوزونو نوازیشله سوزه‌رك اونو دینله‌ییر و آرا-سیرا سواللار وئریردی…
- دئییرلر آما اورالاردا یامان باهاچیلیقدیر؟ - دئیه سؤزآراسی اری خبر آلدی.
- نئجه دئییم سنه؟ آ-آ-تام، منجه بو باهالیق صؤحبتی چوخ شیشیردیلیب. اونا قالسا، یقین هئچ " شئیطان " آدلی مخلوق دا دئییلنلر قدر قورخونج دئییل. مثلن، بیز یولییا پئتروونا ایله گونو یگیرمی بئش ماناتا چوخ راحات و خودمانی اوتاق كیرایه‌له‌میشدیك. عزیزیم، یاشاماغی باجارماقدان چوخ شئی آسیلیدیر. البتته، اگر كؤنلوندن هارا ایسه داغلارا… مثلن، آی-پئترییه گئتمك كئچیرسه، اوندا سن، آیدین مسله دیر كی، اؤزونه بلدچی و آت كیرایه‌له‌ییرسن و اوندا، سؤزسوز كی، خرجین آرتیر. هم ده دهشت آرتیر! آما، واسیاجان، اورالاردا داغلار دا داغدیر ها! تصوورونه یوكسك، چوخ یوكسك داغلار گتیر، حتّی كیلسه‌دن ده مین دفعه اوجا داغلار… زیروه‌لری دومان ایچینده ایتیب-باتان، اتكلرینده ایسه نهنگ قایالار… و شام آغاجلاری بیتن… ائه، ایندی اورالاری تصوورومده جانلاندیرماغا دا عاجیزم!
- هه، بیر ده… سن بوردا اولمایاندا من ژورناللاردان بیرینده اورالارداكی تاتار بلدچیلر حاقدا یازی اوخوموشدوم… چوخ سیرتیقمیشلار! یعنی دوغرودانمی اونلار بو قدر عجایبدیرلر؟
ناتالیا میخایلوونانین اوزونه نیفرت دولو ایفاده چؤكدو، او، باشینی یئلله‌یه‌رك دئدی:
- غریبه -زاد دئییللر، عادی آداملاردیر… بیر ده كی، من اونلاری اوزاقدان، هم ده اؤتری گؤردوم… اونلاری منه گؤستردیلرسه ده، دوزو، بیر او قدر ده فیكیر وئرمه‌دیم. آ-آ-تام، بوتون بو یونانلارا، چركزلره، … حبشلره قارشی من همیشه اؤزومه بیر آیریجالیق حیسی آشیلامیشام!..
- دئییلنلره گؤره، یامان شورگؤزدورلر.
- اولا بیلر! چونكی ائله لَچَرلر تاپیلیر كی…
بو یئرده ناتالیا میخایلوونا دهشتلی بیر شئی خاطیرلاییبمیش كیمی یئریندن دیك آتیلدی، بیر مودت ارینی اوركك باخیشلارلا سوزَندن سونرا اوزادا-اوزادا سؤزه باشلادی:
- هه، واسیاجان، من سنه پو..و.. اوزغون قادینلار حاقدا دانیشاجام! آه، نئجه ده‌سیرتیلیبلار اونلار! آشاغی، یا دا اورتا طبقه دن اولسالار، یئنه درد یاریدیر، آما اصل كوبار قادینلار بو یولو سئچنده بیلمیرسن كی، اونلارا نه دئیه‌سن! دوزو، اوردا گؤردوكلریمه هله ده اینانمیرام، اصل رذالتدیر! اؤله‌نه قدر ده یادیمدان چیخماز! گؤرونور، اینسان اؤزونو بونجا دا آلچالتماغا قادیرمیش… ائه، واسیاجان، حتّی دانیشماغا دا چییرینیرم! ائله منیم رفیقم یولییا پئتروونانی گؤتورك… یاخشی اری، ایكی دنه ده اوشاغی وار… یوكسك طبقه‌دندیر، اؤزونو همیشه ملك كیمی آپاریر - آما هئچ عاغلینا دا گتیرمزسن كی… آنجاق، آ-آ-تام، بیلیرسن ده، بو صؤحبت ائنترئ نووس (فرانسیزجا: " اؤز آرامیزدا " ) قالاجاق… آند ایچ كی، بونلاری هئچ كسه دانیشمایاجاقسان.
- گویا منه بلد دئییلسن ده! البتته كی، كیمسه‌یه دئمه‌رم.
- سؤز وئریرسن ده؟ باخ ها، سنه گووه نیرم…
خانیم چنگلی یئره قویوب، چؤهره‌سینه‌سیرلی بیر ایفاده وئره‌رك پیچیلتییلا سؤزه باشلادی:
- تصوور ائله كی… بو یولییا پئتروونا داغلارا گئدیب… هاوا دا كی، كئفین ایسته‌ین! او، اؤز بلدچیسییله ایره‌لیده گئدیر، من ایسه بیر قدر آرخادایام. هئچ اوچ-دؤرد وئرست یول گئتمه‌میشدیك، بیزیم یولییا چیغیراراق، اللرینی سینه‌سینه آپاردی. تاتار بلدچی ده، قادین یهردن یئره یومبالانماسین دئیه، اونون بئلیندن یاپیشمالی اولدو… اؤز بلدچیمله گلیب، اونلارین برابرینه یئتیشدیم… سوروشورام كی: " نه اولوب بئله؟ نه هارای-هشیر سالمیسان؟ " دئییر: " اوفف، اؤلورم! حالیم فنادیر! بوردان او یانا بیرجه آددیم دا آتاممارام! " منی نئجه قورخوتدوغونو آنلاییرسان دا یقین كی! قاییداسان كی: " یوخ، ناتالی، هئچ گئرییه ده گئدن دئییلم! اینان كی، چوخ یوخ، بئله حالدا بیرجه آددیم دا آتسام - جانیم چیخاجاق، چونكی سپازمام توتوب! " سونرا دا منی و بلدچیم سولئیمانی یالوار-یاخارلا، آند-آمانلا دیله توتدو كی، شهره دؤنوب، اونون اوچون دردی‌نین تك درمانی اولان " بئستوژئو داملالاری " گتیرك.
- دور، بیر گؤروم… بیر شئیی هئچ آنلامادیم… - دئین اری آلنینی قاشیدی. - آخی، بایاق اؤزون دئدین كی، سن بو تاتارلاری ائله‌جه اوزاقدان گؤروبموشسن، ایندی ایسه دوروب هانسیسا سولئیماندان سؤز دانیشیرسان.
آروادی ذره‌جه اوتانمادان اوز-گؤزونو تورشوتدو:
- گؤردون، یئنه ده باشلادین سؤزومون باشینا ایپ سالماغا؟! بونو هئچ باشیم گؤتورمور ده! بو نه خیرداچیلیقدیر، آخی؟!
- یوخ، من هر دئییلن سؤزه ایلیشمیرم ائی… آما بو هاپ-گوپا نه حاجت وارمیش - اونو آنلامیرام! سن آللاهین، یعنی بونو… بونجا اؤرت-باسدیر ائتمك نیینه لازیمدیر آخی؟
آرواد لاپ هیككه‌لندی:
- همم! عجب ده كیشیسن آما! ایندی منی او سولئیمانا قیسقانیرسان، ائله می؟ تصوور ائدیرم، سن اؤزون او داغلارا بلدچی اولمادان نئجه گئدردین! چوخ علا تصوور ائدیرم بونو! اگر اورالارداكی شراییطی بیلمیر و آنلامیرسانسا، یاخشی اولار كی، ان آزی موملایاسان. موملا، موملا باری! اورالاردا بلدچیسیز بیرجه آددیم دا آتماق اولماز.
- البتته كی!
- اوندا بو گیجگیجی گولومسمه‌لرینی ییغیشدیر! من سنین اوچون یولییا-فیلان دئییلم… دوزدو، هئچ اونا دا حاق قازاندیرمیرام، آما من تامام باش..ش..قا… هرچند من ده اؤزومو اورادا اؤولییا كیمی آپارمیردیم، آما هر شئیه بیر حدد قویوردوم. سولئیمانین منیم یانیمدا حددی نَیدی كی، جیزیغیندان چیخا… هئچ قویاردیم؟! محمدقول بعضاً بوتون گونو یولییانین دیزی‌نین دیبینده اوتوروردو. من ایسه ساعات اون بیر اولان كیمی: " سولئیمان! هایدی، دور گئت! " امرینی وئریردیم. منیم اوزویوخا تاتاریم دا قالخیب گئدیردی. هه-ه، آ-آتام، من اونون ایپینی یاخشیجا الیمه ییغمیشدیم… ائله كی گؤروردوم مندن پول-پارا، یا باشقا بیر شئی ایسته‌دی، او دقیقه اوستونه شیغیییب: " نئجه، نئجه؟ نه-ه-ه دئدین؟ نه-ه-ه؟ " چیمخیریردیم، یازیق او آنداجا ساریسینی اودوردو… ها-ها-ها… واسیاجان، اونون او فاغیر گؤزلری كؤمور كیمی قاپقارایدی، سیر-صیفتی - اصل تاباق، داورانیشلاری ایسه - سارساق و گولونج… من اونو اؤز الیمده باخ، بئله ساخلاییردیم! با-آ-آ-خ بئ-له-ه!
چؤرگین خمیریندن دوزلتدیگی توپو سوفره نین اوستونده اورا-بورا دیغیرلادان اری میزیلداندی:
- تصوورومه گتیریرم…
- آخماقلاما دا، واسیاجان! عاغلینا نه‌لر گلدیگینی چوخ یاخشی آنلاییرام سنین! ایندی نه‌لر دوشوندویونو ده تخمین ائدیرم. آما سنی ایناندیریرام كی، حتّی گزینتیده اولاندا بئله او، اؤز یئرینی بیلیردی. مثلن، بیز داغلارا و یا اوچانسو شلاله‌سینه یوللاناندا دورمادان اونا خاطیرلادیردیم: " سولئیمان، آرخامجا گل! باخ بئله! " او دا، زاواللی، همیشه بونا رعایت ائدیردی… حتّی… ان خوش مقاملاردا دا آرامیزداكی فرقی اونون باشینا قاخیردیم: " هر شئی بیر یانا دورسون، سن منیم دؤولت موشاویری‌نین خانیمی، اؤزونون ایسه عادی تاتار اولدوغونو اونوتمامالیسان! " ها-ها-ها…
آروادی قاققاناق چكدی، آما گؤزو ارینه ساتاشینجا تئز اوزونه اوركك بیر ایفاده قوندوراراق پیچیلدادی:
- بس یولییا؟! آخ، او یولییایا نه دئییم من! البتته كی، واسیاجان، بو معناسیز كوبار حیاتیندان سیخیلان بیریسی‌نین، كئچیجی ده اولسا، بیر آز شیلتاقلیق ائتمه‌یه، نازلانماغا دا حاقی چاتیر. هئچ كیم بونو اینكار ائله‌میر… شیلتاقلیق دا ائت، اَیلن ده، كیمسه سنی قیناماز، آما بونو اساس مقصده چئویرمك، حوققالار چیخارماق نه یه گركمیش؟ یوخ، نه دئییرسن دئ، من بونو آنلاماقدا عاجیزلیك چكیرم! تصوور ائله كی، منی قیسقانماغا دا باشلامیشدی! عجب آخماقلیقدیر، دئییلمی؟ گونلرین بیر گونو معشوقو محمدقول اونا باش چكدی… یولییا ائوده یوخ ایدی… من ده كیشینی اؤز اوتاغیما چاغیردیم… اوردان-بوردان بیر آز صؤحبت ائتدیك… بو تاتارلار، بیلیرسن ده، چوخ مزه‌لیدیرلر! بیر ده باخدیق كی، آخشام دوشوب… غفلتن یولییا اوتاغا سوخولدو… بیر منه هوجوم چكدی، بیر محمدقولا… بیزه بیر اوزلر گؤستردی كی… تفو سنه! آما من بئله شئیلری هئچ واخت جیدییه آلمیرام، واسیاجان…
واسیاجان دا بیر بوغازینی آریتلادی، سونرا قاشلارینی چاتدی، اوتاقدا وار-گله باشلادی. كینایه ایله گولومسه‌یه‌رك دونقولداندی:
- دای دئنن اوردا عمللی-باشلی كئف گؤرورموشسوز ده!
ناتالیا میخایلوونا اینجیدی:
- باخ دا، عجب دوشوك شئیلر گلدی یئنه عاغلینا! بیلیرم سنین او فیكرینده‌كیلری! اورگینه ده آنجاق قارا-قورا فیكیرلر گلر سنین! اودور كی، داها سنه هئچ نه دانیشمایاجاغام! هئچ نه!
دوداقلارینی آجیقلا بوزَن قادین سوسدو.
كؤچورن: عباس ائلچین
