اؤزبک شاعیری: گدایی

گدایی (تخلّوصو؛ اصل آدی بیلینمیر) (1403/04 – 15. عصرین سونلاری) اؤزبک شاعیری‌دیر. 

یارادیجی‌لیغی

غزل ژانرینی، عروض علمینی و شعیر قایدالارینی یاخشی بیلیردی. اساساً اؤزبک تورکجه‌سینده و قیسماً فارس دیلینده غزل‌لر، قطعه‌لر، تویوق‌لار، موستزادلار و قصیده‌لر یازمیشدیر. گدایی، 15. عصر اؤزبک کلاسیک شعیری‌نین اینکیشافیندا بؤیوک رولو اولموشدور.اؤزل‌لیکله شعیرلری جانلی‌لیغی، بدیعی و فورمال کامیل‌لیگی ایله سئچیلیر. بعضی شعیرلر و قطعه‌لر شاعیرین یاشامی و معنوی تجروبه‌لرینی عکس ائتدیریر. اونون شعیرلرینده  "‌چرخ جفاسی‌" ،  "‌روزگار جؤورو‌ندن فغان" ،  "غوربت محنتی"  و "راهیب‌لرین تضییقی‌"-یندن شیکایت سسلری دویولور. گدایی‌نین شعیرلری، عروضون خالق قوشمالارینا یاخین رمل و هزج بحرلرینده  یازیلمیشدیر. شعیرلری‌نین دیلی ساده خالق دیلی، وزنی یونگول، شن و اویناق‌دیر. 

"دیوان گدا" اثری

  گدایی‌نین، 15 -جی عصرین ایکینجی یاریسی و 16 -جی عصرین اول‌لرینده بیلینمه‌ین بیر کاتیب طرفیندن کؤچورولن "دیوان گدا" اثری وار.اثرده 2974 بئیتدن عیبارت اولان 230 غزل، 1 موستزاد، 1 قصیده، 5 قطعه، تویوق داخیل‌دیر. "دیوان"داکی قصیده تئیموری شاهزاده محمد جهانگیر میرزانین اوغلو خلیل سولطانین تعریفینه حصر ائدیلمیشدیر. دیوانین الیازماسی پاریس میلّی کیتابخاناسیندا (نؤمره 981)، میکروفیلم و فوتوکوپوسو اؤزبکیستان علم‌لر آکادمی‌سی‌ شرق‌شوناس‌لیق اینستیتوتوندا ساخلانیلیر. 

گدایی‌نین فارسجا شعیرلری فخری هروی‌نین  " ردیف الاشعار"  تذکره‌سینه داخیل ائدیلمیشدیر. گدایی‌نین شعیرلری تورکیه‌ده (1960) و آمریکادا (1971) نشر ائدیلمیشدیر. 

نشر اولونموش اثرلری

•   گدایی. شعیرلر (نشره حاضیرلایان س. غنی‌یئوا). - ت.: 1965؛  اؤزبکیستان
•   گدایی. دیوان (نشره حاضیرلایان ائ.احمدخوجایئف). - ت.: 1973؛  اؤزبکیستان

غزل‌لریندن اؤرنک

یا رب، منی اوُل سروی خیراماندین أییرمه،

اوُل کؤزلری نرگیس، گولی خنداندین أییرمه.

بو بختی پریشانغه، أیا کوکبی طالع،

رحم أیله، داغی اوُل گولی خنداندین أییرمه.

ائی چرخی سیتمگر، منی سرگشته‌نی، زینهار

رحم أیله، دغی اوُل ماهی تاباندین أییرمه.

بو بنده‌غه هر جورو جفایی‌کی قیلوُرسن

قیلغین، ولی اوُل خیسروی خوباندین أییرمه.

گر خسته گدا قانینه ناحق کیرر اوْلسنگ،

جاننیندین أییرغیل، ولی جاناندین أییرمه.

قایناق

• E. Ahmadxoʻjaev. Gadoiy hayoti va ijodi. — T.: 1978;
• E.Ahmadxoʻjaev. Gadoiy devonining nodir nusxasi haqida. „Adabiy meros“ jurnali − 1972, № 2;
• Gʻanieva S. Shoir Gadoiy. „Oʻzbekiston madaniyati“ gazetasi 1962-yil 1-sentabr.
• E. Rustamov. Uzbekskaya poeziya v pervoy polovine 15 veka. — M.:1963.

کؤچورن: عباس ائلچین