د یت
عؤمر سئیفالدین
دار قاپیسندن باشقه آیدینلق کیره جک هیچبر یرى اولمیان دکاننده، تک باشنه، کیجه کوندوز، قیویلجیملر صاچارق چالیشان قوجا على، قفسه قونمش تربیه لى بر آرسلانى آندیرییوردى. اوزون بویلی، ایرى پنچه لى، قالین پازولی، گنیش اوموزلی بر پهلواندى! اون سنه در بو قارانلق این ایچنده خام دمیردن دوکدیگى قیلیچ ناملیلرى، بوتون آناطولیده، باتان روم ایلیده، سرحد بویلرنده بویوک بر نام قازانمشدى. حتى استانبولده بیله یݣیچریلر، صاتین آلاجقلرى قامالرک، صالدیرمالرڭ، یاتاغانلرڭ اوستنده "عمل على اوستا" دامغه سنى آرایورلردى. او، چلیکه "چیفته سو ویرمه" سنى بیلیوردى. اوزون قیلیچلر دگل، یاپدیغى قیصه جق بیچاقلر بیله ایکى قات اولور، ینه قیریلمازدى. "چیفته صو ویرمک"، صنعتنک یالکز اوکا مخصوص بر سرّى ایدى. یاننه چیراق آلماز، کیمسه یله قونوشماز، دکانندن دیشارى چیقماز... هابره اوغراشیردى. بکاردى. خیصیمى اقرباسى یوقدى. مملکتک یابانجیسیدى. قیلیچدن، دمیردن، چلیکدن، آتشدن باشقه لاف بیلمز، پازارلغه کیرشمز، مشتریلرى نه ویررسه آلیردى. یالکز محاربه زمانلرى اوجاغنى سوندیرر، دکاننک قاپیسنى کلیدلر، غائب اولور، محاربه دن صوکره میدانه چیقاردى. شهرده اوکا دائر بر چوق حکایه لر سویلنیردى. کیمى "جلاد الندن قاچمش بر چلبى"، کیمى "سوکیلیسى اولدیکى ایچون وقتسز دنیایى ترک ایتمش بر غریب" دیردى. سیاه، بویوک کوزلرینک یوکسک باقشندن، کبار طورندن، مغرور سکونندن، دوزکون سوزلرندن اونک اویله علدى بر آدم اولمادیغى بللیدى. اما کیمدى؟ نره لیدى؟ نره دن کلمشدى؟ بونلرى بیلن یوقدى. خلق کندیسنى سوییوردى. شهرده بویله مشهور بر اوستانک بولنماسى هرکس ایچون آیرى بر افتخاردى:
- بزم على...
- بزم قوجا اوستا...
- دنیاده أشى یوقدر!
- ذوالفقارک سرّى اونده در!
دیرلردى.
قوجا على اک قالین، اک قاتى دمیرلرى مسر یاپراغى کبى اینجلتن، کاغد کبى یوموشاتان صنعتنى کیمسه دن اوکرنممش، کندى کندینه بولمشدى. دها اون ایکى یاشنده ایکن، سرت بر بکلربکى اولن باباسنک باشى ورلمش، اوکسز قالمشدى. عمجه سى چوق زنکیندى. دبدبه لى بر وزیردى. اونى یانه آلدى. اوقوتمق ایستدى. بلکه دولت قاتنده یتشدیره جک، بویوک موقعلره چیقاراجقدى. فقط علینک مزا**** "باشقه سنه منتدار قالمق" احتمالى درین بر آلم صیزلاتیوردى. "بن کیمسه یه ایواللّه ایتمیه جکم" دیدى. بر کیجه عمجه سنک قوناغندن قاچدى. سرسرى بر آدسز کبى داغلر، تپه لر، دره لر آشدى. اسمنى بیلمدیکى مملکتلرى دولاشدى. نهایت ارضرومده اختیار بر دمیرجینک یاننه کیردى. اوتوز یاشنه قدر آناطولودا اوغرامادیغى شهر قالمادى. کیمسه یه بویون أکمدى، منتدار قالمادى. اکمکنى طاشدن چیقاردى. آلننک تریله قازاندى. چوق چالیشدى. امثالسز ایشلر میدانه کتیردى. پک آز قازانجه قناعت ایتدى. ایچنده "مقدس آتش"دن بر شعله بولنان هر موجد کبى پارا ایچون دکل، صنعتى، صنعتنک ذوقى ایچون چالیشیوردى. "چلیکه چیفته صو ویرمک" اونک عشقی ایدى. کوکللو کبى محاربهلره کیتدیکى زمانلر یکیچریلرک، سپاهیلرک، سکبانلرک ایچنده "على اوستا" ایشنک مدحنى ایشیتدکجه طادى دیله آکلاتیلماز معنوى بر ذوق دویاردى. اولونجیه قدر بویله هیچ دورمادن چالیشیرسه دها بر قاچ بیک غازیه قیریلماز قیلیچلر، قالقانلرى پارچالایان چلیک یاتاغانلر، زرهلرى کسن آغیر صالدیرمالر یاپاجقدى. بونى دوشوندکجه کولومسر، طاتلى طاتلى یورکى چارپار، روحندن قوپان بر حمله ایله اورسنک اوزرنده میلیونلرجه قیویلجیملر طوتوشدیرردى.
- تاق!
- تاق باق!
- تاق باق...
ایشته بوکون ده صباح نمازندن برى دورمدن اون ساعت اوغراشمشدى. دوکدیکى اکرى ناملیى اورسنک یاننده کى صو فوچیسنه دالدیردى. اوجاغنک سونمکه باشلایان آتشنه باقدى. چکیجى بیراقان ألیله ترلرینى سیلدى، قاپیه دوندى. قارشیکى مسجدده حزین حزین آقشام أذانى اوقونیور، چاتیسنک اوستنده کى یواده لیلکلر نهایتسز بر طاقیردى قوپارییوردى. ایکندى آبدستى دها دورییوردى. یالکز آللرینى ییقادى، قورولادى، یکلرینى ایندیردى. صالتاسنى اوموزلرینه آتدى. دیشارى چیقدى. قاپیسنى أییجه چکدى. کلیدلمکه لزوم کورمدى. اوزون میداندن مسجده دوغرو یورودى. شهرک کنارنده لى بو متواضع معبده هپ فقیرلر کلیردى. مناره سى صوقاغه باقان کوچوک بر پنجره ایدى. مؤذن بورادن باشنى چیقاریر، اذاننى اوقوردى.
قوجا على مسجده کیرنجه هر وقتکندن زیاده بر غلبه لق کوردى. داأما اوچ قندیل یاقیلیر کن بو آقشام رمضان کبى بوتون قندیللر یانمشدى. دها نماز صفلرى دیزیلممشدى. قاپینک یاننه دیز چوکدى. یاننده آلچاق سسله قونوشانلرک سوزلرینه ایستمیه رک قولاق قابارتدى. یاتسى نمازینه قدر مقامله مثنوى اوقوناجغنى دویدى.
آقشام نمازى قیلینوب بیتدکدن صوکره جماعتک بر قسمى چیقدى. قوجا على یرندن اوینامادى. ذاتاً براز باشى آغرییوردى؛؛ "مثنوى دیکله ر، آچیلیرم!" دیدى. بویوک بر خضوع ایچنده، روحى اورپرتن نغمه لرله غشى اولدى. هر عاشق کبى اونک قلبنده ده نهایتسز بر وجد، بر هیجان، بر غلیان استعدادى واردى. اک کوچوک بر وسیله ایله جوشاردى. معناسنى آکلامادیغى بو لسانک اخروى آهنکى اونک ساکن قاننى صولر آلتنده صاقلى درین بر کرداب کبى قایناتدى. هر طرفى سببسز بر صارسنتى ایله تیتره یور، سوکولمز بر هیچقیریق بوغازینه طیقیلیر کبى اولیوردى. یاتسى نمازینى قیلدقدن صوکره مسجددن چیقنجه دوغرو دکاننه کیرمدى. یورودى. اویقوسى یوقدى. ایلیق، ییلدیزلى بر کیجه ایدى. صامان اوغروسى، صارى آلتین طوزندن نهایتسز بر بولوت کبى کوکک بر طرفندن اوبر طرفنه اوزانیوردى. یورودى، یورودى، شهردن ماندیرالره کیدن یولک کچدیکى تحته کوپروده دوردى. کناره دایاندى. کنیش دره نک دیبنه عکس ایدن ییلدیزلر نوردن چاقیل طاشلرى کبى پارلایور، صولر شیرلدایوردى. کنارلرده کى قارانلق طوپ سوکودلرده بلبللر اوتیوردى. دالدى، کیتدى. ساعتلرجه قیمیلدامادى. دیکلهدیکى نغمه لرک روحنده قالان آهنکلرینى ایشیدییور، طبقى مسجدده کبى غشى اولیوردى. آنسزین آرقاسندن بر سس:
- کیمدر او؟
دیه باغیردى.
دالدیغى طاتلى عالمدن اویاندى. دوندى، کوپرونک اوبر طرقنده ایکى اوچ قارالتىى ایلرله یورد، غیر اختیارى جواب ویردى:
- یابانجى یوق!
- کیمسک؟
- على...
- هانکى على؟
- ...
کولکه لر یاقلاشدى. بر آدیم قالنجه اونى قیافتندن طانیدیلر!
- قوجا على.. قوجا على به...
- ...
- سن مسک على اوستا؟
- بنم.
- نه آرایورسک بو وقت بورالرده؟
- هیچ!
- ناصل هیچ؟ صویه چکیجک مى دوشوردک یوقسه...
- !..
بونلر شهرک صوباشیسنک آدملرى، دزدارلردى. قول کزیورلردى. نه جواب ویره جکنى شاشیردى. کیجه لرى افیون یوتان بو سرسریلر، اهل عرضلر نظرنده خیرسزلردن، اوغورسزلردن دها قورقونجدى. کندیلرندن باشقه دیشاریده بر کزنى یاقالادیلر مى دایاقدن جاننى چیقاررلردى. آما اوکا فنا معامله ایتمدیلر. دیزدارباشى:
- على اوستا، سن دلى مى اولدک؟
دیدى.
- یوق...
- بویله کیجه یاریسنه یاقین ده دکل، حتى یاتسیدن صوکره صوقاقده، باخصوص بویله شهر کنارنده کیمسه نک دولاشماسنه آغامزک راضى اولمادیغنى بیلمیور میسک؟
- بیلیورم.
- أ، نه آرایورسک بوراده؟
- هیچ!
- ناصل هیچ؟
- ...
قوجا على ینه جواب ویرمدى. دزدارلر اونک ناموسلو بر آدم اولدیغنى بیلیورلردى؛ خیرپالامادیلر، یالکز:
- هایدى یریکه کیت، دولاشما...
دیدیلر.
کلدیکى یوللردن خیزلى خیزلى دونن قوجا على روحنده، دیکله دیکى آهنکى تکرار بولیوردى. بلبللر کسکین کسکین اوتیور، اوزاقلرده ماندیرالرک کوپکلرى هاولایوردى. صوقاقده هیچ کیمسه یه راست کلمدى. دکاننک اوکنه کلنجه دوردى. چاتیسنک اوستنده کى لیلک اویومامش، کفنلى بر خیال کبى آیاقده دورییوردى. کندى قاپیسى آرالقدى. چیقارکن صیم صیقى قاپاتدیغنى خاطرلادى.
- توحاف، روزکار آچمش اولاجق.
دیدى.
دکاننده اورسیله چکجندن باشقه قیمتلى بر شى یوقدى. بونلر ده چالنمغه دکمزدى، کیمسه نک ایشنه یارامازدى کى خیرسز آشیرمق زحمتنه کیرسین...
ایچریدن قاپىیى سورمه لدى. دزدارلرک مداخله سى جاننى صیقمشدى و ایشته شهرده یاشامق ده بر دورلو اسیرلکدى. حالبوکه داغ باشنده، کویده سنعتى کچمزدى. بردن آغیر بر یورغونلق دویدى. قندیلنى یاقمغه اوشندى. اوجاغک صولنه کلن الچاق موصاندیرایه چیقدى. بویوک بر آیى چوستکیسندن عبارت اولان یاتاجغنه اوزاندى.
صیچرایارق اویاندى. قاپیسى وورلیوردى. اویقو سرسملکیله:
- کیم او؟
دییه هایقیردى.
- آچ چابوق...
صباح اولمشدى. قاپینک آرالقلرنده بم بیاض ضیا چیزکیلرى پارلایوردى. او هیچ بویله دالوب قالماز، کونش دوغمدن اویانیردى. دوغرولدى، موصاندیرادن آتلادى، آیاق قابیلرینى بولمدن یورودى، خیزله سورمه یى چکدى. بردن بره آچیلان قاپیدن دکانى دولدیران آیدینلغک ایچنده پالا بیییقلى، یوکسک قاووقلو دزدارباشىیى کوردى، آرقاسنده کچه کلاهلى، چیفته خنچرلى کنج یاماقلرى ده دورییوردى. "نه وار؟" کبى یوزلرینه باقدى. دزدار باشى:
- على اوستا، دکانکى آرایاجغز.
دیدى.
قوجا على حیرتله صوردى:
- نیچون؟
- بو کیجه بوداق بکک ماندیراسنده خیرسزلق اولمش.
- أ، بکا نه؟
- اونک ایچون ایشته دکانى آرایاجغز.
- او خیرسزلقدن بکا نه؟
- خیرسزلر چالدقلرى بر قوزویى کوپرونک آلتنده کیسمشلر. مشین کیسه لرک ایچینده کى پارالرى آلاراق بر تانه سینى اورایا بیراقمشلر.
- بکا نه؟
- او کیسهلردن بر دانهسنى ده بو صباح سنک دکانک اوکنده بولدق. صوکره شو أشیکه باق، قان لکهلرى وار!
- !..
قوجا على قاماشان کوزلریله قاپینک تمیز أشیکنه باقدى. حقیقةً أل قدر بر قان لکهسى سورولمشدى، او بو قیرمیزى لکه یه دالغین دالغین باقارکن پالابیییقلى دزدار:
- هم بو کیجه کچ وقت بن سنى کوپرونک اوستنده کوردم. اوراده نه آرایوردک؟
دیدى.
قوجا على ینه ویرهجک جواب بولامادى؛ اوکنه باقدى:
- آرایک...
دییهرک کرى چکیلدى.
دزدارله یاماقلرى دکانه کیردیلر. اورسک یانندن کچن یاماقلردن برى، هایقیردى:
- نا، ایشته، ایشته...
- !!!
قوجا على غیر اختیارى دزدارک باقدیغى طرفه کوزلرینى چویردى. یکى یوزلمش بر درى کوردى. یاماقلر همان درىیى یردن قالدیردیلر. آچدیلر. دها ایصلاقدى. بر اغالرینک، بر ده علینک یوزینه باقیورلردى. دزدارباشى حدتلنه رک صوردى:
- چالدیغک پارالرى نره یه صاقلادک؟
- بن پارا چالمادم.
- انکار ایتمه، ایشته قوزونک دریسى دکانکده چیقدى.
- بو درىیى بورایه بن قویمادم.
- یا کیم قویدى!
- بیلمیورم.
قوجا على، ذاتاً چوق لاقیردى سویلمزدى. صوباشینک قارشیسنه چیقارتلدیغى زمان ده کیجه کچ وقت کوپرونک اوستنده نه آرادیغنى آکلاتامادى. دزدارلرک بولدیغى بوتون دلیللر علیهنه چیقیوردى. بوداق بکک یکى صاتدیغى بش یوز قویون اجرتى ده ماندیرادن چالنمشدى. ایکى قوتلى خیرسز، بکجى چوبانى صیم صیقى باغلامشلردى. صوکره جانیکى چیقارنجایه قادار دوموشلر، حتى ایشکنجه ایچون بر قولونو ده قیرمشلردى. ایرتهسى کون حاکمک حضورنده بو چوبان، خیرسزک برینى قوجا علىیه بکزتدیکنى سویله دى؛ کیجه کچ وقته قدر دکاننه کلمه مسى، درینک دکانده، پارا کیسه لرندن برینک قاپیسى اوکنده بولونماسى، قوجا علىنک اتهامنه کافى کلدى. نه قدر انکار ایتسه خیرسزلغى تأویل کوتورمیوردى. ذاتاً حکومتجه نره دن کلدیکى، نره لى اولدیغى بللى دکلدى. صول قولنک کسیلمه سنه قرار ویرلدى.
قوجا على، بو قرارى دوینجه عمرنده ایلک دفعه اولارق صاراردى. دوداقلرینى ایصیردى. قضایه رضادن باشقه چاره یوقدى؛ سنده لیه رک آیاغه قالقدى. حاکمه دیک بر سسله:
- قولمى بیراقک، قفامى کسک!
دییه رجا ایتدى.
بو عمرنده اونک ایلک رجاسیدى. فقط احتیلر حاکم چوق عادلدى:
- خیر اوغلم، دیدى، سن آدم اولدرمدک؛ اکر چوبانى اولدرسه یدک او وقت قفاک کیدردى. جزا قباحته کورهدر. سن یالکز خیرسزلق ایتدک؛ قولک قوپاجق. حق بویله ایستهیور. شریعتک کسدیکى یر آجیماز...
- ...
قوجا علینک قولى قفاسندن چوق قیمتلیدى، چلیکه چیفته صو ویرمکى بو ایکى قولى سایهسنده یاپیور، بو ایکى ال سایهسنده سرحدلرده دوکوشن بیکلرجه غازیلره چلیک قالقانلرى قیران، آغیر زرهلرى ییرتان، دمیر طولغالرى ایکیه بیچن توگ کبى خفیف قیلیچلر یتشدیرییور، یوق بهاسنه، پیر عشقنه چالیشیوردى.
اونى آغا قاپیسنده دزدارلرک اوداسى آلتنه قاپادیلر. قصاص کوننى بوراده بکله یور، هیچ سسنى چیقارمایور، چولاق قالنجه اورسنک باشنده چکیچ وورامیاجغنى دوشونه رک معبودى اولن بر مؤمن ماتمى دوییوردى. قولنک دیتنى ویره جک اون پاراسى یوقدى؛ سمدیه قدر پارا ایچون چالیشمامشدى.
بوبون شهر خلقى، قوجا على کبى ماهر بر اوستانک قولى کسیله جکنه آجیدى، بو قدر یاقیشیقلى، مرد، چالیشقان، قوتلى، کوزل بر آدمک اولنجیه قدر سقط سورونمه سنه اک دویغوسز وجدانلر بیله دایانامایوردى. ایشته هرکس اونى سوییوردى.
سپاهیلر کندیلرینه پک اوجوز قیلیچ دوکن بو آدمى قورتارمایى سوزلشدیلر. شهرک اک بویوک زنکینى "حاجى محمد ه" مراجعت ایتدیلر؛ بو آدم قارون قدر مال صاحبى اولدیغى حالده صوک درجه خسیسدى. حالا شهرک پازار یرنده کوچوک بر دکانده قصابلق یاپیوردى. دوشوندى، طاشندى، نازلندى. صوراتنى أکشیتدى، باشنى صاللادى، اما سپاهیلرله خوش کچنمک لازمدى:
- مادامکء سز ایستیورسکز، دیدى، بن ده اونک قولى ایچون دیت ویررم. اما بر شرطله...
- به کبى؟
دییه صوردیلر.
- وارک کندیسنه سویلهیک. اکر بن اولنجیه قدر بکا بادهوا خزمتجیلک، چیراقلق ایتمکه راضى اولورسه...
- پک اعلا، پک اعلا...
سپاهیلر آغا قاپیسنه قوشدیلر. حاجى قصابک تکلیفنى قوجا علىیه سویله دیلر. او، اولا "قصابلق بیلمدیکنى" اورتایه سوردى. قبول ایتمک ایستمیوردى. سپاهیلر:
- ادم سن ده! قصابلق ایشمى؟ او قدر حرب کوردک، قیلیچ صاللادک. باغلى قویونى یره یاتیروب کسهمز میسک؟
دییه اصرار ایتدیلر.
"قوله قمل اولمق" فانى دنیاده "بریسنه منتدار قالمق" عذابارک اک آغیریدر. او دها پک کنج ایکن، وزیر عمجه سنک لطفنى بیله چکه ممش، منتدار قالمامق ایچون عاأله اوجاغندن قاچمش، غربت ایللرینه آتیلمشدى. شمدى کور طالع اونى باق کیمه کوله ایده جکدى؟ سپاهیلر:
- حاجینک یاشى یتمشى آشمش... ذاتاً دها نه قدر یاشار که... او اولنجه ینه سن حر قالیر، بزه قیلیچ یاپارسک. هایدى دوشونمه!
دییورلردى.
حاجى قصاب کسیله جک قولک دیتنى حاکمه صایدیغى کون قوجا علىیى آرقاسنه طاقدى. دکانه کتیردى. بو آدم غایت تیتیز، غایت خویسز، غایت برباد بر اختیاردى. هیچ دورمدن سویلنیردى. خسیسلکدن شمدیه قدر بر خدمتجى، بر چیراق طوتامامشدى. قوجا علىیى النه کچیرنجه همان دکاننک کوشه سنه بر سدر یرلشدردى. اوستنه بر شیلته قویدى. کچدى، اودایه اوطوردى. هر شینى اکا یاپدیرمغه باشلاى؛ اما هر شینى! صباح نمازندن بش ساعت أول شهردن ایکى ساعت اوته ده کى ماندیراسندان او کون صاتیلاجق قویونلرى اوکا کتیرتیر، اوکا کسدیرییور، اوکا یزدرییور، اوکا پارچالاتدرییور، اوکا صاتدیرییور... تا آقشام نمازینه قدر دورمدن أمرلر ویریوردى. زواللىیه ویردیکى یالکز بولغور چورباسید. بعضاً کندى آرتیقلرینى کوپکه ویرر کیبى اوکنه آتاردى. کیجه لرى دکانى باشدن آشاغى ییقاتیر، اویقویه یاتیرمدن ایرتهسى صاح ایچون قویون کتیرمک اوزه ره ماندیراسنه یوللایوردى. اودوننى بیله اورماندن اوکا کسدیرییور، صویونى اوکا طاشیتیور، هر ایشنى اوکا کوردرییوردى. حتى اوینک باغچه سنده کى لغم قویوسنى بیله اوکا آییقلاتدى.
قوجا على ساده صویه بولغور چورباسیله بو قدر زحمتلره ییللرجه کوکوس کره بیله جکدى. فقط حاجى قصابک ایکیده بر:
- اولان على! قولکک دیتنى بن ویردم. یوقسه چولاق قالاجقدک...
دییه یاپدیغى أییلکى تکرارلاماسنى چکه میوردى.
بر کون، ایکى کون، اوچ کون دیشنى صیقدى. دورمدن چالیشدى. کیجه اویومادى. کوندوز قوشدى. أفندیسنک قارشیسنده أل پنچه دیوان دوردو. ینه:
- قولکک دیتنى بن ویردم.
- ...
- شمدى چولاق قالاجقدک ها...
- ...
- بنم سایه مده قولک وار.
- ...
حاجى قصاب بو سوزلرى عدتا "عآفرینع" طرزنده دیلنه پرسنک ایتمشدى. هر امرنک اجراسندن صوکره قیر صاقاللى، چیرکین، صیسقا صوراتنى اکشیته رک، ماوى چوقور کوزلریله اونى تپه دن طیرناغه قدر سوزه رک، "ععقلکده طوت، بنم اسیرمسک!" دیر کیبى، ویردیکى دیتى خاطرلاتیردى. قوجا على صوصار، قلبنک ییرتلدیغنى، کوکسنه صیجاق صیجاق بر شیلر یایلدیغنى، کلیدلنن چکه لرینک چاتیردادیغنى، شاقاقلرینک آتدیغنى دویاردى. کیجه لرى اویویامایور، کوندوزلرى اوغراشیرکن، ماندیرایه کیدوب کلیرکن، سلخخانه ده قویونلرى یوزرکن، مشتریلره أت کسرکن، "نه یاپاجغم، نه یاپاجغم؟" دییه دوشونیور، هیچ بر شیئه قرار ویره میوردى. دنیاده کیمسه یه ایوالله ایتمیه رک قناعتله، غرورینک سعادتى ایچنده یاشامق ایسترکن باشنه کلن بو بلا نه ایدى؟
قاچمایى ناموسنه یدیره میوردى. ایشته او وقت صحیحدن خیرسزلق ایتمش الا جقدى، فقد بو حریفک ایکیده بر یاپدیغنى باشنه قاقماسنه تحمل اولومدن پک کوچ، پک آجى، اولومدن پک آغیردى.
حاجى قصابه کوله الدیغنک هفته سیدى. کونلردن جمعه یدى. ینه ایرکندن ماندیرایه کیتمش، قویونلرى کتیرمش، سلخخانه ده یوزمش، دکانده چنکللره آصمشدى. تزکاهک صولنده کى بویوک سیاه طاشده ساطیرلرى بیله یور، ینه: "نه یاپاجغم، نه یاپاجغم؟" دییه دوشونیور، دوداقلرینى ایصیرییوردى. دها أفندیسى کلممشدى. ساطیرلرى بیتیرنجه بویوک بیچاقلرى بیله مکه باشلادى. "نه یاپاجغم، نه یاپاجغم؟" خولیاسنه اویله دالمشدی که... قصابک کلدیکنى دویمادى. آکسزین اغورسزک بغوق سسى یورکنى آغزینه کتیردى:
- نه یاپیورسک به؟
دوندى، أفندسى کوشه سنه اوطورمش، چوبوغنى توتدرییردى.
- بیچاقلرى بیله یورم.
دیدى.
- هاى تنبل مسکین هاى، صباحدن برى نه یاپدک؟
- ...
جواب ویرمدى. قاپاقلرى چورومش بو کوچوک، بو خائن، بو ییلان کوزلره قیرپمدن باقدى، باقدى. اختیار بکله مدیکى بو آجى باقشه قیزدى. صورى:
- نه باقیورسک؟
- ...
قوجا على سسنى چیقارمایور، بر هفته ایچنده بلکه بش سنه لک خدمتنى دوروب دیکلنمدن کوردیکو حالده کندینى ینه "تنبل، مسکین" دییه تحقیر ایتمکدن صیقیلمایان بو کوتو انسانى أزیجى بر باقشله سوزییردى. ینه قلبى ییرتیلیر کبى اولیور، کوکسنه صیجاق بر شئلر یاییلیور، چکه لرى کلیدلنیور، شاقاقلرى زونقلایوردى. بر آنده بو تیتره مه دوردى؛ قوجا على کوزلرینى آچدى؛ بر هفته بوکا ناصل تحمل ایتمشدى؟ شاشیردى. حاجى قصاب چوبوغو یانا بیراقدى؛ خدمتجیسنک بو آغیر باقشندن قورتولمق ایسته یورمش کبى دیرلاندى:
- قولکک دیتنى بنم ویردیکمى اونوتیورسک غالبا، دیدى؛ بن اولماسه یدم شمدى چولاق قالاجقدک.
- ...
قوجا على ینه جواب ویرمدى؛ آجى آجى کولومسه دى، قیزاردى، صوکره بردن بره صاراردى، خیزلا دوندى، بیله دیکى ساطیرلرک اک بویوکنى قاپدى، صیغالى قولنى، یوکسک قییما کوتو کنک اوستنه قویدى، قالدیردیغى آغیر ساطیرى اویله بر ایندیردی که... او آنده قوپان قولنى طوتدى، کوردیکى شیئک دهشتندن کوزلرى دیشارى فیرلایان حاجى قصابک اوکنه:
- آل باقالم شو دیتنى ویردیکک شئى!
دییه خیزله فیرلاتدى.
صوکره اثوابنک قولسز قالان یکنى صیقى بر دوکوم یاپدى. دکاندن چیقدى.
اونک وقتیله کلدیکى یر کبى، شمدى کیتدیکى یرى ده شهرده کیمسه اوکرنه مدى...