میللی شوعورون مئعیاری:دیل و كولتور بیرلیگی

موباریز سولئیمانلی

صنعت‌‌شوناسلیق اوزره فلسفه دوكتورو، دوسئنت  

   دونیانین بیر چوخ علم، مدنیت و سییاست خادیملری دیل و كولتور بیرلیگینی میللی شوعورون و اؤزونودركین اساس عامیلی حساب ائتمیشلر. حیاتلارینی آذربایجانین مدنی ترققی‌سینه و میللی ایستیقلال ایدئیالاری اوغروندا موباریزه‌‌یه حصر ائتمیش ضیالیلار دا خالقین بو ایدئاللار اطرافیندا بیرلشمه‌‌سی‌‌نین، بو ایدئاللارین مفكوره حالینا گتیریلمه‌سی‌نین، میللی شخصیتین فورمالاشماسی اوچون معنوی-روحی بیرلیگین واجیب و موهوم شرط اولدوغونو بیلدیرمیشلر. بو معنادا اونلار، دیل ده داخیل اولماقلا،  " كولتور "  آنلاییشی آلتیندا بیر خالقین روحی و معنوی دَیرلری‌نین مجموسونو ایفاده ائتمیشلر. بیز ده بو یازیمیزدا  " كولتور "  دئیركن، دیقتی اساسن مدنیتین معنوی آسپئكتلرینه یؤنلتمیشیك. اونا گؤره كی، اگر اؤزوموزو میللی-مدنی ترققی و ایستیقلال جارچیلاری اولان موتفككیرلرین كولتورولوژی دوشونجه‌‌سی‌نین واریثی حساب ائدیریكسه، او زامان بو عامیلی دیقتدن قاچیرمامالی و آنلاییشلارین چرچیوه‌‌سی‌نین موعین‌لشمه‌سینده ده اونلارین یاناشمالارینا تاریخی-موقاییسه‌‌لی شكیلده یاناشمالیییق (بیزجه،  " كولتور "  تئرمینی ایله میللی روحی-معنوی دَیرلر كومپلئكسی‌نین،  " مدنیت "  مفهومو ایله كولتورلر مجموسو حساب ائدیلن بشری مدنی دَیرلرین،  " سیویلیزاسییا "  ایله ایسه ماددی-مدنی و تئخنوگئن اینكیشاف سویییه‌سی‌نین ایفاده ائدیلمه‌سی منطیقی اولار). 

 میللی شاعیر ، محمت امین یورداكولون حیاتی و شئعیرلری

13 ماییس 1869دا ایستانبولدا دوغولدو . 14 اوجاق 1944ده  ایستانبولدا یاشامینی ایتیردی. زینجیرلی كؤیو مزارلیغیندا توپراغا وئریلدی. میللی ادبییات  و توركچولوك آخیمی نین اؤنده گلن تمثیلجیسی و دولت مأمورو ایدی. ایتیحاد و ترققی جمعییتینه گیردی. شئعیرلری ایله ایستانبول حوكومتینی ائلشتیرینجه 1907ده ارزروم روسومات ناظیرلیغینا آتاناراق ایستانبولدان اوزاقلاشدیریلدی. ایكینجی مشروطییتین اعلانیندان سونرا عینی گؤروله بو كز ترابزونا گؤندریلدی. 31 مارت اولایی نین آردیندان 13 نیسان 1909دا ایستانبولا چاغریلدی.

قازاخ توركلری نین میللی شاعیری : آبای كونانبای اوغلو

آبای (ایبراهیم) كونانبای اوغلو (1907-1845) - قازاخ شاعیری، یازیچیسی، ایجتیماعی خادیم، موعاصیر قازاخ یازیلی ادبیاتی نین بانیسی، معاریفچی لیبئرال ایسلامین اساسیندا قازاخ مدنیتی نین روس و آوروپا مدنیتلری ایله یاخینلاشماسی طرفداری.