موسی یئو رامین سلیم اوغلو
" گولـله نمیش اوشاقلیق " كیتابیندان
«همین گون سحردن بیر خئیلی آتیشما اولدو. همیشه كی كیمی. آخشاما یاخین سنگیدی. آخشام 9-دا آتیشما یئنیدن شیددتلندی. آتام حَیَطیمیزده ایری پانئللری دوزوب، تورپاغی دا آلتدان قازیب تونئل فاسون یئر دوزلتمیشدی. شیددتلی آتیشما اولاندا همیشه او تونئله گیریردیك. ایندی ده تونئله دولوشدوق. قونشولاریمیز زینیت خالا، حوسئین دایی، قاراش داییگیلین عاییله سی ده تونئلده ایدی. گئجه ساعات 12-یه كیمی تونئلده قالدیق.
آتیشما كسمیردی. اوغولتو وار ایدی. داییم طاهیر گلدی كی، ائرمنیلر هر طرفدن هوجوما كئچیب. تونئلده قورونماق آرتیق معناسیز ایدی. زینیت خالا ایله حوسئین دایی تونئلده قالدیلار. بیز تونئلدن چیخدیق. ائله بیل سحر ایدی. ائرمنیلر فیشنگ آتیردیلار كی، فیشنگین ایشیغیندا خوجالی ساكینلرینی قیرسینلار.
دوز آسفالتا چیخدیق. گیزلنمه یه یئر ده یوخ ایدی. دیوارلارین دیبی ایله دالدالانا-دالدالانا گئدیردیك. یاغیش كیمی یاغان گولـله نین آلتیندا اوز توتدوق قارقار چایینا. چایی كئچدیك. كتیك مئشه سینه گیردیك. هوندور داغ واردی. او داغی قالخیردیق. داغین تپه سینه چاتماغا آز قالمیش ائرمنیلر تپه دن بیزی آتشه توتدولار. جاماعات اوزو آشاغی قاچماغا باشلادی. اؤزومو ساخلایا بیلمیردیم. آغاجا چیرپیلدیم. ائله اورادا گولـله آیاغیما دیدی. آیاغیمدان یونگول یارا آلدیم. آغری حیس ائتمیردیم. آخان قانی دا حیس ائتمیردیم. سن دئمه، قورخو هر شئیه اوستون گلیرمیش. بیر مقامی دا هئچ اونودا بیلمیرم. اؤزونو گولـله دن قوروماق اوچون 13 یاشلی بیر اوشاق قادین مئییتی نین آلتیندا گیزله نیر. او اوشاق من ایدیم. مئییتدن ده قورخموردوم. بیزه تك-تك گولـله آتمیردیلار. پولئمیوتلارلا بیچیردیلر. خئیلی اؤلن، ایتن اولدو. جاماعات دره نین دیبینه یووارلانیردی، تؤكولوردو. چونكی مووازینتلرینی ساخلایا بیلمیردیلر. دره نین دیبینی گولـله توتموردو. اورادا بیر ساعاتا یاخین دینجه لیب یولا دوشدوك. دومان ایدی. بیر خئیلی گئدندن سونرا معلوم اولدو كی، آغدام عوضینه، خانكندی ایستیقامتینه گئتمیشیك. گئری دؤنه سی اولدوق. هامی یورولموشدو. قارین اوستونه چؤكدوك. آتام 3 یئرده تونقال قالادی. جاماعات بیر آز قیزیندی. تونقالدا آیاغیمی ایسیدنده چكمه مین آلتی اریبیب دریمه یاپیشیبمیش. حیس ائتمه میشم. سحره یاخین یولا دوزلدیك. قارشیدا بیر داغ واردی. او داغی كئچیب بوتون گونو یول گئتدیك. گلیب بر كنده چاتدیق. كند جاماعاتی بیزی آذربایجان دیلینده چاغیردی. ائرمنیلری ده سؤیدولر. سئوینیردیك. ائله بیلیردیك جانیمیز قورتاردی. بیردن آتیشما باشلادی. آسلانوو تئلمان یانیمداجا اؤلدو. همین كندده زهرا خالانین دا اؤلومو یادیمدان چیخمیر. گولـله آغزیندان دیمیشدی. جینقیری دا چیخمادی. بیزی اورادا اسیر گؤتوردولر. داغین اتگینده هامیمیزی یئره اوزادیب باشیمیزین اوستوندن آتش آچماغا باشلادیلار. سونرا بیزی فئرمایا گتیردیلر. 60-70 نفر اولاردیق. بیزه سحر-آخشام 1 وئدره سو، 1 وئدره ده چیی كارتوف وئریردیلر. بیر دفعه بیر ائرمنی آروادی پالتاری نین آلتیندا بیر چؤرك گیزله دیب گتیرمیشدی. 2-3 گون مئشه ایله یول گلمیشدیك. 3-4 گون ده فئرمادا اسیرلیكده ایدیك. هفته عرضینده یئدیگیم چؤرك ائله او اولدو. مئشه ده قار، كوللاردا قورویوب قالمیش ایتبورنو یئییردیم.
فئرمادا اولاندا ایری بیر لََین گتیردیلر. دئدیلر كی، كیمین نَیی وارسا، تؤكسون. اگر كیمینسه اوستوندن نسه چیخسا، گولللنه جك. هامی پولونو، قیزیلینی، سندلرینی اورا تؤكدو. سونرا ائرمنیلر 12 و یا 13 نفر میللی اوردو پالتاریندا اولان كیشیلری باییرا چیخاردی. اورادا بیر قادین واردی. آدینی اونوتموشام. آغلاییب یالواریردی كی، 5 اوغلوم اولوب. ایكیسی اؤلوب، اوچونو ده سیز آپاریرسینیز. هئچ اولماسا، بیرینی منه وئرین. توفنگین قونداغی ایله او قادینی ایتله دیلر. میللی اوردو پالتاریندا اولانلار چؤله چیخاریلاندان بیر آز سونرا دایانمادان آتش آچیلدی. بلكه ده 10 دقیقه چكردی. ایچریده كی اسیرلر قیشقیریردی. او آنا بیلمیردی نه ائله سین. ائرمنیلر ایچری گیریب دئدیلر كی، قیشقیریغی كسمه سه نیز، هامینیز گولللنه جكسینیز. سهو ائتمیرمسه، فئرمادا 2 یا 3 گون قالدیق. اورادا باش وئرن بیر احوالاتی دا اونودا بیلمیرم. بیر قیز واردی. 13-14 یاشی اولاردی. قیزین آدینی چكمه یه جم. اونو ائرمنیلر زورلا چؤله چیخاردیلار. آتاسی نه قدر یالواردیسا، اللریندن آلا بیلمه دی. قیزی بیر آزدان گئری قایتاردیلار 13 یاشلی قیزی وحشیجه سینه زورلامیشدیلار.
بیر نئچه گوندن سونرا بیزی فئرمادان چؤله چیخاردیلار. كیشیلری بیر جرگه یه، قادین و اوشاقلاری دا دیگر جرگه یه دوزدولر. آتام بیزدن آیری دوشدو. مهلوقه ننه قارداشیم تئیمورلا منی اؤیرتدی كی، آتانیزین آیاقلارینی قوجاقلاییب اونو بوراخمایین. ائرمنیلره دئیین كی، آنانیز مئشه ده اؤلوب، هئچ اولماسا آتامیزی بوراخین. ائله ده ائتدیك. آتامی بیزه طرف ایتله دیلر. 15 نفر كیشینی ایسه ساخلادیلار. بیزی سیرایا دوزوب آبدالگولابلی طرفه گتیردیلر. یولدا قورویوب، قاخاجا دؤنموش مئییتلر گؤروردوم. بیر قادین یانیندا دا بیر اوشاق مئییتی واردی. یقین او قادی نین اوشاغی ایدی. آبدالگولابلی كندینه چاتاچاتدا بیزی موشاییعت ائدن ائرمنی یاراقلیلاری گئری دؤندو. اینانمیردیق. ائله بیلیردیك كی، آرخادان آتش آچاجاقلار. آچمادیلار. گلدیك آبدالگولابلییا، اورادان دا آغداما. آیاقلاریم توتولموشدو. بیزی باكییا گتیردیلر. 3-4 آی یئرییه بیلمه دیم. معمار عجمی مئترو استانسییاسی یانیندا بیر خستخانا واردی. (حربی هوسپیتال) اورادا آیاقلاریمی دیزدن آشاغی ساریدیلار. اول آیاغیمی كسمك ایسته دیلر. سونرا بو فیكیرلریندن داشیندیلار. خئیلی موعالیجه آلدیم. دیزلریم اوسته گزیردیم. گؤردوكلریمی هئچ زامان اونوتمایاجام. هامینی آللاه یارادیب. آللاهین یاراتدیغی اینسانا قارشی ائرمنیلرین تؤرتدیكلری وحشیلیكلره نه آد وئرمك اولار؟ گوناهیمیز نه ایدی؟ نیفرت ائدیرم ائرمنیلره!»
…بعضن اینسانی سئوگی نین عكسی - نیفرت یاشادیر. گؤره سن، تانری كیمی گوناهكار ساییر: نیفرت توخومونو سپه نی، یوخسا نیفرت ائدنی؟
كؤجورن :عباس ائلچین