ائلچین ELÇİN

تورک دیلی و ادبیاتی

چاغداش ساتیریك شاعیر: بابا پونهان

+0 بگندیم

 چاغداش ساتیریك شاعیر: بابا پونهان   

  آتابابا سئییدعلی اوغلو مددزاده 1948-جی ایل نویابر آیی نین 5-ده باكی شهرینده دونیایا گؤز آچیب.1955-جی ایلده محمد امین رسولزاده قصبه سینده كی  99 سایلی مكتبین بیرینجی صینفینه گئدیب. 1963-جو ایل 8-جی صینیفی بیتیریب. همین ایل باكی رابیطه  تئخنوكومونا داخیل اولوب. 1967-جی ایل اییون آییندا تئخنیكومون مأذونو اولوب، آوقوست آییندا باكی مئتروپولیتئنینده مئكانیك وظیفه سینده ایشله مه یه باشلاییب.  

  بابا پونهان 1968-جی ایل حربی خیدمته چاغیریلیب. اوكراینین كییئف شهرینده حربی خیدمتینی باشا ووروب، وطنه قاییدان كیمی مئترودا ایشینی داوام ائتدیریب. ایلك واختلاردا  " مئترو "  قزئتینده كیچیك حجملی شعئیرلری و غزللری چاپ اولونوب. 25 ایل مودتینده همین یئرده ایشله ییب.  

  شاعیر 1972-جی ایلده ائوله نیب. بیر اوغلان، بیر قیز اؤولادی وار. هامی اونو بابا چاغیرسا دا دونیایا گلن ایكی نوه سی اوچون حقیقی معنادا بابا اولوب.  

  بابا پونهان ایلك غزلینی 13-14 یاشیندا ایكن یازیب. یارادیجیلیغا لیریك غزللرله باشلاییب، نظم فورماسیندا بیر نئچه پوئما، سربست شعئیر، محبت روحلو غزللر یازیب یارادیب. او، بابا پونهان كی، زمانه‌میزین صابیری اولوب، ظارافاتجیل بیر شاعیر كیمی یادداشلاردا ایز قویوب گئتدی.  

  جاهیللره گولدو، اونلاری اؤزلری-اؤزلرینه گولمه یی مجبور ائدنده ایسه اؤزو اونلارین حالینا آجیدی. بو گولوشلر او قدر مؤحكم اولدو كی، بابانین چكدیگی ناله‌لری اونون كیمی فریاد ایچینده اولان بیر نئچه كسدن باشقا بیر كیمسه ائشیتمه دی. هر گولمه‌لی كلمه نین آرخاسیندا بیر قطره گؤز یاشی گیزلندی.  

   " سیز گولوركن یازدیغیم هر بئیته، هر بیر كلمه یه، پونهانام، آغلار یازیم... "  - سؤیله‌ین شاعیر گولوشله بدخیصلت‌لری ایصلاح ائتمه یه، نفسلری تمیزله مه یه چالیشدی، آما بیر بهره گؤرمه دی. اؤزو ایسه بیر دونیا كدر داشیدی چیگینلرینده. لاكین، اونون قلمی ده تقدیرسیز قالماییب. 2000-جی ایلده  " آذربایجان "  ژورنالی طرفیندن  " حیكمت ضییا "  آدینا موكافات آلیب. همین ایلده  " یالان چئینه یه- چئینه یه "  آدلی كیتابی چاپ اولونوب. عئینی زاماندا، آذربایجان یازیچیلار ایتتیفاقی طرفیندن ساتیریك یازیلار اوزره ایلین قالیبی ائلان اولونوب. 2002-جی ایلین آوقوست آییندا شاعیرین  " من نه دئدیم كی... "  كیتابی اوخوجولارا تقدیم اولونوب. 2004-جو ایل  " كیم نه گؤتوردو "  آدلی كیتابینی چاپا وئریب. همین ایل آپرئل آیی نین 5-ده  " مركزی كلینیكی خسته‌خانا " سیندا اورگینده یئنیدن  " كیچیك عملیات "  آپاریلیب. 7 آپرئلده ائوه گلیب. 8 آپرئل سحر تئزدن حالی پیسله‌شیب  " كوما "  وضعیتینه دوشوب. 9-گون كومادا صونعی نفس وئرمه ایله ساخلانیلیب. آپرئل آیی نین 17-سی بابا پونهانین اوره‌گی صونعی نفسدن ایمتیناع ائدیب. همین گون عؤمرو تاماملانیب. مزاری  " كورده‌خانی "  كندینده، محبتی اونو سئونلرین قلبینده دیر. 

بابا پونهانین شئعیرلریندن:

  او بیلر من بیلرم 

  بیوفادیرسا اگر یار، او بیلر - من بیلرم، 

  یا وفا اهلیدی دیلدار، او بیلر - من بیلرم. 

  نه دوشوب خلقه آخی هر شئیه ریشخند ائله ییر، 

  غئیری دینداردی یا دیندار، او بیلر - من بیلرم. 

  منی جادولر ایلن سالما گؤزوندن او گولون، 

  چالما كانداریما میسمار، او بیلر - من بیلرم. 

  دئدیم اول یاره حیجابی سنه واجیب بیلیب حقّ، 

  دئدی كی، ائیله مه ایصرار او بیلر - من بیلرم. 

  دستَمازیم گؤزومون یاشی نامازیمدی موغام، 

  بوندا حقم یا گوناهكار او بیلر-من بیلرم. 

  منی گاه تانری چكیب قالدیرار عرشین اوزونه، 

  گاهی اوردان یئره چیرپار، او بیلر - من بیلرم. 

  جان آلانیم ایكیدیر، گؤیده فلك، یئرده ملك، 

  دئسه‌لر هانسیدی غدار، او بیلر - من بیلرم. 

  پونهانین عئیبلرین یاره گئدیب كیم سایدی، 

  كیمه نه، عئیبی اگر وار، او بیلر - من بیلرم 

 

گلسه قییامت، آی آتا 

  نه یامان ائیله‌میسن روشوته عادت، آی آتا، 

  ییخاجاق ائومیزی بیر گون بو جینایت، آی آتا. 

  سنه منصب وئریلیبسه، او دئمكدیرمی مگر، 

  تیكه سن نسلینه هر یئرده عیمارت، آی آتا. 

  عملینله منی روسوایی-جاهان ائیله‌میسن، 

  چكیرم دوستلار آراسیندا خجالت، آی آتا. 

  سنین ائكرانداكی یالتاقلیغین اوزموش آنامی، 

  اونا ریشخند ائله ییر كوللی-جماعت، آی آتا. 

  بیلیرم، سن ده آلیرسان ییغاسان وئردیگینی، 

  وئرمه‌ سن اوستولووا یوخدو ضمانت آی آتا. 

  سالمیسان زیندانا یوزلرله گوناهسیزلاری سن، 

  اونلارین قارغیشی قویماز بیزی راحت، آی آتا. 

  گمیچی اؤز گمیسینده سنه یئر وئردی فقط، 

  گمیسین ایسته‌دین اوندان بو خیانت، آی آتا. 

  هارا گئتسن سون اومیدون یئنه آللاه اولاجاق، 

  تؤوبه قیل، گل نامازا ائیله عیبادت، آی آتا. 

  خلقدن پونهان اولان ثروتی قایتار خالقا، 

  ماجالین اولمایاجاق گلسه قییامت، آی آتا. 

 

ترپندی، یا ترپنمه دی 

  تیتره‌ییب یئر ترپننده بیلمیرم اینسانلارین، 

  شوبهه لی ایمانلاری ترپندی، یا ترپنمه دی؟ 

  هوندور ائیواندان باخیب دؤوران منیمدیر سؤیله‌ین، 

  مأمورون ائیوانلاری ترپندی، یا ترپنمه‌دی؟ 

  آللاهین تورپاقلارین آج كندلییه پولنان ساتان، 

  قولدارین اورمانلاری ترپندی، یا ترپنمه دی؟ 

  هم ائوی، هم قلبی سینمیش بینوالارچون گؤرن، 

  دؤولتین ایمكانلاری ترپندی، یا ترپنمه دی؟ 

  شاه حوسئین ایله یزیدی بیر توتان جاهیللرین، 

  شاه داماردا قانلاری ترپندی، یا ترپنمه دی؟ 

  اؤزگه نین عونوانینا اؤز نسلینی یئرلشدیرن، 

  آج گؤزون عونوانلاری ترپندی، یا ترپنمه دی؟ 

  دؤوری-صابیردن بو یانه بیر عصر یاتمیشلارین، 

  لرزه دن یورغانلاری ترپندی، یا ترپنمه دی؟ 

  جان گودن اوغلانلارین دهشتده ایكن اؤزلری، 

  اؤزگه‌لرچون جانلاری ترپندی، یا ترپنمه دی؟ 

  پونهانین سؤزنن ووروب ترپتدیگی اینسانلارین، 

  سیزبیلن، ویجدانلاری ترپندی، یا ترپنمه دی؟ 

 

 قاراباغ گئتسه اگر 

  منی اودسون قارا تورپاغ، قاراباغ گئتسه اگر، 

  یوخدور حاقیم من اولوم ساغ، قاراباغ گئتسه اگر. 

  نه قدر قیز-گلینیم دوشدو اسیر گؤز گؤره سی، 

  یاز منیم قبریمه آلچاق، قاراباغ گئتسه اگر. 

  درد وطن دردیدی، باغ دردی چكنلر آلاجاق، 

  اؤزگه بیر یئرده گؤزل باغ، قاراباغ گئتسه اگر. 

  قورخودار بیر گئجه واللاه سنی خالقین غضبی، 

  یئتمز ایمدادینا چیلداغ، قاراباغ گئتسه اگر. 

  اوخویوب تاریخی بیر گون نوه‌لرمیز دئیه جك، 

  بیزه مین طعن ایله قورخاق، قاراباغ گئتسه اگر. 

  اویناساق ائرمنی نین عیشوه -نازیینان یئنه بیز، 

  قویاجاق چوخ یئره بارماق، قاراباغ گئتسه اگر. 

  گیره جك تای قولاغین قبرینه توش چالدیراجاق، 

  دئیه جك بیزده دی آرساغ، قاراباغ گئتسه اگر. 

  قاتیلیر گاه وهابی ایله خریستیان بو ایشه، 

  آتماق اوچون تزه قارماق، قاراباغ گئتسه اگر. 

  بئله سیرلی و معمالی گئدیشنن، پونهان، 

  اومید آللاهادیر آنجاق، قاراباغ گئتسه اگر. 

 

  بیر پارچا تورپاق قالمادی 

  بارماغین هر یانه قویدو الده بارماق قالمادی، 

  قارماغین هر یانه آتدی بیرجه قارماق قالمادی. 

  جیرماغیینان، ال آتیب حاقین اوزون جیرماقلادی، 

  دیرناغیینان تختی توتدو، سیندی دیرناق قالمادی. 

  كیم كی، ظن ائتدی یاراتمیش گویا آلچاق داغلاری، 

  تانری یئكسان ائیله دی یئرنن، بیر آلچاق قالمادی. 

  اؤیله كی، ایبلیس آیاغی دیدی بادو كوبمه، 

  اسدی روزگار، سولدو باغلار، كولدا یارپاق قالمادی. 

  حاق آسیلدی، حاق توتولدو، حاق چكیلدی چارمیخا، 

  بیر اؤزوندن باشقا هئچ كس حاقا اورتاق قالمادی. 

  اؤزلرین چیلپاق ائدنلر حاقا دون گئیدیردیلر، 

  چیلپاق حقدن دون گئینلر لئیك چیلپاق قالمادی. 

  ظالیم اوغلو پول آلیب، اول قدر تورپاق ساتدی كی، 

  هئچ اؤزون باسدیرماغا بیر پارچا تورپاق قالمادی. 

  حضرت عابباسین الیندن دوشدویو بایراغینی، 

  كوبه ده قالدیردی پونهان یئرده بایراق قالمادی. 

 

 من نه دئدیم كی؟! 

  یوخدان گله نی وار ائله دیم، من نه دئدیم كی؟! 

  حاق اهلین اومودوار ائله دیم، من نه دئدیم كی؟! 

  مظلوملارا قان اوددوران آلچاقلاری بیر-بیر، 

  سؤز اودماغا وادار ائله دیم، من نه دئدیم كی؟! 

  خوفدان اَییلیب بوت پرست اولموشلار اؤنونده، 

  قانسیز بوتو اینكار ائله دیم، من نه دئدیم كی؟! 

  آللاهی اونوتموشلارا خاطیرلادان اولدوم، 

  قافیللری هوشیار ائله دیم، من نه دئدیم كی؟! 

  ترك ائیله دی شئیطان بو كؤنول مولكونو گئتدی، 

  حاقیملا یئرین دار ائله دیم، من نه دئدیم كی؟! 

  جان وئردی خودا، آما كی، عشق ایسته دی مندن، 

  یوخدور دئمه یه عار ائله دیم، من نه دئدیم كی؟! 

  گؤردوم كی، پول اوستونده بو دونیانی توتورلار، 

  دونیانی خبردار ائله دیم، من نه دئدیم كی؟! 

  حاقین اؤزون آختاردیم اونون قبرینی تاپدیم، 

  آما سؤزون آشكار ائله دیم، من نه دئدیم كی؟! 

  پونهان، من عمل دفترینی شعره چئویردیم، 

  یعنی اونو تكرار ائله دیم، من نه دئدیم كی؟! 

كؤچوروب حاضیرلایان:عباس ائلچین