بؤیوك تورك قهرمانی: گؤك تورك تیگینی ؛ كورشاد

           كورشادین حیاتی حاقیندا بیلینَنلر چوخ محدودور. كورشاد(Kürşad)،  دوغو گؤك تورك ایمپئراتورو چولوق(Çuluq) خاقانین اوغلودور. چولوق خاقان، چینلی حیات یولداشی ای چینگ طرفیندن زهر وئریله رك اؤلدورولور. اونون یئرینه قارداشی قارا خاقان كئچیر. آنجاق قارا خاقان دیانتلی و قطعیتلی اولمادیغی اوچون میلادی 630-جو ایلده چینلیلرله گئدن دؤیوشلرده مغلوب اولور، قیریلانلار قیریلیر، ساغ قالانلار ایسه اسیر آلیناراق چینه آپاریلیر. كورشاد دا اونلارین ایچینده دیر. داها سونرا قارا خاقان دونیاسینی دَییشیر. چینلیلر اونون یئرینه شیربانی خاقان ائعلان ائدیرلر. چونكو او چینلیلرین ایسته دیكلرینی حرفی حرفینه یئرینه یئتیره جك خاراكترده دیر. یعنی بیر نؤوع اونلارین اویونجاغیدیر. 

        كورشاد و دوستلاری هم اسارته سون وئرمك هم ده چینلیلره درس وئره رك موستقیل دؤولتلرینی تكرار قورماق اوچون البیر-دیلبیر اولورلار و بیر قورتولوش تشكیلاتی یارادیرلار، تشكیلاتین اؤندری ده كورشاد سئچیلیر. 

       چین منبعلرینده، كورشادین خاریجی گؤرونوشو چوخ گوجلو و جلب ائدیجی اولدوغو قئید اولونور. عئینی زاماندا اونون ماهیر اووچو اولدوغو دا منبعلرده اؤز عكسینی تاپیب. بئله كی  كورشادین ماهیر اووچو اولماسی، حتّی چین ایمپئراتورو تای سونقون گؤزونو قورخوتموشدور. 

      كورشادین تاریخده یازیلان قهرمانلیغی میلادی 639-جو ایلین آوقوستوندا یارانمیشدیر. بئله كی ، كورشاد 40 نفردن عیبارت بیر قروپلا، ایمپئراتورو شهرده گیروو گؤتورمك پلانینی حاضیرلاییر. منبعلره گؤره حادیثه  بئله جریان ائدیب. ایمپئراتور تای سونقون بعضی گئجه لر پایتاخت كوچه لرینده عادی وطنداش لیباسینی گئیینیب، یانیندا دا ساده جه اولاراق كؤمك چیسی ایله بیرلیكده قوروماسیز نه سیز گزیرمیش كی، خالقین گوزرانی باره ده معلومات یییه سی اولسون. كورشاد و دوستلاری پلانلاشدیردیقلاری گون ایمپئراتورو گیروو گؤتوره جكدی. اونلار، ایمپئراتورون عوضینده ایسه چینلیلرین اسیرلیگینده اولان توركلرین آزادلیغا بوراخیلماسینی و ایشغال آلتینداكی تورپاقلاری نین گئری قایتاریلماسینی ایستیه جكدی. آما باسقین پلانی حاضیرلاندیغی گون دهشتلی بیر فیرتینا و یاغیش باشلادیغیندان چین ایمپئراتورو سارایدان چیخمیر. بونا قارشیلیق پلانین پوزولماسینی ایستمه ین كورشاد و اونون دوستلاری سارایا باسقین ائدیرلر. 

       اوزون سورن چارپیشما نتیجه سینه یوزلرله چینلی كئشیكچی محو ائدیلسه ده، كورشاد دوستلاری نین بؤیوك بیر حیصه سینی ایتیریر و سارایدان چكیلمك مجبوریتینده قالیر. شهردن چیخیب وئی چایینا كیمی گئدیرلر، آرخالاریندا دا چین اوردوسو. چای، یاغیشلا داشدیغیندان اونو كئچه بیلمیرلر و كورشادلا یانینداكی قهرمانلاری قانلاری نین آخیرینجی دامجیسینا كیمی دؤیوشور و بیرر-بیرر شهید اولورلار. 

       چین حؤكمداری حادیثه نین یاراتدیغی قورخودان هفته لرله سارایدان باییرا چیخا بیلمیر. منبعلره اساسن او، اطرافینداكیلارا بئله دئییرمیش: ‘بوگون بو قیرخ تورك منی توتماق ایسته دی آنجاق باجارمادی، صاباح آیری بیر قیرخ تورك ایگیدی یئنه چیخاجاق و منی توتاجاق، اؤز آرزولارینا چاتاجاقلار. یاخشیسی بودور كی، اونلاری بوراخاق گئتسینلر یوردلارینا’. او دئدیگینه عمل ائدیر. بئله لیكله اسیرلیك سونا چاتیر. 

       بعضی منبعلرده، كونكرئت اولاراق آتاتورك دؤورونده یازیلمیش تورك تاریخ كیتابلاریندا باسقین اوچون ‘تاریخین ان حئیرت اویاندیران چئوریلیشی’دئیه بحث اولونور. 

       كورشاد، او واخت بیر پلان حاضیرلایاراق تاریخین آخیشینی دَییشدیردی. طبیعی اولاراق اؤز جانی حسابینا. بو حادیثه ، تاریخین بیر دؤورونده یارانسا دا، توركستان توركلرین آراسیندا دیلدن-دیله گزه رك، بیر كورشاد افسانه سی شكلینده گونوموزه قدر گلیب چیخیب. كورشادین قهرمانلیغینا داییر شئعیرلرده یازیلیب. تورك دونیاسی نین بؤیوك شاعیری حوسئیین نیهال آتسیزین شئعیرییله یازینی یئكونلاشدیریریق. 

  قیلیجی ایلدیریم چَلَر 

  آتدیغی اوخ دمیر دَلر 

  اؤلوم گلسه كورشاد گولر 

  ایگیدلیكده ان ایلری 

  قالاجاق اون مین ایل دیری 

  گؤك توركلرین كؤنوللری 

  ایندی كورشادین یئریدی 

 قایناق: ویكی پئدیا

كؤچورن : عباس ائلچین