ائلچین ELÇİN

تورک دیلی و ادبیاتی

آذربایجان عالیمی: محمدطاهر وحید قزوینی

+0 بگندیم


آذربایجان عالیمی: محمدطاهر وحید قزوینی

عمادالدین میرزه محمد طاهرقزوینی — حسین خان قزوینی‌نین اوغلو،  "وحید"  تخلوصو ایله آذربایجانین 17-18. عصر شاعیر، خطاط و تاریخچی‌لریندن و "تاریخ خُلد برین"  کیتابی مؤلیفی‌نین، محمد یوسیفین قارداشی‌د‌یر.[1] او، 1015-جی ایلده (هیجری) قزوین شهرینده دونیایا گلمیشدیر.[1] میرزه طاهر، 2. شاه عباس صفوی سارایی‌نین رسمی تاریخچیسی ایدی و سونرا شاه سلیمان صفوی‌نین وزیری اولدو.[2] اونون مشهور اثرلریندن 2. شاه عباس تاریخی‌دیر، دیگر اثرلری، تورکجه و فارسجا، پوئزیا و نثردیر.[2] 

  میرزه محمد طاهر، صائب تبریزی ایله یاخین یولداش ایدی.[3] 1120-جی ایلده (هیجری) وفات ائدیب. 2009 ایلده پاشا کریمووف و عارف رمضانوف تورکجه شعیرلری‌نین بیر حیصه‌سینی توپلاییبلار و باکی شهرینده نورلان نشرلر طرفیندن  "وحید قزوینی دیوانی"  آدییلا چاپ اولونوب. [1] 

  محمد طاهر واحید شاه سلیمانین دؤورونده (1666-1694) دؤولتین باش وزیری وظیفه‌سینی ایجرا ائدیردی. او،  "عباس‌نامه"  آدلی اثرین مؤلیفی‌دیر. بو تاریخچی 1699-جو ایلده وفات ائتمیشدیر.



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان,

آذربایجان فیلوسوفو: سید یحیی باکووی

+0 بگندیم

آذربایجان فیلوسوفو: سید یحیی باکووی

سیّد یحیی باکووی — منشاجه آذربایجان تورکلریندن[1][2][3][4][5][6][7][8] اولان آذربایجانین [9] [10] [11][12] [13][14] [15] [16] تانینمیش فیلوسوف عالیم و شاعیرلریندن بیری، خلوتی‌‌لیک طریقتی‌نین ایکینجی قوروجوسو.[17] [18][19] باکووی عئینی زاماندا خلوتی‌‌لیگین ویردی اولان "ورد الستّار" مؤلیفی‌دیر.[20] 2013-جو ایلده یونسکو-نون باش کونفرانسی‌نین 36-جی  اوتوروموندا سیّد یحیی باکووی‌نین 550 ایللیک ایل‌دؤنومونون  دونیا سویه‌سینده قئید ائدیلمه‌سی حاقیندا قرار قبول ائدیلیب.[21] [22]



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : فیلوسوف, کولتور, تاریخ, آذربایجان, فلسفه,

آلبان‌لارین دیلی و الیفباسی باره ده بیر نئچه سؤز

+0 بگندیم

 

آلبان‌لارین دیلی و الیفباسی باره ده بیر نئچه سؤز 

بختیار تونجای  

  آذربایجان تورکلری‌نین اتنوگنزینده یاخیندان ایشتیراک ائتمیش آلبان‌لار اساسا قوزئی آزبایجاندا، او جومله‌دن غربی آذربایجاندا (بوگونکو ائرمنیستاندا)، ائلجه ده داغیستاندا و بوگونکو گورجوستانین بورچالیدان تیفلیسه قدر اوزانان گئنیش اراضی‌لرینده مسکون‌لاشمیش و بو اراضی‌لرده یاشایان دیگر سویلاری اؤز اطرافیندا بیرلشدیره‌رک، تاریخی منبع‌لرده  "‌آلبانیا‌"  آدی آلتیندا یاد ائدیلن دؤولت قورموشدولار.  "‌کیتابی-دده قورقود‌" دا آلبان‌لاردان تورک خالق‌لاریندان بیری کیمی صؤحبت آچیلیر و اثرین باش قهرمان‌لاریندان قازان خان آلپان‌لارین، یعنی آلبان‌لارین باشچیسی کیمی یاد ائدیلیر. شرق‌شوناس عالیم سلیمان علی‌یاروف بو باره ده یازیر:  "‌دده‌م قورقود‌"  کیتابی‌نین آراشدیریلماسی آذربایجاندا اوزون سورن اتنو-تاریخی اینکیشافین یئنی،  "‌گؤزله نیلمز‌"  بیر آخارینی اوزه چیخارمیشدیر. درسدن نوسخه‌سینده 4-جو بویدا قازان خان اوودا اولارکن جاسوس اؤز تکورونه بئله بیر خبر گتیریر:  " هئی، نه اوتورورسان؟ ایتوٌنی اوُلاتمایان، چتوٌگینی مؤولاتمایان آلپان‌لار باشی قازان اوغلانجوغو ایله سرخوش اولوب یاتورلار"  (1. 142).  "آلپان‌لار"  اتنیک آدی‌نین باشقا بیر یئرده ده ایشلنمه‌سی بو آنلاییشا دیقتله یاناشماغی طلب ائدیر. 7-جی بویدا اوخویوروق:   آغ-بوز آتلار چاپدیروُر آلپان‌لار گؤردوم، آغ ایشیقلی آلپ‌لاری یانیما سالدوم. بوتون تدقیقاتچی‌لار سانکی گؤزلرینه اینانمایاراق بورادا ایشلنن  "آلپان‌لار"  سؤزونو  "آلپ‌لار"  کیمی اوخوموشلار. کیتابین روسجا چاپیندا ایسه آلپین سینونیمی اولان  "vityazi"  شکلینده چئوریلمیشدیر. تورکیه‌لی تدقیقاتچی محرم ائرگین درسدن نوسخه‌سینده فعلاً راستلاشدیغی  "‌آلپان‌لار‌"  سؤزونو  "‌آلپ‌لار‌"  سؤزو ایله عوض ائتمیشدیر. لاکین عدالت خاطیرینه سؤیله‌‌یک کی، او اؤز کیتابی‌نین مووافیق یئرلرینده صحیفه آلتی علمی-تنقیدی چیخاریش‌لاریندا درسدن الیازماسیندا هر ایکی حالدا  "آلپان‌لار"  یازیلدیغینی بیلدیرمیشدیر. کیتابدا  "آلپان‌لار"  اتنونیمینه راست گلینمه‌سی اونون آذربایجاندا باش وئرن حادیثه‌لرله باغلی اولدوغونو و آذربایجاندا عرصه‌یه گلدیگینی ثوبوت ائدن دلیل‌دیر. 



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : دیل, تاریخ, تورک, آلبان, آذربایجان, کولتور,

هومّت قزئتی

+0 بگندیم

 

هومّت قزئتی

 " هومّت "  (قزئت) — آذربایجان تورکجه‌سینده ایلک غئیری-قانونی قزئت،سوسیال-دموکرات  "هومّت "  تشکیلاتی‌نین اورقانی. 

حاقیندا

  1904-جو ایلده محمد امین رسول‌زاده‌نین،مشهدی عزیز بیگوفون، ن.نریمانوفون، س.م.افندی‌یئفین، پ.آ.چاپاریدزه‌نین بیر آرایا گلمه‌سی ایله یارادیلان  " هومّت "  قروپو سوسیال-دموکرات ایدئیاسی‌نین داشیییجی‌لاری اولاراق نشریات ایشینی تشکیل ائتمگه باشلادیلار. قروپ ورقه‌لر و اینتیباهنامه‌لر بوراخیلماسینا، اونلارین اهالی آراسیندا یاییلماسینا چالیشیردیلار. 

نشری



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان, قزئت, درگیلر,

محمدعلی تربیت

+0 بگندیم

 

محمدعلی تربیت

محمدعلی تربیت (26 مئی 1877، تبریز — 17 ژانویه 1940، تهران) — ضیالی، قزئته‌چی، تربیت کیتابخاناسی‌نین یارادیجیسی، مشروطه اینقیلابی‌نین ایشتیراکچیسی. 

یاشاییشی

  میرزه محمدعلی میرزه صادق اوغلو تربیت 1887-جی ایل مئی‌ین 26-دا تبریز شهرینده آنادان اولوب. شهرده موترقّی فیکیرلی ضیالی کیمی تانینان میرزه صادق اوغلونو محلّه ده کی  ملا زینال‌العابدین-‌ین آچدیغی ایبتیدایی مکتبه قویور. میرزه صادق اوغلونا اؤزو یاخشی بیلدیگی فنلری تدریس ائتمکله یاناشی، تبریزین آدلی-سانلی حکیم‌لریندن اولان میرزه نصرالله‌ خانین و بیر مودت تبریزده یاشامیش محمدعلیخان کوفری‌نین یانیندا اوروپا و شرق طبابتینی اؤیرنمگه گؤندریب[۱]. هر ایکی حکیمین تؤوصیه‌سیله محمدعلی فرانسه و آلمان دیل‌لرینی اؤیره‌نیب. نوجوم، ریاضیات و طیب ساحه‌سینده اؤزل درس‌لر آلماسینا باخمایاراق سونرادان پداقوژی ساحه‌یه ماراق گؤستریب. عرب، فارس، فرانسه و اینگیلیس دیل‌لرینی موکمّل اؤیره‌نیب[۱].



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان, تاریخ, کولتور,

هاحر تربیت

+0 بگندیم

 


هاحر تربیت

هاجر تربیت ( 1906 ایستانبول - 1974 تهران) - ایرانلی قادین حوقوق‌لاری مودافیعه‌چیسی و سیاستچیسی. 1963 -جو ایلده میلی شورا مجلیسینه سئچیلن ایلک قادین نوماینده‌لردن بیری ایدی . سککیز ایل سونرا، او سنا مجلیسینه سئچیلن ایلک قادین اولدو‌. 



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : قادین‌لار, آذربایجان,

آذربایجانلی‌لارین سوی‌قیریمی گونو

+0 بگندیم

 

آذربایجانلی‌لارین سوی‌قیریمی گونو

آذربایجانلی‌لارین سوی‌قیریمی گونو —آذربایجاندا مارسین 31-ی آذربایجانلی‌لارین سوی‌قیریمی گونو قئید ائدیلیر. آذربایجانلی‌لارین سوی‌قیریمی 200 ایل ارمنی‌لرین الی ایله موختلیف خالق‌لار طرفیندن آذربایجانلی‌لارا قارشی بیر غدار سیاست‌دیر. 

 تاریخی

آذربایجانلی‌لارا قارشی ایکی عصر داوام ائدن سوی‌قیریم دوشونولموش شکیلده گئنیش‌میقیاسلی قانلی آکسیا نتیجه‌سینده یوزلرله یاشاییش منطقه‌سینی یئرله-یکسان ائدیب، مینلرله آذربایجانلینی بؤیوک غدارلیقلا قتله یئتیرمیشلر. ارمنی‌لرین آذربایجانا قارشی اوزون ایل‌لر بویو آپاردیغی آردیجیل اتنیک تمیزله‌مه، سوی‌قیریم و تجاووزو نتیجه‌سینده مینلرله اینسان ائویندن-اوباسیندان دیدرگین دوشموشدور. 

سوی‌قیریم سیاستینی حیاتا کئچیرمک اوچون 15-19.عصرلر عرضینده اؤز دؤولت‌لرینه مالیک اولمایان ارمنی‌لر  "‌بؤیوک ائرمنیستان‌"  دؤولتینی یاراتماق اوچون روسیه‌نین ایمپریالیزم سیاستیندن آلت کیمی ایستیفاده ائتمیشدیلر.

آذربایجانین 19-20. عصرلرده باش وئرن بوتون فاجیعه‌لری تورپاق‌لاری‌نین ضبطی ایله موشاییعت اولوناراق، ارمنی‌لرین آذربایجانلی‌لارا قارشی دوشونولموش، پلانلی صورتده حیاتا کئچیردیگی سوی‌قیریمی سیاستی‌نین آیری-آیری مرحله‌لرینی تشکیل ائتمیشدیر. 

1813-1828-جی ایل‌لر روسیه ایله ایران آراسیندا گئدن ایکی موحاریبه‌نین ( 1804-1813، 1826-1828) سونوندا ایمضالانمیش گولوستان (12 اوکتوبر 1813-جو ایل) و تورکمن‌چای (10 فوریه 1828-جی ایل) موقاویله‌لری آذربایجان خالقی‌نین تاریخینده فاجیعه‌وی رول اوینامیش و آذربایجانین پارچالانماسینا گتیریب چیخارمیشدیر. آذربایجانین قوزئیی روسیه‌نین، گونئیی ایسه ایرانین ایداره‌چی‌لیگینه کئچمیشدیر.



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان, سوی‌قیریم, ائرمنی, ائرمنیستان, تورک, تاریخ,

ائرمنی‌‌لرین گونئی قافقازا کؤچورولمه‌سی و آذربایجان اراضی‌‌لرینه یئرلشدیریلمه‌سی

+0 بگندیم

ائرمنی‌‌لرین گونئی قافقازا کؤچورولمه‌سی و آذربایجان اراضی‌‌لرینه یئرلشدیریلمه‌سی

  ائرمنی‌‌لرین ایراندان، تورکیه‌دن و دیگر اراضی‌‌لردن پلانلی صورتده گونئی قافقازا کؤچورولمه‌سی پروسه‌سی، روسیه‌نین حیمایه‌‌‌سی آلتیندا ائرمنی دؤولتی‌نین یارادیلماسی، همچنین ائرمنی‌‌لرین ایران و تورکیه‌دن روسیه‌نین ایشغال ائتدیگی تورپاق‌لارا کؤچورولمه‌سی تصادوفی حادیثه  اولماییب، ائرمنی-روس موناسیبت‌لری‌نین قانوناویغون نتیجه سی ایدی کی، بو موناسیبت‌لرین اساسینی روس و ائرمنی تاریخی ادبیاتیندا تبلیغ ائدیلدیگی کیمی، یالنیز تیجارت علاقه‌‌لری دئییل، باشلیجا او‌لاراق شرقین موسلمان دؤولت‌لرینه، خوصوصیله تورکیه‌یه، 18. عصردن اعتیباراً ایسه هم ده آذربایجانا قارشی دوشمنچی‌لیک موناسیبتی تشکیل ائدیردی.[1]

....

بئله‌لیکله، گلمه ائرمنی‌‌لرین 19. عصرین بیرینجی یاریسیندا قوزئی آذربایجان تورپاق‌لاریندا، او جومله‌دن قاراباغدا کوتلوی شکیلده یئرلشدیریلمه‌سی آذربایجان خالقی‌نین گله‌جک فاجیعه‌لری‌نین باش وئره‌جگینه ال‌وئریشلی شراییط  یاراتماق مقصدی داشیمیشدیر.



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان, ائرمنیستان, قاراباغ, سوی‌قیریم, تورک, ائرمنی, تاریخ,

هومّت پارتیاسی

+0 بگندیم

هومّت پارتیاسی

هومّت پارتیاسی و یا هومّت سوسیال دموکرات موسلمان تشکیلاتی — آذربایجاندا و بوتون ایسلام دونیاسیندا ایلک میلّی سوسیال دموکرات تشکیلاتی.[۱]

هومّت پارتیاسی‌نین یارادیجی‌لاری. سولدان ساغا: مشهدی عزیزبیگوف، اژدر ملیکوف، اسدالله آخوندوف و محمد امین رسول‌زاده

تاریخی  

یارادیلماسی

  1904-جو ایلین آخیرلاریندا باکی کومیته‌سی نزدینده موسلمان سوسیال دموکرات  "هومّت"  تشکیلاتی یارادیلمیشدی.[۲]تشکیلات بیر قروپ آذربایجانلی دموکرات ضیالی‌نین تشبوثو ایله یارادیلمیشدی. اونلارین آراسیندانریمان نریمانوف، سلطان‌مجید افندی‌یئف، احمد بیگ آغایئف، محمد امین رسول‌زاده، مشهدی عزیزبیگوف، میر اسدالله میرقاسموف، محمد علی رسول‌زاده (رسول‌ اوغلو)، عیسی بیگ آشوربیگوف، قارا بیگ قارابیگوف، محمدباغیر آخوندوف، محمد حسن حاجینسکی، میر حسن مؤوسوموف، اژدر ملیکوف و باشقالاری وار ایدی. هومّت پارتیاسی‌نین صدری اوّل محمد امین رسول‌زاده، سونرا ایسهنریمان نریمانوف سئچیلمیشدیر. رسول‌زاده‌نین رهبرلیگی ایله 1904–1905-جی ایل‌لرده ایلک کومونیست قزئتی اولان غئیری-لئقال  " هومّت "  قزئتی چاپدان چیخمیشدیر.  " هومّت "  فورمال اولاراق روسیه سوسیال دموکرات فهله پارتیاسی‌نین باکی کومیته‌سی‌نین شؤعبه‌سی کیمی یارانسا دا، اصلینده، موستقیل فعالیت گؤستریردی. 

 "    " بو قروپون موستقیل‌لیگینی موسلمان فهله‌لری ایله ایشین خوصوصیت‌لری شرطلندیریردی. تشکیلاتین محض بو فورمادا فعالیت گؤسترمه‌سی چوخ اوغورلو ایدی، چونکی بیزیم ایشیمیزده ائله مقام‌لار وار ایدی کی،  " هومّت "  موستقیل شکیلده چیخیش ائتمگه مجبور ایدی. "     س.م.افندی‌یئف    "  

  بعضی منبع‌لره اساساً، هله 1903-جو ایلده محمد امین رسول‌زاده و اونون همفیکیرلری طرفیندن طلبه گنجلردن عیبارت اولان و سونرادان هومّتین اساسینی تشکیل ائدن  " آذربایجانین گنج اینقیلابچی‌لاری درنگی "  یارانمیشدی.   

  هومّتین 1917-جی ایله قدرکی فعالیتینی ایکی آسپکتده — بیر طرفدن بیر چوخ سیاسی مسله‌لرده (تعطیل و نوماییش‌لرده ایشتیراک ائتمک، بین المیللچی‌لیگین تبلیغی، دؤولت دوماسینا سئچکی‌لر و س.) روسیه سوسیال دموکرات فهله پارتیاسی (بولشویک‌لر) باکی کومیته‌سی ایله بیرگه فعالیته، دیگر طرفدن ایسه هومّتین عوضولری یئرلی مطبوعات صحیفه‌لرینده موسلمان‌لارین میلّی لیاقت و حوقوق‌لاری‌نین تاپدالانماسی باره ده مقاله و چیخیش‌لارا گؤره نظردن کئچیرمک اولار.   

  هومّت ورقه لرینده چوخ واخت اؤزونو پارتیا آدلاندیریردی. بولشویک‌لرین پروقرامینداکی میلت‌لرین اؤز موقدّراتینی تعیین‌ائتمه پرینسیپی‌نین جلب‌ائدیجی‌لیگی و عومومیتله، سوسیال دموکراسی‌نین مؤوجود حاکیمیته موخالیف‌لیگی اؤز خالقینی میلّی اسارتدن قورتارماق اومیدی ایله یاشایان ضیالی‌لاری اونون سیرالارینا جلب ائدیردی.   

 "   بو جاوان نسیل موخالیف سوسیالیزمده تزاریزمه قارشی ان صادیق اولماسا دا، ان الوئریشلی موتّفیقینی گؤروردو.[۳]   محمد امین رسول‌زاده   "  



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : محمدامین رسول‌زاده, آذربایجان, تاریخ, سیاست,

ملا نصرالدین درگیسی‌نین گؤرکملی کاریکاتورچوسو: اوسکار شمرلینق

+0 بگندیم

ملا نصرالدین درگیسی‌نین گؤرکملی کاریکاتورچوسو: اوسکار شمرلینق


اوسکار ایوانوویچ شمرلینق (روس. Оскар Иванович Шмерлинг؛ 1863 [۱][۲]، تیفلیس، قافقاز جانیشین‌لیگی – 1938[۱][۲]، تیفلیس) — آلمانمنشالی روس رسامی، کاریکاتورچو، ملا نصرالدین درگیسی‌نین امکداشی.    

یاشاییشی و رسام‌لیق چالیشمالاری

  اوسکار شمرلینق 1863-جو ایلده تیفلیسده حربی قوللوقچو عاییله‌سینده آنادان اولوب. تبیلیسی رئالنی مکتبینده اوخویوب. 1880-1881-جی ایل‌لرده اؤزونون موستقیل  "‌آغجاقاناد‌"  (گورجو. კოღო) درگیسی‌نی چیخاریر، لاکین بو درگی مادّی ایمکان‌لار باخیمیندان یئترلی اولمور. همین ایل‌لرده  "‌فالانژ‌"  (گورج. ფალანგა) درگیسینه قوشولور، لاکین کاریکاتور باره‌سینده تجروبه‌لی اولمادیغی اوچون 1884-جو ایلده پشه‌کار رسام اولماق مقصدیله پتربورق رسام‌لیق آکادمی‌سینه داخیل اولور، روس رسام‌لیق صنعتینی دریندن اؤیرنمک ایمکانی قازانیر. 1889-جو ایلده آکادمینی گوموش مداللا بیتیریر. اورانی بیتیریدیکدن سونرا 1 ایل عرضینده قاراباغدا خان‌کندینده یاشاییر و شوشادا تشکیل اولونموش تئاتر تاماشالارینا دکوراسیون‌لار وئرمکله مشغول اولور. اونون اثرلری آلمانین  "‌پاپیفاکس‌" ، روسیه‌نین  "‌صمیمی سؤز‌"  (روس. Задушевное слово) درگی‌لرینده یاییملانیر.



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : تاریخ, کولتور, کاریکاتور, آذربایجان,

عبدالرحیم بیگ حاقوئردی‌یئف -یاشاییشی و یارادیجی‌لیغی

+0 بگندیم

عبدالرحیم بیگ  حاقوئردی‌یئف

عبدالرحیم بیگ اسد بیگ اوغلو حاقوئردی‌یئف (17 مئی 1870، شوشا قزاسی، گنجه قوبرنیاسی – 11 دسامبر 1933، باکی) — آذربایجان یازیچیسی و دراماتورقو، ایجتیماعی-سیاسی و تئاتر خادیمی، پداقوق، ادبیات‌شوناس، آذربایجان س‌س‌ر امکدار اینجه صنعت خادیمی (1929). آذربایجان ادبیاتی‌نین کلاسیکی حساب اولونان عبدالرحیم بیگ حاقوئردی‌یئف بیرینجی روس دوماسی‌نین آذربایجاندان دِپوتاتی، گورجوستان پارلمانی‌نین دپوتاتی،  " لئیلی و مجنون "  اوپراسی‌نین پرمیئراسیندا ایلک دیریژور، تئاتر شوراسی‌نین تأسیسچیسی و بیرینجی رهبری، یازیچی‌لار ایتتیفاقی‌نین عوضوو،  "ملا نصرالدین"  درگیسی‌‌نین یازارلاریندان بیری اولموشدور. 




آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : تاریخ, ادبیات, آذربایجان,

ایران حاکیمیتی‌نین آذربایجانا قارشی آیری‌‌سئچکی‌لیک سیاستی،

+0 بگندیم

 


  ایران حاکیمیتی‌نین آذربایجانا قارشی آیری‌‌سئچکی‌لیک سیاستی،

"‌21 آذر‌" سوی‌قیریمی و نتیجه‌لری حاقّیندا 

   

" من اینانیرام کی، اینسان‌لاری آنا دیلینده تحصیل آلماقدان محروم ائتمکله یالنیز بیر میلتی و یا اتنیک قروپو و یا بیر نسلی محو ائتمیریک، اوندان داها آرتیق اولانی – اینسان‌لیغی محو ائدیریک "  

  (فیلوسوف و هومانیتار علم‌لر ساحه‌سینده تانینمیش تدقیقاتچی مصطفی ملکیانین اصغر زارع کهنموی‌نین  " تک‌دیللی‌لیگین سونو "  کیتابی باره ده رأییندن) 

   

   1946-جی ایلین 12 دسامبر گونونده (21 آذرده) ایران داخیلینده اؤلکه‌نین اراضی بوتؤولوگونو قوروماق، اوندان آیریلماماق و عئینی زاماندا اؤز میلّی حاق و حوقوق‌لارینی تأمین ائتمک شوعاری آلتیندا آذربایجان دموکرات فیرقه‌سی‌نین رهبرلیگی آلتیندا آذربایجان میلّی حؤکومتینی قورموش اینسان‌لارا - آذربایجانلی‌لارا قارشی تؤره‌دیلمیش غئیری-بشری، غئیری-اینسانی حرکت‌لری، وحشی‌لیک‌لری، قتل و غارت‌لری، بیر سؤزله اونلارا قارشی تؤره‌دیلمیش سوی‌قیریم آکتینی آنلاماق، اونو دَیرلندیرمک اوچون  "قیسا سیاسی سؤزلوک‌"  کیتابیندا  "‌سوی‌قیریم"  ایفاده‌سینی بیر داها دیقتله نظردن کئچیریرم:  "ژنوساید - هر هانسی بیر میلتی، اتنیک، عیرقی و دینی قروپو تامامیله و یا قیسماً محو ائتمک مقصدیله تؤره‌دیلن آکت‌دیر. بیرلشمیش میلت‌لر تشکیلاتی‌نین 1948-جی ایل کونوانسیونوندا سوی‌قیریمی تؤرتمگه گؤره جینایت و جزا تدبیرلری باره ده مادّه‌لر ده تصدیق ائدیر کی، سوی‌قیریمین دینج زاماندا و یا ساواش شرایطینده تؤره‌دیلمه‌سیندن آسیلی اولمایاراق، او، بین‌الخالق حوقوق نورمالارینی پوزان جینایت حساب ائدیلیر‌"‌.  

  آذربایجانلی‌لارا قارشی سوی‌قیریمی بؤیوک بیر حوزه‌ده - قوزئی و گونئی آذربایجاندا، شرقی آنادولودا روسیه، اینگیلیس و فرانسه کیمی قودرتلی دؤولت‌لرین اؤنجه‌‌دن ایشلنمیش پلان‌لاری اساسیندا 20. عصرین اوّل‌لریندن باشلایاراق بو گونه کیمی حیاتا کئچیریلمیشدیر. بو سوی‌قیریم آکتی 624 ایل بؤیوک بیر اراضیده نوفوذ صاحیبی اولموش و حاکیمیت ائتمیش عوثمانلی ایمپراتورلوغونون چؤکدورولمه‌سی شرطلری داخیلینده ایجرا ائدیلمیشدیر. 



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان, 21 آذر, سیدجعفر پیشه‌وری, کولتور, دیل, سوی‌قیریم,

آذربایجانین میلی قهرمانی: آللاه وئردی باغیروف

+0 بگندیم

آذربایجانین میلی قهرمانی:

آللاه وئردی باغیروف

آللاهوئردی تئیمور اوغلو باغیروف (22 آوریل 1946،آغدام – 12 ژوئن 1992، آرانزمین، خوجالی رایونو) — آذربایجانین میلّی قهرمانی، قاراباغ ساواشی‌ شهیدی،قاراباغ فوتبال کلوبونون فوتبالچی‌سی و کئچمیش باش مشقچیسی.   

  1992-جی ایلده آللاهوئردی باغیروف اوچ گون عرضینده 1003 خوجالی اسیرینی ارمنی‌لرین الیندن خیلاص ائتمیشدیر.[۱][۲]



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آذربایجان, قاراباغ,

پهلوی رژیمی‌نین آسیمیلاسیون سیاستی

+0 بگندیم

 

پهلوی رژیمی‌نین آسیمیلاسیون سیاستی

     پهلوی رژیمی، ایرانین باشقا بؤلگه‌لرینده اولدوغو کیمی آذربایجاندا دا تام میثلی بنزری گؤرولمه‌میش بیر نظارته صاحیب ایدی. آنجاق باسغی قورغوسو، 21 آذر حرکتی و میلّی حؤکومتین لغویندن سونرا بورادا اؤزونو داها سرت، عئینی زاماندا اوستو اؤرتولو آپاریردی. یئرلی حاکیمیت اورقان‌لاری آذربایجانداکی دوروم حاقیندا بیلگی‌لرین‌ سیزماسینا ایمکان وئر‌مه‌مگه، بوراداکی گئرچک‌لیک‌لری ایران و دونیا ایجتیماعیتدن گیزلتمگه مجبور ایدی. تصادوفی دئییل کی، 1971-جی ایلده تهراندان گلمیش موخبیرلرین و یئرلی قزئت امکداش‌لاری‌نین تبریز بلدیه‌سی‌نین ییغینجاق‌لارینا قاتیلماسی بئله قاداغان ائدیلمیشدی.‌[1] بونا باخمایاراق، مطبوعاتا سیزان بیلگی‌لر گؤستریردی کی، گیزلی پولیس تشکیلاتی ساواک-‌ین یئرلی بؤلمه‌‌لری، پولیس و ژاندارمری آذربایجاندا داها ساییق و آمان‌سیز چالیشیردی.  



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : آسیمیلاسیون, پان ایرانیست, شوونیزم, دیل, کولتور, تاریخ, آذربایجان, میلی شوعور, تورک, تورکچولوک,

فریاد (فیلم)

+0 بگندیم



فریاد — 1993-جو ایلده، 1. قاراباغ ساواشیو خوجالی فاجیعه‌سی حاقیندا ایستحصال اولونموش آذربایجان فیلمی.[۱]


مضمونو


 " اؤگئی آنا "  فیلمی‌نین باش قهرمانی-بالاجا اسماعیل (جئیهون میرزه‌یئف) آرتیق بؤیوموش، عاییله صاحیبی اولموشدور. بو فیلمده اسماعیل حسینوف آرتیق باتالیون (گردان) کوماندیری‌دیر. او، وطن تورپاق‌لاری‌نین ارمنیایشغالچی‌لاریندان آزاد اولونماسی اوغروندا مردلیکله ووروشور، اسیر دوشور...[۲] 

  فیلم قاراباغ موحاریبه‌سینا حصر اولونموشدور. باش قهرمانین پروتوتیپی وار و بورادا تصویر اولونان حادیثه‌لر رئال فاکت‌لارا اساس‌لانیر. 

     اکران اثری قاراباغ موحاریبه‌سینده دؤیوشن عسگرلردن بیری‌نین باشینا گتیریلن احوالاتدان بحث ائدیر.   



آردینی اوخو/ Ardını oxu

آچار سؤزلر : فیلم, خوجالی فاجیعه‌سی, قاراباغ, آذربایجان,